?ызылорда облысы Арал ауданы Жа?сы?ылыш кенті
№19 орта мектеп тарих п?ніні? м??алімі
Серікбаева К?лшара
?аза?стан тарихынан ??гімелер . 5 «в» сынып
Саба?ты? та?ырыбы. Тарихи карталар
Саба?ты? ма?саты :
Білімділік: О?ушылар?а карта тарихы, ?аза? жері жайлы карталы? м?ліметтер туралы т?сінік
беру.
Дамытушылы?: О?ушылар?а с?ра?тар, тапсырмалар беру ар?ылы ойлау, есте са?тау ?абілетін
дамыту.
Т?рбиелік: О?ушыларды бірлікке, адамгершілікке, елін, жерін с?йе, ??рметтей білуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі : Д?ст?рлі
Саба?ты? типі : Жа?а саба?ты ме?герту.
Саба?ты? ?дісі : Ауызша баяндау, с?ра? –жауап.
К?рнекілік : Сызбалар, кесте.
??рал – жабды? : Карта.
Саба? барысы : І. ?йымдастыру.
а) Сынып о?ушыларын т?гелдеу.
?) О?ушылар назарын саба??а аудару.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау, ба?алау.
Та?ырыбы:Тарих ж?не ке?істік.
1. Ке?істік ??ымы
2. ?аза? хал?ыны? ке?істік туралы ?ымдары.
ІІІ. ?ткен саба?ты бекіту.
1. Ке?істікті ?алай т?сінесі? ?
2. кестені толтыр.
Са?тарды? ?лемні? ?ш ??рылымы туралы т?сінігі
Ежелгі т?ріктерді? ке?істік туралы ??ымы
?аза?тар ке?істікті ?алай ата?ан ?
3. Тест тапсырмалары.
1) К?нге табынудан ?аза? жерінде ?андай ескерткіштер ?ал?ан ?
А) пирамида ?) «м?ртты ?ор?ан» б) обалар В) кесенелер
2) Ежелгі т?ріктер неге табын?ан ?
А) т??ірге ?) жаратушы?а б) к?нге В) тау?а
І?. Жа?а саба?
1. Карта тарихы
немісше – «т?пн?с?а»
Карта
грекше – «жазу папирусы»
Карта т?рлері
Тарихи географиялы? саяси экономикалы?
Ал?аш?ы карталар - ?ытайда жасалды
Карта жасау ісі дамыды - Ежелгі Грекияда
Ежелгі карталар
р\с
Ежелгі карталарды жасушылар
?амтыл?ан жері
1
Геродот
Жерді? кескін картасын ал?аш жобалап жасады. О?ан Ежелгі Грекия жері енді.
2
Птолемей
Б.з.б. ІІ ?. «география» кітабын жазып, о?ан ?осымша д?ние ж?зіні? картасын жасайды. 26 мемлекетті? аума?ы ?амтылады. Еуразия, Африка ??рлы?тарыны? бедері ?азіргі кескініне біраз жа?ындайды.
3
?лы ойшыл, саяхатшылар ?л – Идриси,Ибн Хаукал
Д?ние ж?зі ж?не Орта Азия картасыны? т?пн?с?асын ??растырып, ?олжазба?а енгізген.
4
Махм?д ?аш?ари
ХІ ?. ?аза? жеріні? саяси – этносты? тарихы туралы дерек береді.
Х?І – Х?ІІ ?. – Италия, Голландия елдерінде карта жасау ісі жол?а ?ойылды.
«Худад ?л - ?лемде » орта?асырлы? ??нды е?бек, ?арл??тар жайлы дерек бар.
?л-Идриси «Сурат ?л- ард»( «Жер беті суреті») – ?аза? жеріндегі ежелгі ?алалар, таулар мен
?зендер жайлы, ?има?ты? 16 ?аласы аталады.Ертіс ??ірін мекендеген тайпалар
Орыс ?алымы С.Ремезов – Х?ІІ ?. «Сібірді? сызба кітабы» - ал?аш рет ?аза? жерін ?зі жаз?ан
кітабында?ы карта?а т?сірген.
И.Г. Ренат – Т?т?ында?ы швед офицері – ?аза? жеріні? картасын Жо??ария ханыны?
тапсырмасымен жасайды.
Ш. Уалиханов – Ысты?к?лді ал?аш рет топографиялы? карта?а т?сірді.
?. Жа?а саба?ты бекіту.
1. Карта не ?шін ?ажет ?
2. ?лемде ал?аш карталар ?алай жасалды ?
3. К?не ж?не орта?асырлы? сауда мен к?ш жолдары туралы не білесі? ?
?І. ?орытындылау.
?ІІ. ?йге тапсырма
Тарих ж?не карталар
?здері? т?р?ан елді мекенні? картасын жасап келу.
