kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Сырым Дат?лы баста?ан ?лт-азатты? к?теріліс

Нажмите, чтобы узнать подробности

Сырым Дат?лы баста?ан ?аза?тарды? ?лт-азатты? к?терілісі

  • 0

§ 10 Сырым Дат?лы баста?ан ?аза?тарды? ?лт - азатты? к?терілісі.

Саба?ты? ма?саты:

     Білімділік: 1783 - 1797 жылдарда?ы к?терілісті? негізгі ал?ышарттары, себептері, ма?саты, к?теріліс барысы ж?не же?ілу себептерімен таныстыра отырып, осы к?терілісті? дамуына Сырым Дат?лыны? тигізген ы?палын ашып к?рсету.
      Дамытушылы?: ?ткен саба?та?ы материалмен байланыстыра отырып, дерек
терді? ерекшелігі мен айырмашылы?ын, ??састы?ын айыра білуге баулу, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын ояту ж?не ой - ?рісін дамыту.

       Т?рбиелік: ?здігінен іс - ?рекетті ?алыптастыра отырып, ту?ан жерге деген
с?йіспеншілігін арттыру, ?лтты? ?асиеттерді ?лгі ету, ерлікке, батылды??а т?рбиелеу.
Тірек ??ым: ?аза?тарды? ?лт - азатты? к?ресіне Кіші ж?з ?аза?тарыны? к?терілісіні? ы?палын к?рсету.

Саба?ты? т?рі: Жа?а танымды? саба?.

Саба?ты? ?дісі: ??гімелеу, салыстыру, талдау

Саба?ты? к?рнекілігі: Интербелсенді та?та. ?аза?стан картасы, та?ырып?а ?атысты тарихи т?л?алар портреті.

П?наралы? байланыс: ?дебиет, математика, география

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і - 2 мин.

а) С?лемдесу;

б) Саба??а даярлы?ын бай?ау

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру - 7мин.

а) С?ра?тар:

*?аза?тарды? 1773 - 1775ж. ж. Е. Пугачев баста?ан шаруалар со?ысына ?атысуына не себеп болды?

*Орта Ж?з ?аза?тары б?л со?ыс?а ?алай ?атысты, оны? ерекшелігі неде?
*Кіші Ж?з феодалдарыны? ?олдауына соншама ?міттенген Е. Пугачев кімге ?ндеу жолдады? Оны? ?ндеу жолдауда?ы ма?саты ?андай еді?

*К?терілісті? же?ілу себебі неде?

 

ІІІ. Жа?а саба?ты ме?гертуге дайынды? - «Ой т?рткі салу»

  • Отар ел деп бас?а елге толы?тай т?уелді, ба?ынышты елді айтады.
    ?лт - азатты? ?оз?алыс ??ымы:
  •  Отарлы? т?уелділіктегі халы?тарды? жат ж?ртты? езгіге ?арсы жалпы?лтты? к?ресі.
    - Отар елдерге т?н таби?и ??былыс, ол к?п халы? ?атыс?ан ?арулы ?арсылы?.
    - ?лтты отарлы? езгіден азат ету, оны? ?лтты? м?ддесін ?ор?айтын мемлекеттілігін, т?уелсіздігін ?алпына келтіру.

IV. Жа?а саба?ты ме?геру кезе?і:

  1. К?терілісті? ал?ышарттары мен себептері
  2.  К?терілісті? басты ма?саты
  3.  К?терілісті? жетекшісі ж?не ?оз?аушы к?штері
  4.  К?терілісті? сипаттамасы
  5.  К?терілісті? же?ілу себептері
  6.  К?терілісті? тарихи ма?ызы
  7. Топтастыру кестесі:


1. К?терілісті? ал?ышарттары:

  • Патша ?кіметіні? ?аза? жерін отарлауы
  •  С?лтандарды? патша ?кіметіне ?арсылы?ы
  •  1782 ж. патша Жарлы?ы бойынша:
  1. ?аза? жеріні? ?аза?тар?а берілуіне тиым салу.
  2.  Жал?а алын?ан жер ?шін а?ы т?леумен ?атар аманат ?алдыру?а тиіс болды
  3.  Кіші Ж?здегі ханды? билікті? ?лсіреуі.

 

2. К?терілісті? басты ма?саты:

- Б?рыннан ?алыптас?ан жерді пайдалану ж?йесін ?алпына келтіру.
- Орал казак ?скерлеріні? ?аза?ты? жерлерін тартып алуын то?тату.
- Н?ралы ханны? патша ?кіметін ашы? т?рде ?олдау?а к?шуі.

3. К?терілісті? жетекшісі ж?не ?оз?аушы к?штері:

- Сырым Дат?лы;

- ?арапайым ?аза? шаруалары,

- Билер, Батырлар

4. К?терілісті? сипаттамасы:

- 1783 ж. к?терілісшілер мен Орал казак ?скеріні? арасында?ы к?рес
- 1785 ж. Смирнов, Колпаков, Назаров бас?ар?ан ?скерлер ?аза? ауылдарын тонады
- 1785 ж. Кіші Ж?з старшындарыны? Н?ралы ханды та?тан т?сіру туралы шешім ?абылдауы.
- 1797 ж. ?аратайды? ?у?ынынан ??тылу ?шін Сырым Дат?лы Хиуа
жа?ына ?тіп кетті.

- 1802 ж. Хиуа жерінде ?аза тапты.

5. К?терілісті? же?ілу себептері:

- С. Дат?лы бірден екі к?шке ?арсы к?рес ж?ргізгені.

- К?терілісті? нашар ?йымдастырылуы

- К?терілісшілерді? ?р кезе?де ма?саттарыны? ?згеруі

Руаралы? ?айшылы?тар.

  • ?ару жара?ты? азды?ы.

6. К?терілісті? тарихи ма?ызы:

  •  ?аза? жеріндегі е? ?за??а, 14жыл?а созыл?ан отарлы? езгіге ?арсы к?теріліс.
  •  Патша ?кіметін ?аза?тармен санасу?а м?жб?р етті.
  • 1801 ж. Патша ?кіметі ?аза? руларына Жайы?ты? о? жа?асына ?туге.

Мал жаю?а р??сат етті.

V. Жа?а саба?ты бекіту:

С. Дат?лы баста?ан Орта? белгілері Е. Пугачев баста?ан к?теріліс

С. Дат?лы баста?ан к?теріліс:

*Ресей отаршылды?ына ?арсы ашы? к?рес ж?ргізілді.

*?аза? жеріндегі е? ?за??а созыл?ан к?теріліс

*?аза? еліні? батысында?ы ірі халы?ты? бас к?теру.

Е. Пугачев баста?ан к?теріліс:

*Орыс - ?аза? шаруалары бірікті.

*К?терілісті? ?оз?аушы к?ші – ?арапайым шаруалар.

*С. Дат?лы баста?ан ?аза? шаруаларыны? к?терілісіні? шы?уын тездетті.
Орта? белгілері:

*Отарлы? езгіні? к?шеюіне ?арсы.

*?аза? жерінде патша ?скеріні? бекіністеріні? к?птеп салынуы.
*Н?тижесі: Патша ?кіметі ?аза?тар?а Жайы? ?зені бойында к?шуге, мал жаю?а р??сат етті.

Тарихи сына? хат:

С. Дат?лы Кіші ж?зді? он екі ата -------------- бірлестігіні? --------------- руынан шы??ан. ------ жылы к?терілісшілер хан ордасына шабуыл жасап,-----------------
ханды ?лтірді. С. Дат?лы баста?ан к?терілістен кейін патша ?кіметі ----------- мен ---------------- аралы?ында мал жаю?а р??сат етті. ------ жылы Жайы? ?зеніні? о? жа?алауында ----------------------------------- ??рылды.
VI. ?орыту:

 ?азіргі кездегі Сырым: - Батыс ?аза?станда Сырым ауданы бар,

  • Орал ?аласында, аудан орталы?ында Сырым  Дат?лына ескерткіш орнатыл?ан. Орал ?аласында м?ражай бар.

VII. Ба?алау:

?й тапсырмасы:

 §10.  С. Дат?лыны? шешендік ?нері туралы м?лімет жинау

 

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Сырым Дат?лы баста?ан ?лт-азатты? к?теріліс »

Ө.Сахипов атындағы жалпы білім беретін орта мектеп Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт-азаттық көтерілісі Мұғалімі: Жандос Мендигалиев Жуматаевич Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт-азаттық көтерілісі
  • 0

§ 10 Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт - азаттық көтерілісі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: 1783 - 1797 жылдардағы көтерілістің негізгі алғышарттары, себептері, мақсаты, көтеріліс барысы және жеңілу себептерімен таныстыра отырып, осы көтерілістің дамуына Сырым Датұлының тигізген ықпалын ашып көрсету.
Дамытушылық: Өткен сабақтағы материалмен байланыстыра отырып, дерек
тердің ерекшелігі мен айырмашылығын, ұқсастығын айыра білуге баулу, пәнге деген қызығушылығын ояту және ой - өрісін дамыту.

Тәрбиелік: Өздігінен іс - әрекетті қалыптастыра отырып, туған жерге деген
сүйіспеншілігін арттыру, ұлттық қасиеттерді үлгі ету, ерлікке, батылдыққа тәрбиелеу.
Тірек ұғым: Қазақтардың ұлт - азаттық күресіне Кіші жүз қазақтарының көтерілісінің ықпалын көрсету.

Сабақтың түрі: Жаңа танымдық сабақ.

Сабақтың әдісі: Әңгімелеу, салыстыру, талдау

Сабақтың көрнекілігі: Интербелсенді тақта. Қазақстан картасы, тақырыпқа қатысты тарихи тұлғалар портреті.

Пәнаралық байланыс: Әдебиет, математика, география

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі - 2 мин.

а) Сәлемдесу;

б) Сабаққа даярлығын байқау

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру - 7мин.

а) Сұрақтар:

*Қазақтардың 1773 - 1775ж. ж. Е. Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуына не себеп болды?

*Орта Жүз қазақтары бұл соғысқа қалай қатысты, оның ерекшелігі неде?
*Кіші Жүз феодалдарының қолдауына соншама үміттенген Е. Пугачев кімге үндеу жолдады? Оның үндеу жолдаудағы мақсаты қандай еді?

*Көтерілістің жеңілу себебі неде?


ІІІ. Жаңа сабақты меңгертуге дайындық - «Ой түрткі салу»

  • Отар ел деп басқа елге толықтай тәуелді, бағынышты елді айтады.
    Ұлт - азаттық қозғалыс ұғымы:

  • Отарлық тәуелділіктегі халықтардың жат жұрттық езгіге қарсы жалпыұлттық күресі.
    - Отар елдерге тән табиғи құбылыс, ол көп халық қатысқан қарулы қарсылық.
    - Ұлтты отарлық езгіден азат ету, оның ұлттық мүддесін қорғайтын мемлекеттілігін, тәуелсіздігін қалпына келтіру.

IV. Жаңа сабақты меңгеру кезеңі:

  1. Көтерілістің алғышарттары мен себептері

  2. Көтерілістің басты мақсаты

  3. Көтерілістің жетекшісі және қозғаушы күштері

  4. Көтерілістің сипаттамасы

  5. Көтерілістің жеңілу себептері

  6. Көтерілістің тарихи маңызы

  7. Топтастыру кестесі:


1. Көтерілістің алғышарттары:

  • Патша үкіметінің қазақ жерін отарлауы

  • Сұлтандардың патша үкіметіне қарсылығы

  • 1782 ж. патша Жарлығы бойынша:

  1. Қазақ жерінің қазақтарға берілуіне тиым салу.

  2. Жалға алынған жер үшін ақы төлеумен қатар аманат қалдыруға тиіс болды

  3. Кіші Жүздегі хандық биліктің әлсіреуі.


2. Көтерілістің басты мақсаты:

- Бұрыннан қалыптасқан жерді пайдалану жүйесін қалпына келтіру.
- Орал казак әскерлерінің қазақтың жерлерін тартып алуын тоқтату.
- Нұралы ханның патша үкіметін ашық түрде қолдауға көшуі.

3. Көтерілістің жетекшісі және қозғаушы күштері:

- Сырым Датұлы;

- Қарапайым қазақ шаруалары,

- Билер, Батырлар

4. Көтерілістің сипаттамасы:

- 1783 ж. көтерілісшілер мен Орал казак әскерінің арасындағы күрес
- 1785 ж. Смирнов, Колпаков, Назаров басқарған әскерлер қазақ ауылдарын тонады
- 1785 ж. Кіші Жүз старшындарының Нұралы ханды тақтан түсіру туралы шешім қабылдауы.
- 1797 ж. Қаратайдың қуғынынан құтылу үшін Сырым Датұлы Хиуа
жағына өтіп кетті.

- 1802 ж. Хиуа жерінде қаза тапты.

5. Көтерілістің жеңілу себептері:

- С. Датұлы бірден екі күшке қарсы күрес жүргізгені.

- Көтерілістің нашар ұйымдастырылуы

- Көтерілісшілердің әр кезеңде мақсаттарының өзгеруі

Руаралық қайшылықтар.

  • Қару жарақтың аздығы.

6. Көтерілістің тарихи маңызы:

  • Қазақ жеріндегі ең ұзаққа, 14жылға созылған отарлық езгіге қарсы көтеріліс.

  • Патша үкіметін қазақтармен санасуға мәжбүр етті.

  • 1801 ж. Патша үкіметі қазақ руларына Жайықтың оң жағасына өтуге.

Мал жаюға рұқсат етті.

V. Жаңа сабақты бекіту:

С. Датұлы бастаған Ортақ белгілері Е. Пугачев бастаған көтеріліс

С. Датұлы бастаған көтеріліс:

*Ресей отаршылдығына қарсы ашық күрес жүргізілді.

*Қазақ жеріндегі ең ұзаққа созылған көтеріліс

*Қазақ елінің батысындағы ірі халықтық бас көтеру.

Е. Пугачев бастаған көтеріліс:

*Орыс - қазақ шаруалары бірікті.

*Көтерілістің қозғаушы күші – қарапайым шаруалар.

*С. Датұлы бастаған қазақ шаруаларының көтерілісінің шығуын тездетті.
Ортақ белгілері:

*Отарлық езгінің күшеюіне қарсы.

*Қазақ жерінде патша әскерінің бекіністерінің көптеп салынуы.
*Нәтижесі: Патша үкіметі қазақтарға Жайық өзені бойында көшуге, мал жаюға рұқсат етті.

Тарихи сынақ хат:

С. Датұлы Кіші жүздің он екі ата -------------- бірлестігінің --------------- руынан шыққан. ------ жылы көтерілісшілер хан ордасына шабуыл жасап,-----------------
ханды өлтірді. С. Датұлы бастаған көтерілістен кейін патша үкіметі ----------- мен ---------------- аралығында мал жаюға рұқсат етті. ------ жылы Жайық өзенінің оң жағалауында ----------------------------------- құрылды.
VI. Қорыту:

Қазіргі кездегі Сырым: - Батыс Қазақстанда Сырым ауданы бар,

  • Орал қаласында, аудан орталығында Сырым Датұлына ескерткіш орнатылған. Орал қаласында мұражай бар.

VII. Бағалау:

Үй тапсырмасы:

§10. С. Датұлының шешендік өнері туралы мәлімет жинау



Получите в подарок сайт учителя

Предмет: История

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 8 класс

Скачать
Сырым Дат?лы баста?ан ?лт-азатты? к?теріліс

Автор: Мендигалиев Жандос жуматаевич

Дата: 01.10.2014

Номер свидетельства: 115843


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства