Та?ырыбы:Тетікб?лшектерді? сызбалары

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі Оңтүстік Қазақстан Обылысының Білім басқармасы Гуманитарлық-педагогикалық колледжі

АШЫҚ САБАҚ Тақырыбы: Тетікбөлшектердің сызбалары

Пәні: Сызу негіздері

Оқытушы : Хилватов А.Ш.

Тобы Д-122/Б

• Дәрістің түрі: Теориялық
• Оқыту әдісі: жобалап оқыту,түсіндіру, практика.
• Пәнаралық байланыс: Геометрия , композиция,сурет

• Сабақтың мақсаты:
• Білім берушілік: Оқушылардың білімін қалыптастырып қана қоймай, оларға сызба туралы тың мәліметтер беру.
• Тәрбиелік: : Сызу арқылы оқушыларды тазалыққа,
• ұқыптылыққа үйрету. Сұлулық тәрбиесі, табиғат пен өнердегі сұлулықты түсіне білу.
• Дамытушылық: оқушыларды сызба жұмыстарын жақсы меңгеріп, шығармашылықпен үйлестіре және өзбетінше жұмыс алып бару жолдарын білуге үйрету.

Теориялық мәлімет

• Тетікбелшектің сызбасы деп тетікбөлшек кескіндерінен түратын және оны жасауға, бақылууға керекті басқа да мәліметтер бар құжатты айтады.
• Тетікбөлшектерді түрлі әдістермен жасайды. Мысалы, оларды алдымен шойаннан қүйып, керек бегтерін металл жонатын станоктармен тегістеуге болады. Кейде фасондық немесе сорттық прокаттан соғу, штампылау тәсілдерімен дайындап алып, содан кейін токарлық станоктарда өндейді. Заводтарда, шеберханаларда тетікбөлшекті оның сызбасына қарап жасайды.

Сызбада тетікбөлшек жасау үшін керек мағлүматтар түгел болуеы керек. Жалпы алғанда, тетікбелшек қандай болса, сызбада оны сондай етіп кескіндейді. Кескіндердің өзара тік бүрыш жасап орналасқан жазықтықтарға тік бүрыштап проскциялау нәтижесінде алынатынын білесіндер. Қажет болған жағдайда тіліктер мен қималар қолданылады. Кескін саны мүмкіндігінше аз, бірақ тетікбөлшектің пішінін толық анықтау үшін жеткілікті болуы шарт. . Сызбаларды салуды женілдету және тездету үшін оларды түрғызуды оңайлататын келісімдерді де пайдаланады

• Мысалы, тісті дөңгелектің, бұрандалардың кескіндерін салу ерекшеліктерімен таныстындар, Өлшемдерді түсіру кезінде 0, □ сияқты белгілерді жиі пайдаланады.
• Мысалы, тісті дөңгелектің, бұрандалардың кескіндерін салу ерекшеліктерімен таныстындар, Өлшемдерді түсіру кезінде 0, □ сияқты белгілерді жиі пайдаланады.

• Тетікбөлшектің сызбалары сызу асбаптарын пайдаланып, масштабты сақтай отырып, сызылады, Тиімді масштаб 1:1, яғни нақты шамасын сақтап салу. Бірақ тетікбөлшек өте үлкен болса, оларды кішірейту масштабын пайдаланып сызады. Пішіні күрделі үсак тетікбөлшектерді сызбада үлксйту масштабын пайдаланып сызады.

• Мысалы, ағаш өндеу өндірісінде қолданылатын станоктың қысу Механизмінің тетікбөлшегі «Аша» сызбасын қарастыралық (178сурет). Сызба А4 пішімінс салынған. Нсгізгі жазудан тетікбөлшектің «Аша» екенін және ол болаттан (Болат Ст 3 МЕСТ 3SQ-71) жасалатынын көреміз. Тетікбөлшектің үш кескіні салынган. Басты көріністе жергілікті тілік пайдаланылған.

• Үстіңгі көріністің орнына горизонталь тілік сызылып, өлшемдер түсірілген.
• 178-сурсттсгі сызбадан тетікбөлшектің пішінін квз алдымызға елестете аламыз. өлшемдср жеткілікті түрде берілгсн. Тетікбөлшекті кандай материалдан жасау керск екені белгілі. Бірақ бүл сызбаны пайдаланып, онда көрсетілген тетікбелшекті жасап шығаруға болмайды. Өндірісте пайдалануға жарамды сызба алу үшін, оны көптеген қосымша мәліметтер мен толықтыру керек

• Тетікбөлшектің сызбасын оның өзіне карап отырып салуға бо лады. Осы сызбасын эскизге қарап салады. Тетіқбөлшектің сызбасын қүрастырылған бүйымдар сызбасын белшектеу арқылы да салуға болады.
• Дайын сызбаны оқи білу керек. Сызбаны оқу деп нәрсенің жазық кескіндсрі бойынша оның көлемдік пішінін және елшемдсрін анықтауды айтады. Сызбаны мынадай ретпен оқу үсынылады:
• Тетікбөлшек сызбасының негізгі жазуын оқу керек. Одан тетікбелшектін атауын, материалын, кескіндердін масштабын және басқа маліметтерді білуге болады.

• Сызбадағы тетікбөлшектің басты көрінісін анықтау керек. Берілген кескіндерге қарап, олардың қайсысы көрініс, тілік және қсайсысы қима екснін ажырата білу керск.
• Керіністердін арасындағы проекциялық байланыстарды ескере отырып, тетікбөлшектін пішінін толығырақ анықтауға тырысу керек.
• Тетікбөлшскті ойша қарапайым геометриялық денелерге ажыратып, одан кейін оларды қайтадан ойша біріктіріп, тетікбөлшектің кеңістік пішінін елестету керек.
• Сызбадағы өлшемдерді оқып, оларға сәйкес тетікбөлшектің өлшемдерін анықтайды.

• Өзектілігі: Әрбір оқушының мүмкіндіктерін, қабілеттерін, қызығушылықтарын дамытып ғана қоймайды, сонымен бірге шығармашылықтарын арттырады және шығармашылық тұрғыдан өзін-өзі бақылауға,өзіне деген сенімділігі және айналасына деген көзқарасы қалыптасады.
• Өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға дағдыланады. Оқыту әдістері әр түрлі тәсілдерде қолданады, оқыту (лекция, әнгіме, демонстратциялау, түсіндіру, пікір алысу) оқу, тыңдау, ойлау, жаттығу, оқулықты зерделеу, пракитикалық жұмыстағы оқушының ізденісі, бақылау әдістері қарастырылады.

Құрал-жабдықтар, көрнекті құралдар: А4 пішіміндегі қағаз, қарындаштар, сызғыш, өшіргіш, шеңберсызар және тағы басқа.

• Пайдаланылған әдебиеттер.

• Дәрістің құрылымы мен мазмұны.
• І. Ұйымдастыру кезеңі:
• 1. Сәлемдесу.
• 2. Студенттерді сабаққа қатысуын тізім бойынша тексеру.
• 3. Студенттерді сабаққа дайындығын, құрал жабдықтарын тексеру.
• ІІ. Студенттерді өткен тақырып бойынша білімін тексеру:
• Практикалық жұмыстарын тексеріп, өңдеу барысында жіберілген қателіктеді жоюын айту, көрсету.өткен тақырып материалын қабылдап, бағалау

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру. Түсіндіру әдісі: Баяндау, түсіндіру (тетікбөлшек туралы түсінік беру)

Практикалық бекіту әдісі: студенттерді жеке - жеке жобалық тапсырмасын тексеру.

тақырыпқа сай суреттеу

Теориялық мәліметтерді кітап ішінен жинақтау,конспектілеп беру

Терминдермен жұмыс

ІV. Жаңа материалды бекіту: (қойылған сұрақтар мен тапсырмалар) Жаңа өтілген тақырып бойынша студентпен сұрақ жауап жүргізу.

VІ. Қорытындылау (білім бағалау).

Студенттердің теориялық білімдерін, орындалған сызба жұмыстарын бағалау.

VІІ. Үй тапсырмасы:

Берілген тақырыптар бойынша сызба жұмыстарын қорғауға дайындалу.

Қорытындылау (білім бағалау). Студенттер берілген жауаптарына қарай және орындаған жұмыстарын бағалау.

Назарларыңызға рахмет!