?мір Темір (Темір бін-Тара?ай Барлас, парсыша: ????? ??? — Тимур-е Л?нг,А?са? Темір, Темірла?) (1336-1405 жж.) — Орталы? Азия жа?ангері. ?лы Т?ркістан ?сірген ?лы т?л?а, ?скери ?олбасшы ж?не мемлекет ?айраткері ?мір Темір ??н, К?кт?рік ж?не ?й?ыр мемлекеттеріні? ізін ала тарихы сахнасына шы??ан Мон?ол империясынан со? шамамен 150 жылдан кейін Т?ркістанда биік т?р?ан. Темір т?рік мемлекеттеріні? а?са?ан арманы, т?рік ?лем билігіне ?ол жеткізу жолында 35 жыл ?здіксіз к?рескен.
?азіргі тарихшы Шерефеддин Али-и Иездинні? «Зафарнама» атты е?бегіндегі деректерге ?ара?анда ?мір Темір 25 шабан 736 ж. (9 с?уір 1336 ж.), он екі жануардан т?ратын т?рік к?нтізбесіне ?арай тыш?ан жылы Кеш (Шахризабс) жанында?ы ?ожа Ыл?ар ауылында д?ниеге келген. ?кесі Барлас айма?ыны? бейі Т?ра?ай, ал шешесі Т?кіне хатун еді. Балалы? ж?не жасты? ша?ыны? ал?аш?ы кезе?і Ша?атай мемлекетіні? ыдырау кезе?іне д?п келіп, Мауренахар айма?ы дау-дамай?а толы бол?анды?тан ?мір Темір жайында деректер шектеулі ?ана. ?лы ?мірді? немересі ?лы?бек атасыны? мазары ?стіне ?ой?ан к?ктаста?ы Темір отбасыны? т?бірі жазыл?ан басты кітапта Темірді? тегін Шы??ыс хан?а тіреуде. Б?л ?олжазба?а ?ара?анда Темір отбасы: ?мір Темір К?ре?ан бин ?мір Беркел бин ?мір Илентир бин ?мір Ижил бин ?мір ?арашар Ноян бин ?мір С?гуччин бин ?мір Ердемжі Барула бин ?мір Качулай бин ?мір Туманай болып жазыл?ан. Біра? Шы??ысханны? тікелей ?рпа?ы болма?анды?тан, ?зіні? лауазымы «хан» емес, «?мір» еді.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?мір Темірді? бас?ыншылы? жоры?тары»
7-сынып. Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: §25. Әмір Темірдің басқыншылық жорықтары
Сабақтың мақсаты:
Әмір Темірдің шыққан тегі және оның Орта Азияны билеген тұсында жасаған шапқыншылық жорықтары мен оның зардаптары туралы толық түсініктіқалыптасыру;
Әмір Темірдің Алтын Орда,Ақ Орда, Моғолстан хандықтарымен болған ұрыстарының нәтижелері мен оның зардаптары туралы айта отырып, оқушыларды талдау жасауға,өз көзқарастарын білдіруге, қорытынды жасауға дағдыландыру.
Сабақтың түрі:аралас
Әдісі:интерактивті
Көрнекілігі:карта
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Әнұран орындау, «Хабар».
Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:
Жаңа сабақпен өткен сабақтың өте тығыз байланысты екенін ескере келіп,үйге берілген тапсырманы талдаудан бастаймын.Талдау барысында мына төмендегі сұрақтарды негізге аламын
1.Моғол атауы қайдан шыққан?
2.Мемлекеттің негізін қандай тайпалар құрады?
3.Моғол мемлекетінің қоғамдық құрылысы және саяси жағдайы туралы не білесіңдер?
4.Әмір Темірдің шапқыншылығы Моғол мемлекетінің дамуына қандай ықпал етті?
ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:
1. Әмір Темірдің Мауараннахрдағы билікті иеленуі.
2. Әмір Темірдің Алтын Ордаға жасаған жорықтары.
3. Әмір Темірдің Моғолстан хандығына жорығы.
4. Әмір Темір жорықтарының зардаптары.
Әмір Темірдің басқа мемлекеттерге жорықтарының бағыттарын анықтау үшін әрбір оқушы оқулықтағы 9-картамен жұмыс жасайды. Картадағы шартты белгілерді түсіндіреді. Мәтіннің мазмұнын баяндай отырып, кісі аттары мен жер су аттарын, оқиға болған жылдарыды оқушылардың қабылдауына жеңілдету үшін төмендегідей тапсырмалар беріледі. Мұнда тікелей оқулықпен жұмыс жасалады. Жауаптары дәптерге жазылады.
Әмір Темір Тоқтамыс:
1.Екеуін қандай оқиғалар байланысьырады?
2.Ол оқиғалар қай жылдары болды?
3.Қандай жер аттары естеріңде қалды?
Әмір Темір –Ұрұс хан және оның ұлы Темір - Мәлік
1.Бұларды қандай оқиғалар байланыстырды?
2.Ол оқиғалар қай жылдары болды?
3. Қандай жер аттары естеріңде қалды?
Әмір Темір-Қамар ад-дин:
1.Екеуін қандай оқиғалар байланыстырды?
2.Ол оқиғалар қай жылдары болды?
3. Қандай жер аттары естеріңде қалды?
ІҮ. Сабақтың бекіту:
1.Әмір Темір неге хан атағын иелене алмады?
2.Мауараннахр мемлекеті қай жерде орналасты?
3.Тоқтамыс неге ҰРұс ханға өшікті?
4.Темір жорықтарының барлығы сәтті болды ма?
5.Темір шапқыншылығының ең ауыр зардаптары неден көрінеді?.
Ү. Бағалау:
ҮІ. Үйге тапсырма: 25-параграфты оқу. Картадан Әмір Темір жорықтарының бағыттарын көрсету. Жұмыс дәптеріндегі тапсырмаларды орындау.
