Со?ыс алдында?ы ж?не со?ыс жылдарында?ы миграциялы? ?дерістер ж?не халы?тарды депортациялауды? жал?асуы
Серікбаева Г?лшара Жау?ашар?ызы
№19 орта мектеп ?ызылорда облысы,Арал ауданы,Жа?сы?ылыш
Саба?ты? ма?саты:
Білімдік: Ке?естік д?уірдегі саяси зобала?ны? зардаптары ж?не депортацияны? демография?а тигізген ?серіне то?талу;
Дамытушылы?: О?ушыларды? ашы?, ж?йелі с?йлей білу, ой - пікірін, к?з?арасын д?лелдеу, есте са?тау ?абілетін дамыту;
Т?рбиелік: О?ушылар?а саяси, азаматты?, патриотты? д?ріс беру. Отанына, жеріне, халы?тар досты?ына деген с?йіспеншілігін арттыру;
Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?ты ме?геру
Саба?ты? к?рнекілігі: Интерактивті та?та, кестелер, ?аза?станны? саяси картасы, слайд, 3 ?а?аз, фламастер
Саба?ты? ?дісі: С?ра? - жауап, тірек - сызба, т?сіндірме
Саба?ты? ?діс-т?сілдері: ауызша баяндау, с?ра?- жауап, т?сіндіру
Саба? барысы: I. ?йымдастыру.
О?ушыларды? зейінін саба??а аударып.
О?ушыларды топ?а б?лу.Ба?алау пара?тарын тарату
Ба?алау пара?ы
П?н аты: ?аза?стан тарихы Сыныбы: 9 «а»
Топты? аты: _____________________
Мазм?ны
Максималды балл
Топты? ?зін-?зі ба?алауы
?р о?ушыны? ?зін-?зі ба?алауы
М??алімні? ба?алауы
Терминдермен ж?мыс жасап, аны?тамасын беру
5
Жылдарды ажыратып, на?ты бол?ан о?и?а уа?ытын білу
5
Фактілермен ж?мыс жасай алса
10
Та?ырып?а ?атысты санды? м?ліметтерді саралай білсе
5
?лы адамдар?а жеке ?асиеттеріне толы? сипаттама беру
10
Проблемалы? с?ра?тар?а шішім таба білсе
10
толы? тапсырмаларды орындап, ал?ан білімі негізінде ?зіндік ?орытынды жасай білсе
10
Жалпы балл
50
II.?й тапсырмасын с?рау
«?аза?станды?тарды? ?лы Отан со?ысыны? шешуші шай?асына ?атысуы.»
«Батыр,жылдар,о?и?а» ойынын ?йымдастыру.
Топтар ?й тапсырмасы бойынша ?яшы?тарда?ы тапсырмаларды орындау.
?й тапсырмасын ?орытындылау.
Та?ырыпты ?орытындылау ж?не топтарды ба?алау.
ІІІ.Жа?а саба?.
Со?ыс алдында?ы ж?не со?ыс жылдарында?ы миграциялы? ?дерістер ж?не халы?тарды депортациялауды? жал?асуы
Жоспар:
- Со?ыс алдында?ы ж?не со?ыс жылдарында?ы имиграциялы? ?дерістер.
- ?аза?стан?а к?шіріліп ?келінген халы?тар.
1.Ма?ынаны ашу (та?тада та?ырып?а ?атысты сурет к?рсетіледі)
Миграция дегеніміз не?
Депортация дегеніміз не?
Эмиграция дегеніміз Не?
Топтар?а берілетін тапсырмалар:постер ?ор?ау
Топтар?а 4 т?рлі т?сті ?а?аздарды саба? барысында ?олдану ?сынылады
- ?ызыл карточка – мені? ойым бас?аша
- Жасыл карточка – мені? ?ояр с?ра?ым бар.
- К?к карточка – тал?ылан?ан м?селені? барлы?ына ?осылам
- Сары карточка – берілген м?ліметке ?осарым бар.
1 -тапсырма.?айда,кімдер депортацияланды?
ХХ ?асырда?ы этнодемографиялы? ахуал
Саяси ?у?ын – с?ргін ж?не халы?тар депортациясы
• Депортация
• ?лы Отан со?ысы кезіндегі жер аудару саясаты
1920 - 1950 жылдары к?штеп ?оныстандырыл?ан халы?тар
♦ Поляктар, к?рістер, немістер –
1936ж 28 с?уір Солт?стік ?аза?стан?а КХК ?аулысы бойынша 15 мы? поляк;
1937ж ?иыр Шы?ыстан 95 903 к?ріс;
1941 ж 28 тамызда 361 мы? неміс жер аударылды.
♦ шешендер, ингуштер - 1944ж а?панда Ингушетиядан шешендер мен ингуштар жер аударылып, бір б?лігі ?аза?стан?а ?оныстандырылды.
♦ К?рдтер, т?ріктер, 1944ж ?арашада Азербайжаннан, Грузиядан, Армениядан к?рдтер;
Грузиядан т?ріктер ?аза?стан?а к?штеп ?оныстандырылды
2-тапсырма.
П р о б л е м а л а р
1. ?аза?тар байыр?ы атамекен жерлерінен айырылып ?алды.
2. ?аза?тар ?з жерлерінде резервация?а ?шырады.
3. ?аза?тар ?з Отанында азшылы??а айналды.
4. ?аза?тар м??г?рттерге айналды.
5. Маргиналдар пайда болды.
6. Этнотопонимикалы? атаулар ?згеріске ?шырады
7. ?аза? тіліні? м?ртебесі т?мендеді.
8. ?аза? мектептері жабылды.
9. Экологиялы? проблема болды.
10. Полигондарды? адам денсаулы?ына ?сері.
11. Мал шаруашылы?ыны? жа?дайы.
5. 3-тапсырма. Проблемаларды шешу жолдары ?арастырылды ма?
Проблемаларды шешу
1989ж 22 ?ырк?йек - «Тіл туралы» за? ?абылданды. ?аза? тілі мемлекеттік тіл м?ртебесіне ие болды.
1992ж - Д?ниеж?зі ?аза?тарыны? І ??рылтайы болды.
1992ж - «?Р к?ші - ?он туралы» За?ы ?абылданды.
1995ж – «?Р т?ратын шетел азаматтарыны? ???ы?тары туралы» За? ?абылданды.
1995 ж - ?аза?стан Халы?тар Ассамблеясы ??рылды
1997ж - «К?ші - ?он ж?не демография агенттігі» ??рылды.
?аза?стан оралмандар ода?ы ??рылды.
Жер, су атаулары ?айта ?алпына келе бастады.
Елбасыны? 2008ж 6 а?панда?ы жолдауында бір?атар ?леуметтік м?селелер шешілді.
2010 ж президент Жолдауы: 2020 жыл?а ?арай халы? саны 10 % ?суі ?шін мемлекет барлы? м?мкіндікті жасайды.
Та?ырып бойынша о?ушыларды? о?уда?ы жетістігін ба?алау критерийлері
Критерий А
Терминдермен ж?мыс жасап, аны?тамасын бере алады
Жылдарды ажыратып, на?ты бол?ан о?и?а уа?ытын біледі
Саяси ?у?ын-с?ргінні? негізгі кезе?дерін к?рсете алады
Критерий В
?лы адамдарды? ?мірбаянынан ма?л?мат келтіру , олар?а ба?а бере алады
Саяси ?у?ын –с?ргінні? сипатын, барысын, н?тижесін т?сіндіре алады
Жазалау лагерлері туралы ма?л?маттамен ж?мыс жасап, с?ра?тар?а жауап береді
Критерий С
Фактілермен ж?мыс жасай алады
Та?ырып?а ?атысты санды? м?ліметтерді саралай біледі
?лы адамдар?а жеке ?асиеттеріне толы? сипаттама жасап, т?жырым
жасай біледі
Саба? барысында?ы толы? тапсырмаларды орындап, ал?ан білімі негізінде
?зіндік ?орытынды жасай біледі
Бекіту кезе?і:
1.«Мені? на?ты жауабы»
2268360532544400510980738649213652014 –сандарды ажыратып ,м?лімет бер
1941ж к?шіріліп ?келінген адам саны-
1941ж к?шіріліп ?келінген бала саны-
1942 ж со?ында к?шірілген адам саны-
1941-48 ж Поволжьежен к?шіп келген неміс саны-
Неміс диаспорасы ??рады-
Саратов облысынан к?шіп келген адам саны-
К?шіп келген ?алма? саны-
1942 ж к?шірілген адам саны-
2.Ке?ес билігіні? т?сында ???ын – с?ргінні? ?айталанып отыруыны? себебі неде деп ойлайсы?дар?
Кері байланыс
1. Б?гінгі саба?та мен ?шін жа?а бол?ан идеялар
2. Ма?ан ?на?ан идеялар
3. Мені? к??ілімнен шы?па?ан т?стары
?орытындылау.
«?аза?стан-к?п ?лтты мемлекет» видео.
?й тапсырмасы :
?аза?станда?ы саяси ?у?ын-с?ргін зардаптары туралы ма?л?мат жинау