Просмотр содержимого документа
«?о?амны? рухани ??ндылы?тары»
10а-10б-сынып.
Сабақтың тақырыбы:Қоғамның рүхани құндылықтары.
Сабақтың жоспары: I. 1-тарауды қайталау, оқушылардың білімін тексеру. II. Жаңа сабақты түсіндіру. 1. Мәдениет туралы түсінік. 2. Рүхани мәдениеттің сипаты. 3. Мәдениет- қоғамдық құбылыс.
III.Үйге тапсрма беру. Сабақтың мақсаты. Оқушыларға мәдениет ұғымы туралы , олардың бөлінуін, соның ішіндегі рүхани мәдениеттің ролін, мәдениеттің қоғамдағы құрылыс ретіндегі мәнін түсіндіру. Сабақ өткезудің әдістері: аралас сабақ ,әңгімелесу,сұрақ-жауап, пікірталас.
Мұғалім рүхани мәдениеттің мәні, қоғам мен мәдениет арасындағы байланыстың мазмұнымен мәні түсінік беріледі. Мәдениет –жеке адамның өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген орта мен қарым –қатынас нәтижесі деуге болады. Адамның қолымен жасалған нәрсенің бәрі мәдениет.
Мәдениетті екіге бөлінеді , біріншісі материалдық мәдениет болса ,екіншісі рүхани мәдениет саналды.
Мәдени даму –қоғам дамуының мәнді бір саласы.
Сабақты қорытындылау :
1.Мәдениет ұғымына сипаттама беріңдер.
2.Рухани және материалдық мәдениет деген не?
3. Рүхани шығармашылық пен мәдениет арасындағы өзара байланысты көрсетің.
Үйге тапсырма:
20 параграфты оқу,мазмұндау.Мәдениет тарихына байланысты кесте құрып келу.
Білімділік:Оқушыларға дүниетанымның мәнін, маңызын аша отырып, түсіндіру.
Дамытушылық: Дүниеге деген көзқарасын қалыптастыру, дүниетанымның ерекшелігін көрсету.
Тәрбиелік: Дүниетанымдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, білімді азамат тәрбиелеу
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі: баяндау, әңгімелеу
Көрнекілігі: оқулық
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Адам, қоғам, құқық туралы 9 сынып материалдарын қайталау
ІІІ. Жаңа білімді меңгеру
Дүниетаным ұғымы
Дүниетаным мәні, маңызы, қалыптастыру
Дүниетаным - жеке адамның, әлеуметтік топтың, таптың немесе тұтас қоғам қызметінің бағытын және шындыққа деген қатынасын айқындайтын принциптердің, көзқарастардың мақсат-мұраттар мен сенімдердің жүйесі. Дүниетаным қалыптасуына саяси, адамгершілік және эстетикалық көзқарастар көп әсер етеді. Дүниетаным - адамдар мен табиғатқа, жалпы құндылықтарға, моральдық ережелерге жеке тұлғаның жалпы қатынасын білдіретін негізгі сенім, қалып, таным немесе қоғам мүшелерімен ортақ көзқарас қалыптастырып, қоршаған ортамен қатынас қалыптастырудағы негізгі өлшем. Ол - адамның дүниені ақиқатпен теориялық және тәжірибелік жағынан бірлікте тану мақсатындағы рухани-тәжірибелік әдіс. Дүниетанымда тұтас адамзат әлемінің үлгісі сияқты мәдениет категорияларының жүйесі көрініс тапқан.
Дүниетаным қоғамдық және жеке адам санасының ұйтқысы болып табылады. Дүниетанымды қалыптастыру – тек жеке тұлғаның ғана емес, сонымен қатар белгілі бір әлеуметтік топтың, қоғамдық таптың жетілуінің елеулі көрсеткіші.
Дүниетанымның ақпаратты-бейнелі кызметтері қоршаған ортадағы оқиғалар мен құбылыстарды қабылдау тәсіліне және оның адам санасында бейнеленуіне байланысты. Дүниетаным призма рөлін атқарады, яғни барлық сыртқы әсерлер сыну арқылы өтеді.
Дүниетанымның бағдарлы-реттеуші қызметі адамның тәртібі мен іс-әрекеті арқылы онын санасымен, көзқарасын және сенімін анықтауға байланысты болып келеді. Егер адамда сол және одан басқа да дүниетаным қалыптасса, онда ол адамда тұрақты көзқарас пен сенім жинақталады, яғни ол олардын іс-әрекеттері мен қылықтарын анықтайды.
Дүниетанымның бағалау кызметі адамды қоршаған орта құбылыстарын, оның өз көзқарастары мен сенімдерін бағалаудан шығады немесе басқаша айтқанда өз дүниетанымы болады.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Дүниетаным ұғымын қалай түсінесің?
Адамның дүниеге көзқарасын қалай қалыптастыра аламыз?
«Дүниені тану үшін бірінші өзіңнен баста» дегенді қалай түсінесің?
V. Үй тапсырмасын беру:эссе «Адамның дүниетанымының қалыптасуында қоғамның ролы.»
VI. Бағалау.
10а-10б-сынып.
Сабақтың тақырыбы:Қоғамның рүхани құндылықтары.
Сабақтың жоспары: I. 1-тарауды қайталау, оқушылардың білімін тексеру. II. Жаңа сабақты түсіндіру. 1. Мәдениет туралы түсінік. 2. Рүхани мәдениеттің сипаты. 3. Мәдениет- қоғамдық құбылыс.
III.Үйге тапсрма беру. Сабақтың мақсаты. Оқушыларға мәдениет ұғымы туралы , олардың бөлінуін, соның ішіндегі рүхани мәдениеттің ролін, мәдениеттің қоғамдағы құрылыс ретіндегі мәнін түсіндіру. Сабақ өткезудің әдістері: аралас сабақ ,әңгімелесу,сұрақ-жауап, пікірталас.
Мұғалім рүхани мәдениеттің мәні, қоғам мен мәдениет арасындағы байланыстың мазмұнымен мәні түсінік беріледі. Мәдениет –жеке адамның өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген орта мен қарым –қатынас нәтижесі деуге болады. Адамның қолымен жасалған нәрсенің бәрі мәдениет.
Мәдениетті екіге бөлінеді , біріншісі материалдық мәдениет болса ,екіншісі рүхани мәдениет саналды.
Мәдени даму –қоғам дамуының мәнді бір саласы.
Сабақты қорытындылау :
1.Мәдениет ұғымына сипаттама беріңдер.
2.Рухани және материалдық мәдениет деген не?
3. Рүхани шығармашылық пен мәдениет арасындағы өзара байланысты көрсетің.
Үйге тапсырма:
20 параграфты оқу,мазмұндау.Мәдениет тарихына байланысты кесте құрып келу.
Білімділік:Оқушыларға дүниетанымның мәнін, маңызын аша отырып, түсіндіру.
Дамытушылық: Дүниеге деген көзқарасын қалыптастыру, дүниетанымның ерекшелігін көрсету.
Тәрбиелік: Дүниетанымдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, білімді азамат тәрбиелеу
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі: баяндау, әңгімелеу
Көрнекілігі: оқулық
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Адам, қоғам, құқық туралы 9 сынып материалдарын қайталау
ІІІ. Жаңа білімді меңгеру
Дүниетаным ұғымы
Дүниетаным мәні, маңызы, қалыптастыру
Дүниетаным - жеке адамның, әлеуметтік топтың, таптың немесе тұтас қоғам қызметінің бағытын және шындыққа деген қатынасын айқындайтын принциптердің, көзқарастардың мақсат-мұраттар мен сенімдердің жүйесі. Дүниетаным қалыптасуына саяси, адамгершілік және эстетикалық көзқарастар көп әсер етеді. Дүниетаным - адамдар мен табиғатқа, жалпы құндылықтарға, моральдық ережелерге жеке тұлғаның жалпы қатынасын білдіретін негізгі сенім, қалып, таным немесе қоғам мүшелерімен ортақ көзқарас қалыптастырып, қоршаған ортамен қатынас қалыптастырудағы негізгі өлшем. Ол - адамның дүниені ақиқатпен теориялық және тәжірибелік жағынан бірлікте тану мақсатындағы рухани-тәжірибелік әдіс. Дүниетанымда тұтас адамзат әлемінің үлгісі сияқты мәдениет категорияларының жүйесі көрініс тапқан.
Дүниетаным қоғамдық және жеке адам санасының ұйтқысы болып табылады. Дүниетанымды қалыптастыру – тек жеке тұлғаның ғана емес, сонымен қатар белгілі бір әлеуметтік топтың, қоғамдық таптың жетілуінің елеулі көрсеткіші.
Дүниетанымның ақпаратты-бейнелі кызметтері қоршаған ортадағы оқиғалар мен құбылыстарды қабылдау тәсіліне және оның адам санасында бейнеленуіне байланысты. Дүниетаным призма рөлін атқарады, яғни барлық сыртқы әсерлер сыну арқылы өтеді.
Дүниетанымның бағдарлы-реттеуші қызметі адамның тәртібі мен іс-әрекеті арқылы онын санасымен, көзқарасын және сенімін анықтауға байланысты болып келеді. Егер адамда сол және одан басқа да дүниетаным қалыптасса, онда ол адамда тұрақты көзқарас пен сенім жинақталады, яғни ол олардын іс-әрекеттері мен қылықтарын анықтайды.
Дүниетанымның бағалау кызметі адамды қоршаған орта құбылыстарын, оның өз көзқарастары мен сенімдерін бағалаудан шығады немесе басқаша айтқанда өз дүниетанымы болады.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Дүниетаным ұғымын қалай түсінесің?
Адамның дүниеге көзқарасын қалай қалыптастыра аламыз?
«Дүниені тану үшін бірінші өзіңнен баста» дегенді қалай түсінесің?
V. Үй тапсырмасын беру:эссе «Мен - адам»
VI. Бағалау.
Пән: Адам. Қоғам. Құқық
Сынып: 10
Сабақ: 2
Күні:
Тақырыбы: Дүниенің танымдылығы мәселесі
Сабақтың мақсаты:Танымұғымына кешенді түрде сипаттама беру,таным теориясының негіздерін философтардың көзқарасына ,оның ішінлде И.Кант іліміне сүйене отырып тұжырымдау.Оқушылардың ойлау қабілетін арттырып ,дамытушылық бағытта жұмыс істеу.
Сабақтың міндеттері:
Білімділік:Адам өмірінде маңызды орын алатын дүниенің танымдылығы туралы мағлұмат беру.
Дамытушылық: Дүниетанымдықбілімдерін, ойлау қабілеттерін, белсенділігін дамыту.
Тәрбиелік: Негізгі мәселелерге талдау жасай отырып, шығармашылыққа, танымдылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі:дәріс оқу, кестелер мен жұмыс істеу,Қарсы пікір –диспут өткезу.
Көрнекілігі: схемалар
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Дүниетаным ұғымы
Дүниетаным мәні, маңызы, қалыптастыру
ІІІ. Жаңа білімді меңгеру
Таным –тарихы дамып отыратын үдеріс.Адамның жаңа білімдерді игеру үдерісі таным деп аталады.
Таным
Сезімдік таным
Рационалдық таным
түйсік
Ұғым
қабылдау
пікір
Ой қорытынды
түсінік
Ақықат –білімнің өз пәніне, шындыққа сәйкестігі.
Ақиқат-өзінің затына сәйкес, соған сай келетін білім
Ақиқат-тұрақты,уақыт өтекеле өзгермейтін тұжырым.
Ақиқат-барлық адамдар келісетін тұжырымдар.
Ақиқат адам баласыны сенім келтіретін нәрсе.
Адасу- өзінің пәніне сәйкес келмейтін ,оған сай емес білім.
Абсолютті Салыстырмалы адасу Абсолютті
адасу Салыстырмалы ақиқат
шындық
Ақиқаттың критерийі мәселесі. Ақиқаттың критерийі деп әдетте ,оны тексерудің әлдебір эталоны немесе тексеру амалын айтамыз.Ақиқаттың критерийі бір мезгілде екі шартты қанағаттандыруы керек
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Гносеология деген не,немен айналысады?
Білім және білімнің адам өмірінде алатын орны қандай?
Танымның обьектісі мен субьектісі деген не?
V. Үй тапсырмасын беру: 3-параграфты оқу,Индукция,дедукция,силлогизм ұғымдарына түсініктеме беріп,дәптерлеріңе жазыңдар
VI. Бағалау.
Пән: Адам. Қоғам. Құқық
Сынып: 10
Сабақ: 4
Күні:
Тақырыбы: Ғылыми таным
Негізгі ұғымдар. Ғылым , ғылыми білім ,қоғам заңдары,материалдық дүние,интеграция, «аралық» пәндер сын еркіндігі,ақиқатқа монополия орнату,сабақтастық,ғңылымның математикалануы, компьютерлануі, ғылым субьектісі, ғылымилық өлшем,эмпирикалық және теориялық деңейлер, ғыоыми теория, филосрфия және ғылымт.б.
Сабақтың мақсаты:Ғылым мен ғылыми білімнің қазіргі кездегі рөлін көрсету.Ғылыми білімнің ерекшелігін көрсету.Ғылыми білімнің формаларына сыпаттама беру.Философия және ғылым арасындағы қатынасты анықтау.
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі:сұрақ-жауап,жеке жұмыс,кестелер толтыру, ойды дамыту.
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Ғылыми нәтижелердің обьективтілігі неде көрінеді?
Ғылымда өз қызметінде қандай құндылықтарды басшылыққа алуы керек?
Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар арасындағы ортақ белгілер мен айырмашщылықтарды ажыратыңдар.
Ғылыми этикалық нормалар қандай формада кездеседі?
ІІІ. Сабақ жоспары:
1.Білім беру туралы қазіргі ұғым.
2.Ақпарат
3.Білім беру және білімділік.
4.Философия және ғылым.
5. Ғылымды ізгілентіру және ғылым этикасы.
Танымның қандай мәселелеріне мән берілгендігіне байланысты мынадай сызбаны ұсынуға болады.
Таным әрекеті
Таным үдерісі
та
Таным нәтижесі
Осы сызбаға сай мынадай сұрақ беріледі:Мына аталғандардың қайсысын таным үдерісіне,қайсысын нәтижесіне жатқызамыз.(сезімдік таным,ұғым, адамдар мен заттар бейнесі,абстракциялау,нақтылау.)
Ғылыми пән элементтерін сызба түрінде көрсетіледі
Таным әрекәті
Өзіндік қолданбалы тіл
Ғылым субьектісі
Ғылым обьектісі
Әдіс мен тәсілдер
Ғылымның дамуында үш негізгі теориялық әдістің үлкен маңызы бар. Олар:
1.Аксиомалық әдіс
2.Долбарлық –дедуктивтік әдіс.
3.Сипаттау әдісі.Осы-әдіс тәсілдерге мысал келтіре отырып ,жеке-жеке сипаттама беріледі.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Ғылыми нәтижелердің обьективтілігі неде көрінеді?
Ғылымда өз қызметінде қандай құндылықтарды басшылыққа алуы керек?
Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар арасындағы ортақ белгілер мен айырмашщылықтарды ажыратыңдар.
Ғылыми этикалық нормалар қандай формада кездеседі?
V. Үй тапсырмасын беру: 4-параграфты оқу.Бір ғалымды мысалға алып ғалымдардың өмірі, қызметі,ізгілігі,этикасы туралы шығарма жазып келу.
Пән: Адам. Қоғам. Құқық
Сынып: 10
Сабақ: 5
Күні:
Тақырыбы:Білім және білім беру.
Негізгі ұғымдар.
Білім , білім беру, оқу, тәрбие, даналық, ақпарат, көркем бейне, ғылыми білім,кибернетика.
Сабақтың мақсаты: «Оқушыларға білімнің маңыздылығы, қажеттілігі туралы, білімнің өмірдегі алатын орны, жалпы білім бізге не береді?» деген сұрақтарға жауап беру.
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі: сұрақ-жауап,жеке жұмыс,кестелер толтыру, ойды дамыту.
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Гносеология деген не,немен айналысады?
Білім және білімнің адам өмірінде алатын орны қандай?
Танымның обьектісі мен субьектісі деген не?
ІІІ. Сабақ жоспары:
1.Ғылыми ақиқат білім алу үдерісі ретінде.
2.Ғылым және қоғамдағы ролы.
3. Ғылымилық өлшем.
4.Философия және ғылым.
5. Ғылымды ізгілентіру және ғылым этикасы.
Танымның қандай мәселелеріне мән берілгендігіне байланысты мынадай сызбаны ұсынуға болады.
Таным әрекеті
Таным үдерісі
та
Таным нәтижесі
Осы сызбаға сай мынадай сұрақ беріледі:Мына аталғандардың қайсысын таным үдерісіне,қайсысын нәтижесіне жатқызамыз.(сезімдік таным,ұғым, адамдар мен заттар бейнесі,абстракциялау,нақтылау.)
Ғылыми пән элементтерін сызба түрінде көрсетіледі
Таным әрекәті
Өзіндік қолданбалы тіл
Ғылым субьектісі
Ғылым обьектісі
Әдіс мен тәсілдер
Ғылымның дамуында үш негізгі теориялық әдістің үлкен маңызы бар. Олар:
1.Аксиомалық әдіс
2.Долбарлық –дедуктивтік әдіс.
3.Сипаттау әдісі.Осы-әдіс тәсілдерге мысал келтіре отырып ,жеке-жеке сипаттама беріледі.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Ғылыми нәтижелердің обьективтілігі неде көрінеді?
Ғылымда өз қызметінде қандай құндылықтарды басшылыққа алуы керек?
Әлеуметтік және гуманитарлық ғылымдар арасындағы ортақ белгілер мен айырмашщылықтарды ажыратыңдар.
Ғылыми этикалық нормалар қандай формада кездеседі?
V. Үй тапсырмасын беру: 4-параграфты оқу.Бір ғалымды мысалға алып ғалымдардың өмірі, қызметі,ізгілігі,этикасы туралы шығарма жазып келу.
Сезімдік таным
Рационалдық таным
түйсік
Ұғым
қабылдау
пікір
Ой қорытынды
түсінік
Ақықат –білімнің өз пәніне, шындыққа сәйкестігі.
Ақиқат-өзінің затына сәйкес, соған сай келетін білім
Ақиқат-тұрақты,уақыт өтекеле өзгермейтін тұжырым.
Ақиқат-барлық адамдар келісетін тұжырымдар.
Ақиқат адам баласыны сенім келтіретін нәрсе.
Адасу- өзінің пәніне сәйкес келмейтін ,оған сай емес білім.
Абсолютті Салыстырмалы адасу Абсолютті
адасу Салыстырмалы ақиқат
шындық
Ақиқаттың критерийі мәселесі. Ақиқаттың критерийі деп әдетте ,оны тексерудің әлдебір эталоны немесе тексеру амалын айтамыз.Ақиқаттың критерийі бір мезгілде екі шартты қанағаттандыруы керек
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Гносеология деген не,немен айналысады?
Білім және білімнің адам өмірінде алатын орны қандай?
Танымның обьектісі мен субьектісі деген не?
V. Үй тапсырмасын беру: 3-параграфты оқу,Индукция,дедукция,силлогизм ұғымдарына түсініктеме беріп,дәптерлеріңе жазыңдар
VI. Бағалау.
11-сынып. Адам. Қоғам. Құқық
Сабақтың тақырыбы: 1. Философия ұғымы
Сабақтың мақсаты: Философия сөзіне анықтама беру.
Сабақтың міндеттері:
«Әлем эволюциясы» ұғымына қысқаша түсінік бере отырып, философиялық танымның ерекшелігіне, негізгі мәселелеріне, материализм мен идеализмнің айырмашылықтарын анықтау.
Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, белсенділігі жоғары жеке тұлға қалыптастыру.
Оқушылардың дүниеге көзқарасын қалыптастыруда ізденімпаздыққа баулу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: пікір алмасу
Көрнекілік: суреттер
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Әнұран орындау, «Хабар»
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау: /Адам мәселесі/
Адамның жануарлардан мәнді айырмашылығы неде?
Қазіргі кезеңдегі экологиялық дағдарыстың себебі адамның табиғатқа қатысты менмендік көзқараспен өктемдік жүргізуде тырысуынан болып жатыр деген пікірлерді жиі естуге болады. Бұған қалай қарайсыңдар?
Адам өмірінің мән-мағынасы туралы не ойлайсыңдар?
Адам мәселесіне қатысты түрлі көзқарастарға қысқаша сипаттама беріңдер
Адамның шығу тегіне қатысты материалистік және идеалистік көзқарастардың қайсысын жақтайтындарыңды айтыңдар.
Жаңа сабақтың жоспары:
«Табиғат», «Әлем», «Дүние» ұғымдары
Дүниеніңғылыми және философиялық суреттемесі
Философияның негізгі суреттемесі. Материализм және иеализм. Монизм және дуализм.
Философия пәні және оның салалары
Сабақты бекіту:
«Әлем эволюциясы» ұғымына қысқаша сипаттама беріңдер
Философиялық танымның ерекшелігі неде?
Философияның негізгі мәселесін атаңдар
«Материализм» және «идеализм» ұғымдырын салыстыра отырып, олардың қарама-қарсы мазмұндарын анықтаңдар
Төмендегі кестені толтырыңдар
Философияның негізгі салалары
Зерделейтін пәндері
Бағалау:
Үйге тапсырма: конспектіні оқу. Кестені толтыру.
11-сынып. Адам. Қоғам. Құқық
Сабақтың тақырыбы: 2. Философия ой-сапа мектебі
Сабақтың мақсаты: философия мектептеріне өз үлестерін қосқан ғұламалар жайлы мағлұмат беру.
Сабақтың міндеттері:
Философиядағы «материя», қозғалыстың философиялық мәніқозғалыс және оның мәні, шексіз және мәңгілік дүние ұғымдары туралы түсінік беру.
Оқушылардың коммуникативтік қабілеттерін шыңдау.
Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: сыныптық
Әдісі: әңгіме
Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Әнұран орындау, «Хабар»
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
«Табиғат», «Әлем», «Дүние» ұғымдары
Дүниеніңғылыми және философиялық суреттемесі
Философияның негізгі суреттемесі. Материализм және иеализм. Монизм және дуализм.
Философия пәні және оның салалары
Жаңа сабақтың жоспары:
Философиядағы «материя» ұғымы
Левкипп
Демокрит
Ленин
Қозғалыстың философиялық мәніҚозғалыс және оның түрлері
Шексіз және мәңгілік дүние
Кеңістік-материяның объектівтік, яғни адам сана-сезіміне тәуелсіз өмір сүру формасы
Кеңістіктің екі тұғырнамасы мен оның сипаттамалары
Тұғырнама
Сипаттамалар
Сабақты бекіту:
«Қозғалыс» ұғымының философиялық мәні неде?
Қозғалыстың түрлерін атай отырып, оны белгілі ұстанымдар бойынша топқа бөліңдер
А.Эйнштейннің салыстырмалық теориясының қағидаларына қалай қарайсыңдар, олар сендердің көкейлеріңе қона ма?
Білімділік:Оқушыларға дүниетанымның мәнін, маңызын аша отырып, түсіндіру.
Дамытушылық: Дүниеге деген көзқарасын қалыптастыру, дүниетанымның ерекшелігін көрсету.
Тәрбиелік: Дүниетанымдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, білімді азамат тәрбиелеу
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі: баяндау, әңгімелеу
Көрнекілігі: оқулық
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Адам, қоғам, құқық туралы 9 сынып материалдарын қайталау
ІІІ. Жаңа білімді меңгеру
Дүниетаным ұғымы
Дүниетаным мәні, маңызы, қалыптастыру
Дүниетаным - жеке адамның, әлеуметтік топтың, таптың немесе тұтас қоғам қызметінің бағытын және шындыққа деген қатынасын айқындайтын принциптердің, көзқарастардың мақсат-мұраттар мен сенімдердің жүйесі. Дүниетаным қалыптасуына саяси, адамгершілік және эстетикалық көзқарастар көп әсер етеді. Дүниетаным - адамдар мен табиғатқа, жалпы құндылықтарға, моральдық ережелерге жеке тұлғаның жалпы қатынасын білдіретін негізгі сенім, қалып, таным немесе қоғам мүшелерімен ортақ көзқарас қалыптастырып, қоршаған ортамен қатынас қалыптастырудағы негізгі өлшем. Ол - адамның дүниені ақиқатпен теориялық және тәжірибелік жағынан бірлікте тану мақсатындағы рухани-тәжірибелік әдіс. Дүниетанымда тұтас адамзат әлемінің үлгісі сияқты мәдениет категорияларының жүйесі көрініс тапқан.
Дүниетаным қоғамдық және жеке адам санасының ұйтқысы болып табылады. Дүниетанымды қалыптастыру – тек жеке тұлғаның ғана емес, сонымен қатар белгілі бір әлеуметтік топтың, қоғамдық таптың жетілуінің елеулі көрсеткіші.
Дүниетанымның ақпаратты-бейнелі кызметтері қоршаған ортадағы оқиғалар мен құбылыстарды қабылдау тәсіліне және оның адам санасында бейнеленуіне байланысты. Дүниетаным призма рөлін атқарады, яғни барлық сыртқы әсерлер сыну арқылы өтеді.
Дүниетанымның бағдарлы-реттеуші қызметі адамның тәртібі мен іс-әрекеті арқылы онын санасымен, көзқарасын және сенімін анықтауға байланысты болып келеді. Егер адамда сол және одан басқа да дүниетаным қалыптасса, онда ол адамда тұрақты көзқарас пен сенім жинақталады, яғни ол олардын іс-әрекеттері мен қылықтарын анықтайды.
Дүниетанымның бағалау кызметі адамды қоршаған орта құбылыстарын, оның өз көзқарастары мен сенімдерін бағалаудан шығады немесе басқаша айтқанда өз дүниетанымы болады.
IV. Жаңа сабақты бекіту.
Дүниетаным ұғымын қалай түсінесің?
Адамның дүниеге көзқарасын қалай қалыптастыра аламыз?
«Дүниені тану үшін бірінші өзіңнен баста» дегенді қалай түсінесің?
V. Үй тапсырмасын беру:эссе «Мен - адам»
VI. Бағалау.
Пән: Адам. Қоғам. Құқық
Сынып: 10
Сабақ: 2
Күні:
Тақырыбы: Дүниетанымның тарихи үлгілері
Сабақтың мақсаты:Оқушыларға дүниетанымның тарихи үлгілерімен таныстыру.
Сабақтың міндеттері:
Білімділік:Адам өмірінде маңызды орын алатын дүниетанымның типтері туралы мағлұмат беру.
Дамытушылық: Дүниетанымдықбілімдерін, ойлау қабілеттерін, белсенділігін дамыту.
Тәрбиелік: Негізгі мәселелерге талдау жасай отырып, шығармашылыққа, танымдылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: сыныптық.
Сабақты ұйымдастыру әдісі:дәріс
Көрнекілігі: схемалар
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1) Амандасу
2)Оқушыларды сабаққа әзірлеу, сабақтың тақырыбы және мақсатымен танысу
3) Ынта-зейіндерін сабаққа аудару
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:
Дүниетаным ұғымы
Дүниетаным мәні, маңызы, қалыптастыру
ІІІ. Жаңа білімді меңгеру
Мифология
Дін
Философия
Дүниетанымның тарихи типтерi:мифология, дiн және философия.
Мифология –адамзаттың рухани мәдениетiнiң ең көне формасы. Мифтiң негiзгi қызметi- дүние қайдан пайда болғанын түсiндiру,этикалық және эстетикалық түсiнiктер арқылы белгiлi бiр мораль нормалары менқұндылықтар жүйесiн орнықтыру.(мыс.Сфинкс туралы миф табиғаттың құпиясын бiлдiредi; Кентаврлар-адамның хайуаннаң жаралғаның бiлдiредi, Прометей-оттың пайда болуы, Икар-аспанға ұшу ұмтылысын бiлдiредi, Сизиф-өмiрдiн мәнiң түсiну әрекетi). Мифтердi тек ертегiлер,аңыздар деп түсiнген дұрыс емес, өйткенi миф бұл индивидтiң қоршаған әлемдi игеруi,адамдардың табюиғаттаң және әлеуметтiк ортадан болмыстан тәуелдiлiгi және мифтерде дiннiң, философияның, ғылымның бастамалары бар.Мифтердiң дiннен айырмашылығы сенiмге ғана емес, ақыл –ойғада,парасаттылыққа да сүйену.
Дiн-рухани мәдениеттiң бөлiгi,ең тұжырымды түрде Құдай мен адамның арақатынасы,адамның танымнаң тыс күштердi мойындау және соған илану деп анықтауға болады (дiн-алғашқы қауымда пайда болды-тотемизм, фетишизм, анимизм; ұлттық, мемлекеттiкдiндер - индуизм, иудаизм; әлемдiк дiндер-буддизм, христиан, ислам). Дiн құлшылық жолындағылар мен Құдiрет арасындағы бiр байланыстың барлығына деген сенiмге негiзделедi және ол сенiм белгiлi бiр дiни iлiм түрiнде тұжырымдалып, тұрмыста дiни салттар мен ғұрыптар түрiнде көрiнiс тауып, арнаулы дiни институттармен атқарылады (шiркеу, мешiт, әр түрлi секталар т.б.). Алғашқы дiни жүйесi политеистiк болды-пантеон құдайларының болуы, кейiн мемлекеттiк билiктiн бiр ортаға жиналуымен байланысты монотеизм-бiр құдайға сену келедi.
Философия(б.д.д.6-5ғғ) Үндiстанда,Қытайда,Мысырда,Грек елiнде пайда болды.Бұл терминды алғашқы қолданған антик философы,математигi Пифагор,ол оны «даналыққа құштарлық» деп түсiндi. Бұл сөздiн тiркесiндегi «құштарлық» белгiлi бiр нәрсеге тандануды, өзiңнен жоғары тұрған сезiмiңмен мойындауды және басқа осындай әсерлердi бiiлдiрумен қатар, «өзге» үшiн «өзiңдi ұмыту», өзiңнен бас тарту сезiмiн де аңғартады.Осылай зерделеудiң нәтижесiнен мынадай түйiн келiп шығады: философия-адамның өзiнiң шенберiнен шығуға мүмкiндiк беретiн рухани форма.
V. Үй тапсырмасын беру:Дүниетанымның тарихи үлгілері
VI. Бағалау.
11-сынып. Адам. Қоғам. Құқық
Сабақтың тақырыбы: 1. Философия ұғымы
Сабақтың мақсаты: Философия сөзіне анықтама беру.
Сабақтың міндеттері:
«Әлем эволюциясы» ұғымына қысқаша түсінік бере отырып, философиялық танымның ерекшелігіне, негізгі мәселелеріне, материализм мен идеализмнің айырмашылықтарын анықтау.
Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, белсенділігі жоғары жеке тұлға қалыптастыру.
Оқушылардың дүниеге көзқарасын қалыптастыруда ізденімпаздыққа баулу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: пікір алмасу
Көрнекілік: суреттер
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Әнұран орындау, «Хабар»
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау: /Адам мәселесі/
Адамның жануарлардан мәнді айырмашылығы неде?
Қазіргі кезеңдегі экологиялық дағдарыстың себебі адамның табиғатқа қатысты менмендік көзқараспен өктемдік жүргізуде тырысуынан болып жатыр деген пікірлерді жиі естуге болады. Бұған қалай қарайсыңдар?
Адам өмірінің мән-мағынасы туралы не ойлайсыңдар?
Адам мәселесіне қатысты түрлі көзқарастарға қысқаша сипаттама беріңдер
Адамның шығу тегіне қатысты материалистік және идеалистік көзқарастардың қайсысын жақтайтындарыңды айтыңдар.
Жаңа сабақтың жоспары:
«Табиғат», «Әлем», «Дүние» ұғымдары
Дүниеніңғылыми және философиялық суреттемесі
Философияның негізгі суреттемесі. Материализм және иеализм. Монизм және дуализм.
Философия пәні және оның салалары
Сабақты бекіту:
«Әлем эволюциясы» ұғымына қысқаша сипаттама беріңдер
Философиялық танымның ерекшелігі неде?
Философияның негізгі мәселесін атаңдар
«Материализм» және «идеализм» ұғымдырын салыстыра отырып, олардың қарама-қарсы мазмұндарын анықтаңдар
Төмендегі кестені толтырыңдар
Философияның негізгі салалары
Зерделейтін пәндері
Бағалау:
Үйге тапсырма: конспектіні оқу. Кестені толтыру.
11-сынып. Адам. Қоғам. Құқық
Сабақтың тақырыбы: 2. Философия ой-сапа мектебі
Сабақтың мақсаты: философия мектептеріне өз үлестерін қосқан ғұламалар жайлы мағлұмат беру.
Сабақтың міндеттері:
Философиядағы «материя», қозғалыстың философиялық мәніқозғалыс және оның мәні, шексіз және мәңгілік дүние ұғымдары туралы түсінік беру.
Оқушылардың коммуникативтік қабілеттерін шыңдау.
Қоғамдық көзқарасы дұрыс қалыптасқан, көзі ашық, көкірегі ояу, ұлтжанды білімді азамат тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: сыныптық
Әдісі: әңгіме
Көрнекілік: кітап, нақыл сөздер
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Әнұран орындау, «Хабар»
Оқушылар зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
«Табиғат», «Әлем», «Дүние» ұғымдары
Дүниеніңғылыми және философиялық суреттемесі
Философияның негізгі суреттемесі. Материализм және иеализм. Монизм және дуализм.
Философия пәні және оның салалары
Жаңа сабақтың жоспары:
Философиядағы «материя» ұғымы
Левкипп
Демокрит
Ленин
Қозғалыстың философиялық мәніҚозғалыс және оның түрлері
Шексіз және мәңгілік дүние
Кеңістік-материяның объектівтік, яғни адам сана-сезіміне тәуелсіз өмір сүру формасы
Кеңістіктің екі тұғырнамасы мен оның сипаттамалары
Тұғырнама
Сипаттамалар
Сабақты бекіту:
«Қозғалыс» ұғымының философиялық мәні неде?
Қозғалыстың түрлерін атай отырып, оны белгілі ұстанымдар бойынша топқа бөліңдер
А.Эйнштейннің салыстырмалық теориясының қағидаларына қалай қарайсыңдар, олар сендердің көкейлеріңе қона ма?
