Жер бедері мен климат ішкі суларды? а?у, ?оректену ж?не режиміні? сипатына ?атты ?сер етеді. Сол себепті жер бедері мен климат туралы жина?тал?ан м?ліметтер ?лкені? суларын сипаттау барысында ?олданылады. Карталарды? к?мегімен ж?не жергілікті жерде саяхат жасау ар?ылы ?лкені? аума?ынан ?андай ?зендер а?атынын аны?талады. Жер бедері, климат ж?не зерттелген ?зен туралы м?ліметтерді? н?тижелері жина?талып ?зенге жан- жа?ты сипаттама беріледі, сонымен ?атар оны? шаруашылы?та ?олданылуы да к?рсетіледі. ?ыс?ы уа?ытта ?зен-к?лдерге ба?ылау жасау барысында келесі ережелерді (ережелерді д?птерге жаз?ызып отыру) есте са?тау ?ажет: – ?атпа?ан м?з ?стіне шы?па; 27 – м?з ?стінде топ болып т?рма; – м?зы жарыл?ан, ш???ыр жерлерге, мал суару?а арналып жасал?ан суаттар?а жа?ындама ж?не ішіне ??іліп ?арама; – биік жардан шана, ша??ымен сыр?анама; – м?з ?стіне р??сат етілмеген жерлерден ?тпе. ?лкені? топыра?ы Топыра?тану – топыра? туралы ?ылым, ол жаратылыстануды? ??рамына кіреді. Топыра?тану топыра?ты? пайда болуы, дамуы, ??рамы, ??рылымы, ?асиеті, географиялы? таралуы ж?не топыра?ты тиімді пайдалануды зерттейді. В.В.Докучаев «топыра? – таби?атты? айнасы» деген болатын, ?арапайым т?жірибелер мен ба?ылаулар ж?ргізу ар?ылы климат, ?сімдік жамыл?ысы, жануарлар д?ниесі, адамны? шаруашылы? ?рекеті топыра?ты? пайда болуына ?сер ететініне к?з жеткізуге болады. Ол ?шін арнайы дайындал?ан топыра?ты тану, зерттеу экскурсиясын ж?ргізу ?ажет.
Бекіту
1с Жер бедері деген с?зді ?алай т?сінесі?дер?
2с Топыра? туралы зерттеуді ж?ргізген ?ай ?алым?
?й ж?мысы.Жер бедері туралы ?осымша м?лімет дайындау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Жер бедері мен климат ішкі сулардың ағу, қоректену және режимінің сипатына қатты әсер етеді. Сол себепті жер бедері мен климат туралы жинақталған мәліметтер өлкенің суларын сипаттау барысында қолданылады. Карталардың көмегімен және жергілікті жерде саяхат жасау арқылы өлкенің аумағынан қандай өзендер ағатынын анықталады. Жер бедері, климат және зерттелген өзен туралы мәліметтердің нәтижелері жинақталып өзенге жан- жақты сипаттама беріледі, сонымен қатар оның шаруашылықта қолданылуы да көрсетіледі. Қысқы уақытта өзен-көлдерге бақылау жасау барысында келесі ережелерді (ережелерді дәптерге жазғызып отыру) есте сақтау қажет: – қатпаған мұз үстіне шықпа; 27 – мұз үстінде топ болып тұрма; – мұзы жарылған, шұңқыр жерлерге, мал суаруға арналып жасалған суаттарға жақындама және ішіне үңіліп қарама; – биік жардан шана, шаңғымен сырғанама; – мұз үстіне рұқсат етілмеген жерлерден өтпе. Өлкенің топырағы Топырақтану – топырақ туралы ғылым, ол жаратылыстанудың құрамына кіреді. Топырақтану топырақтың пайда болуы, дамуы, құрамы, құрылымы, қасиеті, географиялық таралуы және топырақты тиімді пайдалануды зерттейді. В.В.Докучаев «топырақ – табиғаттың айнасы» деген болатын, қарапайым тәжірибелер мен бақылаулар жүргізу арқылы климат, өсімдік жамылғысы, жануарлар дүниесі, адамның шаруашылық әрекеті топырақтың пайда болуына әсер ететініне көз жеткізуге болады. Ол үшін арнайы дайындалған топырақты тану, зерттеу экскурсиясын жүргізу қажет.
Бекіту
1с Жер бедері деген сөзді қалай түсінесіңдер?
2с Топырақ туралы зерттеуді жүргізген қай ғалым?
Үй жұмысы.Жер бедері туралы қосымша мәлімет дайындау.
