?аза? хал?ыны? ата тегі бол?ан тайпалар мен ?лыстар туралы айта отырып, Орта Азияны мекендеген са? тайпаларыны? шы?у тегі, территориясы туралы толы? т?сінік беру.
О?ушыларды? белсенділігін арттырып, білімдерін жетілдіру
Просмотр содержимого документа
«Са?тарды? мекендеген жері, са? ?о?амы»
Сабақтың тақырыбы: Сақтардың мекендеген жері, сақ қоғамы
Сабақтың мақсаты:
Қазақ халқының ата тегі болған тайпалар мен ұлыстар туралы айта отырып, Орта Азияны мекендеген сақ тайпаларының шығу тегі, территориясы туралы толық түсінік беру.
Оқушылардың белсенділігін арттырып, білімдерін жетілдіру
2. Адамзат баласының металлдан жасалған құралды игере бастауы қай дәуірден басталады-Энеолит мыстытас
3. Темір дәуірі деп аталу себебі- еңбек құралдары темірден жасалды.
4. Темір дәуірінің ерекшеліктері а шаруашылық құралдардың темірден жасалынуы
Б ірі тайпалардың тайпалық одақтарға бірігуі
В көшпелі мал шаруашылығымен жыртпалы егіншіліктің шығуы
Г алғашқы мемлекеттердің қалыптаса бастауы
Жаңа сабақ:
Жоспары: 1. Сақ тайпаларының шығу тарихы.
2. Тайпалық құрамы мен орналасуы. Қазақ халқының ата тегі болған тайпалар мен ұлыстардың ежелгі заман деректерінде аты әйгілі болғандары: сақ, үйсін, қаңлы, сармат, ғұн тайпалары
₰ Қазақ тарихын зерттеген ғалымдар қазақ халқының арғы тегі ерте заманда Орта Азияны мекен еткен ежелгі сақ тайпаларынан шыққан дейді.
Сақтар Б.з.б VIII-IIIғғ Қазақстан аумағы
Б.з.б 1 мыңжылдық Қазақстан мен Орта Азия
Тарихи деректерде Сақ сөзінің мағынасы: 1 парсы жазбаларында құдіретті еркектер
2. иран жазбаларында жүйрік атты турлар
3. грек авторлары азиялық скифтер
Сақтардың тайпалық құрамы мен орналсауы
№
Сақ тайпаларының аты
Территориясы
1
Теңіздің арғы жағындағы сақтар (парадарайа)
Қара теңіз солтүстігі, Арал теңізі маңы, Сырдария мен Әмудария
2
Шошақ бөрік киетін сақтар (тиграхауда)
Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шаньда, Жетісу
3
Хаома сусынын дайындайтын сақтар (хаумаварга)
Мургаб аңғары
Картамен жұмыс
Сақтар
Р.Е. Муханбеткалиева, тарих пәні мұғалімі
№26 ОЖББ мектеп, Орал қаласы, Батыс Қазақстан облысы.
Жалпы мақстаы
Қазақ халқының ата тегі болған тайпалар мен ұлыстар туралы айта отырып, Орта Азияны мекендеген сақ тайпаларының шығу тегі, территориясы туралы толық түсінік беру.
Оқушылардың белсенділігін арттырып, білімдерін жетілдіру
Мәдениетті, ианы бар азамат қалыптастыру.
Күтілетін нәтижелер
Сақ тайпаларының шығу тегін, қоныстануын және қоғамындағы жіктеліс жайлы біледі
Сабақ түрі:
Аралас сабақ
Сабақ типі:
Жаңа сабақ
Көрнекілік:
карта, тірек сызба, суреттер, нақыл сөздер.
Сабақтың жоспары
Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
1.Оқушыларға өткен тақырып бойынша бірнеше сұрақтар қойылады
Жауап береді.
2. «Миға шабуыл»
Бірнеше суреттер көрсетіледі. Бұл суреттер не туралы?
Оқушылар суреттерді көріп, өз ойларын жеткізе отырып, жаңа сабақты ашады.
3. Негізгі бөлім
Оқулықпен жұмыс
Оқулықтан мәтінді оқиды. Керекті мәліметтерді дәптерлеріне түсіреді.
4.Бетпе бет әдісімен сабақты бекітемін.
Қойылған сұрақтарға оқушылар түсінгендеріне байланысты жауап береді.
5 Үйге тапсырма §28 оқу, кесте
Рефлексия
Уй тапсырмаларын жазып алады.
Сабақ бойынша пікірлесу
Сабақтың мазмұны:
1 Өткен сабаққа қатысты сұрақтар:
Қазақстан тарихы 4 ке бөлінеді 1 Тас дәуірі
2 Мысдәуірі
3 Қола дәуірі
4 Темір дәуірі
2. Адамзат баласының металлдан жасалған құралды игере бастауы қай дәуірден басталады-Энеолит мыстытас
3. Темір дәуірі деп аталу себебі- еңбек құралдары темірден жасалды.
4. Темір дәуірінің ерекшеліктері
шаруашылық құралдардың темірден жасалынуы
ірі тайпалардың тайпалық одақтарға бірігуі
көшпелі мал шаруашылығымен жыртпалы егіншіліктің шығуы
алғашқы мемлекеттердің қалыптаса бастауы
3 ₰ Қазақ тарихын зерттеген ғалымдар қазақ халқының арғы тегі ерте заманда Орта Азияны мекен еткен ежелгі сақ тайпаларынан шыққан дейді.
Сақтар Б.з.б VIII-IIIғғ Қазақстан аумағы
Б.з.б 1 мыңжылдық Қазақстан мен Орта Азия
Тарихи деректерде Сақ сөзінің мағынасы: 1 парсы жазбаларында құдіретті еркектер
2. иран жазбаларында жүйрік атты турлар
3. грек авторлары азиялық скифтер
Сақтардың тайпалық құрамы мен орналсауы
№
Сақ тайпаларының аты
Территориясы
1
Теңіздің арғы жағындағы сақтар (парадарайа)
Қара теңіз солтүстігі, Арал теңізі маңы, Сырдария мен Әмудария
2
Шошақ бөрік киетін сақтар (тиграхауда)
Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шаньда, Жетісу
3
Хаома сусынын дайындайтын сақтар (хаумаварга)
Мургаб аңғары
Картамен жұмыс
Сақ қоғамында өмір сүрген адамдардың үш тобы Жауынгерлер Абыздар Малшылар мен егіншілер Ратайштар---------------------Тостаған---------------------------Сегізаяқты
Қызыл --------------------------ақ ----------------------------------сары мен көк Сақтардың шаруашылығы: Оқушылардан сақтар қандай шаруашылықпен айналысқанын және сонымен катар тағы қандай шаруашылықпен айналысты. Сақтардың негізгі шаруашылығы: Көшпелі мал шаруашылығы және егіншілікпен.
4. Тест қорытынды: 1. Қазақстанда ең алғашқы пайда болған тайпалық одақтар қалай аталады? А. Ғұндар В. Үйсіндер С. Қаңлылар Д. Сақтар Е. Түркілер 2. Мына тайпалардың қайсысы "Азиялық скифтер"атына ие болды? А. Қаңлылар В. Сақтар С. Монғолдар Д. Түріктер Е. Үйсіндер 3. Иран жазбалары сақтарды: А. "Дала скифтері" В. "Азиялық скифтер" С. "Күймелер" Д. "Көшпелілер" Е. "Жүйрік атты турлар" деп атайды. 4. Қай сақ тайпалары Жетісуды мекендеді? А. Массагеттер В. Хаомоварга С. Тиграхауда Д. Апасиактар Е. Аримаспалар 5. Сақ тайпаларының бірі массагеттер жайлы жазған грек тарихшысы: А. Страбон В. Диоген С. Птоломей Д. Геродот Е. Аристотель 6. Сақ тайпалар одағының жоғарғы билеушісінің титулын атаңыз: А. Патша В. Қаған С. Хан Д. Елтебер Е. Гурхан
