БЕЙНЕЛЕУ ?НЕРІ П?НІН О?ЫТУДА О?УШЫЛАРДЫ? ШЫ?АРМАШЫЛЫ? ?АБІЛЕТІН ?АЛЫПТАСТЫРУ

Жамбыл облысы

Байза? ауданы

Амангелді атында?ы орта мектебіні?

Бейнелеу ж?не сызу п?ні м??алімі

БЕЙНЕЛЕУ ?НЕРІ П?НІН О?ЫТУДА О?УШЫЛАРДЫ? ШЫ?АРМАШЫЛЫ? ?АБІЛЕТІН ?АЛЫПТАСТЫРУ

Жалпы білім беретін мектеп реформасында негізгі ба?ыт « Аса ма?ызды міндет — о?ушылар?а к?ркемдік білім беру мен эстетикалы? т?рбиені айтарлы?тай жа?сарту».Осынaу жауапты да к?рделі міндетті шешуде, жас ?рпа??а к?ркемдік білім мен эстетикалы? т?рбие беруде бейнелеу ?нері сызу п?ні м??алімдеріне зор жауапкершілік ж?ктеледі. Бейнелеу ?нері – о?ушылар?а к?ркемдік білім мен эстетикалы? т?рбие береді. Сызу п?ні – о?ушыларды? ?арапайым н?рселерді? кескін сала білуге , сызбаны орындау, о?у оларды пайдалану ар?ылы есеп шешу ережелерін баяндайтын п?н.
Білім ж?йесіні? жа?а ??рылысы мен о?у ?дістемелік ж?мыстарыны? мазм?ныны? ?згеруі м??алімдерді? к?сіби шеберліктерін жа?артуды , шы?дауды талап етеді.
Д?ние ж?зінде о?ытуды? тиімді жолдары мен ?діс – т?сілдерін іздестіру ж?мыстары ж?ріп жатыр. Жа?а технология ж?йесінде проблемалы? ж?не іскерлік ойын ар?ылы о?ытуды? да ма?ызы зор. О?ушылар ?р т?рлі проблемаларды талдайды да оны? шешу жолдарын іздестіреді. Б?ндай саба?тар о?ушыларды? логикалы? ойлау ?абілетін, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттырады.

Сызу п?ні м??аліміні? негізгі ма?саты мен міндеті о?ушылар?а к?ркемдік білім беру мен эстетикалы? т?рбие, ?семдік сезім мен дамыту, жо?ар?ы эстетикалы? тал?ам, ?нер шы?армаларын, тарих пен архитектура ескерткіштерін , ту?ан таби?атты? с?лулы?ы мен байлы?ын т?сініп, ба?алай білу ?асиетін ?алыптастыру.
Балалар?а білім беру педагогикалы? ?ылым мен практиканы? келелі м?селелеріні? бірі. О?ыту барысында ?арапайымнан к?рделіге ?арай ме?герту. О?ытуды? бірізділігі, іскерлік пен да?дыларын ?алыптастыру, даралап о?ыту, ?рекетті та?дау?а м?мкіндік ту?ызу. Баланы? отбасымен ?зара ?атынаста бола отырып, білім беру ?рдісіне ?атыстыру болып табылады.
О?ушыны? ізденімпазды? ойлау ?абілетін дамытатын жолдар?а сыныпты? кезе?дер, сурет салу мен сызба ж?мыстарын орындауды? бірізділік кезе?дері, о?ыту саласыны? ?ажеттілігі педаго гикалы? сурет, та?ырып бойынша сурет салу болып табылады. Сыныпты? кезе?дерде о?ушыны? м?мкіндігі мен жас ерекшелігі ?лкен р?л ат?арады. Сол себепті о?ыту процесінде 1-2 сыныптарда бейнелеу ?нері саба?ында — сурет салу?а арнал?ан ??ралдармен танысу, ж?мыс жасау, ?а?аз бетіне орналастыра білу, пішімдер мен т?стерді ажырата білу ж?мыстарымен танысу болса, ал 3-4 сыныпта ?а?аз бетіне бейнелерді орналастыра білу, бояу т?рлерімен ж?мыс, бейнелеу ?нері т?рлерімен танысу, ре?дік, натюрмортты? бейнелер, жары? — к?ле?кені аны?тау ж?мыстары ж?ргізіледі. Орта буында, я?ни 5-6 сыныптарда ?нер т?рлері ерекшеліктерімен, перспектива кескіндеме, сызы?ты? перспектива сия?ты к?рделі сурет т?рлерімен ж?мыс ж?ргізіледі.. Сонымен бірге о?ушыларды? шы?армаларымен таныстыру формалары, я?ни о?ыту процесіндегі к?нделікті саба?тан тыс ?йірмелер, к?рмелер ?йымдастыру ж?не мектептен тыс м?ражайлар?а , ?нер мекемелеріне саяхат т?рлері о?ушыларды? бейнелеу ?неріне деген ?ызы?ушылы?тарын ?алыптастыруда ж?не бейнелеу ?нерін ?з де?гейінде ?абылдауда ма?ызы зор. Осындай іс-шаралар барысында о?ушыны? саба??а деген ынтасы мен талабы ж?не о?ушы мен о?ытушыны? ?арым — ?атынасы арта т?седі.
Ал саба? ?стіндегі о?ытушымен о?ушы арасында?ы ?арым- ?атынас о?ушыны? іс — ?рекетіндегі эмоциялы? к??іл – к?йі ар?ылы пайда болады. Сонды?тан о?ытушы о?ушыларды? о?у іс – ?рекеттерін ?йымдастыра білу ?ажет.
1. О?ушыларды? ?зіндік ж?мыстарыны? т?рлеріні? ?р алуанды?ы, о?ушыны? жеке т?л?а болып ?алыптасуына, танымды тапсырмаларды шешу барлы? а?ыл – ой, ерік к?штерін ж?мылдыру?а ы?палын тигізеді.
2. О?ушылар?а дайын білімді бергеннен б?рын, проблемалы? о?ыту о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын ту?ызады. М?ндай о?ыту а?и?атты табу?а , ?жым болып шешуге м?мкіндік береді.
3. Танымды? ?ызы?ушылы?ты дамытуда танымды? тапсырмаларды? орны ерекше. О?у материалын орындау ар?ылы о?ушы бірте – бірте жо?ары саты?а к?теріле береді. О?ытуды? м?ндай ?рдісі о?ушыдан логикалы? ойлауды? к?рделі іскерлігін ?арама – ?айшылы?ты шеше білуін, д?лелдей білуін талап етеді.
4. О?ушыларды? эмоционалды?, еріктік ж?не интеллектуалды? психологиялы? ?дерісіне белсендіретін о?ушыны? шы?армашылы? ж?мыстары да танымды? ?ызы?ушылы?тарыны? ма?ызды стимулы болып табылады. Сол себепті бейнелеу п?ні мен сызу п?ндерінде шы?армашылы? ж?мыстарды? о?ушыны? ?ызы?ушылы?ы мен біліміні? жетілуіне тигізетін ?сері зор.

Бейнелеу ?нерін о?ытуда туындайтын ?ажеттілік;.
1. О?ушыларды? ой – ?рісіне, т?сіну ?абілетіні? д?режесіне ?арай жо?ары идеялы шы?армаларды та?дап алу.
2. Картиналарды таныстыру барысында ??гімеге о?ушыларды да ?атыстыру.
3. О?ушыларды? суреттердегі к?ркемдік ерекшеліктерді ?абылдау, к?ру ?абілеттерін дамытуда олар?а эмоциялы? ?сер ететіндей барлы? ойды сол обьектіге аударатындай к?ркем тілмен баяндау.
4. ?нер шы?армаларын жеке – жеке талдау, ой – ?рістерін арттыру. К?ркемдік де?гейін толы?тырып отыру.
5. О?ушыны? ?ызы?ушылы?ы мен шы?армашылы?ын саба? ?стінде арттыру ?шін о?ушымен бірге ж?мыс жасау болып табылады.
М??алімні? о?ушымен бірге ж?мыс жасауыны? т?рбиелік ма?ызы:
1. О?ушыны? бейнелеуге деген ?ызы?ушылы?ын арттырады.
2. Саба??а белсене ?атысуына ы?пал етеді.
3. О?ушыны? жіберген ?атесін ж?ндеуге ы?пал етеді.
4. Бейнелеу жолдары демонстарциялы? т?рде к?рсетеді.
Сол себепті м??алім о?ушымен ж?мыс жасау кезінде та?та?а сурет салу кезінде та?тада?ы сурет м?мкіндігінще к?лемді болу ?ажет. Сурет салу кезінде ?рбір орындау техникасыны? ?р т?ріне ?ыс?аша т?сініктеме беріп отыру ?ажет. О?ушыларды? ?здігінен ж?мыс жасау кезінде м??алім кейбір о?ушы?а жеке ж?рдем к?рсетіп отыруы ?ажет. М??алім о?ушыны? сурет д?птеріні? шетіне бейнелеу жолдарын , жіберілген катені т?зету жолдарын к?рсетіп т?сінік береді
Саба? барысында таныстырумен бірге кластан тыс ??гіме, лекцмя , к?рме, экскурция ж?не кездесу ?ткізуді? балалар?а к?ркемдік т?рбие беріп к?ркемдік білім негіздерін ме?геруді? аса ??ымды жолдары болып табылады.
Музей мен к?рме ?йымдастыруды? бір ерекшелігі ауыл о?ушыларына ?нерге деген ?ызы?ушылы?ын,жан-жа?ты біліміні? жетілуіне ?нерге деген к?с?арасыны? артуына ы?пал етеді.к?ркемдік тал?амы мен ?нергедеген ??ымдарыны? ?алыптасуына ж?рдемдеседі.
О?ушылар?а бейнелеу ?нері туындыларыны? к?ркемдік ерекшеліктер?н таныстыруды? саяси – идеялы? , эстетикалы? т?рбие берумен ?атар, бейнелеу ?неріні? ??ымдарын ?алыптастыру?а ы?пал етеді.
Сонды?тан ?нер шы?армаларыны? к?ркемдік ерекшеліктерін таныстыру саба? беру методикасын дамыту. О?ыту саласында?ы ?ажеттілікті? бірі,
Осы?ан байланысты ??гіме саба?тарында;
- о?ушыларды? ой — ?рісіне, т?сіну ?абілетіні? д?режесіне ?арай жо?ар?ы идеялы шы?армаларды та?дап алу,
- шы?армаларды таныстыру барысында о?ушыларды ?атыстыру,
- к?ру, ?абылдау ?абілеттерін дамытып отыру. О?ушы ынтасын арттырады,
М??алім бейнелеу ?нері туындысыны? мазм?нын, ма?ынасын о?ушылар?а таолдап т?сіндірумен ?атар балаларды? ?з бетінше сол шы?армаларды? к?ркемдік ерекшеліктерін таба білуге ?йретуді ма?сат етуі тиіс.

Б?гінгі та?да ?аза?стан Республикасында ?скеле? ?рпа?ты м?дениет пен ?нерге баулу м?селесіне ?лкен назар аударылуда. Болаша? жастар ?з хал?ыны? бейнелеу ?нері, ?ол ?нері,
тарих, ?дебиет, музыка салаларыны? жетістіктері мен жа?сы д?ст?рлері негізінде т?рбиеленуде.
?аза?стан Республикасыны? азаматы мемлекетімізді? бір б?лшегі. Сонды?тан да ол барлы? істе сауатты ?здігінен ?рекет етуге ?абілетті жауапкершілігі мол азамат болу?а тиісті.
Мектепте ?стаздар о?ушыларды?, т?рбиелі, білімді заман талабына сай азамат болып ?суі ?шін ?ызмет етуі тиіс. О?ушы мен о?ытушыны? ?нер жолында?ы талпынысы. Ізденісіне д?п к?рсетіп, ?йреншікті н?рседен ?демілікті таба білуге, к?ргенді есте са?тау?а, шы?армашылы? ж?мыс жасау?а жетелейді. О?ушыларды? шы?армашылы?ы ?ылыми т?рде ?йымдастыру. ?ылыми – техникалы? тараптар?а сай білім беру мен танысу белсенділігін арттырады. ?азіргі саба? проблеманы дамыту саба?ы ол ?шін озы? т?жірибе ?ажет. ?азіргі о?ушыны эстетикалы? п?ндерден ал?ан білімін ?мірде ?олдана алатын, жан-жа?ты логикалы? ойы тере?, с?лулы?пен сусында?ан ізденімпаз, тере? білімпаз ету ?рбір бейнелеу п?ні м??аліміні? міндеті.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«БЕЙНЕЛЕУ ?НЕРІ П?НІН О?ЫТУДА О?УШЫЛАРДЫ? ШЫ?АРМАШЫЛЫ? ?АБІЛЕТІН ?АЛЫПТАСТЫРУ »

Жамбыл облысы

Байзақ ауданы

Амангелді атындағы орта мектебінің

Бейнелеу және сызу пәні мұғалімі

БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ ПӘНІН ОҚЫТУДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ ҚАБІЛЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Жалпы білім беретін мектеп реформасында негізгі бағыт « Аса маңызды міндет — оқушыларға көркемдік білім беру мен эстетикалық тәрбиені айтарлықтай жақсарту».Осынaу жауапты да күрделі міндетті шешуде, жас ұрпаққа көркемдік білім мен эстетикалық тәрбие беруде бейнелеу өнері сызу пәні мұғалімдеріне зор жауапкершілік жүктеледі. Бейнелеу өнері – оқушыларға көркемдік білім мен эстетикалық тәрбие береді. Сызу пәні – оқушылардың қарапайым нәрселердің кескін сала білуге , сызбаны орындау, оқу оларды пайдалану арқылы есеп шешу ережелерін баяндайтын пән.
Білім жүйесінің жаңа құрылысы мен оқу әдістемелік жұмыстарының мазмұнының өзгеруі мұғалімдердің кәсіби шеберліктерін жаңартуды , шыңдауды талап етеді.
Дүние жүзінде оқытудың тиімді жолдары мен әдіс – тәсілдерін іздестіру жұмыстары жүріп жатыр. Жаңа технология жүйесінде проблемалық және іскерлік ойын арқылы оқытудың да маңызы зор. Оқушылар әр түрлі проблемаларды талдайды да оның шешу жолдарын іздестіреді. Бұндай сабақтар оқушылардың логикалық ойлау қабілетін, пәнге деген қызығушылығын арттырады.

Сызу пәні мұғалімінің негізгі мақсаты мен міндеті оқушыларға көркемдік білім беру мен эстетикалық тәрбие, әсемдік сезім мен дамыту, жоғарғы эстетикалық талғам, өнер шығармаларын, тарих пен архитектура ескерткіштерін , туған табиғаттың сұлулығы мен байлығын түсініп, бағалай білу қасиетін қалыптастыру.
Балаларға білім беру педагогикалық ғылым мен практиканың келелі мәселелерінің бірі. Оқыту барысында қарапайымнан күрделіге қарай меңгерту. Оқытудың бірізділігі, іскерлік пен дағдыларын қалыптастыру, даралап оқыту, әрекетті таңдауға мүмкіндік туғызу. Баланың отбасымен өзара қатынаста бола отырып, білім беру үрдісіне қатыстыру болып табылады.
Оқушының ізденімпаздық ойлау қабілетін дамытатын жолдарға сыныптық кезеңдер, сурет салу мен сызба жұмыстарын орындаудың бірізділік кезеңдері, оқыту саласының қажеттілігі педаго гикалық сурет, тақырып бойынша сурет салу болып табылады. Сыныптық кезеңдерде оқушының мүмкіндігі мен жас ерекшелігі үлкен рөл атқарады. Сол себепті оқыту процесінде 1-2 сыныптарда бейнелеу өнері сабағында — сурет салуға арналған құралдармен танысу, жұмыс жасау, қағаз бетіне орналастыра білу, пішімдер мен түстерді ажырата білу жұмыстарымен танысу болса, ал 3-4 сыныпта қағаз бетіне бейнелерді орналастыра білу, бояу түрлерімен жұмыс, бейнелеу өнері түрлерімен танысу, реңдік, натюрморттық бейнелер, жарық — көлеңкені анықтау жұмыстары жүргізіледі. Орта буында, яғни 5-6 сыныптарда өнер түрлері ерекшеліктерімен, перспектива кескіндеме, сызықтық перспектива сияқты күрделі сурет түрлерімен жұмыс жүргізіледі.. Сонымен бірге оқушылардың шығармаларымен таныстыру формалары, яғни оқыту процесіндегі күнделікті сабақтан тыс үйірмелер, көрмелер ұйымдастыру және мектептен тыс мұражайларға , өнер мекемелеріне саяхат түрлері оқушылардың бейнелеу өнеріне деген қызығушылықтарын қалыптастыруда және бейнелеу өнерін өз деңгейінде қабылдауда маңызы зор. Осындай іс-шаралар барысында оқушының сабаққа деген ынтасы мен талабы және оқушы мен оқытушының қарым — қатынасы арта түседі.
Ал сабақ үстіндегі оқытушымен оқушы арасындағы қарым- қатынас оқушының іс — әрекетіндегі эмоциялық көңіл – күйі арқылы пайда болады. Сондықтан оқытушы оқушылардың оқу іс – әрекеттерін ұйымдастыра білу қажет.
1. Оқушылардың өзіндік жұмыстарының түрлерінің әр алуандығы, оқушының жеке тұлға болып қалыптасуына, танымды тапсырмаларды шешу барлық ақыл – ой, ерік күштерін жұмылдыруға ықпалын тигізеді.
2. Оқушыларға дайын білімді бергеннен бұрын, проблемалық оқыту оқушылардың қызығушылығын туғызады. Мұндай оқыту ақиқатты табуға , ұжым болып шешуге мүмкіндік береді.
3. Танымдық қызығушылықты дамытуда танымдық тапсырмалардың орны ерекше. Оқу материалын орындау арқылы оқушы бірте – бірте жоғары сатыға көтеріле береді. Оқытудың мұндай үрдісі оқушыдан логикалық ойлаудың күрделі іскерлігін қарама – қайшылықты шеше білуін, дәлелдей білуін талап етеді.
4. Оқушылардың эмоционалдық, еріктік және интеллектуалдық психологиялық үдерісіне белсендіретін оқушының шығармашылық жұмыстары да танымдық қызығушылықтарының маңызды стимулы болып табылады. Сол себепті бейнелеу пәні мен сызу пәндерінде шығармашылық жұмыстардың оқушының қызығушылығы мен білімінің жетілуіне тигізетін әсері зор.

Бейнелеу өнерін оқытуда туындайтын қажеттілік;.
1. Оқушылардың ой – өрісіне, түсіну қабілетінің дәрежесіне қарай жоғары идеялы шығармаларды таңдап алу.
2. Картиналарды таныстыру барысында әңгімеге оқушыларды да қатыстыру.
3. Оқушылардың суреттердегі көркемдік ерекшеліктерді қабылдау, көру қабілеттерін дамытуда оларға эмоциялық әсер ететіндей барлық ойды сол обьектіге аударатындай көркем тілмен баяндау.
4. Өнер шығармаларын жеке – жеке талдау, ой – өрістерін арттыру. Көркемдік деңгейін толықтырып отыру.
5. Оқушының қызығушылығы мен шығармашылығын сабақ үстінде арттыру үшін оқушымен бірге жұмыс жасау болып табылады.
Мұғалімнің оқушымен бірге жұмыс жасауының тәрбиелік маңызы:
1. Оқушының бейнелеуге деген қызығушылығын арттырады.
2. Сабаққа белсене қатысуына ықпал етеді.
3. Оқушының жіберген қатесін жөндеуге ықпал етеді.
4. Бейнелеу жолдары демонстарциялық түрде көрсетеді.
Сол себепті мұғалім оқушымен жұмыс жасау кезінде тақтаға сурет салу кезінде тақтадағы сурет мүмкіндігінще көлемді болу қажет. Сурет салу кезінде әрбір орындау техникасының әр түріне қысқаша түсініктеме беріп отыру қажет. Оқушылардың өздігінен жқмыс жасау кезінде мұғалім кейбір оқушыға жеке жәрдем көрсетіп отыруы қажет. Мұғалім оқушының сурет дәптерінің шетіне бейнелеу жолдарын , жіберілген катені түзету жолдарын көрсетіп тұсінік береді
Сабақ барысында таныстырумен бірге кластан тыс әңгіме, лекцмя , көрме, экскурция және кездесу өткізудің балаларға көркемдік тәрбие беріп көркемдік білім негіздерін меңгерудің аса ұғымды жолдары болып табылады.
Музей мен көрме ұйымдастырудың бір ерекшелігі ауыл оқушыларына өнерге деген қызығушылығын,жан-жақты білімінің жетілуіне өнерге деген көсқарасының артуына ықпал етеді.көркемдік талғамы мен ұнергедеген ұғымдарының қалыптасуына жәрдемдеседі.
Оқушыларға бейнелеу өнері туындыларының көркемдік ерекшеліктерңн таныстырудың саяси – идеялық , эстетикалық тәрбие берумен қатар, бейнелеу өнерінің ұғымдарын қалыптастыруға ықпал етеді.
Сондықтан өнер шығармаларының көркемдік ерекшеліктерін таныстыру сабақ беру методикасын дамыту. Оқыту саласындағы қажеттіліктің бірі,
Осыған байланысты әңгіме сабақтарында;
- оқушылардың ой — өрісіне, түсіну қабілетінің дәрежесіне қарай жоғарғы идеялы шығармаларды таңдап алу,
- шығармаларды таныстыру барысында оқушыларды қатыстыру,
- көру, қабылдау қабілеттерін дамытып отыру. Оқушы ынтасын арттырады,
Мұғалім бейнелеу қнері туындысының мазмұнын, мағынасын оқушыларға таолдап түсіндірумен қатар балалардың қз бетінше сол шығармалардың көркемдік ерекшеліктерін таба білуге үйретуді мақсат етуі тиіс.

Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасында өскелең ұрпақты мәдениет пен өнерге баулу мәселесіне үлкен назар аударылуда. Болашақ жастар өз халқының бейнелеу өнері, қол өнері,
тарих, әдебиет, музыка салаларының жетістіктері мен жақсы дәстүрлері негізінде тәрбиеленуде.
Қазақстан Республикасының азаматы мемлекетіміздің бір бөлшегі. Сондықтан да ол барлық істе сауатты өздігінен әрекет етуге қабілетті жауапкершілігі мол азамат болуға тиісті.
Мектепте ұстаздар оқушылардың, тәрбиелі, білімді заман талабына сай азамат болып өсуі үшін қызмет етуі тиіс. Оқушы мен оқытушының өнер жолындағы талпынысы. Ізденісіне дөп көрсетіп, үйреншікті нәрседен әдемілікті таба білуге, көргенді есте сақтауға, шығармашылық жұмыс жасауға жетелейді. Оқушылардың шығармашылығы ғылыми түрде ұйымдастыру. Ғылыми – техникалық тараптарға сай білім беру мен танысу белсенділігін арттырады. Қазіргі сабақ проблеманы дамыту сабағы ол үшін озық тәжірибе қажет. Қазіргі оқушыны эстетикалық пәндерден алған білімін өмірде қолдана алатын, жан-жақты логикалық ойы терең, сұлулықпен сусындаған ізденімпаз, терең білімпаз ету әрбір бейнелеу пәні мұғалімінің міндеті.