Қазақтардың ру-тайпалық құрылымының ерекшеліктері

________

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.2 В. Дәстүрлі қазақ қоғамы: этникалық құрылымы және әлеуметтік ұйымдасуы

Мектеп: «Қызылжар Абай орта мектебі».

Күні: 06.12.21

Мұғалімнің аты-жөні: Жумагалиев А.С.

Сынып: 10А

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Қазақтардың ру-тайпалық құрылымының ерекшеліктері (3 сағ)

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

10.2.2.3 – қазақтардың ру-тайпалық құрылымының ерекшеліктерін ауызша тарихнама негізінде түсіндіру (шежіре, генеологиялық аңыздар);

10.2.2.4 – қазақ көшпелі өркениетінің ерекшеліктерін ескере отырып, туыстық принциптердің және рулық құрылымның функционалдық маңызын түсіндіру;

10.2.2.5 – қазақтардың ру-тайпалық ұйымдасуының біріктіруші рөлін түсіндіру.

Сабақ мақсаттары

Шежіре, генеологиялық аңыздарды қарастырып, рулық құрылымды талдау. Қазақтардың рулық қатынастарының құндылығын айқындау

Бағалау критерийлері

1. Шежірені дерек ретінде бағалайды, оған 2-3 аргумент келтіреді

2. Көшпелілердің қоғамдық құрылымын SWOT бойынша талдап, кем дегенде 2-4 тұстарын талдайды

3. Қазақтардың ру-тайпалық ұйымдасудың біріктіруші 2-4 факторларын анықтайды

Тілдік мақсаттар

Шежіре, генеологиялық аңыздар, ру, рулық құрылым, көшпенді өркениет

Құндылықтарды дарыту

Құндылықтар:

- SWOT матрицасымен жұмыстануда оқушылардың өз еліне патриоттық сезімдері дариды, ұлттық тұтастық сана-сезімі оянады

Бастапқы білім

Қазақ халқының шығу тегі. Қазақстандағы этногенез бен этникалық процестер

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақ барысы

Ресурстар

Сабақтың І бөлімі

Сабақтың басы

10 мин

БЫМ. Суретке, мақалға қарап сабақ тақырыбын болжап көр

Мақал «Туысы бірге кетпейді, түбі бірге түтпейді»

Дескриптор:

Оқушылар адамның шығу тегімен байланыстыра алады;

Рулық қатынасты атайды;

(М) мұғалім оқушылардың жауабынан соң сабақ тақырыбымен, мақсаттарымен, бағалау критерийлерімен таныстырады

Слайд №1

Слайд №2-5

Сабақтың ортасы

30 мин

Д/Ж/Т Оқушылар «Ойлан – жұптас – бөліс» тәсілі бойынша деректі оқып, оған аналитикалық талдау жасайды

Т (орындау міндетті емес) «Шежіре ағашына» қазақтың таралуын түсіреді

Б (Қалыптастырушы бағалау мүмкіндігі бар)

Оқушылар Шежіре туралы екі деректі салыстырып, «Айтылатын ойды кеңейту» тәсілімен сөйлемді толықтырып жазады: «Шежіре тарихымыздың алтын діңгегі»

Дескриптор:

Шежірені дерек көзі ретінде бағалай алады

Қосымша 1, 2

Слайд №6, 7

Қосымша 3

Қосымша 4

Слайд №8 (мысал ретінде), 9

Дерек көзі: https://www.elim.kz/article/65/

Сабақтың ІІ бөлімі

25 минут

15 минут

Т Оқушылар топтасып «INSERT» тәсілімен А, В деректерінде берілген ақпаратты талдайды. Тәсілді үш кезеңмен қолдануға болады:

• Оқылым барысында оқушылар мәтінді түртіп отырады (" V " – бұрыннан білемін; " + " - жаңа; " - " – ойымды өзгертті; " ? " - түсінбедім, сұрағым бар);

• кейін кестені толтырады, кестедегі баған белгі санына сәйкес болады;

• Кестеге енгізген жазбаларды талқылайды.

• Сөйтіп, мәтінді мұқият оқу қамтамасыз етіледі, ақпаратты жинақтау байқалады.

Ж Оқушылар жұптасып берілген екі деректі SWOT матрицасымен талдайды. Талдау барысында оқушыларды бүгінгі өмірмен байланыстыруға жетелеңіз. Анализді дұрыс контекстке бағыттаңыз.

Дескриптор:

Туыстық қатынастар мен рулық құрылымның күшті, әлсіз жақтарын талдап, мүмкіндіктер мен қауіп қатерлерін анықтайды

Қосымша 5

Қосымша 5

Слайд №11

Сабақтың ІІІ бөлімі

20 минут

10 минут

Ж Сынып А мен Б жұбына бөлінеді. А-лар бөлек, Б-лар бөлек жетіспейтін ақпаратқа сұрақ құрастырады. А мен Б жұптасып бір-біріне сұрақ қойып жауап береді.

Дескриптор:

Жетіспейтін ақпаратты тиісті сұрақ қоюмен анықтайды.

Д (Қалыптастырушы бағалау мүмкіндігі бар)

Барлық оқушы PEST формуласы бойынша қазақтардың ру-тайпалық ұйымдасудың біріктіруші факторларын анықтайды

Дескриптор:

Ру-тайпалық қатынастарға әсер еткен факторларды анықтай алады

Қосымша 6

Слайд №12

Слайд №13

Сабақтың соңы

10 минут

Рефлексия: «Ру», «туыстық», «жаһандану», «әлем» деген сөздерге ассоциация іздейді

Кері байланыс: «4Қ» тәсілімен оқуда қызық, қиын, қажет, құнды тұстарын стикерге белгілейді

Слайд №14

Слайд №15

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

1.«Ойды кеңейту» тәсілімен сөйлемді барлық оқушы тиісінше ғана кеңейтеді, көпшілігі сөйлемді жеткілікті толықтырады, кейбір оқушылар сөйлемді жете толықтырады;

Қазақтардың ру-тайпалық ұйымдасудың біріктіруші факторларын анықтауда барлық оқушы кем дегенде 1 факторды, көпшілігі - кем дегенде 2 факторды, кейбір оқушылар – барлық факторды көрсетеді

Өзіндік бағалау – «4Қ» тәсілімен оқушы оқуын бағалайды

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Денсаулық сақтау технологиялары.

Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері.

Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?