ХІ-ХҮ ғғ. Орта, Орталық Азиядағы ғылымның дамуы

Сабақ : ХІ-ХҮ ғғ. Орта, Орталық Азиядағы ғылымның дамуы

Мектеп: Жамбыл атындағы мектеп-гимназиясы

Күні: 6.02.17

Мұғалім: Байсеркеева Г.Т.

Сынып: 7 «а»

Қатысқандар саны: 20

Қатыспағандар саны:2

Сабақ негізделген оқу мақсаты: (мақсаттары)

ХІ-ХҮ ғғ. Орта, Орталық Азиядағы ортағасырлық қалалар,сәулет ескерткіштері, ғұламалалар, олардың еңбектері туралы білу, түсіну.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар:

А. Ортағасырлық қалалар, сәулет ескеркіштері, ғұламалар туралы біледі.

Оқушылардың басым бөлігі:

В. Ортағасырлық қалалар, сәулет ескеркіштері, ғұламалар, еңбектерін сипаттай алады.

Кейбір оқушылар:

С. Алған білімдерін өмірмен байланыстырады, ғұламалардың ғылымның дамуына қосқан үлесін бағалай алады.

Тілдік мақсат

Оқушылар:

Тақырыпты әңгімелеп үйренеді, мазмұнын өз сөзімен жеткізе біледі.

Негізгі сөздер мен тіркестер:

Сөздікпен жұмыс: Цитадель,рабад, «Ұлықбек Зиджі» (астрономдар мен географтар үшін жасалған таблицалар жинағы), канон- заңдылықты орнықтыратын дәстүрлі қағидалар мен ережелер жүйесі.

Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар (тыңдалым)

Самарқан қаласы ғылым мен өнердің орталығы болған,себебі...

Сіз неліктен .... екенін аласыз ба?(айтылым)

Неліктен Ибн Синаның «Дәрігерлік ғылым каноны» өз мәнін жойған жоқ?

Жазылым бойынша ұсыныстар:

Үш тілде сөздер айту

ғылым –наука-science|ˈsaɪəns|, study-|ˈstʌdi|, ology

кала-город- city-|ˈsɪti|, town-|ˈtaʊn|

Алдыңғы оқу

Хорезмшах мемлекеті

Жоспар

Жоспарланған уақыт

Жоспарланған жаттығулар (төменде жоспарланған жаттығулармен қатар, ескертпелерді жазыңыз )

Формативті бағалау (ОҮБ)

Ресурстар

Басталуы

Ұйымдастыру

Үй тапсырмасын тексеру

«Серпілген сауал»

1.Хорезмшах мемлекеті қашан құрылды, негізін салған кім?
2. ІІ Мамун ибн-Мамун билікке қалай келді, қандай саясат жүргізді?
3. Хорезм мемлекеті неліктен жойылды?
4. Бұқара мен Самарқандағы көтерілістердің себебі неде?

5.Орта Азияда жақсы дамыған шаруашылықтың күйзеліске түсуіне не себеп?

7. Халықтың ауыр езгіде болғанын қалай дәлелдейміз?

«Даталар сөйлейді»

Х ғ. соңы-Хорезм мемлекеті құрылды.

999-1017 жж.ІІ Мамун ибн-Мамун билігі

1017 ж.-Ғазнаулер Хорезмді бағындырды.

1200-1220 жж.-ІІ Мұхаммед хорезмшах билігі

1218 ж. Мұахммед пен Жошының Торғай даласында кездесуі

1219-1220 жж.-Шыңғысхан Отырарды алған соңСамарқанда Мұхаммед шахты талқандайды, Хорезм мемлекеті жойылды.

1206 ж. Бұқарадағы Мәлік Санжар бастаған көтеріліс

1212 ж.Самарқан көтерілісі

Жаңа сабақтың табыс критерийін бірге анықтау.

Реттік санау арқылы сынып оқушыларын «Қала, сәулет өнері, ғұламалар, әдебиет» деген төрт топқа бөлемін.

Ауызша мадақтау

Доп

Таратпа қағаздар

Ортасы

Негізгі бөлім. Таныстырылым ( 5 мин)

«Авиценна»

Берілген тақырып бойынша постер қорғау арқылы тақырыпты түсінуге бағыт беру (топтық жұмыс)

І топқа – Ортаазиялық қалалар, олардың ерекшелігі неде?

ІІ топқа – Сәулет ескерткіштері

ІІІ топқа – Көрнекті ғұламалар, олардың еңбектері

ІҮ топқа- Әдебиет

А.«Төртіншісі артық» (жұптық жұмыс)

1. Ұлықбек, Рудаки ,Әбу Райхан Бируни, Ибн Сина

себебі....

1. «Китаб мұхтасар әл –джәбр», «Құт негізі- білік»,«Астрономиялық кесте», «Күн сағаты туралы трактат»

себебі....

1. «Манас», «Оңызнама», «Алпамыс», Регистан

себебі....

4.Самарқан, обсерватория, Исмаил Самани кесенесі, Ұлықбек

себебі...

ә. «Қос жазба күнделігін» толтыру

(топпен жұмыс)

Б. тест

1.Қай қалада аспанды бақылайтын обсерватория салынды?

А.Бұқара Б.Термез С.Самарқан

Д.Ферғана

2.Ибн Синаның балалық және жастық шағы өткен қала?

А.Самарқан Б.Мерв С. Бұқара

Д. Үргеніш

3.Самарқан кітапханасының қорында қанша кітап болған?

А.20 мың Б. 15 мың С. 10 мың

Д. 25 мың

4. «Алгоритм атасы» атанған ғалым?

А.Ибн Сина Б.Ж.Баласағұн

С. Әлішер Науаи Д.Әл-Хорезми

5.Парсы-тәжік классикалық әдебиетінің негізін салушы?

А.Әбу Абдаллах Рудаки Б.Омар Һайям

С.Бабыр Д.Әл-Фараби

6. 30 ж. астам уақыт жазылған «Шахнаманың» авторы?

А.Рудаки Б.Ж.Баласағұн С.Әлішер Науаи

Д.Фирдауси

В.Тұлғаны еңбегімен сәйкестендіріңіз:

Бағалау

1.Постердің көркемделуі -1 балл

2.Түсінікті жеткізілуі-2 балл

3. Топ мүшелерінің түгел атсалысуы, мұқият тыңдауы-3 балл

А. «Төртіншісі артық»

1.Артығын тапты, дәлелдеді- 2

2.Артығын тапты, дәлелдей алмады-1

3.Таппады-0

ә. «Қос жазба күнделігін» толтыру

1.Мәселені дәл тапқан, дәлелдей алды-3 балл

2.Мәселе тапқан, толық дәлелдей алмады-2 балл

3.Мәселе бар, дәлел жоқ-

1 балл

Б. тест

5-6-уы дұрыс- 3 балл

3-4 дұрыс- 2 балл

1-2 дұрыс- 1 балл

Г.сәйкестендіру

4 дүрыс -4

3 дұрыс-3

2 дұрыс-2

1 дұрыс-1

Суреттер, стикер,

А 4

маркер

Таратпа қағаздар

Аяқталуы

Бекіту (табыс критерийіне қайта оралды)

«9 алмаз» әдісі арқылы сабақты бекіту

Бағалау. Топ басшылары қорытынды жасайды.

Үйге тапсырма: 32-33 тақырыпты оқу,

1,3 топ.«Самарқан қаласы ғылым мен өнердің орталығы»,

2,4-топ. «Дәрігерлерлің ұлы ұстазы» тақырыбына эссе жазу

Кері байланыс

«Алақан» әдісі арқылы

Бас бармақ – керемет әрі қызықты болды....

Екінші бармақ – осыған көңіл бөлу керек.....

Ортаңғы бармақ– не туралы ойландың?

Төртінші бармақ – өзіме не аламын...

Кішкентай бармақ– өзім шешкім келеді (не білгім келеді?)...

Ауызша мадақтау

Сөздер жазылған парақшалар

Парақшалар

Қосымша ақпарат

Интернеттен, баспасөз беттерінен, әдеби кітаптардан қосымша ақпарат қарап, салыстыру (өз бетімен)

Аты -жөні

№1 тапсырма

1.Постердің көркемделуі-1 балл 2.Түсінікті жеткізілуі-

2 балл

3. Топ мүшелерінің түгел атсалысу-

3 балл

№ 2 тапсырма

«Төртіншісі артық»

1.Артығын тапты, дәлелдеді- 2 балл

2.Артығын тапты, дәлелдей алмады-1 балл

3.Таппады-0 балл

№ 3 тапсырма

«Қос жазба күнделігін» толтыру

1.Мәселені дәл тапқан, дәлелдей алды-3 балл

2.Мәселе тапқан, толық дәлелдей алмады-2 балл

3.Мәселе бар, дәлелі жоқ-1 балл

№ 4тапсырма

тест

5-6-уы дұрыс- 3 балл

3-4 дұрыс- 2 балл

1-2 дұрыс- 1 балл

№ 5 тапсырма

Сәйкестендіру

4 дұрыс -4 балл

3 дұрыс-3балл

2 дұрыс-2балл

1 дұрыс-1балл

Қорытынды ұпай

12-15 балл- «5»

8-11 балл-«4»

4-7 балл-

«3»

1.

2.

3.

4.

5.

6.