3.Но?ай Ордасыны? этникалы? ??рамы туралы не білесі?дер?
4.Тайб??ылы?тар деген кімдер?
5.Иба? хан ?ай ?улеттен шы?ты?
Ой ?оз?ау:
Слайд к?рсету:
?біл?айыр хан туралы не білеміз?
Ма?ынаны тану:
?біл?айыр хан 1411ж Т?ркістан ?аласында д?ниеге келді. Жошы ханны? 5-ші ?лы Шайбани хан ?рпа?ы.Шы??ыс ханны? 18-ші ?рпа?ы. А? Орда XV? 20ж.ыдырады. ?біл?айыр (1428-1468ж.ж) Кіші ж?зге 40-жыл хан болды.
Балалы? ша?ы : Т?ркістан ?аласында ?тті. Осы ?алада?ы медреседен білім ал?ан. Ол керемет ?ылышкер,сада?шы мерген.Адал, ?діл, к?реген ?з Т?уке хан ы?ыласы ерекше ?біл?айыр?а ауып ?асына алады.
Жасты? ша?ы:1428 жылы хан болды, неб?рі 17 жаста еді. Ханды?ты? саяси беделі к?терілді. «?збек ханды?ы», «?біл?айыр ?лысы», «?ыпша? ханды?ы» деп аталды.
Ханды?ты? орналас?ан жері:Батысында Жайы? (Орал),Шы?ыста Бал?аш, О?т?стікте Арал те?ізімен Сырдарияны? т?менгі а?ысы, Солт?стікте Тобыл ж?не Ертіс ?зендеріні? орта саласы аралы?ын алып жатты.
«То?сан екі баулы ?збек» 92 ру-тайпадан т?р?ан.
Негізгі ?ш халы? шайбанилер, ?ара?алпа?тар, ?аза?тар бол?ан. ?біл?айыр хан ?арсыластары Махм?т-?ожа ханды ж?не ма??ыт ?мірі Уа?ас биді же?еді.1431 ж То?а Темір ?рпа?ына ?арсы шай?ас Екірет?п деген жерде же?іске жетті. 1446 ж Атбасар ма?ында М?стафа ханды же?ді. Арк?к, Сы?ана?,Соза?,А??ор?ан,?зкентті басып алды.Сы?ана? ?аласы орталы? етті.1446 жылы Самар?анды басып алды. Сы?ана? ?аласы т?бінде 1456-1457 ж.ж. ?з-Темір тайшы баста?ан ойраттармен со?ыста же?ілді. Хан б?л айма?ты тастап, Дешті ?ыпша? жеріне кетті.же?ілу себебі ішкі ба?таласты? пен ?айшылы?тар деп ойлады.1468ж Мон?ол ханды?ыны ?арсы жоры??а шы?ады. Жоры?та ж?ріп Алматы ма?ында А??ыста деген жерде ?айтыс болды.Жоры? н?тижесіз ая?талып,ханды? м?лде ?лсірейді.?біл?айыр ?рпа?тары Шы?ыс Дешті ?ыпша? жеріне билік ж?ргізуден айырылады.
Бас?атыр?ыш ойыны:
Мына терминді ??растыр
РАЙ?ІЛЫ?Б
ИАБШЙНА
ФАТСМ?А
Жылдар с?йлейді ойыны:
1428ж
1431ж
1446ж
1456-1457ж
1468ж
92
?орытынды: ?біл?айыр хан т?сында ханды?ты? саяси беделі к?терілді.?біл?айыр ханды к?птеген ру- тайпалар ?кілдері ?олдап, хан сайла?анымен,ханды?ты? ішінде жер, ел, билік ?шін талас тартыс к?шейіп т?рды.?аза? ханды?ы ??рылды.
Саба?ты бекіту:
О?ушыларды ба?алау:
?йге тапсырма беру:28 о?у,деректер жинау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?біл?айыр ханды?ы »
Сабақтың тақырыбы: 28 Әбілқайыр хандығы
Мақсаты:
Білімділік:Оқушыларға Әбілқайыр хандығының құрылуы, хандықтың этикалық құрамы, хандықтың нығаюы және әлсіреуі жайында мәлемет беру.
Дамытушылық: Әбілқайыр хан жайындағы білімдерін одан әрі дамыту,қызығушылығын ұлғайту.
Тәрбиелік:Білім, ғылымға қызығушылықтарын арттыру, адамгершілікке, имандылыққа, білімділікке тәрбиелеу, өмірін үлгі ету.
Сабақтың түрі:Дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі:Сұрақ-жауап
Сабақтың көрнекілігі:Карта,сурет,слайд
Сабақтың барысы:1.Үйымдастыру
2.Үй тапсырмасын сұрау
3.Жаңа сабақ
1.Ноғай Ордасының құрылуы туралы не білесіңдер?
2.Орданың орналасқан жері?
3.Ноғай Ордасының этникалық құрамы туралы не білесіңдер?
4.Тайбұғылықтар деген кімдер?
5.Ибақ хан қай әулеттен шықты?
Ой қозғау:
Слайд көрсету:
Әбілқайыр хан туралы не білеміз?
Мағынаны тану:
Әбілқайыр хан 1411ж Түркістан қаласында дүниеге келді. Жошы ханның 5-ші ұлы Шайбани хан ұрпағы.Шыңғыс ханның 18-ші ұрпағы. Ақ Орда XVғ 20ж.ыдырады. Әбілқайыр (1428-1468ж.ж) Кіші жүзге 40-жыл хан болды.
Балалық шағы : Түркістан қаласында өтті. Осы қаладағы медреседен білім алған. Ол керемет қылышкер,садақшы мерген.Адал, әділ, көреген Әз Тәуке хан ықыласы ерекше Әбілқайырға ауып қасына алады.
Жастық шағы:1428 жылы хан болды, небәрі 17 жаста еді. Хандықтың саяси беделі көтерілді. «Өзбек хандығы», «Әбілқайыр ұлысы», «Қыпшақ хандығы» деп аталды.
Хандықтың орналасқан жері:Батысында Жайық (Орал),Шығыста Балқаш, Оңтүстікте Арал теңізімен Сырдарияның төменгі ағысы, Солтүстікте Тобыл және Ертіс өзендерінің орта саласы аралығын алып жатты.
«Тоқсан екі баулы өзбек» 92 ру-тайпадан тұрған.
Негізгі үш халық шайбанилер, қарақалпақтар, қазақтар болған. Әбілқайыр хан қарсыластары Махмұт-Қожа ханды және маңғыт әмірі Уақас биді жеңеді.1431 ж Тоқа Темір ұрпағына қарсы шайқас Екіретүп деген жерде жеңіске жетті. 1446 ж Атбасар маңында Мұстафа ханды жеңді. Аркөк, Сығанақ,Созақ,Аққорған,Үзкентті басып алды.Сығанақ қаласы орталық етті.1446 жылы Самарқанды басып алды. Сығанақ қаласы түбінде 1456-1457 ж.ж. Үз-Темір тайшы бастаған ойраттармен соғыста жеңілді. Хан бұл аймақты тастап, Дешті Қыпшақ жеріне кетті.жеңілу себебі ішкі бақталастық пен қайшылықтар деп ойлады.1468ж Монғол хандығыны қарсы жорыққа шығады. Жорықта жүріп Алматы маңында Аққыста деген жерде қайтыс болды.Жорық нәтижесіз аяқталып,хандық мүлде әлсірейді.Әбілқайыр ұрпақтары Шығыс Дешті Қыпшақ жеріне билік жүргізуден айырылады.
Басқатырғыш ойыны:
Мына терминді құрастыр
РАЙӘІЛЫҚБ
ИАБШЙНА
ФАТСМҰА
Жылдар сөйлейді ойыны:
1428ж
1431ж
1446ж
1456-1457ж
1468ж
92
Қорытынды: Әбілқайыр хан тұсында хандықтың саяси беделі көтерілді.Әбілқайыр ханды көптеген ру- тайпалар өкілдері қолдап, хан сайлағанымен,хандықтың ішінде жер, ел, билік үшін талас тартыс күшейіп тұрды.Қазақ хандығы құрылды.
