Саба?ты? к?рнекілігі: ?ойылым, н?с?а 3 кезе?дік адам т?л?асыны? долбарларын салу ?лгісі
??рал-жабды?тар: А3 формат, т?рлі конструктор ?арындаштар, ?шіргіш, сыз?ыш, т.б.
Саба?ты? барысы:
І.?йымдастыру кезе?і.
ІІ.Білімдерін тексеру.
ІІІ. Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
IV.Тапсырмаларды орындау.
V. Саба?ты бекіту.
VI. ?йге тапсырма беру.
Саба?ты? барысы:
І.?йымдастыру кезе?і.
О?ушылармен амандасып, т?гендеп, саба??а к?нілдерін аудару. Адам анатомиясыны? ??рылымын ?йрету ар?ылы суатты сурет салу?а баулу. Е? алдымен бейнеленетін затты? жалпы пішінін ?а?аз бетіне д?рыс белгілеуден бастау ?ажет.
ІІ.Білімдерін тексеру:
Адам денесіні? ??рлысы туралы не білеміз?
-бейнені ?а?аз бетіне ?алай орналастырамыз? (композициясы)
-бейнені безендіріп ?рлеу ?шін не керек? (штрихтау, бояу)
-компоновка дегеніміз не? (?а?аз бетіне бейнеленетін затты ?йлесімді орналастыру ).
-пропорция дегеніміз не? (бейнеленетін заттарды? ?лкенді-кішілі б?лігіні? ара?атынасын салыстырып белгілеу). -жары? дегеніміз не? (бейнеленетін заттарды? к?н с?улесі т?скен б?лігін атаймыз).
О?ушылар жа?а саба??а к?шпес б?рын, ?ткен саба?ты есімізге т?сірейік. ?ткен саба?та біз адам басыны? суретін бейнеледік. Адамны? басын салу ?шін нені білу керек ? ?ткен саба?та не ??ты?? ?ткен саба?ты ?орыту ретінде « адам басыны? ??рлысын білеміз бе?» атты с?ра?-жауап ойынын ?ткізейік.
«Адам басыны? ??рлысын білеміз бе?ойыны:
М??алім адам басыны? суретін та?та?а іледі, ж?не балалар?а с?ра?тар:
Адам басыны? суретін салу ?шін нені білу керек? (Бас с?йек ??рлысын)
Басты? негізгі м?шелері к?з, ауыз, м?рын, ??ла?ты жасау ?шін басты? ??рлысын ?анша б?лікке б?леміз? (?ш б?лікке ж?не к?з, ауыз сызы?тарын б?лікті? ішінен табу)
Басты? негізгі м?шелері к?з, ауыз, м?рын, ??ла?ты жасау ?шін ?андай геометриялы? денелерді ?олданамыз. (К?зді-шар?а,ауызды -параллепипедке, и?рынды-призма?а, ??ла?ты -овал?а ж?мырт?а?а)
ІІІ.Жа?а та?ырыпты т?сіндіру.
-Балалар, б?гінгі ?тетін саба?ымызды? та?ырыбы: «Адам т?л?асын бейнелеу». Б?гінгі саба?та Адам анатомиясымен танысып, Адам т?л?асын белгілейтін ?лшем бірліктерін ?олдана отырып адам т?л?асын бейнелеуді ?йренеміз. Сонды?тан да жа?а саба?ты м??ият ты?дап ?атысып отырайы?.
Портрет-?здері? білетіндей бейнелеу ?неріні? бір жанры болып табылады. Портрет-(французша бейнелеу) Белгілі бір адамны? к?ркем бейнесі деген ??ымды білдіреді. Портрет салтанатты, камералы? ж?не тек адамны? басын ?ана бейнелейтін ж?не автопортреттер болып б?лінеді.К?біне суретшілер адамды алдынан бейнелейді, м?ндай бейнелеу анфас деп аталады.
Портетте ??састы?ын ?ана беріп ?оймай, суретші бейнеленген адамны? сырын, оны? ішкі д?ниесін ашу керек.
Адам т?л?асын бейнелеу ?шін оны? склетімен таныс?ан ж?н. Адам склеті негізінен 3 б?лікке б?лінеді олар бас с?йегі, кеуде б?лігі ж?не ?ол-ая? с?йектері.Адам склетіні? негізгі тірегі-омырт?а ді?гегі 3 б?лікке б?лінеді. Мойын, кеуде бел омырт?алар.
Адам т?л?асын сал?а оны? пропорциясын белгілейтін ?лшем бірліктері адам басымен ?лшенеді.М?лшермен 8 б?лікке б?лінеді.Адам бойына байланысты 7 немесе 7,5 б?лікке б?лінеді.Бас пен кеуде ?осындысы адам бойыны? жартысы болып табылады.
Сурет салу кезінде ?лкен б?лшектерге пропорциялы? ?атынастарды аны?тай отырып, адам денесіні? м?шелерін біржолата аны?тау?а к?шеміз.Адам суретіні? жары? пен к?ле?кесін ай?ындаймыз.Адам т?л?асын м??ият ?арар болса? бастан табан?а дейінгі аралы?та жары? біртіндеп ?оюланып к?ле?кеге ?ласады. Бейнеленетін заттарды? к?леміні? к?рделігіне ?арай 3-4 немесе одан да к?п кезе?дерден т?ратынын білеміз. Б?гінгі бізді? адам т?л?асын бейнелеу ?шін бір о?ушыны орта?а ша?ырамыз.
IV.Тапсырмаларды орындау.
1. ?а?аз бетіне композициясын аны?тап аламыз
о?ушылар?а ?а?аз бетіне салу ?йлесімділігіне мысалдар келтіреміз
2О?ушылар адам денесіні? формасы мен прпорциясын аны?тап, склет с?йектерін ойша байланыстырып отыру керек.
Ата?ты суретшілерді? туындыларын мысал?а келтіру:
Итальянды? ?лы суретші Леонардо да Винчиді? ?лемге ?йгілі«Жакондасы», Немісті? ?лы суретшісі Альбрехт Дюрерді? 13 жасында сал?ан автопортреті (адам дене ??рлысын бейнелеуге ?йретті.)
Пабло Пикассоны? мына суретінде анасы баласын ?андай мейіріммен ??ша?тап отыр. Орысты? ?лы суретшісі И.Репинні? мына портреті колориттік шешімді д?л тап?ан. ?аза?ты? ?лы суретшісі ?.?астеев Ана образын д?л бейнелеген.?аза? суретшісі С.М?мбеевті? портреті фактуралы? ?дісті ?олдануымен шешімін тауып отыр.
3. Адам т?л?асына т?скен жары? пен к?ле?кені? алып жат?ан орындарын аны?тап, оларды? шекараларын белгілейміз. Суретті? ??ін ай?ында?анда т?л?аны? е? жары?, е? ?ара??ы жерін аны?тап алу керек. Затты штрихтауды меншікті к?ле?кеден баста?ан ж?н. Мешікті к?ле?ке дегеніміз – затты? с?уле т?спеген бетінде пайда бол?ан к?ле?ке. Жары? деп – таби?и с?уле мен жасанды жары? т?скен бетті айтамыз. Т?спе к?ле?ке дегеніміз – на?ты бейнеленген т?л?аны? бетіне т?скен к?ле?ке. Жартылай к?ле?ке дегеніміз – меншікті к?ле?ке мен жары?ты? арасында пайда бол?ан к?ле?ке. Адам т?л?асыны? жары? к?ле?кесін штрихтау ар?ылы оларды? пішінін, к?лемін шы?арамыз. Штрихты? ?оюлы?ы мен жиілігі, ба?ыты н?рсені? нендей материалдан істелгендігі мен оны? бетіні? ?зіне т?н ерекшелігін к?рсететіндей болуы керек екнін ерекше айтамыз
Просмотр содержимого документа
«ашы? саба?: "Адам т?л?асын бейнелеу" »
А.Әлімбетов атындағы жалпы орта мектебі
Тұрсынбаев Сарсенбай Муратович
5 сынып.
Сабақтың тақырыбы:Адам тұлғасын бейнелеу.
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік: Адам анатомиясы туралы түсінік беру, адам тұлғасының құрылымын көрсетіп, оқушыларды сауатты сурет салуға үйрету.
ә) Дамытушылық: Сурет салудың заңдылықтарын меңгерту арқылы, адам пропорциясын, пішінін дұрыс салу жолдарын үйрету. Оқушыларды көзбен елестете біліп, дұрыс бейнелей білуге баулу.Көлеңке мен жарықты сауатты бейнелеуге үйрету.
б) тәрбиелік: ұқыптылыққа, тазалыққа тәрбиелей келе, эстетикалық тәрбие беру.
Сабақтың көрнекілігі: қойылым, нұсқа 3 кезеңдік адам тұлғасының долбарларын салу үлгісі
Құрал-жабдықтар: А3 формат, түрлі конструктор қарындаштар, өшіргіш, сызғыш, т.б.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ.Білімдерін тексеру.
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
IV.Тапсырмаларды орындау.
V. Сабақты бекіту.
VI. Үйге тапсырма беру.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен амандасып, түгендеп, сабаққа көнілдерін аудару. Адам анатомиясының құрылымын үйрету арқылы суатты сурет салуға баулу . Ең алдымен бейнеленетін заттың жалпы пішінін қағаз бетіне дұрыс белгілеуден бастау қажет.
ІІ.Білімдерін тексеру:
Адам денесінің құрлысы туралы не білеміз?
-бейнені қағаз бетіне қалай орналастырамыз? (композициясы)
-композициядағы тепе-теңдікті қалай бейнелейді? (орналастыру заңдылығы арқылы)
-бейнені безендіріп әрлеу үшін не керек? (штрихтау, бояу)
-компоновка дегеніміз не? (қағаз бетіне бейнеленетін затты үйлесімді орналастыру ).
-пропорция дегеніміз не? (бейнеленетін заттардың үлкенді-кішілі бөлігінің арақатынасын салыстырып белгілеу). -жарық дегеніміз не? (бейнеленетін заттардың күн сәулесі түскен бөлігін атаймыз).
Оқушылар жаңа сабаққа көшпес бұрын, өткен сабақты есімізге түсірейік. Өткен сабақта біз адам басының суретін бейнеледік. Адамның басын салу үшін нені білу керек ? Өткен сабақта не ұқтық? Өткен сабақты қорыту ретінде « адам басының құрлысын білеміз бе?» атты сұрақ-жауап ойынын өткізейік.
«Адам басының құрлысын білеміз бе?ойыны:
Мұғалім адам басының суретін тақтаға іледі, және балаларға сұрақтар:
Адам басының суретін салу үшін нені білу керек? (Бас сүйек құрлысын)
Бастың негізгі мүшелері көз, ауыз, мұрын, құлақты жасау үшін бастың құрлысын қанша бөлікке бөлеміз? (үш бөлікке және көз, ауыз сызықтарын бөліктің ішінен табу)
Бастың негізгі мүшелері көз, ауыз, мұрын, құлақты жасау үшін қандай геометриялық денелерді қолданамыз. (Көзді-шарға,ауызды -параллепипедке, иұрынды-призмаға, құлақты -овалға жұмыртқаға)
ІІІ.Жаңа тақырыпты түсіндіру.
-Балалар, бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы: «Адам тұлғасын бейнелеу». Бүгінгі сабақта Адам анатомиясымен танысып , Адам тұлғасын белгілейтін өлшем бірліктерін қолдана отырып адам тұлғасын бейнелеуді үйренеміз. Сондықтан да жаңа сабақты мұқият тыңдап қатысып отырайық.
Портрет-өздерің білетіндей бейнелеу өнерінің бір жанры болып табылады. Портрет-(французша бейнелеу) Белгілі бір адамның көркем бейнесі деген ұғымды білдіреді. Портрет салтанатты, камералық және тек адамның басын қана бейнелейтін және автопортреттер болып бөлінеді.Көбіне суретшілер адамды алдынан бейнелейді , мұндай бейнелеу анфас деп аталады.
Портетте ұқсастығын қана беріп қоймай, суретші бейнеленген адамның сырын, оның ішкі дүниесін ашу керек.
Адам тұлғасын бейнелеу үшін оның склетімен танысқан жөн. Адам склеті негізінен 3 бөлікке бөлінеді олар бас сүйегі, кеуде бөлігі және қол-аяқ сүйектері.Адам склетінің негізгі тірегі-омыртқа діңгегі 3 бөлікке бөлінеді. Мойын, кеуде бел омыртқалар.
Аджам тұлғасын салға оның пропорциясын белгілейтін өлшем бірліктері адам басымен өлшенеді.Мөлшермен 8 бөлікке бөлінеді.Адам бойына байланысты 7 немесе 7,5 бөлікке бөлінеді.Бас пен кеуде қосындысы адам бойының жартысы болып табылады.
Суреттің қағазға орналасуын, композициялық құрылымын долбар сызықтармен шешкеннен кейін кейіпкердің құрылысын тұрғызуға көшеміз
Сурет салу кезінде үлкен бөлшектерге пропорциялық қатынастарды анықтай отырып , адам денесінің мүшелерін біржолата анықтауға көшеміз.Адам суретінің жарық пен көлеңкесін айқындаймыз.Адам тұлғасын мұқият қарар болсақ бастан табанға дейінгі аралықта жарық біртіндеп қоюланып көлеңкеге ұласады. Бейнеленетін заттардың көлемінің күрделігіне қарай 3-4 немесе одан да көп кезеңдерден тұратынын білеміз. Бүгінгі біздің адам тұлғасын бейнелеу үшін бір оқушыны ортаға шақырамыз .
IV.Тапсырмаларды орындау.
1. Қағаз бетіне композициясын анықтап аламыз
оқушыларға қағаз бетіне салу үйлесімділігіне мысалдар келтіреміз
2Оқушылар адам денесінің формасы мен прпорциясын анықтап , склет сүйектерін ойша байланыстырып отыру керек.
Атақты суретшілердің туындыларын мысалға келтіру:
Итальяндық ұлы суретші Леонардо да Винчидің әлемге әйгілі«Жакондасы», Немістің ұлы суретшісі Альбрехт Дюрердің 13 жасында салған автопортреті (адам дене құрлысын бейнелеуге үйретті.)
Пабло Пикассоның мына суретінде анасы баласын қандай мейіріммен құшақтап отыр. Орыстың ұлы суретшісі И.Репиннің мына портреті колориттік шешімді дәл тапқан. Қазақтың ұлы суретшісі Ә.Қастеев Ана образын дәл бейнелеген.Қазақ суретшісі С.Мәмбеевтің портреті фактуралық әдісті қолдануымен шешімін тауып отыр.
3. Адам тұлғасына түскен жарық пен көлеңкенің алып жатқан орындарын анықтап, олардың шекараларын белгілейміз. Суреттің өңін айқындағанда тұлғаның ең жарық, ең қараңғы жерін анықтап алу керек. Затты штрихтауды меншікті көлеңкеден бастаған жөн. Мешікті көлеңке дегеніміз – заттың сәуле түспеген бетінде пайда болған көлеңке. Жарық деп – табиғи сәуле мен жасанды жарық түскен бетті айтамыз. Түспе көлеңке дегеніміз – нақты бейнеленген тұлғаның бетіне түскен көлеңке. Жартылай көлеңке дегеніміз – меншікті көлеңке мен жарықтың арасында пайда болған көлеңке. Адам тұлғасының жарық көлеңкесін штрихтау арқылы олардың пішінін, көлемін шығарамыз. Штрихтың қоюлығы мен жиілігі, бағыты нәрсенің нендей материалдан істелгендігі мен оның бетінің өзіне тән ерекшелігін көрсететіндей болуы керек екнін ерекше айтамыз
4. Суретті көрмеге қойып, оқушылармен пікірталас өткізу.
V.Жаңа сабақты қорыту.
Білімді бекітуге арналған сұрақтар:
1. Портрет дегеніміз не?
Портрет-(французша бейнелеу) Белгілі бір адамның көркем бейнесі деген ұғымды білдіреді.
2.Портрет жанрындағы композиция (Қағаз бетіне дұрыс үйлестіру)
3. Әйгілі суретшілердің адам тұлғасын бейнелеудегі шеберлігін ата?
4.Колориттік шешім? (Бояу түсі, өзара ұйлесу , жарасу)
5.Динамикалық композиция (Белгілі бір қозғалысты көрсететінкомпозиция)
Бағалау :
VІ.Үйге тапсырма беру: Қозғалалыстағы адам тұлғасының долбарын салу.
