?аза? ?о?амыны? этно?леуметтік ??рылымы.

8-сынып. ?аза?стан тарихы

Саба?ты? та?ырыбы: §1. ?аза? ?о?амыны? этно?леуметтік ??рылымы.

Саба?ты? ма?саты:

О?ушыларды XVIII ?асырда?ы ?о?амны? ?леуметтік ??рылымыны? ерекшеліктерімен таныстыру, о?ушыларды? назарын ?леуметтік топтар арасында?ы ?атынастар?а аудару, ?аза? ?о?амында?ы д?ст?рлі ???ы?ты? р?лін к?рсету;
Б?рын?ы ал?ан деректермен ж?мыс істеуге, к?терілген м?селе бойынша деректерге с?йене отырып, талдау жасау?а ?йрету;
Ту?ан ?лкені? тарихына ??рметпен ?арау?а, е?бек?орлы??а ма?сат ?оя білуге т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: аралас

?дісі: интерактивті

К?рнекіліктер: карта, «?аза? ?о?амыны? ?леуметтік ??рылымы» схемасы (кесте), терминологиялы? с?здік.

Жа?а материалды б?рын?ы ?ткен та?ырыпты ?айталай отырып, о?ыту. (білімді бекіту.)

Негізгі ??ымдар: ?о?амны? ?леуметтік ??рылымы, ?леуметтік те?сіздік, класс, иерархия, конфессия, адат, ??н, ??рама, тархан, т?ле?гіт, ??л, диалект.

Саба?ты? барысы:

?йымдастыру кезе?і
О?у ??ралын тексеріп т?гелдеу
«Хабар» ел жа?алы?тарына шолу /с?рау/

?й тапсырмасын с?рау:

7-сыныпта ?ткен материалдар?а шолу

Жа?а та?ырыпты о?ытуды? жоспары:

?аза?старды? саны мен орналас?ан жерлері.
XVIII ?асырда?ы ?аза? ?о?амыны? ?леуметтік ??рылымыны? ерекшеліктері

?аза?стан аума?ында?ы тайпаларды? орналасуымен ?аза? ханды?ында?ы ?леуметтік ??рылым ж?нінде о?ушылар?а 7-сыныпта?ы ?аза?станны? орта ?асырлар тарихы ?урсынан таныс бол?анды?тан, б?л ж?нінде алдын ала с?рап, естеріне т?сіремін

№1 тапсырма: Картамен ж?мыс.

Т?мендегі ж?здерді? ??рамына ?ай тайпаларды? кіргенін естері?е т?сірі?дер.

А) ?лы ж?з:

?)Орта ж?з:

Б)Кіші ж?з:

2. Картадан орналас?ан аума?тарын к?рсеті?дер:

А) ?лы ж?з-

?)Орта ж?з-

Б)Кіші ж?з-

3) ХVIII ?асырда ?аза? ханды?ы ?андай мемлекеттермен шекаралас болды? Олармен ?арым-?атынасына то?талы?дар.

О?ушыларды? жауабын ты?дап бол?аннан кейін жа?а саба?ты т?сіндіремін. Б?л жерде ?аза? ханды?ыны? осы кездегі саяси дамуынан? ерекшеліктерін, ?аза?старды? бас?ару ж?йесін міндетті т?рде айту керек. Сонан кейін о?ушыларды деректермен ж?мыс істету ж?не олар?а талдау жасай отырып, ?з ойын айт?ызу ма?сатында тапсырма беріледі (?здігінен ж?мыс)

№2 тапсырма:

-О?улы?та?ы та?ырыпты пайдалана отырып, ХVIII ?асырда?ы ?аза? ?о?амыны? ?леуметтік ??рылымыны? ерекшеліктерін бейнелейтін кесте (схема) ??ры?дар.

Берілетін жауаптар ?лгісі:

XVIII ?асырда?ы ?аза? ханды?ыны? ?леуметтік ??рамы феодалды? ?о?амны? классикалы? ??рылымын к?рсетеді:

Феодалдар класы (тобы):

Шы??ысханны? ?рпа?тары- (хандар мен с?лтандар)
Рулы? ж?не тайпалы? а?с?йектер;
?ожалар, имамдар, ?ожалар;
Патриархалды-феодалды? а?с?йектер о?кілдері (бектер, байлар, батырлар).

Шаруалар класы (тобы) :
- ?арапайым малшылар, егінші шаруалар;
- Егінші малшылар.

№3 тапсырма. С?здікпен ж?мыс.

Та?ырыпты о?ып шы?ып, т?мендегі терминдарді? аны?тамасын айты?дар:

??рама
?ожа
??рылтай
Ханталапай
Т?ле?гіт
??н
Адат
Тархан

№ 4 тапсырма:

-?аза?стан тарихы бойынша хрестоматия материалар пайдалана отырып, ?р топ (класс) ?кілдеріні? ?андай міндеттерін мен ???ы?тары бол?анды?ын атап к?рсеті?дер.

Онан ?рі м??алім саба?ты т?мендегідей етіп жоспарлайды.

Хан сайлау д?ст?рі
С?лтандар ?улетіні? арты?шылы?тары.
?ожалар мен оларды? ?аза? ?о?амында?ы р?лі
?аза?стар ?андай е?бек ?шін тархан ата?ын ал?ан?
?леуметтік м?ртебесі-?о?амны? ерікті м?шесі.
Т?ле?гіт деген кімдер?
?аза? ?о?амында?ы ??лдарды? жа?дайы.

Жа?а саба?ты бекіту ?шін берілетін с?ра?тар мен тапсырмалар:

Картадан ?аза? ханды?ыны? аума?ын ж?не оны? ішіндегі ?р ж?зді орналас?ан жерлерін к?рсеті?дер.
XVIII ?асырда ?аза? ханды?ы?андай мемлекеттермен шекаралас болды?
Осы кезе?дегі ?аза?хандыныны? сырт?ы саяси жа?дайы ж?нінде не айта аласы?дар?
О?улы?ты? 13-бетіндегі ??жатпен ж?мыс (Г.Н.Потанин. Та?дамалы шы?армаларыны? ?ш томды?ы. Тарих, этнография ж?не фольклор ж?ніндегі е?бектер. Павлодар, 2005, 3-том, 30-31-беттер)

?й тапсырмасы:

XVIII ?асырда?ы ?аза? ?о?амыны? тапты? ??рылымыны? ерекшеліктеріне ба?а бері?дер (Хрестоматия. Коншин Н. «Павлодардан ?ар?аралы?а дейін»).
Халы?ты? кейбір топтарыны? ?андай арты?шылы?тары болды? Сендерді? ойлары?ша неліктен

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?аза? ?о?амыны? этно?леуметтік ??рылымы.»

8-сынып. Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы: §1. Қазақ қоғамының этноәлеуметтік құрылымы.

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларды XVIII ғасырдағы қоғамның әлеуметтік құрылымының ерекшеліктерімен таныстыру, оқушылардың назарын әлеуметтік топтар арасындағы қатынастарға аудару, қазақ қоғамындағы дәстүрлі құқықтың рөлін көрсету;
Бұрынғы алған деректермен жұмыс істеуге , көтерілген мәселе бойынша деректерге сүйене отырып, талдау жасауға үйрету;
Туған өлкенің тарихына құрметпен қарауға, еңбекқорлыққа мақсат қоя білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: интерактивті

Көрнекіліктер: карта , «Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы» схемасы (кесте), терминологиялық сөздік.

Жаңа материалды бұрынғы өткен тақырыпты қайталай отырып, оқыту. (білімді бекіту.)

Негізгі ұғымдар: қоғамның әлеуметтік құрылымы, әлеуметтік теңсіздік, класс, иерархия, конфессия, адат, құн, құрама, тархан, төлеңгіт, құл, диалект.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
«Хабар» ел жаңалықтарына шолу /сұрау/

Үй тапсырмасын сұрау:

7-сыныпта өткен материалдарға шолу

Жаңа тақырыпты оқытудың жоспары:

Қазақстардың саны мен орналасқан жерлері.
XVIII ғасырдағы қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымының ерекшеліктері

Қазақстан аумағындағы тайпалардың орналасуымен Қазақ хандығындағы әлеуметтік құрылым жөнінде оқушыларға 7-сыныптағы Қазақстанның орта ғасырлар тарихы қурсынан таныс болғандықтан , бұл жөнінде алдын ала сұрап, естеріне түсіремін

№1 тапсырма: Картамен жұмыс.

Төмендегі жүздердің құрамына қай тайпалардың кіргенін естеріңе түсіріңдер.

А) Ұлы жүз:

Ә)Орта жүз:

Б)Кіші жүз:

2. Картадан орналасқан аумақтарын көрсетіңдер:

А) Ұлы жүз-

Ә)Орта жүз-

Б)Кіші жүз-

3) ХVIII ғасырда Қазақ хандығы қандай мемлекеттермен шекаралас болды? Олармен қарым-қатынасына тоқталыңдар.

Оқушылардың жауабын тыңдап болғаннан кейін жаңа сабақты түсіндіремін. Бұл жерде Қазақ хандығының осы кездегі саяси дамуынанң ерекшеліктерін , қазақстардың басқару жүйесін міндетті түрде айту керек. Сонан кейін оқушыларды деректермен жұмыс істету және оларға талдау жасай отырып, өз ойын айтқызу мақсатында тапсырма беріледі (өздігінен жұмыс)

№2 тапсырма:

-Оқулықтағы тақырыпты пайдалана отырып, ХVIII ғасырдағы қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымының ерекшеліктерін бейнелейтін кесте (схема) құрыңдар.

Берілетін жауаптар үлгісі:

XVIII ғасырдағы Қазақ хандығының әлеуметтік құрамы феодалдық қоғамның классикалық құрылымын көрсетеді:

Феодалдар класы (тобы):

Шыңғысханның ұрпақтары- (хандар мен сұлтандар)
Рулық және тайпалық ақсүйектер;
Қожалар, имамдар, қожалар;
Патриархалды-феодалдық ақсүйектер оөкілдері (бектер, байлар, батырлар).

Шаруалар класы (тобы) :
- Қарапайым малшылар, егінші шаруалар;
- Егінші малшылар.

№3 тапсырма. Сөздікпен жұмыс.

Тақырыпты оқып шығып, төмендегі терминдардің анықтамасын айтыңдар:

Құрама
Қожа
Құрылтай
Ханталапай
Төлеңгіт
Құн
Адат
Тархан

№ 4 тапсырма:

-Қазақстан тарихы бойынша хрестоматия материалар пайдалана отырып, әр топ (класс) өкілдерінің қандай міндеттерін мен құқықтары болғандығын атап көрсетіңдер.

Онан әрі мұғалім сабақты төмендегідей етіп жоспарлайды.

Хан сайлау дәстүрі
Сұлтандар әулетінің артықшылықтары.
Қожалар мен олардың қазақ қоғамындағы рөлі
Қазақстар қандай еңбек үшін тархан атағын алған?
Әлеуметтік мәртебесі-қоғамның ерікті мүшесі.
Төлеңгіт деген кімдер?
Қазақ қоғамындағы құлдардың жағдайы.

Жаңа сабақты бекіту үшін берілетін сұрақтар мен тапсырмалар:

Картадан Қазақ хандығының аумағын және оның ішіндегі әр жүзді орналасқан жерлерін көрсетіңдер.
XVIII ғасырда Қазақ хандығықандай мемлекеттермен шекаралас болды?
Осы кезеңдегі Қазақхандынының сыртқы саяси жағдайы жөнінде не айта аласыңдар?
Оқулықтың 13-бетіндегі құжатпен жұмыс (Г.Н.Потанин. Таңдамалы шығармаларының үш томдығы. Тарих, этнография және фольклор жөніндегі еңбектер. Павлодар, 2005, 3-том, 30-31-беттер)

Үй тапсырмасы:

XVIII ғасырдағы қазақ қоғамының таптық құрылымының ерекшеліктеріне баға беріңдер (Хрестоматия. Коншин Н. «Павлодардан Қарқаралыға дейін»).
Халықтың кейбір топтарының қандай артықшылықтары болды? Сендердің ойларыңша неліктен