Білімділік: О?ушылар?а адам баласыны? ал?аш?ы ?олдан?ан е?бек ??ралдары тастан жасал?анды?ын, сонды?тан да адамзат тарихыны? осы кезе?і тас д?уірі деп аталатынды?ын ??ындыру;
Дамытушылы?: Тас д?уірі кезе?ін еркін ме?герген, ?з ойын ашы? жеткізе алатын о?ушы да?дысын ?алыптастыру;
Т?рбиелік: О?ушылар?а тас д?уірінде ?мір с?рген адамдарды? негізгі к?нк?ріс ??ралдары тастан жасал?анды?ын айта отырып, оларды е?бекс?йгіштікке т?рбиелеу.
Адамзат тарихы ?зіні? ?леуметтік-экономикалы? дамуында ?за? кезе?дерге, я?ни тас д?уірі, ?ола д?уірі ж?не темір д?уірі болып ?ш кезе?ге б?лінеді.
Тас д?уірінде адамдар негізінен тас ??ралдарды пайдаланды. Сонды?тан да адамзат баласыны? тас ??ралдарды ?ндірген ж?не пайдалан?ан уа?ыты тас д?уірі деп аталады.
Е?бек ??ралдарын, тас ??деу техникасын, б?йымдарды? ?ндірілуін зерттеген археологтар тас д?уірін-палеолит, мезолит, неолит деп ?ш кезе?ге б?леді. Б?л ?ш кезе?ні? ?р?айсысы ?зінен б?рын?ыдан не??рлым жетілдірілген е?бек ??ралдарымен ерекшеленеді.
Тарихта е? ?за??а созыл?ан ежелгі тас д?уірі (палеолит) б.з.б. 2,6 млн жылдан-б.з.б. 12 мы? жыл аралы?ын ?амтиды. Палеолит д?уіріні? бастап?ы кезінде е?бек ??ралдарын д??гелек ?зектастан (нуклеус) жасау ?дісі ке? тарады. Д??гелек ?зектасты? шетінен ортасына ?арай жару ар?ылы тас жары?шалары алынды. Одан ежелгі шебер шетін егеп тілгіштер мен ?ыр?ыштар жасады. (Та?ырыпта?ы негізгі о?и?алар слайд ар?ылы к?рсетіледі.)
Орта тас д?уірі (мезолит) б.з.б. 12-5 мы?ыншы жылды?тар аралы?ын ?амтиды. Мезолит д?уірі ??ралдарыны? ерекшелігі-ол микролиттер. Микролиттер-?зынды?ы 1-2 сантиметр ?са? тастардан жасал?ан ??ралдар. Мезолит д?уіріні? ?лкен жа?алы?ы-сада? пен жебені? шы?уы еді.
Жа?а тас д?уірі (неолит) б.з.б. 5-3 мы?жылды?тар аралы?ын ?амтиды. Неолит д?уірі тас ??деу техникасыны? г?лденген кезі болды.
ІV. Жа?а саба?ты бекіту с?ра?тары:
1. Тас д?уірі неше кезе?ге б?лінеді?
2. Ежелгі тас д?уірі ?ай аралы?ты ?амтиды?
3. Мезолит заманыны? ?лкен жа?алы?ын ата?дар.
4. Тас ??деу техникасыны? г?лденген кезе?і?
V. Саба??а ?орытынды. Жа?а саба?ты ?орытындылау ма?сатында о?ушылар?а дискуссиялы? ?рнек толтыру тапсырмасын бере отырып, жа?а білімді игеруін ба?ылаймын.
№
С?ра?тар
Келісемін
Келіспеймін
1
Адамзат тарихы ?зіні? ?леуметтік-экономикалы? дамуында ?ш кезе?ге б?лінеді.
+
2
Тас д?уірінде адамдар негізінен мыс ??ралдарды пайдаланды.
+
3
Археологтар тас д?уірін-палеолит, мезолит, неолит деп ?ш кезе?ге б?леді.
+
4
Тарихта е? ?за??а созыл?ан орта тас д?уірі (мезолит).
+
5
Сада? пен жебе мезолит д?уірінде ойлап табылды.
+
6
Неолит д?уірі б.з.б. 12-5 мы?жылды?тар аралы?ын ?амтиды.
+
Тест тапсырмасы: (10 с?ра?)
1. Сада? пен жебе ?ай кезе?де жасалды?
а) ерте палеолитте ?) мезолитте б) неолитте в) энеолитте
2. ?зынды?ы 1-2 см ?са? жа??а тастардан жасалатын ??ралдар ?алай аталды?
а) ?ыр?ыш ?) микролит б) д?н?ккіш в) жебе ?шы
3. Мезолит заманыны? ?лкен жа?алы?ы?
а) бифас ?) микролиттер б) ?ыр?ыш в) шап?ы
4. Жа?а тас ?асыры ?амтитын кезе??
а) б.з.б. 140-40 мы? жыл ?) б.з.б. 40-12 мы? жыл
б) б.з.б.12-5 мы? жыл в) б.з.б. 5-3 мы? жылды?тар
5. Тас д?уірі неше кезе?ге б?лінеді?
а) 5 ?) 4 б) 3 в) 2
?І. Ба?алау.
?ІІ. ?йге тапсырма: Тас д?уірі та?ырыбын о?ып, т?сінік айту. ?аза?стан аума?ында?ы тас д?уірі кестесін толтыру. ?осымша тест, с?зж?мба? дайындап келу.
?аза?стан аума?ында?ы тас д?уірі
Атауы
Кезе?дері
Ерекшеліктері
Палеолит
Мезолит
Неолит
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Тарих п?нінен ашы? саба? "Тас д?уірі"»
Тас дәуірі
АНАРГУЛЬ ДОСЕТОВА
№1 жалпы орта білім беретін мектептің
тарих пәні мұғалімі.
Құлсары қаласы
Атырау облысы
Сабақтың тақырыбы: Тас дәуірі
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға адам баласының алғашқы қолданған еңбек құралдары тастан жасалғандығын, сондықтан да адамзат тарихының осы кезеңі тас дәуірі деп аталатындығын ұғындыру;
Дамытушылық: Тас дәуірі кезеңін еркін меңгерген, өз ойын ашық жеткізе алатын оқушы дағдысын қалыптастыру;
Тәрбиелік: Оқушыларға тас дәуірінде өмір сүрген адамдардың негізгі күнкөріс құралдары тастан жасалғандығын айта отырып, оларды еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, сабаққа қатысты сызбалар, суреттер, тест сұрақтары.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру.
ІІ. Үй жұмысын сұрау.
Оқушылардың үйге берілген тапсырманы қаншалықты меңгергендігін анықтау мақсатында кестені толтыру тапсырмасы беріледі.
І. Адамның пайда болуы
Алғашқы адамдар
Табылған жері
Өмір сүрген уақыты
«епті адам»
питекантроп
синантроп
неандерталь адамы
саналы адам
ІІ. «Кім жылдам!» ойыны арқылы оқушылардан сұрақ-жауап әдісі арқылы үй жұмысын сұрау.
1. Алғашқы адамдардың топталып жүруі қалай аталады? (адамдар тобыры)
2. Алғашқы адамдардың еңбек құралдары қалай аталады? (қазғыш таяқ, үшкір тас, шоқпар, шапқы)
3. Алғашқы адамдардың кәсібі қалай аталады? (терімшілік)
4. Алғашқы адамдар қандай аңдарды аулаған? (мамонт, бизон, марал, жабайы жылқы, үңгір аюы)
5. Аңшылықпен бірыңғай кімдер айналысты? (еркектер)
ІІІ. Жаңа сабақ. Сабақтың жоспары:
1. Палеолит.
2. Тас құралдар.
3. Орта тас ғасыры (мезолит).
4. Жаңа тас ғасыры (неолит).
Адамзат тарихы өзінің әлеуметтік-экономикалық дамуында ұзақ кезеңдерге, яғни тас дәуірі, қола дәуірі және темір дәуірі болып үш кезеңге бөлінеді.
Тас дәуірінде адамдар негізінен тас құралдарды пайдаланды. Сондықтан да адамзат баласының тас құралдарды өндірген және пайдаланған уақыты тас дәуірі деп аталады.
Еңбек құралдарын, тас өңдеу техникасын, бұйымдардың өндірілуін зерттеген археологтар тас дәуірін-палеолит, мезолит, неолит деп үш кезеңге бөледі. Бұл үш кезеңнің әрқайсысы өзінен бұрынғыдан неғұрлым жетілдірілген еңбек құралдарымен ерекшеленеді.
Тарихта ең ұзаққа созылған ежелгі тас дәуірі (палеолит) б.з.б. 2,6 млн жылдан-б.з.б. 12 мың жыл аралығын қамтиды. Палеолит дәуірінің бастапқы кезінде еңбек құралдарын дөңгелек өзектастан (нуклеус) жасау әдісі кең тарады. Дөңгелек өзектастың шетінен ортасына қарай жару арқылы тас жарықшалары алынды. Одан ежелгі шебер шетін егеп тілгіштер мен қырғыштар жасады. (Тақырыптағы негізгі оқиғалар слайд арқылы көрсетіледі.)
Орта тас дәуірі (мезолит) б.з.б. 12-5 мыңыншы жылдықтар аралығын қамтиды. Мезолит дәуірі құралдарының ерекшелігі-ол микролиттер. Микролиттер-ұзындығы 1-2 сантиметр ұсақ тастардан жасалған құралдар. Мезолит дәуірінің үлкен жаңалығы-садақ пен жебенің шығуы еді.
Жаңа тас дәуірі (неолит) б.з.б. 5-3 мыңжылдықтар аралығын қамтиды. Неолит дәуірі тас өңдеу техникасының гүлденген кезі болды.
ІV. Жаңа сабақты бекіту сұрақтары:
1. Тас дәуірі неше кезеңге бөлінеді?
2. Ежелгі тас дәуірі қай аралықты қамтиды?
3. Мезолит заманының үлкен жаңалығын атаңдар.
4. Тас өңдеу техникасының гүлденген кезеңі?
V. Сабаққа қорытынды. Жаңа сабақты қорытындылау мақсатындаоқушыларға дискуссиялық өрнек толтыру тапсырмасын бере отырып, жаңа білімді игеруін бақылаймын.
№
Сұрақтар
Келісемін
Келіспеймін
1
Адамзат тарихы өзінің әлеуметтік-экономикалық дамуында үш кезеңге бөлінеді.
+
2
Тас дәуірінде адамдар негізінен мыс құралдарды пайдаланды.
+
3
Археологтар тас дәуірін-палеолит, мезолит, неолит деп үш кезеңге бөледі.
+
4
Тарихта ең ұзаққа созылған орта тас дәуірі (мезолит).
+
5
Садақ пен жебе мезолит дәуірінде ойлап табылды.
+
6
Неолит дәуірі б.з.б. 12-5 мыңжылдықтар аралығын қамтиды.
+
Тест тапсырмасы: (10 сұрақ)
1. Садақ пен жебе қай кезеңде жасалды?
а) ерте палеолитте ә) мезолитте б) неолитте в) энеолитте
2. Ұзындығы 1-2 см ұсақ жаңқа тастардан жасалатын құралдар қалай аталды?
а) қырғыш ә) микролит б) дәнүккіш в) жебе ұшы
3. Мезолит заманының үлкен жаңалығы?
а) бифас ә) микролиттер б) қырғыш в) шапқы
4. Жаңа тас ғасыры қамтитын кезең? а) б.з.б. 140-40 мың жыл ә) б.з.б. 40-12 мың жыл
б) б.з.б.12-5 мың жыл в) б.з.б. 5-3 мың жылдықтар
5. Тас дәуірі неше кезеңге бөлінеді?
а) 5 ә) 4 б) 3 в) 2
ҮІ. Бағалау.
ҮІІ. Үйге тапсырма:Тас дәуірі тақырыбын оқып, түсінік айту. Қазақстан аумағындағы тас дәуірі кестесін толтыру. Қосымша тест, сөзжұмбақ дайындап келу.
