Бала ес біле баста?аннан-а? ?зі жете т?сінбес жар?ын, тартымды н?рсені? б?ріне ?мтыла бастайды, м?селен, жылтыра?ан ойыншы?тарды, ?демі г?лдер мен заттарды к?рсе ?уанады. Осыны? б?рі оны? рахаттану, ?ызы?у сезімін ту?ызады. Жиі ?н, ертегі ты?дап, суреттерді ?ара?ан балаларды? ?нері ?уаныш сезімдеріні? ?айнар к?зіне айналады. Эстетикалы? т?рбие ал?ан балалар жар?ын, ?сем атаулыны? б?ріне ж?й ?ана ?мтылып ?ана ?оймай, с?лулы?ты жан д?ниесімен ?абылдайтын болады.
Т?рбиеші баланы? с?лулы?ты ?абылдауынан бастап, о?ан эмоциялы? жауап ?ату, оны т?сіну, эстетикалы? ??ым, эстетикалы? пікір, эстетикалы? ба?а беру ?асиетін ?алыптастыру?а дейін жетелеп отыруы тиіс.
Бейнелеу ?нері- к?ркемдік тал?ам ?алыптастыруды? ?зекті ??ралы ретінде баланы ?з хал?ыны? эстетикалы? м?раларын игеруіне, халы? ?неріні? айшы?ты туындыларынан л?ззат алу?а, рухани дамуына ж?не халы? талантын ?астерлеуге, с?йе білуге баулиды.
Бейнелеу ?нерінде балаларды? сурет салу?а, ?нерді ?абылдауы т?р?ысынан білім де?гейлеріні? ?р сатылы болуына байланысты, сурет салу?а м?мкіншіліктерін аны?тай отырып, сапалы білім беру. Т?рбиеші баланы? с?лулы?ты ?абылдауынан бастап, о?ан эмоциялы? жауап ?ату, оны т?сіну, эстетикалы? ??ым, эстетикалы? пікір, эстетикалы? ба?а беру ?асиетін ?алыптастыру?а дейін жетелеп отыруы тиіс.
Сурет салу ?нерін ?йретуге т?мендегідей ма?сат ?ойдым:
- Сурет салу ?нері ар?ылы мектеп жасына дейінгі баланы? сезімдік эмоционалды? ортасымен эстетикалы? тал?амын ж?не шы?армашылы? ойлау ?абілетін дамыту.
Алдымыз?а ?ой?ан ба?ытымыз:
Сурет салу іс-?рекеті ар?ылы, балаларды жан – жа?ты дамыта отырып т?рбиелеу;
Балалармен ж?ргізілетін ж?мыс т?рлері:
- Сурет салу о?у іс-?рекеті ар?ылы;
- К?нні? екінші жартысында бейнелеу ?нері бойынша жеке ж?мыстар ж?ргізу.
Ата-аналармен ж?ргізілетін ж?мыс т?рлері:
- ??гімелесу,ке?ес беру,жиналыс,к?рмелер ?йымдастыру,ашы? есік к?ндері;
Т?рбиешілермен ж?ргізілетін ж?мыс т?рлері:
- Ке?естер беру;
-?йымдастырыл?ан о?у іс-?рекеттерін ?ткізу;
Ал?а ?ойыл?ан ма?сатты ж?зеге асыруда мынандай міндеттерді аламыз:
- Бейнелеу іс-?рекетіне ?ажетті негізгі техникалы? да?дыларды ме?герту;
- сурет салу ?неріне деген ?ызы?ушылы?ын ояту;
- к?ркемдік тал?амын арттыру;
- іскерлік да?дыларын ме?герту;
Сурет іс-?рекетіне бейімдеу ба?ыттары:
- айналаны ба?ылау ж?не ?абылдауын дамыту;
- бейнелеу ?нері т?рлері ж?не к?ркем ?нер туындыларымен таныстыру, к?ркемдік тал?амын арттыру;
- іскерлік да?дыларды ме?герту.
Баланы? бейнелеу іс-?рекетіні? негізгі т?рлері болып саналатын сурет салу жапсыру,илеу ?рекеттерімен ш??ылдануы, ?з кезінде, о?ан сан алуан т?стер гаммасымен танысу?а формалар, сызы?тар, т?рлі пішіндермен танысу?а м?мкіндіктер бере алады.
Сурет салу іскерлік да?дыларын ме?герту балаларды? затты? та?ырыпта сурет салу да?дыларын бекітеді. Бірнеше заттарды бейнелеп мазм?ндысурет салу?а, композиция ??ра білуге ?йретеді. Бояу ?арындаштар, акварель бояу мен?ыл?аламды пайдалануды? ?діс-т?сілдерін ме?гертеді. Жа?ыс т?рлері: с?йкей жа?ыс, ?ылкалам ?шын тік ба?ыттау, жо?арыдан т?мен ?арай, солдан о??а ?арай біртіндеп ж?йелі тегіс бояу, сулау (дым?ылдау) т?сілі, ?рлеу т?сілі, бояуды шашырату ар?ылы сурет салу, ?зіліссіз сызу, тамшы бояудан бейнеге келтіру, тая?шамен, сауса?пен, ?ауырсынмен сурет салу т?сілдерін, ?ос б?ктеп беттестіру ар?ылы симметриялы заттарды? суретін салу?а жатты?тырады. Балаларды? ?ыл?аламды еркін ?стап сызы?ты жі?ішке, жуан, жалпа? т?сіруге, бояуды ?алы?дау жа?у ?шін ?ыл?аламды к?лбеу ?стап ?аттыра? басу, сызы?ты? т?рлеріне ?арай ба?ытын ?згерту, ?олды? ?имыл ?оз?алысы мен к?з м?лшеріні? ?йлесімділігін дамытады. Суретті? барлы? б?лігін біркелкі бояу талабын ?штайды. Бояу т?стерін тандап ?йлесімді бере білуге да?дыландырады. Бейнелеу ?неріні? м?нерлеу ??ралдарын ме?гертіп, сурет салу?а деген ?ызы?ушылы?ын арттыру к?зделеді.
Сурет салу ?дістері:
«Бастыру ?дісі»: ?рт?рлі заттармен бастыру ар?ылы сурет салу балаба?ша д?ст?ріне айналып келеді. Аталмыш техника ар?ылы ж?мыс істеу балаларда жа?ымды эмоция тудырады, таныс т?рмысты? заттарды к?ркем сурет салу?а ?олдану м?мкіншілігін ашады. Бастыру ?шін ?рт?рлі заттарды ?олдану?а болады. Мысалы: жапыра?, т?рлі ?сімдіктер, поролон, к?к?ністер, ж?н, ала?ан, ?арындашты? теріс б?лігі, жіп;
Д?ст?рден тыс ?діспен сурет салуды ?йренген бала, ?з бетінше бастыру ??ралдарын іздеп тауып к?рсетеді. Б?л баланы? ?мірге шы?армашылы?пен ?арауыны?, кез келген затты ?р т?рлі ма?сатта ?олдана білу іскерлігін дамытуды? ал?ы шарты болып табылады.
«К?к?ністер бастырмасы»: Балалар бастырма к?мегімен салын?ан бейнеге ерекше ?ызы?ушылы? танытады. ?сіресе к?к?ніс ?алды?ынан балаларды? к?з алдында даярлан?ан штамптар даяр сатып ал?андар?а ?ара?анда ?ызы?ушылы?ты ?дете т?седі. Картоп, с?біз, ас?аба? ?абы?ынан, ж?не ?ызылшадан т?рлі пішіндер жасау?а болады. Мысалы:шаршы, д??гелек, ?шб?рыш, т?ртб?рыш даярлау;картоп немесе ?зге к?к?ніс ?иы?ында контур жасап, арты?ын кесу; штампты гуаш?а батыру немесе о?ан ?ыл?алам к?мегімен субояу жа?у;?а?аз немесе мата бетіне ойла?ан сурет шы?атындай етіп бастыру; Штамптар к?мегімен мата, кілем ?лгілеріні? оюын жасау?а немесе ?лтты? ою-?рнектерден с?ндік композициялар ??растыру?а болады. Ж?мыс?а ?лтты? на?ыш беру ?шін жеке суреттермен ?жымды? ж?мыстарды ?шекейлеуде ?лтты? ою-?рнектерді ж?йелі ?олдану ?те ма?ызды. Балалар ою-?рнекті бейнелеу ар?ылы ке?істікті ба?дарлау?а ?йренедіж?не оларды? аттарын атап есіне са?тайды.
«Сауса?пен сурет салу ?дісі»: Сауса?пен сурет салу-ала?анмен, сауса?пен, табанмен бейнелеуді? та?ы бір тамаша ?дісі. Б?л ?діс гуашь, майлы бояуды? ?асиетін (?аны?ты?, ж?мса?ты?) сезінуге к?мектеседі. Балалар?а ала?ан немесе сауса??а ?р т?сті бояу жа?у ар?ылы затты? суретін салу ?сынылады, сондай-а? тая?ша, ма?та, мата, поролонды ?олдану?а болады.
?олдану ережесі:
- бояуды жайпа? таба??а, суды кішкентай ??мыралар?а ??ю, ал ала?анмен сурет сал?анда бояуды таба??а ??й?ан ж?н;
- ?р сауса?ты бір т?сті бояу?а батыру,?а?аз?а т?сіріп бол?ан со? ??мырада?ы су?а жуып, ?а?аз с?лгімен немесе ыл?ал ш?берекпен с?рту керек.
А?ашты? суретін сал?анда сауса?пен ді?і мен б?та?тарын бейнелейді, содан кейін ала?ан?а сары, жасыл ж?не ?ызыл сары бояуды жа?ып, жапыра?тарды? суретін салады. ?лкен а? ?а?азда (?жымды? ж?мыс?а ы??айлы) к?нні? суретін ?лкен етіп салып, ал шуа?тарды ше?бер бойымен балалар ?з ала?андарын бастыру ар?ылы т?сірсе ?те ?демі сурет шы?ады.
«Далаппен сурет салу»: Д?ст?рден тыс ?дістер жина?ына ескі далаппен, лакпен, к?з бояйтын теньмен сурет салуды жат?ызу?а болады.Біра? педагог ?те м??ият, са? болып, б?л заттарды бала ?олы жетпейтін орын?а ?ою керек. Бала анасыны? косметика ?олдан?анын ба?ыла?анды ?натады. ?детте косметика ?олдану?а тыйым салынатынд?тан, баланы? ?з анасыны? далабымен ойнау?а деген ??мары арта т?седі.
