Өзен алқаптарындағы ұлы өркениеттер туралы қалай біле аламыз?

Пән: Дүние жүзі тарихы

Мұғалімнің аты-жөні: Карабасова К.К.

Күні:

Класс: 5

Оқушы саны:

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі

1B-бөлімі: Өзен алқаптары өркениеттері

Сабақтың тақырыбы

Өзен алқаптарындағы ұлы өркениеттер туралы қалай біле аламыз?

Бастапқы білім

Тақырып осыдан бұрынғы неолиттік төңкеріс кезеңіндегі ауыл шаруашылығын зерттеумен, табылған жәдігерлерден ақпарат алумен, сондай-ақ климат пен ландшафттың ежелгі адамдардың тұрмыс-тіршілігіне ықпал етуін зерттеумен байланысты болып табылады.

Сабақтың мақсаттары

5.4.1.3 – ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін сипаттау;

5.2.2.3 – ежелгі дүниенің өнеріне сипаттама беру

Бағалау критерийлері

• Оқушылар ежелгі өркениеттердің шаруашылық жүйесін сипаттайды. ( білу және түсіну дағдылары)

• Оқушылар ежелгі дүние өнеріне сипаттама береді (қолдану, талдау дағдылары

Дескриптор

• Берілген ақпарттар арқылы презентация қорғайды.

• Ежелгі дүние өнерін сұхбат жүргізу арқылы сипаттама береді.

Тілдік мақсаттар

Терминдер

Оқушылар:

• Тарихи айғақтарға сүйеніп, өз пайымдарын тұжырымдайды. Өркениет

Пәндік лексика мен терминология суару, арналар, су бөгеттері

• жәдігер, тасқын, топан су

Диалог/жазылым үшін пайдалы тіркестер

ежелгі … өмір өте ертедегіге … қарағанда ауырлау болды, себебі…

• Адамдар … өзен алқаптарында мекендеді, себебі…

Құндылықтарды

дарыту

Адалдық, серіктестік, толеранттылық, үштілділік, денсаулық, құрмет, жауапкершілік және үздіксіз оқу.

Жаһандық азаматтық

Пәнаралық байланыстар

География- картамен жұмыс

Дифференциация

- тапсырма таңдау барысында: жеке оқушыға, топқа арналған әр түрлі деңгейлі тапсырмалар дайындау;

- оқушының жеке күтілетін нәтижесін белгілеу;

- оқушыға жеке көмек көрсету;

- оқу материалдары мен ресурстарды оқушылардың жеке қабілеттерін ескере отырып таңдау. Дифференцация (үдемелеу) топтық жұмыста, зерттеу тапсырмаларында көрініс табады.

АКТ қолдану

Слайдтағы тапсырмалар, ақпараттар

Сабақтың барысы

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

(Т) Түрлі дереккөздерді қолданып, ежелгі өркениеттің бірін зерттеу үшін сыныпты төрт топқа бөлу.

Зерттеуге арналған сұрақтар:

1. Мемлекет қалай басқарылды?

2. Елдің тұрғындары немен айналысты?

3. Елде өнердің қандай түрлері дамыды?

Әр топқа өздерінің жоспарын немесе идеясын таныстыру үшін үлкен парақ беріңіз. Олар өз таныстырылымының қандай формада болатындығын (сызба, диаграмма, плакат) талқылап, таңдауы тиіс.

Оқушылар берілген мәтін арқылы бір-бірімен сұхбат жүргізеді.

Оқушыларды бағалау.

Сабақтың ортасы

10 мин

10 мин

10 мин

5 мин

1-зерттеу тобы:

Ежелгі Месопотамия. Ежелгі Шумер. Ежелгі Шумер мемлекетінің тарихын түрлі дереккөз материалдары бойынша зерттеу.

(Т) Топ өз зерттеуін түрлі дереккөздер көмегімен жүргізеді. Дайындалған материал Ежелгі Шумер тарихы туралы ақпаратты қамтуы тиіс.

2-зерттеу тобы:

Ежелгі Месопотамия. Аккад империясы.
Аккад империясының тарихын түрлі дереккөз материалдары бойынша зерттеу.

(Т) Топ өз зерттеуін түрлі дереккөздер көмегімен жүргізеді. Дайындалған материалда Ежелгі Аккад империясының тарихы туралы ақпараттар қамтылуы тиіс. 3-зерттеу тобы: Инд алқабы. Реконструкциялар мен мамандардың түсіндірмелері бойынша өткен кезеңді зерделеу

(Т) Топ ресурстар тізімінде берілген Инд алқабындағы Мохенджо-Дародағы өмірдің компьютерлік реконструкциясы берілген бейнематериалды көруі керек. Материалды көріп отырып, оқушылардан Инд алқабындағы өмір салты жөніндегі өз жазбаларын дәптерге түсіруді сұраңыз.

(Б) Бейнежазбаны жасаушылар шамамен б.з.д. 277 жыл мен б.з.д 1900 жыл аралығында Мохенджо-Дароның қандай болғандығын қалай білгенін талқылаңыздар.

Бізге Мохенджо-Дародағы өмірді қысқаша түрде баяндайтын карточкалар жасау үшін бұл топ археологтардың Мохенджо-Дародан тапқан жәдігерлерінің суреттері мен қосымша жазбаларды пайдалануы қажет.

4-зерттеу тобы: Ежелгі Қытай – Сары өзен алқабы. Жәдігерлерді зерттеу негізінде өткенді зерделеу

(Т) Топқа Ежелгі Қытай географиясының кейбір мәліметтері келтірілген картаны және өзен алқаптарындағы ұлы өркениеттерінің бірі-Сары өзен маңы болғанын айғақтайтын қосымша ақпаратты ұсыныңыз. Сары өзеннің фотосуретін беріңіз. Қосымша ақпараттық мәтінде Сары өзеннің неліктен Қытай өркениетінің негізі болғандығы туралы ақпарат қамтылуы тиіс.

(Т/Д) Материалдар жиынтығының ішінде Ежелгі Қытай жәдігерлерінің суреттері мен олардың түсіндірме мәтіндері болуы керек. Ежелгі Қытайдағы адамдардың қалай өмір сүргені туралы бұл заттар бізге қандай ақпарат беріп, не айтатындығын жазып, топта талдау жасаулары қажет.

(Т) Бұл топта мынадай тақырыптар:дін, технологиялар, жазуды пайдалану, үстемділік, жануарларды, ақшаны, ауылшаруашылық еңбек құралдарын пайдалану бойынша байланысы сызылған үлкен парақ болуы керек.

Пленум (бүкіл сыныппен талқылау)

(Т) Белгіленген уақытта әр топтан өз жұмысын сыныпқа таныстыруын сұраңыз.

(Б) 1А-бөлімінде дайындалған уақыт сызығын таныстырып, өзен алқабы өркениеттерінің мерзімін белгілеуді ұсыныңыз.

(ЗН) Зерттеу нәтижесінде оқушылар ақпаратты түрлі дереккөздерден алып, дәлелді қорытындылар жасап үйренеді.

Оқушы жобалары тыңдалғаннан кейін өткен тақырып бойынша «ПОЛИГЛОТ» ойыны ойнатылады.

Шумер мемлекеті бойынша дереккөздер:

Ежелгі Шумер Ducksters
http://www.ducksters.com/history/mesopotamia/ancient_sumer.php

Ежелгі Шумер тарихы
http://www.bibliotecapleyades.net/sumer_anunnaki/esp_sumer_annunaki04.htm

Ежелгі тарих. Энциклопедия беттері:
http://www.ancient.eu.com/sumer/

Сан Джоус университетінің сайты:
http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/sumer.htm

Фернандез- Арместо, Ф. (2009) «Мир: история, общий том», 63-91 бб.

Макнилл, У.Х. (1996) «История человеческого общества: с доисторической эпохи до нынешних дней», 22-38 бб.

Сабақтың соңы

5 мин

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба?

Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен?

Дифференциация дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар

болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2: