О?т?стік ?аза?стан облысы
Шардара ауданы
?. Т?рысбеков ауылды? округі
А. ?лімбетов атында?ы жалпы орта мектебі
Тарих п?ніні? м??алімі Байхоносова А?марал Карабаевна
Саба?ты? та?ырыбы: Са?тарды? т?уелсіздік ?шін к?ресі.
Саба?ты? ма?саты:
А) білімділік: Са?тарды? бас?ару ісі, са? патшалары, са?тарды? парсылармен со?ысы, т?уелсіздік ?шін к?рес жолында аянбай ерлікпен шай?ас?ан ерж?рек жауынгерлері туралы т?сіндіру, аны?тау , білу.
?) дамытушылы?: О?ушыны? ой-?рісін, ойлау, с?йлеу ?абілетін ашатын с?ра?тар ?ою, с?ра?-жауап ?дісі бойынша саба?ты? та?ырыбына сай білімін толы?тыру
Б) т?рбиелілік: О?ушыларды? п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру, о?ушыларды ?з еліні? тарихи ??ндылы?тарын ??рметтуге ?йрету, елін, жерін с?йетін отанс?йгіш, дарынды ?рпа? т?рбиелеу.
Саба?ты? ?дісі: Сыни т?р?ыдан ойлау ар?ылы та?ырыпты толы? ме?герту.
Саба?ты? т?рі: Ашы? саба?
Саба?ты? к?рнекілігі: 1. Плакаттар, 2. ?аза?станны? саяси картасы ,
3. Фотосуреттер, 4. Маркерлер, 5. Интернет материалдары, 6. Стикерлер
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.
А) О?ушыларды? назарын саба? барысына аудару, саба? ма?сатымен таныстыру, топ?а б?лу.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау
Са?тарды? т?рмысы мен шаруашылы?ы.
?ш топтан ?ш о?ушы та?ырып ма?ыздылы?ын ашып к?рсетеді.
ІІІ. «Ойлан тап»
- Геродот жазбаларында?ы са?тарды? ?ыс кезіндегі мекені: а?аш ?йлер
- Са?тарды? негізгі шаруашылы?ы: мал шаруашылы?ы
- Са?тар ?мірінде аз ?сірген мал т?рі: ірі ?ара
- Са? ?о?амында?ы абыздарды? танымал белгісі: тоста?ан мен ерекше бас киімі
- Са?тар туралы м?лімет –жазба са?тал?ан елдер: грек, парсы авторларыны? шы?армалары
- ?аза?стан жеріндегі са? тайпалары туралы жаз?ан кім? Парсылар
- Са? ?о?амында?ы «сегізая?тылар» деп атал?андар: малшылар мен егіншілер
- Тиграхауда са?тарыны? ?оныстан?ан аума?ы: О?т?стік ?аза?стан
- Са?тарды? діни нанымдары мен ??рыптарыны? негізгі ба?ыты:
- Са?тарда ?ол?нер к?сібі ?алай дамы?ан?
- Суару каналдарыны? іздері табыл?ан ?онысты ата:
- Са? жауынгерлеріні? ежелгі ?нді-иран тіліндегі атауы: «Арбада т?р?андар»
І?. Жа?а саба?. «Са?тарды? т?уелсіздік ?шін к?ресі»
Са?тар Ираннан бастап Жерорта те?ізіне дейінгі аралы?та?ы елдерге жоры? жасады. Парсы патшасы Кир б.з.б. 530 жылы са?тар?а ?арсы жоры? жасайды. Кир шап?ыншылы?ы кезінде са?тарды? патшасы ?айтыс болып, к?йеуіні? орнына ?йелі Томирис билік ж?ргізген
?. «Жигсо» стратегиясы бойынша м?тінді б?ліктерге б?ліп беру.
«?лемді шарлау» стратегиясы бойынша топтарды? м?шелері ?зге топта?ы сыныптастарымен бірлесе отырып, м?тінні? ?зге б?ліктерін тал?ылайды.
І топ: Кир ?скеріні? басып кіруі.
ІІ топ: Шыра?ты? ерлігі.
ІІІ топ: Александр Македонскийді? са? еліне жоры?ы.
?І. «Постермен ж?мыс
?І. Сергіту с?ті
?ІІ. «Тарихи сына? хат».
Тарихи сына? хат.
Кир ?айтыс бол?аннан кейін б. з. б. 519 жылы парсы патшасы.........................
са?тар?а шабуыл жасайды............................. есімді бір са? жауынгері ?зіні? денесін жара?аттап,............................. ?ашып барып, ?зін
са? к?семдерінен......................... к?рген етіп к?рсетеді. Ол парсы ?скерлерін.............................,............................ сусыз ш?лге апарады. «Мен сендерді адастырып......................... ?шыраттым, елімді.......................... алып ?алдым, мен дегеніме жеттім. Енді.............................. келгендері?ді істей бері?дер» деп,.............................. к?рсетіп, парсылардан Шыра? кегін алады. Дарий к?птеген ?скерінен..............................., еліне........................... м?жб?р болады. Шыра? сия?ты жауынгерді? ар?асында са?тар ?з......................................... са?тап ?алды.
?ІІІ. «С?йкетігін тап ойыны».
1. Кир ?скеріні? басып кіруі. 530 ж
2. Парсыларды? са?тар?а ?арсы ?айта шабуылы. 519 ж
3. Томиристі? ?мір с?рген уа?ыты 570-520 ж
4. Марафон шай?асы 490 ж
5. Гректерді? са? жеріне ?ауіп т?ндіруі. 4 ?ас-? 30 жж
Х. «Кім жылдам» Блиц с?ра?тары
1.?аза?стан ?зіні? т?уелсіздігін ?ашан алды?
2.А.Македонскийді ?аза?тар ?алай ата?ан?
3.Дарийді? ?скерін адастыр?ан са? малшысы кім?
4.Грек – македон бас?ыншылары са? еліне неше жыл бойы со?ыс ж?ргізді?
5. «Дос?а адал, д?шпан?а ?атал » деп кімдер ж?нінде айтыл?ан?
6. Томирис пен Кир арасында?ы шай?асы немен ая?талды?
ХI. Тест тапсырмалары ар?ылы саба?ты ?орытындылау.
1. Томирис патшайымны? баласы
А) Спаргапис; ?) Помпей Трог; Б) Полиэн
2. Са? малшысы "Шыра?" туралы суреттейтін грек тарихшысы .
А) Арриан; ?) Полиэн; Б) І Дарий
3. Са?тар туралы дерек ?алдыр?ан грек авторы.
А) Кир; ?) Спитамен; Б) Герадот
4. Са? жеріне Кир баста?ан парсы ?скерлеріні? басып кірген уа?ыты.
А) б.з.б. 530 ж; ?) б.з.б. 519 ж; Б) б.з.б. 570 ж
5. Парсы ?скерінен же?ілген са? патшасы.
А) Скунха; ?) Эсхат; Б) Фадлан
ХII. Рефлексия
ХІII. Ба?алау.Топпен ба?алау.
ХІV.?йге тапсырма: «Са?тарды? т?уелсіздік ?шін к?ресі» ( эссе жазу )