Саба?ты? та?ырыбы: Халы?тарды? ?лы ?оныс аударуы.
Саба?ты? ма?саты:
- Халы?тарды? ?лы ?оныс аударуы, ??н жоры?тарыны? ма?ызы, тарихта?ы ??ндарды? орыны туралы ?здігінен ме?герту. К?тілетін н?тиже: жауапты шешім ?абылдау?а, ?з шешіміні? н?тижесін ба?алау?а ?йренеді. Аттиланы? ?міріне то?талу, фильмін к?рсету.
? Белсенді, ізденімпаз, жан - жа?ты білімді азамат т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас
?дісі: интерактивті
К?рнекілік: карта, суреттер
Саба?ты? жоспары.
1.?йымдастыру
а. Сыныпты 2 топ?а б?лу.
?. Саба? ма?сатымен таныстыру.
2. ?ткен саба?ты ?айталау, пысы?тау.
3. О?ушыларды? білімін тексеру.
4. Топтар?а ?р т?рлі тапсырма беру.
5. ?орытындылау
6. Ба?алау
7. ?йге тапсырма
Саба?ты? барысы:
1.?йымдастыру кезе?і
Ізгі арманын, ?мітін
Бабаларды? жал?аймыз!
Білім к?кжиегінде
Жалындаймыз, сам?аймыз!- дей отырып, саба?ымызды бастаймыз.
А) Психологиялы? дайынды?
«?з еліні? тарихын білмеген адам, бас?а елді? тарихын біліп жарытпас» (хормен айту)
?) ?й тапсырмасын тексеру (10 мин)
?й тапсырмасы бойынша
- ??ндар тарихыны? ерте кезе?і ( к?рініс ар?ылы баяндалады)
- 2-3 та?ырыпшалар «ия немесе жо?» ойыны ар?ылы тексеріледі ж?не «с?йлемдерді толы?тыр» таратпа материалы беріледі.
- «Сандар?а тіл бітір» ойыны ойнатылады.
Б) Жа?а саба? (8 мин)
Саба?ты? жоспары:
1. Халы?тарды? ?лы ?оныс аударуы
2. ??н жоры?тарыны? ма?ызы
3. Тарихта?ы ??н сипаттамасы
Класты ?ш топ?а б?леміз: 1 топ: «Баяндаушылар»; 2-топ: «Ізденушілер»;
3-топ: «Талдаушылар» «Автор орынды?ы» ар?ылы баяндалады.
?й тапсырмасы бойынша тапсырмалар:
- М?де туралы а?ыз ( к?рініс)
- «Ия немесе жо?» ойыны
І топ?а:
- ?ытайлар ??ндарды? басшысын «Шаньюй» деп атады. (ия)
- М?де «Дунху» елшілеріне атын бермеді? (жо?)
- ??ндар Енисейді? жа?алауларында ж?не Алтай тауларында мекендеген. ( ия)
- ??ндарды? мемлекеті сол, орталы?, о? ?анаттар?а б?лінбеді.
( жо?)
- Шаньюйден кейінгі басты т?л?алары «Т?менбасы» ( ия)
ІІ топ?а:
- ??ндарды? негізін ?алаушы Аттила. ( жо?)
- Т?менбасы мы?басын, ж?збасын ж?не онбасын та?айында?ан. ( ия)
- Империяны? бас?ару тобы ??лдардан ??рылды. ( жо?)
- ??ндар мен ?ытай арасында?ы со?ыс 300 жылдан астам уа?ыт?а созылды. (ия)
- ??н тайпаларыны? Шы?ыстан батыс?а жылжуы б.з.б 2-4 ?асырды ?амтыды. (ия)
- «С?йлемді толы?тыр»
І топ?а:
К?п н?ктені? орнына тиісті с?зді ?ойып, с?йлемді толы?тыр
1. М?де ?з ?кесімен бол?ан к?ресте .. ?олына алды.
2. «. дегеніміз – мемлекетті? негізі, оны ?алай береміз?»
3. Империяны? бас?ару тобы .. а?с?йектерінен ??ралды.
ІІ топ?а:
К?п н?ктені? орнына тиісті мерзімін ?ой.
1. ??ндар мен ?ытай еліні? арасында?ы со?ыс ?имылдары.. жылдан астам уа?ыт?а созылды.
2. Белгілі шы?ыстанушы ?алым Л.Н.Гумилев б?л о?и?а б.з.б... жылы бол?ан дейді.
3. ??н мемлекеті б.з.б. 1 ?асырды? ортасында. жылы о?т?стік ж?не солт?стік ??ндар болып екіге б?лінді.
2-4 209 24 4-3
300 4000 60-100 55
10 2-1
Жауаптары:
2-4 ?асыр ??н тайпаларыны? шы?ыстан батыс?а ?арай жылжу аралы?ы.
209 – Л.Н.Гумилев М?де о?и?асын баяндады.
24 т?менбасы
4-3 ? ??ндарды? ?мір с?ру кезе?і
300 ??н мен ?ытай арасында?ы со?ыс созыл?ан жыл
4000 ?лы ?ытай ?ор?аныны? ?зынды?ы
10 биіктігі
60-100 м к?зет м?нарасы
55 о?т?стік ж?не солт?стік ??ндар болып б?лінген жылдары.
2-1 М?дені? билік ж?ргізген кезе?і.
Ал, о?ушылар естері?де болса біз 5 класта «М?де- ??н мемлекетіні? негізін ?алаушы.Батыс ж?не О?т?стік ??н империясы» деген та?ырыптарда ??ндар?а ерекше то?талып ?ткенбіз. Енді саба?ымызды? жоспары бойынша сендерге алдын ала тапсырма бергенмін 5 класты? о?улы?ынан ?арастырып келі?дер деп. Олай болса, жоспарымызды? бірінші б?лімі бойынша Халы?тарды? ?лы ?оныс аударуы туралы білетінімізді орта?а салайы?.
Президент Н?рс?лтан Назарбаев ?лытау т?рінде берген арнайы с?хбатында ?лт туралы тол?аныстарын орта?а салды, ?сіресе, тарих?а ?лкен к??іл б?лді. «Бізді? елдігіміз, ?аза? ж?ртыны? ар?ы т?бі ??ндардан басталады – деді Елбасы. – ??ндардан кейін к?к т?ріктерге жал?асады. Одан кейін Алтын Орда орны?ады. С?йтіп, ханды? д?уірге ?ласып, кейін біртіндеп Т?уелсіздікке келіп тіреледі. Осындай ?лкен тарихымыз бар. Жастарымыз м?ны білуі керек». ?здері? білесі?дер балалар, елбасымызды? б?йры?ы бойынша биыл ?аза? ханды?ыны? 550 жылды?ын ?лкен к?лемде атап ?теміз.Биыл?ы жылды? елімізді? тарихында?ы, хал?ымызды? та?дырында?ы алатын орны ерекше. Биыл бізді? мемлекетімізді?, я?ни ?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл екендігін айта кеткеніміз ж?н болар осы орайда.
«Баяндаушылар» ж?не «Ізденушілер» тобына жа?а саба? жоспары бойынша ?йден дайындап келген м?ліметтерін орта?а салады.
Елімізде ба?-береке, ырыс болсын,
?ызыл тілім ?анжардай ?ылыш болсын.
Хал?ымны? ахуалы д?рыс болсын,
Еліміз ?р?ашанда тыныш болсын сергіту с?ті.
«Білгенге маржан» айдарымен ?йымдастырыл?ан деректер к?рмесіне шолу.
Жа?а саба?ты “біз не білдік?” с?ра?ы бойынша бекіту
? ??ндар Еуропаны? ?ай мемлекеттеріне дейін жетті, картадан к?рсет.
- Халы?тарды? ?лы ?оныс аударуы дегеніміз не?
- Ежелгі деректерде ??ндар ?алай аталады?
- ?осымша ?дебиеттерді пайдаланып Аттила (Еділ) туралы ??гімеле.
- ??ндарды? жауларын же?у себептері неде? Ойы?ды д?лелде.
Ба?алау: О?ушыларды? е?бектерін ба?алау. Жетістіктерін айтып, мада?тау
?йге тапсырма: Шы?армашылы? тапсырма. «??ндарды? ?лемдік тарихта алатын орны жайлы ??гіме ??растыру» ж?не «??ндарды? т?рмысы мен шаруашылы?ы жайлы ма?л?мат жинап келу».
