5-сынып. ?аза?стан тарихынан ??гімелер
Саба?ты? та?ырыбы: § 15. ?ола д?уіріні? ?оныстары
Саба?ты? ма?саты:Білімділік: ?ола д?уірі, оны? адамзат тарихында?ы ма?ызы, ?ола д?уіріні? м?дениет ескерткіштері, оны? ерекшеліктері туралы білім беру.
Дамытушылы?: ?ола д?уіріні? адамзат баласыны? басынан кешірген тарихи кезе?дегі орны ж?нінде, кола туралы т?сініктері мен оны? бас?а металдардан артыкшылы?ы пен ерекшелігін ашып к?рсете білу, картаны? к?мегімен ?ола д?уіріні? ?аза?стан аума?ында?ы айма?тарын аныктай білу кабілеттерін дамыту.
Т?рбиелік: Адамзат дамуында?ы ?лы жетістіктерді? е?бекті? аркасында келгендігін айта отырып, о?ушыларды е?бекті с?юге, адамгершілікке т?рбиелеу. ?аза? жеріні? тарихы адамзат тарихыны? ??рамдас б?лігі екенін ??ыну.
Саба?ты? т?рі: аралас ?дісі: баяндау П?наралы? байланыс: география
К?рнекілік:1.«Ежелгі ?аза?стан» картасы.2. Жергілікті ?лкетану м?ражайында?ы ?ола д?уіріні? ескерткіштері.
3. Тас бетіне т?рлі суреттер салын?ан ?ола д?уірі адамдарыны? рухани м?дениеті туралы т?сінік беретін суреттері.
Саба?ты? барысы I. ?йымдастыру кезе?і. II. ?й тапсырмасы.
?й тапсырмасын параграфты? со?ында?ы мына с?ра?-тапсырмаларды? к?мегімен бірнеше о?ушыдан жеке-жеке с?рап шы?амын. 1. Ежелгі тас д?уірінде ?орша?ан орта, таби?ат кандай болды?
2. Орта тас д?уірінде ?андай а? аулайтын ??ралдар шы?ты?
3. Мезолит д?уірінде ?андай ?згерістер орын алды?
4. Мезолит а?шылары кандай жетістіктерге жетті?
5. Жа?а тас д?уірінде ?андай ірі жа?алы?тар болды?
Жа?а такырыпты? жоспары: 1. ?ола д?уірі.
2. ?ола д?уіріні? ерекшелігі.
3. ?ола д?уірі (мы?) м?дениеті.
4. Ескерткіштері.
Тас д?уірінен кейінгі ірі д?уір ?ола д?уірі деп аталады Ол б.з.б. II—I мы?жылды?ты камтиды. Одан кейін коланы? мыстан айырмашылы?ын ашып к?рсетемін. ?ола мыс пен калайыны? ?осындысы. Б?дан кейінгі уа?ыттарда адамдарды? негізгі шаруашылык ??рал саймандары негізінен ?оладан жасала баста?анын, оны игеруді адамдар калай ?йренгені ж?нінде кызы?ты етіп ??гімелеп беруге болады. Еуразияны? далалы айма?тарында ?оланы игеру ісі ерекше ?ар?ынмен дамыды. ?ола д?уірінде рулы? ?атынастар біржола ыдырап, арнайы шаруашылы?пен айналысатын тайпалы? бірлестіктер пайда болды. Одан кейін кола д?уіріндегі ерекшелігін мына кесте т?рінде ашып к?рсетемін. ?ола д?уіріні? ерекшелігі Т?сті металдар мен алтынды игеру
К?шпелі мал шаруашылы?ыны? пайда болуы
Теселі егіншілікті? пайда болуы
Андрон (мы?) м?дениеті та?ырыпшасын окушылар?а кезек-кезек о?ытамын, ал ?ал?ан окушылар оны? мазм?нын т?сіндіреді. О?ушыларды? Андрон м?дениеті туралы т?сінігін еске жаксы са?тауы ?шін мына т?мендегі тірек сызбаны пайдаланамыз . Мы?
Орталык ?аза?стан
Б??ылы
Ачинск
Андрон м?дениеті
- Кент арий, тур, ?иян
- 150-жуьщ ?абір 30-?а жуы? коныс
- егіншілік
- мал шаруашылы?ы
?ола д?уіріні? ескерткіштері ?аза?станны? солт?стік, орталы? ж?не батысынан табыл?ан. Соларды? негізгілері Алексеевка, ?ралысай, Тастыб?лак, Там?алы, Петровка, Бесбай, Ал?абас, Беласар, Б??ылы, ?анай, Бе?азы-Д?ндібай м?дениеттері. О?ушылар?а ?осымша м?лімет ретінде Бе?азы-Д?ндібай м?дениеті туралы ??гімелеп айтып беремін. А. X. Маргулан. Бегазы-Дандыбаевская кулътура ?ентрального Казахстана. Алма-Ата, 1979; ??лама т?лга, та?дыр, тагылым(?лкейМаргрлан туралы естелік ма?алалар). Павлодар, 2004.
Жа?а та?ырыпты ме?геруді? келесі сатысы сабакта ?ткен жа?а с?здер бойынша ж?мыс: алдын ала ?йден дайындап жазып ?келген теселі егіншілік, Андрон м?дениеті, петроглифтер деген с?здер жазыл?ан плакатты такта?а іледі. Та?ырыпты окушылар калай ме?гергендігін тексеру ?шін т?мендегі с?рактарды коямын. О?ушылар с?ракты? жауабын жылдам беруі тиіс.
1. ?ола д?уірі кай кезе?ді камтиды?
2. ?ола калай алынады?
3. ?ола д?уіріні? ?ш ерекшелігін айтып бері?дер
4. ?ола д?уіріні? ірі м?дениеті неліктен Андрон немесе мы? м?дениеті деп аталады?
5. ?ола д?уірінде ?аза?стан т?р?ындарын ?алай ата?ан?
6. ?ола д?уіріні? ескерткіштері е? к?п шо?ырлан?ан ??ір?
7. ?азак жерін кола д?уірінде мекендеген тайпалар ?ан-дай тілдік топ?а жаткан?
9. ?ола д?уірінде егіншілікті? ?андай т?рі пайда болды?
10. ?ола д?уіріні? ескерткіші Бе?азы-Д?ндібай м?дениетін ашкан к?рнекті ?алымды ата.
?йге тапсырма. 15-параграфты о?ып, со?ында?ы с?рак-тапсырмалар бойынша дайындалып келу. ?ола д?уіріні? е?бек к?ралдарыны? суретін ?здеріні? ойынша салып келіп, ??гімелеп айтып беру.