Саба? №26
П?ні ?аза?стан тарихы
Сыныбы 10
Саба?ты? та?ырыбы ?арл?? ?а?анаты
Саба?ты? ма?саты :
Білімділік О?ушылар?а орта ?асырларда ?мір с?рген ?арл?? ?а?анатыны? территориясы, т?рмысы мен шаруашылы?ы, ішкі ж?не сырт?ы саясаты жайында
білім беру.
Дамытушылы? О?ушылар?а ?арл?? ?а?анатын таныстыраотырып, ойлау ж?не
есте са?тау ?абілеттерін дамыту.
Т?рбиелік О?ушылар?а ?арл?? ?а?анаты жайында білім бере отырып, батырлы??а, ерлікке ж?не ел тарихын танып білетін, елін с?йетін патриот т?рбиелеу.
Саба?ты? типі аралас саба?
Саба?ты? т?рі д?ст?рлі саба?
?дісі с?ра?-жауап,баяндау
К?рнекілігі интерактивті та?та, карта,суреттер
Саба?ты? жоспары:
І ?йымдастыру кезе?і
ІІ ?й тапсырмасын с?рау
ІІІ ?й тапсырмасын ?орытындылау
І? Жа?а саба??а дайынды? кезе?і
? Жа?а саба?ты ме?герту кезе?і
?І Жа?а саба?ты бекіту
?ІІ Жа?а саба?ты ?орытындылау
?ІІІ Ба?алау
ІХ ?йге тапсырма беру
Саба?ты? барысы
І ?йымдастыру кезе?і
а) О?ушылармен с?лемдесу,т?гелдеу
?) Саба??а зейіндерін аудару
ІІ ?й тапсырмасын с?рау Автор орынды?ы
§24. Рефлексия жазып келу. ?й тапсырмасын орындап келген о?ушы автор орынды?ына отырып рефлексиясын о?иды.
ІІІ ?й тапсырмасын ?орытындылау. «Ой ?оз?ау»
О?ушылар?а ой ?оз?ау с?ра?тары беріледі:
1.Та? империясын ( император Гау Шиянжыны) арабтар ойсырата же?уіне кімдерді? к?мегі ма?ызды болды?
2. Болат, шы?ыл, ташла? тайпаларынан т?ратын ?а?анат
3. Олар сары ж?не ?ара болып б?лінген жо?
4. Атлах шай?асында арабтар кімдермен ода?тасты?
5. «?» ?ріпінен басталып «?» ?ріпінен ая?талатын ?а?анат атауы
І? Жа?а саба??а дайынды? кезе?і
Сергіту с?ті
О?ушыларды? ойын жина?тайтын жатты?у жасалады.( ?уен ыр?а?ымен)
Жа?а саба? жоспары
1. ?арл?? ?а?анатыны? ??рамы, орналас?ан жерлері.
2. ?а?анатты? саяси жа?дайы.
3. Шаруашылы?ы.
4. М?дениеті.
? Жа?а саба?ты ме?герту кезе?і
?арл?? ?а?анаты
?арл??тар жайында?ы деректер
Араб тарихшысы
?л-Марвази
?арл?? ??рамында 9 тайпа енген: ?ш жікіл, ?ш бескіл, б?ла?, к?керкін, тухси.
?ытай дерегі ? ?асырда
Б?ла? руы Алтай тауыны? баурайын мекендеген.
“Таншу” ?улеттік хроникасы. ?ІІ ?асырда
Т?рік тілдес тайпаларды? бірі; б?ла?, жікіл, ташлы?
Саяси жа?дайы
+766-775жж.?аш?арияны жаулап алды;
+?ІІІ ?асырды? ортасында к?шейіп, мемлекет ??рды;
-ІХ ?асырды? басында ?й?ыр ?а?анатынан же?ілді;
+840 ж.?ыр?ыздармен бірігіп, ?й?ыр ?а?анатын же?ді;
-ІХ ?асырды? ортасында Саманилер Испиджапты, Таразды басып алды;
+712-713ж мен 756 ж.арабтар?а ?арсы к?ресті? бірінші кезе?і;
-?ІІІ ?. ІІ жарт.-ІХ ?. ая?ы арабтар?а ?арсы к?ресті? екінші кезе?і;
-940 жылы ?арл?? ?а?анаты тал?анданды
Шаруашылы?ы
Жартылай к?шпелі ж?не жартылай отыры?шы мал шаруашылы?ы
Отыры?шы егін шаруашылы?ы
О?улы?пен ж?мыс (ресурстар таратылады)
О?ушылар берілген тапсырманы о?ып шы?ып, ?р топ ?здеріне берілген ж?мыстарды орындайды.
1 топ
«М?тіндік а?парат» ?арл?? ?а?анаты жайында м?тіндік а?парат береді.
2 топ
«Санды? а?парат» ?арл?? ?а?анатынан барлы? санды? а?паратты береді.
3 топ
«Бейне а?парат» ?арл?? ?а?анаты жайында?ы суреттерден слайд жасайды.
?І Жа?а саба?ты бекіту Ассоцация
?р топ ?арл?? ?а?анаты бойынша ассоцация жасайды. Мысалы, ?а?анат, ?а?ан, Суяб, ?й?ыр ?а?анаты, Білге К?л ?адыр хан, Арсылан т.б.
?ІІ Жа?а саба?ты ?орытындылау Тест
1.?арл?? ?а?анаты неше жыл ?мір с?рді?
А) 200 жыл
?) 186 жыл
Б) 184 жыл
В) 195 жыл
2.?арл?? ?а?анаты барлы?ы неше тайпадан т?рды?
А) 3
?) 9
Б) 11
В) 10
3.?й?ыр ?а?анаты ?арл?? ?а?анатыны? ?ай жа?ында орналасты?
А) батысы
?) шы?ысы
Б) солт?стігі
В) о?т?стігі
4.?арл?? шаруашылы?ы нешеге б?лінді?
А) 2
?) 3
Б) 4
В) 5
5.?арл??тар Атлах шай?асында кімдермен ода?тасты?
А) Со?дылармен
?) Саманилермен
Б) Арабтармен
В) ?ыр?ыздармен
6.?арл?? ?а?анаты ?й?ыр ?а?анатын ?ай жылы же?ді?
А) 940 жылы
?) 840 жылы
Б) 766 жылы
В) 756 жылы
7.?арл??тарды? орталы?ы ?ай ?ала болды?
А) Тараз
?) Суяб
Б) Испиджаб
В) Баласа??н
8.?арл??тарды? ?й?ыр ?а?анатына ?арсы к?ресі ?анша жыл?а созылды?
А) 10 жыл?а
?) 25 жыл?а
Б) 30 жыл?а
В) 20 жыл?а
9.?арл?? ?а?анатыны? ??рыл?ан жылы
А) 751 жылы
?) 749 жылы
Б) 753 жылы
В) 756 жылы
10.?арл?? ?а?анаты ?азіргі ?ай облыстарды? жеріне орналас?ан
А) Алматы ж?не Жамбыл
?) Алматы ж?не Шы?ыс ?аза?стан
Б) Жамбыл ж?не ?ара?анды
В) О?т?стік ?аза?стан ж?не Жамбыл «Кері байланыс»
О?ушылар?а стикер пара?ы таратылады. О?ушылар саба?тан ал?ан ?серлерін жазып, ?алдырады.
?ІІІ Ба?алау
ІХ ?йге тапсырма беру ?арл?? ?а?анататы
Просмотр содержимого документа
«?арл?? ?а?анаты »
Сабақ №26
Пәні Қазақстан тарихы
Сыныбы 10
Сабақтың тақырыбы Қарлұқ қағанаты
Сабақтың мақсаты :
Білімділік Оқушыларға орта ғасырларда өмір сүрген
Қарлұқ қағанатының территориясы, тұрмысы мен шаруашылығы, ішкі және сыртқы саясаты жайында
білім беру.
Дамытушылық Оқушыларға Қарлұқ қағанатын таныстыра
отырып, ойлау және есте сақтау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік Оқушыларға Қарлұқ қағанаты жайында білім бере
отырып, батырлыққа, ерлікке және ел тарихын танып білетін, елін сүйетін патриот тәрбиелеу.
Сабақтың типі аралас сабақ
Сабақтың түрі дәстүрлі сабақ
Әдісі сұрақ-жауап,баяндау
Көрнекілігі интерактивті тақта, карта,суреттер
Сабақтың жоспары:
І Ұйымдастыру кезеңі
ІІ Үй тапсырмасын сұрау
ІІІ Үй тапсырмасын қорытындылау
ІҮ Жаңа сабаққа дайындық кезеңі
Ү Жаңа сабақты меңгерту кезеңі
ҮІ Жаңа сабақты бекіту
ҮІІ Жаңа сабақты қорытындылау
ҮІІІ Бағалау
ІХ Үйге тапсырма беру
Сабақтың барысы
І Ұйымдастыру кезеңі
а) Оқушылармен сәлемдесу,түгелдеу
ә) Сабаққа зейіндерін аудару
ІІ Үй тапсырмасын сұрау Автор орындығы
§24. Рефлексия жазып келу. Үй тапсырмасын орындап келген оқушы автор орындығына отырып рефлексиясын оқиды.
ІІІ Үй тапсырмасын қорытындылау. «Ой қозғау»
Оқушыларға ой қозғау сұрақтары беріледі:
1.Таң империясын ( император Гау Шиянжыны) арабтар ойсырата жеңуіне кімдердің көмегі маңызды болды?
2. Болат, шығыл, ташлақ тайпаларынан тұратын қағанат
3. Олар сары және қара болып бөлінген жоқ
4. Атлах шайқасында арабтар кімдермен одақтасты?
5. «Қ» әріпінен басталып «қ» әріпінен аяқталатын қағанат атауы
ІҮ Жаңа сабаққа дайындық кезеңі
Сергіту сәті
Оқушылардың ойын жинақтайтын жаттығу жасалады.( әуен ырғағымен)
Жаңа сабақ жоспары
1. Қарлұқ қағанатының құрамы, орналасқан жерлері.
2. Қағанаттың саяси жағдайы.
3. Шаруашылығы.
4. Мәдениеті.
Ү Жаңа сабақты меңгерту кезеңі
Орта ғасырлардағы Қазақстан
Кейінгі орта ғасырлардағы Қазақстан
Дамыған орта ғасырлардағы Қазақстан
Ерте орта ғасырлардағы Қазақстан
Қарлұқ қағанаты
| Қарлұқтар жайындағы деректер |
Араб тарихшысы
Әл-Марвази
Қарлұқ құрамында 9 тайпа енген: Үш жікіл, үш бескіл, бұлақ, көкеркін, тухси.
Қытай дерегі Ү ғасырда
Бұлақ руы Алтай тауының баурайын мекендеген.
“Таншу” әулеттік хроникасы. ҮІІ ғасырда
Түрік тілдес тайпалардың бірі; бұлақ, жікіл, ташлық
Саяси жағдайы
+766-775жж.Қашқарияны жаулап алды;
+ҮІІІ ғасырдың ортасында күшейіп, мемлекет құрды;
-ІХ ғасырдың басында Ұйғыр қағанатынан жеңілді;
+840 ж.қырғыздармен бірігіп, Ұйғыр қағанатын жеңді;
-ІХ ғасырдың ортасында Саманилер Испиджапты, Таразды басып алды;
+712-713ж мен 756 ж.арабтарға қарсы күрестің бірінші кезеңі;
-ҮІІІ ғ. ІІ жарт.-ІХ ғ. аяғы арабтарға қарсы күрестің екінші кезеңі;
-940 жылы Қарлұқ қағанаты талқанданды
Шаруашылығы
Отырықшы егін шаруашылығы
Жартылай көшпелі және жартылай отырықшы
мал шаруашылығы
Оқулықпен жұмыс (ресурстар таратылады)
Оқушылар берілген тапсырманы оқып шығып, әр топ өздеріне берілген жұмыстарды орындайды.
1 топ
«Мәтіндік ақпарат» Қарлұқ қағанаты жайында мәтіндік ақпарат береді.
2 топ
«Сандық ақпарат» Қарлұқ қағанатынан барлық сандық ақпаратты береді.
3 топ
«Бейне ақпарат» Қарлұқ қағанаты жайындағы суреттерден слайд жасайды.
ҮІ Жаңа сабақты бекіту Ассоцация
Әр топ Қарлұқ қағанаты бойынша ассоцация жасайды. Мысалы, қағанат, қаған, Суяб, Ұйғыр қағанаты, Білге Күл Қадыр хан, Арсылан т.б.
ҮІІ Жаңа сабақты қорытындылау Тест
1.Қарлұқ қағанаты неше жыл өмір сүрді?
А) 200 жыл
Ә) 186 жыл
Б) 184 жыл
В) 195 жыл
2.Қарлұқ қағанаты барлығы неше тайпадан тұрды?
А) 3
Ә) 9
Б) 11
В) 10
3.Ұйғыр қағанаты Қарлұқ қағанатының қай жағында орналасты?
А) батысы
Ә) шығысы
Б) солтүстігі
В) оңтүстігі
4.Қарлұқ шаруашылығы нешеге бөлінді?
А) 2
Ә) 3
Б) 4
В) 5
5.Қарлұқтар Атлах шайқасында кімдермен одақтасты?
А) Соғдылармен
Ә) Саманилермен
Б) Арабтармен
В) Қырғыздармен
6.Қарлұқ қағанаты Ұйғыр қағанатын қай жылы жеңді?
А) 940 жылы
Ә) 840 жылы
Б) 766 жылы
В) 756 жылы
7.Қарлұқтардың орталығы қай қала болды?
А) Тараз
Ә) Суяб
Б) Испиджаб
В) Баласағұн
8.Қарлұқтардың Ұйғыр қағанатына қарсы күресі қанша жылға созылды?
А) 10 жылға
Ә) 25 жылға
Б) 30 жылға
В) 20 жылға
9.Қарлұқ қағанатының құрылған жылы
А) 751 жылы
Ә) 749 жылы
Б) 753 жылы
В) 756 жылы
10.Қарлұқ қағанаты қазіргі қай облыстардың жеріне орналасқан
А) Алматы және Жамбыл
Ә) Алматы және Шығыс Қазақстан
Б) Жамбыл және Қарағанды
В) Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл «Кері байланыс»
Оқушыларға стикер парағы таратылады. Оқушылар сабақтан алған әсерлерін жазып, қалдырады.
ҮІІІ Бағалау
ІХ Үйге тапсырма беру Қарлұқ қағанататы
