Просмотр содержимого документа
«§38. Ха?назар хан (1538-1580)»
§38. Хақназар хан (1538-1580)
Мақсаты:
Білімділік:
Хақназар ханның тұсындағы қазақ хандығының жағдайы туралы, Хақназар ханның басқа елдермен қарым-қатынасы туралы оқушыларды жан-жақты таныстыру;
Дамытушылық:
Сабақ барысында оқушылардың тарихи танымдық ойлау, талдау, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;
Тәрбиелік:
Қазақ хандығының ішкі және сыртқы саяси жағдайын баяндай отырып, Хақназар ханның мемлекетті нығайтудағы жетістіктеріне оқушылардың назарын аударып, адамгершілікке, елін, туған жерін сүюге тәрбиелеу.
Үй тапсырмасын тексеру :
§37. Қасым хан тұсындағы Қазақ
хандығы
I тапсырма.Кестені толтыру.
Қасым ханның саясаты
Ішкі саясаты
Сыртқы саясаты
II тапсырма.«Қарлы кесек» ойыны.
1. Қасым хан тұсында қазақ хандығы нығайды деп айтуға негіз бар ма?
2. «Қасым ханның қасқа жолын» енгізудің қандай маңызы болды?
3. «Қасым ханның қасқа жолы»қандай қажеттіліктен туындады?
4. Қасым ханның басқа елдермен дипломатиялық қатынас орнатуының қандай тиімді жақтары болды?
5.Қазақ хандығында халық санының бір миллионға жетуіне қандай жағдайлар себеп болды?
6.Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында қанша халық бар?
7.Қасым тұсында хандықтың астанасы қай қала болды?
8.Жер көлемінің үлкендігі, халық санының көптігі мемлекеттің дамуына ықпал ете ме?
Жаңа сабақ
§ 38. Хақназар хан (1538-1580)
Жоспары:
1. Хақназар ханның тұсында Қазақ хандығының күшеюі
2. Сыртқы саясаты.
3. Ноғай Ордасы кейбір бөліктерінің Қазақ хандығының құрамына кіруі.
4. Қазақ-өзбек хандықтарының қарым-қатынастары.
5. Ресеймен қарым-қатынасы.
Хақназар ханның тұсында Қазақ хандығының күшею себептері:
Саяси жағынан ыдырай бастаған қазақ хандықтарын біріктіруге;
Қазақ халқының халықаралық жағдайын нығайтуға зор үлес қосты;
Көршілес мемлекеттермен қарым-қатынасын күшейтіп, өз хандығының саяси беделін арттыруға көп күш жұмсады;
Ноғай Ордасымен, Орта Азия халықтарымен, Сібір хандығымен, Шайбани әулетімен сенімге негізделген қарым-қатынас орнатуға қол жеткізді;
Әкесі Қасым ханның жақсы қасиеттерін ала отырып, ел басқаруда сабырлы, дұрыс шешім қабылдай білетін көрегенді саясаткер, дипломант ретінде қалыптасты.
Хақназар ханның ел билеуіндегі даралық қасиеттеріне баға беру.
Хақназар хан
Сыртқы саясаты. Топтастыру.
Сыртқы саясаты
Ресеймен қатынас жасауда Хақназар хан орыс патшасы Иван Грозныймен қатынас орнатқан. Патша Хақназарға жіберген өз елшілеріне Сібір ханы Көшімге қарсы әскери одақ құруды тапсырған.
Хақназар хан Мауараннахрдағы Шайбани әулетімен одақтастық байланыс орнатуға ұмтылды. Ташкентті басып алуға бағытталған әскери қимылдарын тоқтатып, Шайбани әулетінен шыққан Бұхара ханы Абдолла ІІ-мен қазақ ханы Хақназар «Дос болып, өзара көмектесу» жөнінде «ант беріскен шарт» жасасты.
Жаңа сабақты бекіту:
I тапсырма.Сәйкестендіру.
1. Қазақ ханыА. Иван Грозный
2. Моғолстан ханыВ. Абдаллах
3. Ноғай ордасының С. Абд-арРашид
билеушілері
4. Өзбек ханыД. Хақназар хан
5. Ташкент маңы Е. Маңғыт мырзалары
билеушілері
6. Ресей патшасыЖ. Баба сұлтан
II тапсырма.Семантикалық картамен жұмыс.
оқиғалар
1580
Ноғай Ордасы мемле-кет ретінде өмір сүруін тоқтат-ты
Моғол-стан ханы Абд ар-Рашид Қазақ ханды-ғына соғыс ашты
ХVІғ. 50-60жж
Хақна-зар хан қаза тапты
ХVІғ.ортасы
Орыс елшілері Семен мен Третьяк Қазақ ханды-ғында болып қайтты
1579ж
Өзбек ханы Абдаллах пен Ташкент маңы билеушісі Баба сұлтан арасында билік үшін талас басталды