?аза?станда к?шпелі ?ркениетті? пайда болуы ж?не оны? дамуы

Саба?ты? та?ырыбы: §13. ?аза?станда к?шпелі ?ркениетті?  пайда болуы ж?не оны? дамуы

Саба?ты? ма?саты:

• К?шпелі ?о?амны? ?зіне т?н  белгілерін, шаруашылы?, сауда, к?сіптік ерекшеліктерін к?рсету. ?леуметтік-саяси дамуын т?сіндіру. Ежелгі к?шпелілерде мемлекеттік ?о?амды? ??рылым бол?анды?ын, онда?ы бас?ару ж?йесі мен ?скери істі? дамуы жетілдіріп отырыл?анын т?сіндіру.
• Тарихи санасы ?алыптас?ан , п?нге ?ызы?ушылы?ы жо?ары білімді азамат т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: аралас

?дісі: интерактивті

Саба?ты? к?рнекілігі:

1.  карта
2.  Тірек-сызба, суреттер, кестені пайдалану.

 Саба?ты? барысы:  І.?йымдастыру кезе?і

• О?у ??ралын тексеріп т?гелдеу
• О?ушылар зейінін саба??а аудару

К?рнекілік: карта, суреттер, сызба, кесте пайдалану.

?й тапсырмасын с?рау:

• ?алымдар «?аза?» с?зіні? шы?у тегін немен байланыстырады?
• «?аза?» с?зіні? шы?у тегін зерттеген ?андай ?алымдарды білесі?дер?
• «?аза?» с?зіні? ма?ынасы нені білдіреді?
• «Алаш» с?зіні? пайда болуы туралы ?андай пікірлер бар?
• ?аза? ж?здері  ?алай ж?не ?ашан пайда болды?

Саба?ты? жоспары:

1. ?аза?станда еделгі д?уірде мал ?сіруді? пайда болуы.
2. К?шпелі мал шаруашылы?ыны? дамуы.
3. К?шпелі ?ркениетті? ?аза?станда?ы к?ріністері
4. К?шпелілерді? ?о?амды? ??рылысы
5. К?шпелі ?о?амда?ы ?скери іс.

Б.з.б. 3-мы?жылды?-малды ?ол?а ?йреткен.

Б.з.б. 2-1-мы?жылды?-мал ?сіру-жер ??деу

Б.з.б. XVII-XII ?асырлар-к?шпелі мал ?сіру бастамасы-жер ??деу.

      «К?шпелі шаруашылы?ты? дамып келе жат?анын ?алай д?лелдеуге болады?»- деген с?ра? ?оя отырып, о?ушыларды? ?ызы?ушылы?ын арттыру?а, оларды ойланып жауап беруге да?даландыру.

Екінші м?селеде к?шпелі мал шаруашылы?ыны? ?ш т?ріне то?талу. О?ушылар?а кесте толтырту ар?ылы ?здігінен о?ып-?йрену ж?мысын ж?ргізу.

Мал шаруашылы?ыны? ?ш т?рі

Мал шаруашылы?ын т?рі

Ерекшеліктері

Тарал?ан айма?ы

Деректер

  ?аза?станда?ы ?ола д?уіріні? со?ы мен ал?аш?ы темір д?уіріндегі кезе?і зерттеу барысында Жетісу, Шы?ыс ?аза?стан, Сырдария бойында мекендеген тайпалар мемлекет д?режесіне к?терілгенін о?ушыларды? есіне сала отырып, мемлекетті? пайда болып дамуын д?лелдеу.

Сызбамен ж?мыс. Мемлекетті? пайда болуы. Б.з.б. 1-мы?жылды?

Слайд к?рсету.

К?шпелі ко?амны? ?леуметтік ??рылымы.

Мемлекеттер

• Са?
• ?йсін
• ?а?лы

 Тарихи, м?дени ескерткіштер

1. Темірден ??рал жабды?тар
2. «Патша обалары», Алтын киімді адам, т.б.
3. К?мі тоста?анда?ы жазу
4. ?ытай, грек,иран жазба деректері

С?ра?тар:

1. Са?тарда ?андай ?скер т?рлері бол?ан?
2. Са? жауынгерлері туралы ?андай деректер ж?не ай?а?тар бар?
3. Са?тарды? ?скери ??рамыны? сызбасын т?сірі?дер.
4. ?скери ?нер ?алай жетілдіріліп отыр?ан? Д?лелде?дер.

 К?шпелі халы?тарды? ?скери ж?йесі

?скерді? ??рамы

Ауыр ?ару-жара?ты                        Жаяу                           Атты

Бас?ару ісі

• О? ?анат
• Орта??ы ?анат
• Сол ?анат

• ?ару жара?тары: найза, айбалта, сада?, семсер, к?рзі.

Бекіту тапсырмасы:

Дискусиялы? ?рнек.

№

Тапсырмалы? с?ра?тар

Келісемін

Келіспеймін

1

?аза? жерінде мал шаруашылы?ыны? ?ш т?рі болды

+

2

Алтын киімді адам Т?гіскен ?орымынан тбылды

-

3

Са?, ?йсін, ?а?лы тайпаларында ?леметтік те?сіздік болды

+

4

?йсіндер патшасын «Т??ір??т деп ата?ан

-

5

Он мы? адамнан ??рал?ан жаса?ты мы?ды? деп ата?ан

-

Саба?ты бекіту:

• К?шпелі ?ркениет ?ай кезден басталады?
• Мал шаруашылы?ы дамуыныны? ?андай кезе?дерін білесі?дер?
• К?шпелі мал шаруашылы?ыны? ?андай т?рлері бар? К?шпелі мал шаруашылы?ыны? пайда болуына не себеп болды?
• К?шпелі ?ркениетті? бол?анды?ын ?андай археологиялы? ескерткіштерден білуге болады?

Ба?алау:

?йге тапсырма: §13.