Х?ІІІ ? ая?ымен ХІХ ? бірінші жартысында?ы ?лт – азатты? к?терілістерді ?айталау.

Қазахбаева Зоя Бердимуратовна

Маңғыстау облысы

Мұнайлыауданы

№1 орта мектептің

тарих пәнінің мұғалімі

Қазақстан тарихы. 8-сынып.

Сабақтың тақырыбы: ХҮІІІ ғ аяғымен ХІХ ғ бірінші

жартысындағы ұлт – азаттық

көтерілістерді қайталау.

Сабақтың мақсаты: - Оқушылардың өткен сабақтарда алған

білімдерін толықтырады, тереңдетеді,

саралайды және топпен жұмыс

жасауды, еркін сөйлеуді және пәнге

қызығушылығын арттырады.

Дамытушылық мақсаты: Әр түрлі сұрақтар қою арқылы

оқушылар өй - өрісін дамытады.

Тәрбиелік мақсаты: Оқушыларды еліне, жеріне туған

халқының дәстүріне деген

сүйіспеншілікке тәрбиелейді.

Сабақтың көрнекілігі: Әр түрлі суреттер, «жылдар

сөйлейді», «Венн диаграммасы», Сөз

тіркесі, Сектор ойыны.

Сабақтың барысы: І Қызығушылығын ояту.

ІІ Мағынаны ашу

ІІІ Ой қозғау

Оқушыларды 4- топқа бөлу.

І Топ басшыларын сайлау.

ІІ Топ басшыларына бағалау парағын беру.

Күтілетін нәтиже

Тарихи жылдар арқылы өткен оқиғаларды біледі.

1. С.Датұлы бастаған кіші жүз қазақтарының көтерілісіне тоқталады.

2. К. Қасымұлы бастаған көтерілісіне мәлімет береді.

3. Бөкей Ордасындағы (1836-1838ж) И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлы бастаған шаруалар көтерісі.

4. ХІХ ғ.50 жылдарындағы Жанқожа Нұрмұханұлы мен Есет Көтібарұлы бастаған қазақ шарулардың азаттық күресі.

Осы нәтижеге жету үшін топпен жұмыс жасаймыз.

Ұлт-азаттық көтеріліс басшыларын

Еске алып, саралап бір қаралайық.

Таразылап ой електен өтізіп

Ұлыларды нақтылап бір алайық.

1. Қызығушылығын ояту.

2. Ой қозғау.

3. «Жылдар сөйлейді»

Сырым тобына 4-сұрақ

1. 1365ж Әскери феодалдық Жоңғар мемлекеті құрылды.

2. 1710ж Тәуке ханның ордасында Жоңғарларға қарсы

Қарақұмда үш жүздің біріккен 1-ші құрылтайы

болды.

3. 1773-1775ж.ж Е Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі

болды.

4.1837ж 15 қараша Тастөбе түбіндегі шайқаста

көтерілісшілер жеңіліске ұшырайды.(Бөкей

Ордасындағы көтеріліс)

Исатай тобына сұрақ

1 1771-1781ж.ж Абылайдың билік құрған жылдары.

2 1729ж Аңырақай шайқасы

3 1801ж Бөкей (ішкі орда) хандығының

құрылуы

4 1822ж Сібір қазақтарын басқару туралы

Жарғы

Кенесары тобына сұрақ

1. 1783-1797жж. С Датұлы көтерілісі

2. 1803-1846жж Махамбеттің өмір сүрген жылдары

3. 1758ж Жоңғар мемлекетінің құлауы

4. 1735ж Ор бекінісінің салынуы.

Жанқожа тобына сұрақ

1. 1812ж Қазақтардың 1812ж Отан соғысына

қатысуы

2. 1824ж «Орынбор қырғыздары туралы Ереже»

3. 1841ж К.Қасымұлының хан болып сайлануы

4. 1855-1858жж Е. Көтібарұлы бастаған көтеріліс

Венн диаграммасы.

Сырым тобына

С. Датұлы Исатай, Махамбет

1. басшысы

2. қай жылы болды

3. көтерілістің себебтері

4. мақсаты

5. қозғаушы күші

6. жеңілу себептері

Кенесары тобына

Кенесары Жанқожа, Есет

1. басшысы

2. қай жылы болды

3. көтерілістің себебтері

4. мақсаты

5. қозғаушы күші

6. жеңілу себептері

Исатай тобына

Осы көтерілістердің ұқсастығын табу

Жанқожа тобына

Осы көтерілістердің ерекшелігін табу

Сектор ойыны: Топбасшылар сайысы

Кубик тастау

Әр топ басшыларына 3 сұрақтан

Сырым тобына сұрақ.

Төменде аталған оқиғалардың қайсысы бұрын болған?

1. Тастөбе түбіндегі ұрыс па, немесе Ақбұлақ түбіндегі

шайқас па?(Ақбұлақ)

1. С.Қасымұлы бастаған көріліс пе, әлде Исатай мен

Маханбет бастаған көтеріліс пе? (С Қасымұлы 1825-

1836жж)

3 Ресейге бірінші қай жүз қосылды? (кіші жүз)

Исатай тобына сұрақ

1 1594ж орыс мемлекетіне алғаш қазақ елшілігі қай қанның тұсында жіберілді? (Тәуекел хан)

2 Жоңғар шапқыншылығының Қазақстанға тигізген зардаптары қандай?(Монғол шапқыншылығымен бірдей болды ХІІІ ғ)

3. С Датұлы қашан, қай жерде қайтыс болды?(1802ж Хиуада)

Кенесары тобына сұрақ

1 Кенесары құрған хандықтың ең басты саяси ерекшелігі

(Өзінің туыстары, би-сұлтандар және батырлар тұратын хан кеңесін құру)

2. Сырым мен Нұралы хан арасындағы араздықтың басты себебі. (Нұралы ханның патша өкіметімен бірлесуі)

3. Патша өкіметі қай өзеннің атын Орал деп өзгертті? (Жайық)

Жанқожа мен Есет тобына

1. Деректер бойынша Қожаберген жырау шығарған

Жоңғар шапқыншылығы кезінде қайғы қасіреттен туған ән?

(Елім – ай)

2. 1785ж жазда старшындар сьезді, күзде Кіші жүз билерінің жиыны қандай шешім қабылдады? (Нұралы ханды тақтан тайдыру)

3. 1714-1720жж патша өкіметінің Ертіс бойына әскери бекіністер салудағы мақсат. (Қазақ өлкесін біртіндеп жаулап алу)

Құпия сөздің құлпын аш. Сөз тізбегін шешу.

К

Е

Н

Е

С

А

Р

Ы

1. Қазақтың алғашқы хандарының бірі? (Керей)

2. 1731ж Әбілқайыр хан қай мемлеттің құрамына кірді? (Ресей)

3. ХІХ ғ 50ж қазақ шаруаларының азаттық- күресін басқарған кім? Жанқожа)

4 Кіші жүздің биі кім? (Әйтеке)

5 Жәңгір ханның хан сарайы қайда орналасқан? (Жасқұс)

6. Абылай ханның жарлығымен «Дарабоз батыр» атанған кім? (Қабанбай)

7. ХҮІІІ ғ І жартысында қазақтарға қауіп төндірген ел? (Жоңғар)

8. Ресей патша І Павел 1801ж қай өзеннің оң жағалауына мал жаюға рұқсат етті? (Жайық)

Ой толғаныс

Тарихтың әлеміне шолу жасап қарадық

Ұлт – азаттық көтеріліс ұлыларын таныдық

Бабалардың аңсап өткен азаттығын алдық біз

Егеменді ел болып, қазақ болып танылдық.

Үйге тапсырма

Осы ұлы тарихи тұлғаларға арнап тарихи эссе жазып келу.