?лы Жібек жолы ж?не оны? тарихи ма?ызы

Ашы? саба?ты? та?ырыбы:?лы Жібек жолы ж?не оны? тарихи ма?ызы

Білімділік: О?ушыларды ?лы Жібек жолы тарихымен таныстыру. ?аза?стан жеріндегі ба?ыттары мен тарма?тары,керуен  жолы бойында?ы ?ала м?дениетiнi? ?алыптасуы ж?не ?азіргі та?да ?лы Жібек жолыны? ?айта жа??ыруы ж?нінде т?сінік беру.

Т?рбиелік:?лы Жібек жолыны? ма?ызын, халы?тар бірлігі мен м?дениетті? ?зара алмасуына ?серін сезіндіру ар?ылы д?ниетанымын ке?ейту. Тарихи м?раларымен ескерткіштерге ??рметпен ?арау?а т?рбиелеу

Дамытушылы?:?осымша материалдар ж?не ойын ар?ылы ар?ылы саба??а ?ызы?ушылы?ы мен белсенділігін  арттыру, білімін шы?дау, ?зіндік ой ?орыту?а,?з бетімен ж?мыстану?а баулу. Сауда жолдарын картадан к?рсету ар?ылы картамен ж?мыс істей ?абілетін дамыту, логикалы? ойлауын ж?не эстетикалы? тал?амдарын дамыту.

Саба?ты? типі:Аралас

Саба?ты? т?рі: д?ст?рлі емес.

К?рнекілігі:  Слайд – суреттер, интерактивті та?та,карта

П?нарала? байланыс:  география, д?ниеж?зі тарихы

О?ушы ?рекеті

- М??аліммен амандасады. Топтар?а б?лінеді.

- Жа?а  та?ырып?а болжау айтады, білетіндерін еске т?сіреді. Жеке ж?мыс жасайды

- Топта тал?ылап, тізбектейді, салыстырады, айырмашылы?тарын табады.

- термин с?здерді д?птерге жазады.

-?й тапсырмасын к?нделікке жазады

І. ?йымдастыру б?лімі:

О?ушылар зейінін саба??а психологиялы? т?рде аудару ж?не о?ушыларды «Ж?лдызды с?т» ойыны ар?ылы ба?алау.?р д?рыс жауап?а ж?лдызша беріледі.

Сыныппен байланыс орнату.
- Балалар, б?гінгі саба??а бізге ?она?тар келіп отыр. Олай болса, б?ріміз бірге ?она?тармен с?лемдесейік
- Балалар с?лемдеседі.
- Балалар, саба?ымызды с?ра? - жауап ар?ылы т?лім с?тінен бастайы?.
- Балалар, к??іл - к?йіміз ?алай?
- Жа?сы!
- Ерекше саба? ?туге дайынбыз ба?
- Дайынбыз!
- Олай болса, балалар, б?гінгі саба?ымызды
осындай к??іл - к?ймен бастайы?.
Хормен:
Жа?сы о?ып саба?ты,
?деп са?тау с?німіз.
С?лем бердік сіздерге
Басымызды иіп б?ріміз.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру:

Топ?а б?лу. Мозайка ??растыру.

1топ Т?ркістан

2топ Отырар

3 топ Сы?ана?

1 тапсырма.Математикалы? сайыс.Шарты:Есепті? шешімін тауып,бол?ан о?и?аны аны?та.

Ітоп. 1)  5+5+5-4?11 –?ыпша? ханды?ыны? ??рылуы.

          2) 4×2+2+2?12 – ?ыпша?тарды? Арал ма?ын билік ж?ргізген кезі

ІІтоп. 1)  2×2+5-2?7-?ыпша?тарды? этникалы? ??рамы ?алыптаса баста?ан уа?ыт.

            2)  3+7+6-3?13 –Сыр бойында?ы ?алалар ?шін со?ыс.

ІІІ топ. 1) 4×8-10?22 – ?ыпша?тар арба ?стіне тігілген ?йлерін тарту?а 22 ?гізді жеккен.

               2) 2000÷2-500??зге елдерде ?ыпша? жыл?ыларын 500 динар?а дейін сат?ан.

2 тапсырма. Картамен ж?мыс.

І топ. ?ыпша? ханды?ыны? территориясы (Шы?ыста Алтай мен Ертістен басталып, батысында Днестрге дейін)

ІІ топ. О? ж?не сол ?анатыны? астаналарын  аны?та.(О? ?анаты-Сарайшы?, сол ?анаты-Сы?ана?)

ІІІ топ. ?ыпша?тарды? жаз?ы жайлауын к?рсет. (Жем,Са?ыз,Ойыл,?обда,Жайы?)

3 тапсырма.  «Жел ж?не ?олжазба». Оларды? есімдерин білесі? бе? Пікір айт?ан авторларды аны?та.

І топ. Оларда ??лды? биледі. ??лдарды «яланкуг»деп атады. (М. ?аш?ари)

           «?а?лылар ?ыпша? тілінде с?йлейді»       (П.Карпини)

ІІ топ. Б?л халы?та да билік ?кеден – бала?а м?рагерлікпен беріліп отырды.(Жузжани)

           Бір деректеде ?ыпша?тарды? сиыр малын да ?сіргендігін айт?ан. (Ибн Баттута)

ІІІ топ. ?ыпша?тарды? тары мен к?рішті к?п ?сіретіндігін жаз?ан. (Петахья)

          «?ыпша?тар аздап бидай, арпа ?сіреді, к?п ?сетіні –тары, ал тама?тарыны? негізгі

т?рі тарыдан жасалады» (?л-Омари)

4 тапсырма.Термин с?здерге аны?тама бер:

І топ. Дешті ?ыпша? –        ІІ топ. Дурут –                 ІІІ топ. Яланкуг –

          Йетиоба –                              Елб?рілі –                           Кундар –

           Орда –                                        То?соба –                            Половшылар –

Сергіту с?ті. Ж?мыр ?ылыш биі

ІІІ. ?ткен саба?ты ?орытындылау ж?не жа?а саба?пен байланыстыру:

?лестірмелі бетшелердегі с?ра?тар. Жауап беру н?тижесінде жа?а саба?ты? та?ырыбы шы?ады.

?

Л

Ы

Ж

І

Б

Е

К

Ж

О

Л

Ы

1

2

3

4

5

6

7

8

4

9

2

3

1.?-Т?рік ?а?анатында отбасы мен бала ша?аны? ?ор?аушысы болып кім саналады?(?май ана)

2.Л- ?има? ?а?анатынын ??рамына кірген тайпа?(ланиказ)

3.Ы-Кел балалар о?ылы? ?ле? жолдарыны? авторы? (Ыбырай Алтынсарин)

4.Ж-М??ылай ?ай тайпадан шы??ан?(Жалайри)

5.І-т?ймені? диалектісі? (Ілгек)

6.Б-Т?рік ?а?анатыны? негізін салушы?(Бумын)

7.Е-?ыпша?тарды? батыс б?лігіне кірген тайпа?(елб?рілі)

8.К-Керулен ?зеніні? бойында ?оныстан?ан тайпа?(Керейіттер)

9.О- Орта ?асыр?а жататын ?деби шы?арма?(О?ызнама)

І?. Жа?а саба?ты ме?герту.

§14 ?лы Жібек жолыны? ?алыптасуы ж?не тарихи ма?ызы

Жоспары:

1. ?лы Жібек жолыны? пайда болу тарихы.
2. ?лы Жібек жолыны? шаруашылы?ты? дамуына тигізген ?сері.
3. ?лы Жібек жолыны? м?дениетті? ?ркендеуіне тигізген ы?палы.
4. ?лы Жібек жолыны? халы?аралы? ?арым – ?атынасты дамытуда?ы тарихи ма?ызы

І. Бейнеклип ар?ылы кіріспе жасалынады.

?ІІ ?й тапсырмасы:1.?лы Жібек жолыны? картасын т?сіру, ж?мыс д?птерін толтыру.

2. «Жібек жол-ынтыма?тасты? жолы» та?ырыбында ой – то?ау жазу.