?аза?станада ты? ж?не ты?ай?ан жерлерді игеру

Саба?ты? та?ырыбы:?аза?станада ты? ж?не ты?ай?ан жерлерді игеру

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: о?ушылар?а ты? ж?не ты?ай?ан жерлерді игеру ж?мысыны? барысы мен н?тижелерін ??ындыру, ты? эпопеясы туралы теориялы? білімдерін жетілдіруге ы?пал ету.

Дамытушылы?: о?ушыларды? та?ырып?а деген ?ызы?ушылы?ын арттыруда, негізгі ойды т?йіндеуге,с?йлеу м?дениетін ?алыптастыру?а,жина?та?ан білімдерін жетілдіруге, шы?армашылы? ізденістерін ?алыптастыру?а баулу.

Т?рбиелік: патриотты? санасын арттыра отырып, ты?герлерді? е?бек майданында?ы ерлік істері ар?ылы ?лтты? сезімдерін ояту, е?бекс?йгіштікке ба?ыттау.

Саба?ты? т?р: Аралас саба?

Саба?ты? ?дісі: ой ?оз?ау, пікірталас,ауызша баяндау, с?ра? – жауап,болжам жасау.

Саба?ты? к?рнекілігі: Карта, ?осымша ?дебиеттер, слайдтар, ЦОР т. б.

П?наралы? байланыс: География, саясаттану, ?дебиет,д?ние ж?зі тарихы

Саба?ты? барысы:

I.?йымдастыру кезе?і. (2 мин)

II ?й тапсырмасын с?рау (тест с?ра?тары ар?ылы)

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?аза?станада ты? ж?не ты?ай?ан жерлерді игеру »

№ 63 орта мектеп

«Бекітемін»

ҒӘЖДО Б.Ш.Булекпасова.

_____________ 2014ж

Ашық сабақ

Тақырыбы: Қазақстанда тың және тыңайған жерлерді игеру

11 «а» сынып

Өткізген: Тарих пәнінің

мұғалімі Ыбырай Гүлжаухар Құлахметқызы

Сабақтың тақырыбы:Қазақстанада тың және тыңайған жерлерді игеру

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: оқушыларға тың және тыңайған жерлерді игеру жұмысының барысы мен нәтижелерін ұғындыру, тың эпопеясы туралы теориялық білімдерін жетілдіруге ықпал ету.

Дамытушылық: оқушылардың тақырыпқа деген қызығушылығын арттыруда, негізгі ойды түйіндеуге,сөйлеу мәдениетін қалыптастыруға,жинақтаған білімдерін жетілдіруге, шығармашылық ізденістерін қалыптастыруға баулу.

Тәрбиелік: патриоттық санасын арттыра отырып, тыңгерлердің еңбек майданындағы ерлік істері арқылы ұлттық сезімдерін ояту, еңбексүйгіштікке бағыттау.

Сабақтың түр: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: ой қозғау, пікірталас,ауызша баяндау, сұрақ – жауап,болжам жасау.

Сабақтың көрнекілігі: Карта, қосымша әдебиеттер, слайдтар, ЦОР т. б.

Пәнаралық байланыс: География, саясаттану, әдебиет,дүние жүзі тарихы

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі. (2 мин)

II Үй тапсырмасын сұрау (тест сұрақтары арқылы)

1 топ.

1.Соғыстан кейінгі жылдарда Қазақстан өнеркәсібінің дамыған саласы:

A) Энергетика

B) Машина

C) Әуе тасымалы

D) Құрылыс

E) Сәулет өнері

2.1950ж толық механикаландырылған жұмыстар:

A) Құмды тасу, жерді қазу

B) Көмір өндірісі

C) Жол құрылыстарын қайта салу

D) Көмірді басқа аймаққа тасу

E) Ондай жұмыстар болған жоқ.

3.1950 жылға қарай аяқталған құрылыс:

A) Павлодар балалар үйі

B) Көкшетау шипажай үйі

C) Айнабұлақ темір жол станциясы

D) Бұқтырма су электр станциясы

E) Қаракемер базар алаңы

4.Өскемен қорғасын-мырыш комбинатының алғашқы мырышын берді:

A) 1949 жылы

B) 1948 жылы

C) 1945 жылы

D) 1945 жылы

E) 1947 жылы

5.Сібір, Олар және Орта Азияны металлмен қамтамаыз ететін база:

A) Қарағанды металлургия комбинаты

B) Ақтөбе хром зауыты

C) Жезқазған кен байыту фабрикасы

D) Текелі қорғасын-мырыш комбинаты

E) Шымкент қорғасын зауыты

6.Химия өнеркәсібінің пайда болып, дами бастаған кезі:

A) 1946ж-1960ж ортасына дейін

B) 1941ж-1949ж аяғына дейін

C) 1943ж-1950ж аралығы

D) 1945ж-1949ж аралығы

E) 1947ж-1959ж аяғына дейін

7.Екпінді құрылыс деп аталды:

A) Ақтөбе хром комбинаты

B) Жезқазған кен байыту комбинаты

C) Теміртаудағы металлургия зауыты

D) Шымкент қорғасын зауыты

E) Текелі қорғасын-мырыш комбинаты

8.Орталық Қазақстанды төмендегідей бағыт бойынша дамытуды көздеді:

A) Шикізат түрінде

B) Дайын өнім шығаруды

C) Табиғи байлықты үнемдеуді

D) 95% өлкеде қалдыруды

E) Ешқандай

9.Қазақстанда транспорттың үлесі мол болды:

A) Әуе

B) Су жолы

C) Тас жолы

D) Ешқандай

E) Темір жолы

10. 1958 жылы әміршіл-әкімшілдік билікке қарсы наразылық білдірген қала :

A) Теміртау

B) Қарағанды

C) Семей

D) Алматы

E) Қостанай

2 топ.

11. Теміртаудағы наразылықтың туындауына себеп болған жағдай :

A) Азық-түліктің қымбаттауы

B) Әлеуметтік мәселелердің шешілмеуі

C) Жер телімінің әділетті түрде бөлінбеуі

D) Дүкендерде тұздың тапшылығы

E) Жалақының кешіктірілуі

12. Ауыл шаруашылығы үшін дамыған өнеркәсіп саласы:

A) Химия өнеркәсәбі

B) Энергетика

C) Машина жасау

D) Теміржол тасымалы

E) Құрылыс ісі

13. Тері илейтін кәсіпорындар:

A) Қызылорда, Ақтөбе

B) Шымкент, Жамбыл, Көкшетау

C) Орал, Қостанай, Павлодар

D) Семей, Жамбыл, Павлодар

E) Петропавл, Шымкент, Орал

14. Мақта-мата комбинатының орналасқан жері:

A) Орал, Ақтөбе

B) Қызылорда, Қостанай

C) Алматы, Шымкент

D) Семей, Ақтөбе

E) Талдықорған, Текелі

15. Хром қосылыстары зауытының орналасқан қала:

A) Шымкент

B) Алматы

C) Текелі

D) Ақтөбе

E) Орал

16. Қазақстанның экономикасы жаксыдамыған саласы:

A) Жеңіл өнеркәсіп

B) отын-энергетика

C) Тоқыма өнеркәсіп

D) Жеңіл өнеркәсіп

E) Дайын өнімдер шығару

17.Теміртаудағы наразылықтың нәтижесі аяқталды:

A) Сотталумен

B) Кешіріммен

C) Босатып жіберумен

D) 24 сағаттың ішінде көшірумен

E) Соңғы сөгіс берумен

18. Бұқтырма су электр станциясының салынған аймағы:

A) Оңтүстік Қазақстан

B) Шығыс Қазақстан

C) Солтүстік Қазақстан

D) Орталық Қазақстан

E) Батыс Қазақстан

19. Қазақстанда негізінен дамыған өндіріс саласы:

A) Дайын өнімдер шығару

B) Шикізат

C) Жеңіл өнеркәсіп

D) Тоқыма өнеркәсіп

E) Ауыр өнеркәсіп

20. Ақша реформасы жүргізілді:

A) 1947 жылы

B) 1948 жылы

C) 1945 жылы

D) 1945 жылы

E) 1949 жылы

ЦОР 257 Тест жауаптары:

1 топ- 1-А,2-В,3-Д, 4-Е,5-А,6-А,7-С,8-А,9-Е,10-А,

2 топ- 11-В,12-А,13-Д,14-С,15-Д,16-В,17-А,18-В,19-В,20-А

III.Жаңа сабақты игеру.

1.«Ой қозғау» кезеңі.

С.Мәуленовтің «Дала дәптерінен» үзінді.

Көнбей адам ырқына

Жаңа атқан тың дала

Жаңа совхоз жұртында

Жалғыз шатыр

Бір қада

Боран

Бұрқаған

Бастырмайды бір қадам.

Қарды аспан диірмені

Бұрқыратып ұнтаған

...Күресіңді күр бұзып,

Жел күреді сыпырып,

Көкте ойнайды бұлт жүзіп

Найзағайы атылып.

Жалғыз шатыр

Бір қада-

Кіші-гірім бір қала.

Жасыл боран-

Жас егін

Тусыраған тың дала...

Оқушылармен пікір алмасу.

Өлеңді тыңдап отырғанда не ойладыңыздар?
Көз алдыңызға не келді?
Өлең мәтінінен ойыңызда не қалды?
Осы өлеңнен қандай мәлімет алуға болады?

Оқушылар өз ойларына ортаға салғаннан кейін , бүгінгі өтілетін тақырыпты ашамын.

Бүгінгі тақырып « Қазақстанада тың және тыңайған жерлерді игеру», мақсаттарына тоқталып кету.

2 кезең.

Оқушыларға видео-ролик көрсетіледі

«Тыңнан көрініс» деректі фильм 3-4 минут ЦОР № 389 11 сынып

Мұғалімнің сөзі:

Тың жер – табиғи күйінде құнарлығы сақталып тұрған, ғасырлар бойы жыртылмаған жерлер. Тың жерлер топырағының құрылымында қара шірік қабаты қалың өсімдікке қажетті қоректік заттар мол болады.

Тыңайған жер – ұзақ уақыт бойы өңделмеген жыртылған жер.

1954 жылы 23 ақпан - 2 наурыз арлығында Компартия ОК кезекті пленумы болып өтті. Онда «Елде астық өндіруді ұлғайту мен тың және тыңайған жерлерді игеру» туралы қаулы қабылданды.

Жалпы, астық мәселесін шешудің екі бағыты болды:

- интенсивтік бағыт, экономиканы реттеуде нарықтық қатынасқа көшу.

- экстенсивтік бағыт, яғни астық өнімін тың жерлерді игеру арқылы арттыру жолы.

Тыңайған жерлерді игеру

Сібір Урал Қазақстан Повольже Солт.Кавказ

Қостанай Ақмола Солт. Қазақстан Көкшетау Торғай Павлодар

1100-1200 млн пұт алу оның ішінде 800-900 млн пұт алу көзделді.

3 кезең. «Мағынаны тану» сатысы (жиксо әдісі)

Оқушылар бастапқы және эксперттер топтарына бөлінеді.Әр топқа оқулықтағы мәтінді екі тақырыпшадан бөліп беремін.Әр топ мәтіннің берілген тақырыпшаларын оқып,оқыған бөлігін түсіндіреді.

Жоспар:

1 топ.

1. Тың және тыңайған жерлерді игеру.

2. Тың игеру жолдарындағы еңбек ерлері.

2 топ.

1. Қазақстан аумағына қоныстандыру.

2. Бүгінгі күнде тың игерудің маңызы.

4 кезең. Пікір талас.

Пікірталас:

I топқа тапсырма:

Тың игерудің республика шаруашылығы мен тұрмысына тигізген пайдасы.

II топқа тапсырма:

Тың игерудің республика шаруашылығы мен тұрмысына тигізген зияны.

Тың игерудің республика шаруашылығы мен тұрмысына тигізген пайдасы.

Тың игерудің республика шаруашылығы мен тұрмысына тигізген зияны.

1.Тың –республиканың экономикасын , ғылымы мен мәдениетін дамытудың қуатты тездеткіші болды.

2.Қазақстан ірі астық өндірушіге айналды. Қазіргі таңда Қазақстан астығы 40 мемлекетке жөнелтіледі.

3.Тың жылдары автомобиль жолдарының ұзындығы 14 еседен астамға, темір жолдың ұзындығы 2,5 мың км-ге өсті.

4.337 жаңа астық совхозы құрылды.

5.Ауыл шаруашылығының көптеген салалары өрге басты.

6.90 мың км.электр желісі тартылды.

7.Материалдық – техникалық база нығайтылды.

1.Жер эрозияға ұшырады.

2.26 млн.га тың жердің 8 млн.га құнарлығын жоғалтып,айналыстан шығарылды.

3.Астықтың бағасы оның өзіндік құнын әлдеқайда төмен болды.

4.Егін орағы экономиканың басқа салаларынан орасан көп техника мен адамдарды қатыстыра отырып, аттандыру әдісімен жүргізілді.

5. Мал шаруашылығына кері әсері болды.

6. Халықтың демографиялық құрамы өзгерді.

7.Қазақ мектептері жабылып, орыс мектептері көбейе бастады, жалпы қазақ тіліне , мәдениетіне нұқсан келтірілді.

Алдарындағы ақ параққа әр топ өздеріне берілген тапсырмаларды жазып,өз ойларын айтады, талқылайды. Тапсырмалар талқыланған соң ,қорытындысын жасау – «Тың игеру ой елегінен өткізіліп, ғылыми берік негізде , нақты жүйелі бағдарлама бойынша жүргізілуі керек еді»

Жалпы, астық мәселесін шешудің екі бағыты болды:

1. Интенсивтік бағыт - экономиканы реттеуде нарықтық қатынасқа көшу.

2.Экстенсивтік бағыт-яғни астық өнімін тың жерлерді игеру арқылы арттыру жолы.

(оқушылардан екі бағыт туралы ой- пікірлерін сұрау)

5 кезең. Сабақты қорытындылау.

А)