Бейнелеу ?нерін о?ытуда теориялы? білім беру ?р жанрмен тере? таныстыру, на?тылы бейнелеуге жатты?тыру ісімен ты?ыз байланыста ж?ргізіледі. Саба? барысында ?р алуан ?діс- т?сілдерді ке?інен пайдалан?ан ж?н. ?ажетті жа?дайда м?ражайлар мен к?ркем?нер галереяларына экскурсия жасау да пайдалы болма?. Бейнелеу ?нерінде ?олданылатын термин с?здерді ?з кезегінде т?сіндіріп отыру ?ажет. Графикалы? т?сілдерін бірнеше т?рін ме?геруге,к?ркемдік м?сіндеуге ж?не ?р т?рлі таби?и материалдарды ?олдану?а ы?пал жасалып,осымен ?атар ?р алуан материалдарды? пайдалануды? ?лгілері к?рсетіледі. ?р саба? ?уаныш пен шатты??а, эстетикалы? л?ззат?а толы, ?ызы?ты да ?серлі болу?а тиіс. ?стаз ?рдайым ш?кіртті ынталандырып отыруы ?шін шы?армашылы? ізденісте болуы ?ажет. ?р м??алім о?ушылар?а тек ?з маманды?ы т??ірегінде ?ана ма?л?мат бермей,?лтты? ?нерімізбен, м?дениетімізбен, к?ркем ?дебиетпен байланыстыып, ?ылыми – к?пшілік ж?не бейнелеу ?нері журналдарын ?дайы пайдалан?аны д?рыс.
?орыта айт?анда, бастауыш сыныпта бейнелеу ?нері саба?тарыны? н?тижелі болуында м??алімні? саба?ты д?рыс жоспарлауы, саба??а алдын ала дайынды?ы, саба?ты? ?рбір кезе?ін д?рыс ?йымдастыруы ма?ызды орын алады. Сонымен ?атар, м??алімні? о?ытуды? дидактикалы? ?станымдарын ?олданумен ты?ыз байланысты. Бейнелеу ?нері п?ні м??алімі ?зіні? теориялы? білімін практикамен байланыстырып, іс ж?зінде д?рыс ?олдана білсе, білім беру сапасы жо?ары болма?.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Бейнелеу саба?ында жа?а ?діс-т?сілдерді ?олдану»
БЕЙНЕЛЕУ САБАҒЫНДА ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕРДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ СУРЕТ САЛУ ДАҒДЫЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Нұржанов.Н.Қ
М.Шаханов атындағы жалпы орта мектебінің
бейнелеу пәнінің мұғалімі
Аңдатпа
Нұржанов Нұрсұлтан баяндамасында 5-6 сыныптардағы оқушылардың өнерді қабылдауы тұрғысынан білім деңгейлерінің әр сатылы болуына байланысты олардың сурет салу мүмкіншіліктерін анықтауда оқытудың жаңа әдіс – тәсілдерін қолданылған. Аннотация
В докладе Нуржанова Нурсултана используются современные методы обучения и особенности выявления уровней обученности учащихся. Использование современных методов и приемов дают возможность проследить динамику формирования обученности детей на уроках изобразительного искусства.
Annotation
Nurzhanov Nursulyan say In 5-6-grades many pupils to aries help new technology. And their knowledge working with is drawing defeated mentioned on this work ar working new methods.
Пікір
Нұржанов Нқрсұлтан Қанатұлы М.Шаханов атындағы жалпы орта мектебінде бейнелеу пәнінің мұғалімі болып жұмыс жасап келеді. Оқу мен тәрбие жұмысында өз еңбегімен көрініп жүрген тәжірибелі ұстаз. Аудандық оқу бөлімінен, мектеп директорынан, аудандық білім қызметкерлерінің кәсіподағынан марапаттарға ие болған. Ол «Бейнелеу өнері сабағында жаңа әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы оқушылардың сурет салу дағдыларын қалыптастыру» тақырыбында шығармашылық жұмыс жасап келеді. Баяндамасында оқушыларға сурет салу дағдыларын кең көлемде түсінік бере білген. Сабағында жаңа технология әдістерін қолданған. Әр сабағын мазмұнды етіп, оқушыларға қызықты өтеді. Жұмыс нәтижелеріне қарай бұл тәжірибелі ұстаздың шығармашылық жұмысын тамыз кеңесіне ұсынып отырмыз.
Оқу әдістемелік жөніндегі Т.Әліқұлов
орынбасары:
Жоспары :
І.Кіріспе.
1. Бейнелеу сабағында сурет салу әдісі.
ІІ. Негізгі бөлім.
Сурет салу кезеңдерін қолданудың педагогикалық ерекшеліктері.
Бейнелеу сабағында жүргізілетін әдіс – тәсілдер.
Оқыта үйрету.
ІІІ. Қорытынды.
Бейнелеу сабағында сурет салудың маңызы
ІV. Пайданылған әдебиеттер.
І. Кіріспе
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты Жолдауында білім берудің басты міндеті – 2012 жылға дейінгі білім беруді дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаны орындай отырып, осы саланың сапалы қызмет көрсету аясын кеңейту екендігін айтты. Бұл Жолдаудан біз бейнелеу өнері сабағын жаңа көз қараспен оқыту жүйесі қазіргі талапқа сай келмей отырғандықтан білім беру саласына тағы да маңызды талап қойылып отырғанын байқаймыз.
Бастауыш сыныптағы оқушылардың өнерді қабылдауы тұрғысынан білім деңгейлерінің әр сатылы болуына байланысты олардың сурет салу мүмкіншіліктерін анықтауда оқытудың жаңа әдіс – тәсілдерін қолдану іс жүзіне асырылуы керек.
Бастауыш сыныптағы бейнелеу өнері сабақтары жас ұрпақтарды шығармашылық іс – әрекетке баулу және шығармашылық іс – әрекет барысын түсінуге бағытталады. Қазақстан Республикасының жалпыға міндетті білім стандарты негізінде жасалынған бастауыш сыныптағы бейнелеу өнері бағдарламасының мақсаты:
Қоғамдық өмірге белсене араласуға қабілеттіі білімді, тәрбиелі азаматтар дайындау;
Жасжеткіншектердің дүниетанымын қалыптастыра отырып, олардың көзқарасына дұрыс бағыт беріп, эстетикалық талғамын дамыту, эстетикалық тәрбие беру.
Бейнелеу заңдылықтарын меңгеру арқылы оқушыларға қоршаған ортаны тануға, логикалық ойлауға үйрету.
Балалардың бейнелеу өнері жайлы алғашқы дағдылары мен ептейліктерін меңгерту.
Оқушылардың шығармашылық іс – әрекетін дамыту, өмір шындығы мен кеңістікті ойлауын, образдық елестетуін және қиялын дамытуға дұрыс бағдар беру.
Бастауыш сынып оқушыларын Қазақстан бейнелеу өнерінің шығармаларымен таныстыру арқылы қызығушылығын қалыптастыру.
Осы айтылған мақсат міндеттерді тереңірек таныстыратын болсақ олар мынандай бағыт – бағдарларды қамтиды.
Бейнелеу өнерін бастауыш сыныпта оқыту ең бірінші жалпы білім берушілік мақсатын көздейді. Негізгі міндет адамның ой өрісін кеңейту, қоғамның жан – жақты білімді мүшесін тәрбиелеу болып табылады. Көпшілік қауым бастауыш мектептегі бейнелеу өнерін жалпы білім беретін пән емес, ол арнаулы пән деп қарастырады. Бұл дұрыс емес. Жалпы білім беретін мектеп математиктерді, химиктерді, ақындарды, компазиторларды дайындамайтыны сияқты суретшілерді де дайындамайды. Мұндай мамандар арнайы оқу орындарында дайындалады. Жалпы білім беретін мектептегі әрбір пән жеке – жеке және бірлесе отырып оқушылардың жан – жақты дамуына ықпал етуге тиіс. Бейнелеу өнері адамның дамуына өте көп мүмкіндік туғызады.
ІІ. Негізгі бөлім
Балалардың әсемдікке деген талғамын ояту үшін бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі балардың назарын өмірдегі сұлулыққа аударып, оларды байқауға, сезуге, қабылдауға, сүйене білуге, қуана білуге үйретуі тиіс.
Сурет салумен айналысудың ең басты міндеті – балаларға қоршаған өмір шындығын тануға көмектесу, олардың байқағыштығын дамыту, олардың дұрыс көре білуге үйрету. Сурет сабағында балалар қоршаған заттарды, олардың алуан түрлі формаларымен, түстерімен танысуға тиіс. Бұл таныстық зат туралы елестетулерінің нақты және толық болуына ықпал етіп, көру әсерін кеңейте түседі. Бейнелеу үдерісі оқушыға бұрын бірақ рет шала көрген затты терең зерттеуге мүмкіндік туғызады. Сурет салу кезінде оқушы заттың формасын, құрылымын, пропорцияларын, түстер мен реңдік қатыснастырын кеңістікте орналасуын зерттейді, сол арқылы оларды ұтымды да жан – жақты, терең де нақты қабылдауға үйренеді.
Бастауыш мектепте баланы сурет салуыдң техникалық тәсілдерін меңгертудің қажеттігі аз деп ойлау дұрыс емес. Шын мәнінде бала мектепте осы тәсілдермен танысуы тиіс.
Оқушы суреттегі тональдық қатынастар туралы түсінік алып, қылқаламмен қажетті бояу түсін алу үшін бояуларды араластыруға үйренуі тиіс. Мұндай техникалық дағдылар адамға еңбекте қажет іс – әрекеттер. Түсті көре білу және оны бояумен қағаз бетінде бере білу, жазықтың бетін тегіс етіп бояу халық шаруашылығының барлық саласында қолданылады.
Бастауыш мектептегі бейнелеу өнері сабақтарының міндеттерінің бірі – балаларға жұмысты ұйымдастыру, жұмыс жүргізу тәртібін ойластыру, ойлау, саналы да жоспарлы жұмыс істеуге үйрету болып табылады.
Оқушыларды өнердің даңқты шығармаларымен таныстыру бейнелеу өнерін бастауыш сыныпта оқытудың маңызды міндеттерінің бірі болып саналады. Мұғалім өнер туралы әңгіме кезінде графика, кескіндеме, мүсін, сәулет, сәндік – қолданбалы өнердің түрлері туралы әңгіме қозғайды. Өнер туралы әңгіме оқушыларды адамзат мәдениетінің даму тарихымен, өнер шығармалармен, ұлы суретшілердің өмірі мен шығармашылығымен, өнердің дамуындағы белгілі кезеңнің стилімен, бұрынғы және қазіргі өнер адамдарымен таныстырады.
Оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту барысында мұғалім балалардың қиялын дамытуға көңіл бөлуге тиіс. Адам қиялы адамның көңіл -күйімен байланысты, сонымен қатар өнердің өзі көңіл - күйге әсер етеді. Сондықтан бейнелеу өнері пәнінің мұғалімі оқушылардың елестетулелерін жинақтау процесін реалдық өмір шындығынан бастап, қиялмен, шығармашылықпен, өмірмен байланысты жаңа елестетулерге дейін бағыттауға балады.
Бастауыш сынып мұғалімі балалардың сурет салу деңгейін қадағалап, компазиция құрастыруда ақыл беріп отыруы, тақырып аясында балалардың алдына мақсат қоя білуіне көмектесуі, оқушылардың еңбектерін дұрыс бағалап, суретін дұрыс аяқтауды үйретуі ерекше маңызға ие.
Қазіргі уақытта бастауыш сыныптан бастап оқушыларды түрлі бояу реңдерін ажыратуға, әдемі де жарасымды түс үйлесімін білуге үйрету міндет. Қандай нәрседен жасалғанын білмей тұрып оны түсіну мүмкін бе? Кейде затқа танымдық мақсатпен қарай білмеушіліктің салдары бейнелеу өнері сабақтарында айқын аңғарылады. Оқушыны байқай және қабылдай білуге үйрету жолдарын білу болашақ бейнелеу өнері мұғаліміне өте қажет. Қабылау мен байқай білу жолдары әр түрлі. Соған қарамастан, барлық зерттеуушілер қабылдау жөнінде мынадай негізгі жайларды бір ауыздан мақұлдайды. 1.Баланы қабылдауға арнайы үйретпесе, олар, көбінесе, кішкене кезіне тән қабылдаудың біріктірушілік, дәлсіздік, синкретизм сияқты ерекшіліктерін ұзақ уақыт сақтап қалады. Яғни, балалардың жасы өсіп, есейген сайын қабылдау шеңбері кеңеймей қалады. 2.Бұл үйрету негізгі екі үрдісті ( талдау мен жалпылау ) жетілдіруге бағытталуы қажет. Талдаудық бағыты мен жіктелуі баланың даму дәрежесіне, мұғалімнің мақсатына, оқытуға таңдап алған мазмұнына байланысты өзгеріп отырады. Бүтін затты дене ретінде бөліп көрсетуі мүмкін. Талдау затты дәл тануға бағытталады.Яғни, қандай ағаш қандай күйде тұр деген сияқтыерекшелеу тиіс. Айталық балаға «ою-өрнек неден тұрады?» деген сұрақ беріп,одан белгілі бір үшбұрыштардан, кішкене шаршылардан, жарты шеңберлерден тұрады деген жауап алуға болады.Бірақ бұл жеткіліксіз, бала ою-өрнектің құрамында үшбұрыштар-дың, шаршылар мен жарты шеңберлердің бар екендігін айтумен қатар, олардың қалайорналасқандығын, әрқайсысының қандай жағдайтұрғанын және түрлері мен түстерін, кеңістіктегі бір-біріне байланысуын жете байқауы керек. Кез келген талдау, яғни, бүтінді бөліп қарау оны бөлшектеу, қайтадан бүтінді жалпылап, тұтастырып қабылдай білуге әкелуге тиіс. 3.Балалардың жасы неғұрлым кіші болса, талдауда олардың практикалық ісі соғұрлым үлкен рөл атқарады. 4. Қабылдауға үйретуде сөзді кірістіру тиімді. Сөз, біріншіден, қабылданып отырған заттың және оның бөлшектерінің аталуын, белгілерін, бояуларын білуге қолданатын құрал. Сонымен бірге жаңа зат бұрын белгілі бір «обьектілер»қатарына жатады. Сөз соны білдіреді.Екіншіден, сөз затты сипаттау үшін керек. Мұғалім мен оқушыларға заттың құрылысын, бөлшектерін, белгілерін, олардың тұрған қалпы, жеке ерекшеліктерін көрсетеді.
ІІІ. Қорытынды
Бейнелеу өнерін оқытуда теориялық білім беру әр жанрмен терең таныстыру, нақтылы бейнелеуге жаттықтыру ісімен тығыз байланыста жүргізіледі. Сабақ барысында әр алуан әдіс- тәсілдерді кеңінен пайдаланған жөн. Қажетті жағдайда мұражайлар мен көркемөнер галереяларына экскурсия жасау да пайдалы болмақ. Бейнелеу өнерінде қолданылатын термин сөздерді өз кезегінде түсіндіріп отыру қажет. Графикалық тәсілдерін бірнеше түрін меңгеруге,көркемдік мүсіндеуге және әр түрлі табиғи материалдарды қолдануға ықпал жасалып,осымен қатар әр алуан материалдардың пайдаланудың үлгілері көрсетіледі. Әр сабақ қуаныш пен шаттыққа, эстетикалық ләззатқа толы, қызықты да әсерлі болуға тиіс. Ұстаз әрдайым шәкіртті ынталандырып отыруы үшін шығармашылық ізденісте болуы қажет. Әр мұғалім оқушыларға тек өз мамандығы төңірегінде ғана мағлұмат бермей,ұлттық өнерімізбен, мәдениетімізбен, көркем әдебиетпен байланыстыып, ғылыми – көпшілік және бейнелеу өнері журналдарын ұдайы пайдаланғаны дұрыс.
Қорыта айтқанда, бастауыш сыныпта бейнелеу өнері сабақтарының нәтижелі болуында мұғалімнің сабақты дұрыс жоспарлауы, сабаққа алдын ала дайындығы, сабақтың әрбір кезеңін дұрыс ұйымдастыруы маңызды орын алады. Сонымен қатар, мұғалімнің оқытудың дидактикалық ұстанымдарын қолданумен тығыз байланысты. Бейнелеу өнері пәні мұғалімі өзінің теориялық білімін практикамен байланыстырып, іс жүзінде дұрыс қолдана білсе, білім беру сапасы жоғары болмақ.
