«Жылан б?з?ан ?ала» немесе «Мейрамт?бе» жайында?ы а?ыз
Нургул Калдыбекова Зулхарнаевна
?йтеке би атында?ы орта мектебіні? тарих п?ні м??алімі.
Жайылма ауылы
Сарысу ауданы
Жамбыл облысы
Мен ?зім ?ызылорда облысы,Жа?а?ор?ан ауданы, Келін т?бе ке?шарында ?скенмін.
Адам кішкентайынан ертегі, ??гімелерге,а?ыздар ты?да?анды жа?сы к?реді. Мен де сондай ??гіме ты?да?анды жа?сы к?ретіндерді? бірімін. ?кем бізді ?асына алып отырып бол?ан о?и?алар мен а?ыздарды айтып беруші еді. Біз б?л а?ызды ?анша ты?даса? та ?кемізді? аузынан сан рет ты?да?анды жа?сы к?ретінбіз. ?кем ?немі б?л а?ызды айтпас б?рын, к?зін ?за??а ?аратып ойлана бастаушы еді.
- Анау ауылды? шетіндегі к?ріш егетін егістікті? ар?ы жа?ында ?лкен т?бе бар. Сол т?бе «Жылан б?з?ан ?ала» деп аталады.
Б?рын?ы ?ткен заманда жеті ?ор?аннан т?ратын ?ала болыпты. Сол ?аланы? е? шетінде жал?ыз басты кедей кемпір т?рыпты. Сол кемпір к?ндерді? к?нінде жал?ыз ешкісін сауып с?тін тоста??а ??йып боса?аны? жанына ?ойып ?йы?тапты. Азанда т?рса сол тоста?ты? ішінде с?т жо?, орнында алтын тиын жатыпты. Алтынды к?рген кемпір ерте?іне та?ыда с?т ?ойыпты. К?ніге сол жа?дай ?айталанып отырыпты. Б?л не н?рсе деп бір к?ні а?дып жыланды ?стап алыпты. Сонда жылан: -Сен мені ?лтірме, мен са?ан к?ніге осылай алтын беріп отырамын. Сен ешкімге айтпа, айтса? мына ауыл т?бімен ?ирайды,- депті. Алтыны к?бейген кемпір бір к?ні базар?а сауда жасап шы?ыпты. Бір к?н сауда жасайды,екі к?н сауда жасайды, ?шінші к?н сауда жасайды. Алтын тиынмен сауда жасап ж?ргенін к?рген ханны? у?зірлері кемпірді хан?а айтып келеді. Дереу хан кемпірді сарайына алдыртып, кемпірден с?райды. -Алтынды ?айдан алды??-деп. Кемпір айтпайды. Хан ?лім жазасына кеседі. Кемпір ?оры??аннан: - Айтамын біра?, мына елге зияны тиеді, ел аман ?алмайды,-дейді. Хан к?нбей кемпірге айт?ызады. Кемпір к?ніге с?т ?ойып, оны? орнына алтын тиын алып ж?ргенін айтады. Оны естіген хан дереу у?зірлерін сол жыланды ?стап келуге б?йры? береді. У?зірлері сол т?ні жыланды а?дып ?стап алады. Жыланды ?стап алып алтын ал?ыздырып ?зін ?лтіріп тастайды. Сол к?ні алапат д?рбеле? басталып ?ала ортасына ?йіліп ?лкен т?беге айналыпты. Сол ?аланы? бір ?ана т?р?ыны к?рші ?ала?а кетіп, ол к?ні ?з ?йінде болмапты. Сол баланы іздеп бір жылан жол?а шы?ыпты. Бала ж?рген ауыл?а ?арай келе жат?ан бір отар малды? алдында?ы текені? м?йізіне оралып бала?а келе жатады. Оны к?рген малшы дереу ауыл?а шауып келіп, бол?ан жа?дайды баяндайды. Оны естіген бала не істерін білмей ?лкендерден а?ыл с?рапты. Сонда сол ауылды? а?са?алдары баланы? басына жеті ?абат нан ж?не кетпенді ?ойып жыланны? ?арсы алдына отыр?ызып ?ояды. Баланы к?рген жылан бір ша?ырым жерден секіріп келіп баланы? басына т?седі. Жеті нанды тесіп ?тіп, кетпенге келіп тіреліп жылан ?ліп ?алыпты. Сол жыланны? алапатынан бір ауылдан бала ?ана тірі ?алыпты. Ел аузында жеті нан тарату ж?не кетпенні? ортасы осыдан тесік бол?ан деседі.?азіргі кезде осы т?бені? жанына жаяу адам ?те алмайды. Тек ?ана аттылы адам ?ана т?бені? ?стінен ?те алады. ?стінен ?ара?анда т?бе жеті ?абат ты ?ор?анны? орны аны? к?рінеді,- деп отыратын ?кем. Осы а?ызды естіген біз жеті нанны? ?асиеті мен жыланны? жылы-жылы с?йлесе? жылан інінен шы?ады деген с?зін жадымызда са?тап ?стік. Жыланны? да ?зіндік ?асиеттері де жеткілікті. Сол ?асиетті ?адірлей білейік.
