Қыпшақ хандығының тарихымен, Дешті Қыпшақ деп аталатын аймақта өткен оқиғалармен таныстыру,хандықтың қазақ халқының қалыптасуындағы орнын айқындау;
Оқушылардың Қыпшақ мемлекетінің қоғамдық құрылысы алым-салық жүйесі,саяси жағдайын талдап, тарихи деректермен жұмыс жүргізу, ойларын жинақтап қорытындылау дағдыларын жетілдіру;
Оқушыларды қазақ жерінде өмір сүрген ортағасырлық мемлекеттер тарихымен таныстра отырып, өз Отанын сүюге,адамгершілікке тәрбиелеу
Оқытудың нәтижелері:
Жаңа тақырып жөнінде түсінік қалыптасады.
Берілген тақырыптан толық мәлімет алады
Өз пікірін жеткізу арқылы берілген тапсырманы орындай алады.
Оқушы өз ойын еркін, айқын түрде жеткізе алады.
Қамтылатын модульдер:
1-модуль оқыту мен оқудағы жаңа тәсіл (топтық жұмыс), 2-модуль «Ой қозғау» әдісі, 3-модуль АКТ пайдалану , 3-модуль бағалау
Қадамдар:
Үй тапсырмасын тексеру
Топпен жұмыс
Бағалау
рефлексия
Сабақ барысы:
Мұғалімнің іс-әрекеті:
Ұйымдастыру
Оқушының зейінін сабаққа аудару
Топқа бөлу
Мәтінді тарату деңгейлік тапсырма
Жаңа сабақтың мағынасын ашу.
1-тапсырма
1. Қыпшақтардың қоныстанған жерлері және этникалық құрамы.
2. Қоғамдық құрылысы.
3.Қыпшақ хандығының саяси жағдайы.
4.Шаруашылығы.
2- тапсырма Бәйге ойыны
Қыпшақ халқының қалыптасуы қай ғасырларда жүзеге асты?
Қыпшақтардың негізгі тайпасының елбөрілі немесе бөрілі деп аталуы себебі неде?
Қыпшақ тілі қандай тіл тобына жатады?
Қыпшақ хандығының саяси тарихындағы негізгі оқиғаларын атаңдар?
Хандық биліктің орталығы қалай аталды?
Махмуд Қашғари қыпшақ тілінде құлды қалай атады?
Сол қанат орталығы
Ауған, Иран, Египет Үнді жерлерінде қыпшақ жылқылары қанша динарға сатылды?
Орыс деректерінде қыпшақтарды қалай атаған?
Жаңа сабақты бекіту: Сатылай кешенді талдау
Қыпшақ мемлекеті
Өмір сүрген кезі ХІ ғ. басы- ХІІІғ.
Территориясы
Алтайдан Ертіске дейін
Оңт Орал тау Еділден өтіп,
Днестр Дунайға дейін
Этникалық даму кезеңдері
VІІ –VІІІғғ. Қимақ кезеңдер VІІІ-ХІғғ. Қыпшақ этносы қалыптасты ХІ-ХІІғғ. Дешті Қыпшақ дәуірі билікке келді
Этникалық құрамы Батыс Қыпшақ половецтер (11тайпа)
Шығыс Қыпшақ (Дешті Қыпшақ 16)тайпа
Мемлекеттің билеушісі хан елбөрі руынан сайланды
Құрамы Оң қанат Сарайшық (Жайық бойы)
Сол қанат Сығанақ (Сырдария бойы) Сыртқы саясаты ХІғ. Русь, Византия, Венгриямен одақтасты
1065ж. Селжұқтармен, 1069ж. Хорезм,
Қарахандықтармен соғысты
ХІ-ХІІғ. Жент, Янгикент, Сырдарияны биледі
Орта Азия мұсылман әулеттерімен тартысты Шаруашылығы Көшпелі мал шаруашылығы
Тілі Қыпшақ тілі Қазақ тілінің негізін қалады ХІV-ХVғғ. Нәсіл Моңғол Сібір бұтағы Діні Ертеде Тәңірі ХІ-ХІІ ғғ –ислам тарады
Мәдениеті Қалалар дамыды
Сауда дамыды
Қолөнер дамыды
Әдебиет, музыка, ғылым өкілдері шықты Қорқыт, Баласағұни, Қашқари,
әл-Фараби, Яссауи, Бақырғани т.б Деректер 1.760ж. түрік жазулары ( кибчак,қыпчак) деп көрсетілді
2.ХІ-ХІІІғ. Орыс жылнамалары половецтер, сорочиндер, венгрлер-палоуылар,
кундар болып шықты
3. ХІІІғ. Батыс саяхатшылары- колондар, кумандер деп атады.
Құлауы, салдары 1216-1219ж. 1.Моңғол шапқыншылығы әсерінен құлады 2.Моңғол ұлыстары құрылды 3. Шам мен Мысырға құл ретінде сатылды мамлюктер ( ақ ғұндар) 4. Мысырда үкімет билігін басып алды 5.Византия мен Венгрияға бір бөлігі қоныстанды
Бағалау кезеңі марапаттау Үйге тапсырма: Қыпшақ хандығы