Урок ?аза? ханды?ыны? ??рылуы

Саба? та?ырыбы: ?аза? ханды?ыны? ??рылуы 

Саба? ма?саты: а) ?ткен та?ырыптар бойынша ал?ан білімін жина?тап, ?айталау;

                            ?) о?ушыларды? ойлау ?абілеті танымды? белсенділігін дамыту, п?нге       

                                ?ызы?ушылы?ын арттыру;

                            б) ?аза? хал?ыны? т?уелсіздік пен бостанды? жолында?ы жалынды                         

                                к?ресін б?гінгі ?мірмен ?штастыра ?арастыру;

Базалы? ??ым: XVI – XVII ?асырда?ы ?аза? ханды?ыны? даму ерекшеліктері.

Саба? типі: ?айталау саба?ы

О?ыту ?дісі: с?здік ж?мыс, логикалы? тапсырма

О?ыту формасы: топты? о?ыту

Саба? технологиясы:  СТО - ны? ?діс-т?сілдері

Саба? к?рнекілігі: сызба, ба?алау пара?ы, слаид.

Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру б?лімі:

                                  - с?лемдесу, т?гендеу;

                                  - топ?а б?лу;

                                 -  саба??а жина?тау:

         ІІ. ?й тапсырмасы: § 36

 «?деп ???ы?ы мен Жеті Жар?ы»

1. ?аза? ханды?ында?ы хан сайлауды? басты шарты?

2. ?аза? ханды?ында?ы жо?ар?ы  билік кімні? ?олында болды?

3. Ханды?ты? жанында т?ра?ты ж?мыс жаса?ан ке?ес?

4. XVIII ?. бас кезінде жазыл?ан жар?ы?

5. Ережені? негізгі міндеттеріні? бірі

6. «Жеті Жар?ы» ережесін ?ай кезге дейін міндетін ат?арды?

Жа?а саба?: ?айталау. ?аза? ханды?ыны? ??рылуы.

Жоспары:

1. Тарихи т?л?алар
2. Терминдермен ж?мыс
3. Картамен ж?мыс
4.  Датамен ж?мыс
5.  Тест с?ра?тары
6.  Тарих?а та?зым

?ызы?ушылы?ты ояту:

Логикалы? тапсырма. Белсенді та?тамен.

?аза? ханды?ыны? негізін ?ала?ан  с?лтандар ____________________________________________

Олар XV?ас. 50-ші жылдарында  _________

ханды?ына к?шіп келді. Мо?олстан ханы __________  оларды ?арсы алып,  _____________ ?зендеріні? бойынан жер б?ліп берді. Осы жерде Керей мен Ж?нібек ?аза? ханды?ыны? негізін ?алады. Б?л о?и?а _______________    болды деп жазады тарихшы М?хаммед Хайдар Дулати.

Тарихи т?л?алар?а сипаттама беру.

1- топ. Керей хан мен Ж?нібек хан

2 – топ. Есім хан мен ?асым хан

3 – топ. Ж??гір хан мен ?з Т?уке хан

?аза? ханды?ыны? бас?ару ж?йесі

1 – топ. «Ойлан тап»  Кестені толтыру.

Сатылары

Бас?аруды? ?лтты? ж?йесі

Бірігуіні? т?рлері

Басшысы

Басшысыны? негізгі ?асиеттері

1

Ауыл

Туыстас,бірнеше отбасы

Ауылбасы

Білгір,т?жірбиелі, саяси беделге ие, ау?атты

2

Ата-айма?

Жеті атадан ?осыл?ан бірнеше ауыл

А?са?ал

Жо?ары м?ртебеге ие, жасы келген

3

Ру

10-15 айма?

Рубасы

К?пті к?рген, мол т?жірбиелі,білікті, білгір

4

Арыс

Бірнеше рудан

Би

?діл, шешен, а?ыл-ке?ес бере алатын

5

?лыс

Бірнеше арыстан

С?лтан

А?с?йектер ?улетінен

6

Ж?з

Бірнеше ?лыстан

Хан

Тек ?ана хандар ?улетінен

7

Ханды?

?ш ж?зден

?лы хан

А?с?йек, шонжарлар

?аза? ханды?ында?ы меншік ?атынастары. Салы?тар, міндеткерлер

ІІ – топ. «Термин с?здер» с?здерге т?сінік беру.

Меншік ?атынастар:

1. Икта – уа?ытша сыйлы??а берілетін жер
2.  Сойыр?ал – ?мір бойы сыйлы??а берілетін жер
3.  Вакфты? жерлер- діни жерлер

Алым-салы?  т?рлері:

1.  Хараж –  егіншілерден алынатын салы?
2.  Баж –  саудагерлерден алынатын жол салы?ы
3.  Жаса? – малшылардан алынатын салы?
4. Зекет-  м?сылмандардан алынатын заттай алым

Міндеткерліктер:

1. Мардикар – ?о?амды? ж?мыс
2.  ??нал?ы – ?скери б?лімдерін лайы?ты ?абылдау
3.  Жамыл?ы – ?кімшілік адамдарын ?абылдау

ІІІ - топ.  Цифрлар с?йлейді. «Шай?астар»

1. 1470 – Керей хан баста?ан ?ол Т?ркістан?а жоры?ы

2. 1503,1505,1506 –  Шайбани ханны? ?аза? даласына жоры?ы

3. 1513 – ?асым ханны? Сайрам ?аласыны? басып алуы

5. 1603 – Ай?ыржар шай?асы. ?аза?-б?хар шай?асы

6. 1627 – ?ата?ан ?ыр?ыны.

7. 1643 – Орб?ла? шай?асы

V. Бекіту:  Тест с?ра?тары 

1. ?аза? ханды?ыны? ал?аш?ы  территориясы

А)Жетісу, Шу ал?абы

В)Сарыар?а

С)Солт?стік ?аза?стан

2. XV?ас. ая?ында?ы ?аза? ханды?ыны? негізгі ?арсыласы

А) М. Шайбани

В) Саид хан

С) ІІІ Иван

3. ?асым ханны? билік ??р?ан жылдары

А) 1511-1518

В) 1512-1541

С) 1654-1655

4. XV?ас. со?ында ?аза? ханды?ыны? ??рамында ?ал?ан ?алалар

 А) Сауран,Отырар

В) Соза?, Сы?ана?

С) Т?ркістан, Отырар

5. XVII ?ас. ?аза? ханды?ыны? астанасы

А)Жетісу

В)Сарыар?а

С) Т?ркістан

6. Т?уке хан ?ш ж?зді? басын ?осып, ??рылтай ?ткізген жер

А) К?лт?бе

В) Т?ркістан

С) Бит?беде

7. ?аза? ханды?ы ?ай ханды?ты? т?сында ке?ейді?

А) Ж??гір

В) Керей

С) ?асым

8. XVІІ ?. ?аза? ханды?ына ?ауіп т?ндірген ел

 А) Жо??ар мемлекеті

В) Мо?олстан

С) Ресей империясы

9. 1643 жыл?ы ?аза?-жо??ар шай?асын кім бас?арды?

А) Керей

В) Есім

С) Ж??гір

10. Есім ханны? кезінде Кіші ж?здегі ел бас?арушысы,?скербасы бол?ан жырау

А) Жиембет

В) А?тамберді

С) Б??ар

11. Жаулап алу, ?ыр?ын со?ыс ар?ылы емес, жергілікті экономикалы?, этникалы? негізде ??рыл?ан мемлекет

 А) Жо??ар мемлекеті

В) Мо?олстан

С) ?аза? ханды?ы

?орытындылау:  Математикалы? лото

1000-500 + 30 +20 = 550

«?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл»  толуына арнап тілек жазу. Автор орынды?ы.

?йге тапсырма:

1. § 31-37
2.  Тестпен ж?мыс.

Ба?алау:

1. Топты? ба?алау
2. Жеке ба?алау