?аза? даласында?ы ?н-к?й ?нері атты ашы? саба?

Тақырыбы: Қазақ даласындағы ән-күй өнері

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларға қазақ халқының ұлттық рухани мәдениеті мен дала әуендер Құрманғазы Сағырбайұлы, Ықылас Дүкенұлы, Тәттімбет Қазанғапұлы күйшілер жайлы түсінік беру.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қаблеттерін дамыта отырып, өз беттерімен жұмыс жасауға дағдыландыру

Тәрбиелік:Қазақ халқының аспаптарының маңыздылығының, ерекшеліктерімен таныстыра отырып,ұлттық дәстүрлерге құрметпен қарауға үйрету.

Сабақтың түрі:аралас сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі:топтық жұмыс,сұрақ-жауап

І-топ.Қорқыт ата тобы

ІІ-топ.Құрманғазы Сағырбайұлы тобы

ІІІ-топ.Ықылас Дүкенұлы тобы

ІV- топ.Тәттімбет Қазанқапұлы тобы

Пәнаралық байланыс:әдебиет

Сабақтың көрнекілігі:оқулық,кесте,күйшілердің суреттері

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру:Оқушыларды түгелдеп, оқулықтарын дайындатып, сабаққа ынталандыру.

2.Үй тапсырмасы:

1.Екі оқушыға берілген қосымша тапсырманы сұрау. Екі оқушы слайдпен тақырыпты қорғайды.

2.Қазақтың ұлттық салт-дәстүрлерін атаңдар

1.шілдехана, бесік той

2.тұсаукесер

3.сүндет той

4.қыз ұзату

5.беташар

6.жар-жар

Үлгерімі төмен оқушыға сұрақ.

1.Наурыз көже қанша түрлі тағамнан жасалады?

2.Наурыз мейрамы қай күні тойланады?

3.Жаңа сабақ:

Жоспары:

1.Дала әуендері.

2.Қорқыт ата.

3.Құрманғазы Сағырбайұлы.

4.Ықлас Дүкенұлы.

5.Тәттімбет Қазанғапұлы

Дала әуендері. Музыка өнері қазақ халқымен бірге жасап келеді.Көне заманнан бері 50-ге жуық әртүрлі музыкалық аспаптар болды:домбыра, сыбызғы, дауылпаз, асатаяқ, қобыз, жетіген, шаңқобыз, даңғыра т.б.Әншілер мен күйшілер қашанда халықтың арасында жүріп,олардың арман-тілектерін, мақсат-мүдделерін әндері мен күйлеріне қосты. Ақын немесе әнші, күйші бір үйге қонақ болып түссе, бұл ол үй иесі үшін үлкен мәртебе саналды. Ол үйге ауылдың үлкен-кішісі түгел жиналып, ән-күй тыңдаған. Қазақ халқының арғы замандағы ән – күй тыңдаған. Қазақ халқының арғы замандағы ән өнері туралы дерек аз. Біз тек 19 ғасырда жасаған Біржан сал, Ақан сері, Үкілі Ыбырай, Жаяу Мұса, Майра, Сара, Естай сияқты ұлы өнерпаздарды білеміз. Олардың бәрі тек үлкен талант иесі ғана емес, өнердегі қайталанбас тұлға болды. Қазақтың ән өнерінің аса дамыған орны- Көкшетау, Баянауыл, Қарқаралы сияқты табиғаты көркем, көшпелі салт-дәстүрді, еркіндікті бергі заманға дейін ұстанған қасиетті жерлер.19 ғасыр қазақ ән өнерінің алтын ғасыры болды.

Қазақта қобыз күйі ерекше өнер саналады. Қобызды қасиетті музыка аспабы деп қазақтар аса қадір тұтады. Ерте дәуірде өмір сүрген Қорқыттан бастап 19 ғасырдағы Ықыласқа дейін дәулескер күйші-қобызшылар көп болды.

Сабақты бекіту:түрлі-түсті фигураларды әр топ алады, ол фигуранын ішінде әр топқа екі сұрақ беріледі.

1-топ

1.Қазақтың музыкалық аспаптарын атап шығыңдар:

2.Домбыраның, қобыздың құрылысын суреттеп беріңдер?

1-сұрақ жауабы: Домбыра, қобыз. Сырнай, сыбызғы, дауылпаз, асатаяқ, жетіген, шаңқобыз, даңғыра.

2-сұрақ жауабы: Домбыра ағаштан жасалады, екі құлағы екі шегі, бір тиегі бар. Қобыз да ағаштан жасалады, оның да екі шегі екі құлағы ортасы ойық болады.

2-топ

3.Құрманғазының шәкірттері кімдер?

4.Құрманғазының, Тәттімбеттің Ықыластың қандай күйлерін білесіңдер?

3-сұрақ жауабы; Дина Нүрпейсова, Шора, Сүгірәлі

4- Құрманғазы; Ақбай, Ақсақ киік, Кішкентай, Көбік шашқан, Қайран шешем, Түрмеден қашқан.

Тәттімбет; Былқылдақ, Сылқылдақ, Қосбасар, Көкейкесті, Саржайлау, Балбырауын.

Ықлас; Жалғыз аяқ, Жарым патша, Жез киік.

3-топ

5.Қорқыт ата туралы аңызда не айтылды?

6.Төкпе күйдің майталман шебері:

5-сұрақ жауап.

6-сұрақтың жауабы: Құрманғазы.

4-топ

7.Қобыз атасы кім саналады?

8.19 ғасырда өмірсүрген өнерпаздарды ата.

7-сұрақ жауабы:Қорқыт

8-сұрақ жауабы:Біржан сал,Ақан сері,Үкілі Ыбырай,Жаяу Мұса, Майра, Сара, Естай, сияқты ұлы өнерпаздарды білеміз.

Бағалау:

Үйге тапсырма: 21 тақырыпты оқып мазмұндау.