Саба?ты? ма?саты: Білімділік. Хан бас?ар?ан мемлекеттік бас?ару ж?йесіні? ерекшелігі, ханны? ат?аратын ?ызметі ж?не ?аза? ханды?ыны? ко?амдык саяси ??рылысымен таныстыра отырып, аты а?ыз?а айнал?ан Кенесары?а дейінгі ?аза? хандарыны? ?ызметіне ба?а беру.
Дамытушылы?. ?азіргі ?аза?стан Республикасы мен ?аза? ханды?ыны? мемлекеттік бас?ару ж?йесін салыстырып, ерекшеліктерін таба білуге ?йрету.
Т?рбиелік. ?аза? хандарыны? ?лт мемлекеттігіні? негізін салуы мен ны?айту жолында?ы ерлікке толы е?бектеріне ба?а бере отырып, оларды? ?аза? ханды?ын жау?а бермей, ?лан-?айыр жерді ?рпа??а м?ра етіп ?алдыруда ат?ар?ан ?ызметін ?лгі етіп, жастарды? бойларына сі?іру.
Саба?ты? т?рі: аралас ?дісі: интерактивті П?наралы? байланыс: география
К?рнекілік:1. ?аза? хандары. Абылай хан, Кенесары хандарды? портреттері.2. ?аза? ханды?ы ??ыл?аннан ?аза?станда ханды? билікті? жойыл?ан?а дейінгі кезе?дері сипаттал?ан жеке карталар. Кесте.
Саба?ты? барысы. I.?йымдастыру кезе?і. II.?й тапсырмасы.
?йге берілген тапсырмаларды т?мендегі с?ра?тар негізінде тексеремін. С?ра?тарды сыныпты екі н?с?а?а б?ліп таратамын.І-н?с?а.1. «?аза?» деп ал?аш?ыда кімдерді атады?
2. Алтын Орда мемлекетіні? негізін салушы хан.
3. Жошы хан к?мбезі кайда орналас?ан?
4.1227 жылы Жошы ?лгеннен кейін, оны? ?лысын кай балалары иеленді?
5. Алтын Орда мемлекетіні? хал?ын ?алай атады? Ал-тын Орданы? ыдырауы кай ?асырда ж?рді?
6. ?аза? ханды?ыны? негізін ??р?ан хандарды ата?дар.
7. М. Ж. К?пеев ?аза? хал?ыны? ж?не мемлекетіні? пайда болуын аты а?ыз?а айнал?ан ?ай ханны? есімімен байланыстырады?
ІІ-н?ска.1. А? Орда мемлекеті ?алай пайда болды?
2. Орда Ежен ?рпа?тарынан А? Ордада?ы билікті 1428 жылы кім тартып алды?
3. ?біл?айырды? билігін мойындама?ан рулар Шу ?зені бойына к?шіп болаша? ?ай мемлекетті? негізін салды?
4. ?лы ж?з тайпалары ?ай айма?ты мекендеді?
5. Алаш тайпалары б?рын ?ай мемлекетті? ??рамында ?мір с?рген?
6. Ш. ??дайбердиевті? «Шежіресі» бойынша Алтын Орда мемлекетіні? ?збек, ?аза?, но?ай болып б?лінуіні? себебі неде?
7. ?аза? ханды?ыны? орны?уы ?ай ханны? есімімен байланысты?
Жа?а саба?ты? жоспары:1. Хан-ел билеушісі.
2. ?аза? ханды?ыны? ?о?амды? ??рылысы.
3. Аты а?ыз?а айнал?ан ?аза? хандары. Алаша хан.
4. Уыз хан.
5. Жошы хан.
6. Орда Еженнен тарайты? ?аза?ты? ?лы хандары. ?азіргі кезде д?ние ж?зінде 200-ден аса мемлекет бар.
Республика - мемлекет басшысы белгілі бір мерзімге сайланатын халы?ты? бас?ару т?рі.
Монархиялы? - ?кеден бала?а м?ра ретінде берілетін, мемлекетті бір ?улетті? бас?ару т?рі.
Б?гінде монархиялы? т?ртіп са?та?ан мемлекеттер ?лі де бар. Сол сия?ты XIX ?-?а дейін ?аза? елінде монархиялы? ж?йе са?талып мемлекетті Шы??ысханнан тарайтын т?ре ?рпа?тары бас?арды. ?аза? билік ж?йесін кестені? к?мегімен т?сіндіремін.
ХАН- С?ЛТАН- БИ- А?СА?АЛ- А?СА?АЛ- АУЫЛБАСЫ- БАТЫРЛАР -Т?ЛЕ?ГІТТЕР
Осы кестені? негізінде оларды? ?ызметіне ?ыс?аша то?талып ?темін немесе ?здеріне тапсырма беремін.
Саба?ты? келесі сатысында ?аза? хандарыны? тарихына то?таламын. Алаша хан, Уыз хан, Жошы хандарды? билік еткен жылдарын д?птеріне жаз?ызып ?ояды. Оларды ?осымша ?дебиеттерді пайдалана отырып, ??гімелеп беремін. О?ушылар?а Алаша хан?а, Жошы хан?а арналып салын?ан к?мбездерді? суреті к?рсетіледі.
Одан кейінгі ?аза? хандары та?ырыпшасын о?ушылар?а кезек-кезек о?ытып, ?ал?ан о?ушылардан мазм?нын с?раймын. Д?птерге о?ушылар «?асым ханны? ?ас?а жолы», «Есім ханны? ескі жолы», «?з Т?укені? «Жеті жар?ысы» деп жазып ?ояды.
?орытындылау: ?аза? д?ст?рінде ірі ?лыстар?а билік ж?ргізген с?лтандарды да хан деп д?ріптеді. Дегенмен алтын та?та отыр?ан ?лы хандарды? орны жо?ары бол?ан. ?аза? хал?ы хандарын сыйлап ак киізге кетеріп отыр?ан, сонымен бірге ?аза?ты? хандары караша елін, ту?ан жерін ??рметтеген, игі жа?сыларын сыйла?ан, елге жау келгенде алдымен ?арсы т?р?ан. Хандарды? ішінде жауымен жа?аласып со?ыста ?айтыс бол?андары да аз емес.
Бекіту ?шін мына с?ра?тарды ?оямын:
1. Ханны? ат?аратын ?ызметіне ба?а бері?дер.
2. Хан болу ?шін ?андай басты талап ?ойылды?
3. ?аза?ты? ?андай хандарымен, оларды? ерлік істерімен танысты?дар?
Ба?алау: ?йге тапсырма. 29-параграфты о?у.
