"Алтын адам" археологиялық олжасы.

Пәні

Қазақстан тарихы

Мектеп

№39 мектеп гимназия

Пән мұғалімі

Ақжігітқызы А

Күні:9.12.19

Сынып:5 «Ә»

Қатысқандар -

Қатыспағандар -

Тақырыбы

«Алтын адам» археологиялық олжасы

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

5.2.3.1.Қазақстандық ғалымдардың рхеологиялық жаңлықтарын білу.

Сабақ мақсаттары

Есік обасынан табылған «Алтын адам» кім болғанын анықтайды, біледі, түсінеді. Есік обасының археологиялық олжаларымен танысады. (білу, түсіну)

Сақ тайпалық одақтарының археологиялық ескерткіштерін анықтайды, спаттайды. (талдай, қолдану)

«Алтын адам » археологиялық жәдігерінің ашылуының маңызы зор, деген тұжырымды қолдайтын үш дәйек келтіреді, баға береді. (талдау,қолдану, бағалау)

Бағалау критерийі

1.Есік қорғанынан табылған «Алтын адам» туралы ақпарат көру арқылы үшін кем дегенде 2 құнды дерек жазады .

2.Деректермен жұмыс жасап, археологтардың жаңалықтары туралы тарихи диктант толтырады.

3.Археологиялық олжалар жәдігерлер,Қазақстаннан табылған Алтын адамдар мен ғалымдар туралы маңызыд ақпарат жинайды.

4. «Алтын киімді адам» жәдігерінің кем дегенде 3-ін сипаттайды.

Тілдік мақсаты

Айтылым-Есік қорғанынан табылған құнды жәдігерлер сақтардың тұрмыс тіршілігі туралы ақпарат айтады.

Тыңдалым- Бейнежазба арқылы түсінгенін айта алады

Сөз тіркестерімен жұмыс. Сөз тіркестерді қолданып, кем дегенде 2 сөйлемнен тұратын ақпараттар жазад (жазылым дағдысы);

Қажетті сөздер мен сөз тіркестері: шошақ төбелі, жәдігер, оба, мүрде.көсем,патша, археология,қорған,оба/қорым,

«Алтын адам»,«Аңдық стиль»

Құндылықтарға баулу

Тарихтың мәдениет пен тілдің біртұтастығы. «Алтын киімді адам» Қазақстанның азаттық символы. Төбе бөркіндегі қанатты тұлпарлар бейнесі елтаңбамызға енді. Тәуелсіздік монументінің негізгі бейнесі де осы «Алтын адам» екенін түсіндіру барысында, оқушыларды өз елінің тарихи құндылықтарын құрметтеуге, қорғауға, мақтаныш сезімін тудыруға баулу.

Пәнаралық байланыс

Дүние жүзі тарихы,География, Өнер

Тақырып бойынша алдыңғы білім:

Сақтар жайында жазбаша деректер туралы біледі

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекеттер

Ресурстар

Сабақтың басы

5 мин

Оқушыларға жағымды психологиялық ахуал туғызу.

«Мадақтау» әдісі арқылы оқушыларға бүгінгі сабақта мақсатымызға жету бағытталады.

Біз ең үздік,тапқыр,білімді оқушылармыз ба?

Біз алға қойған мақсаттарымызға жетеміз бе?

Біз ешқандай қиындықтардан қорықпай өзімізге керек құнды деректермен жұмыс жасаймыз!

Тақырып бойынша алдыңғы білімі бойнша сұрақтар қойылады: «ақиқат» немесе «жалған» белгілер арқылы жүргізіледі.

Парсылар шошақ бөрік киетін сақтарды тиграхауда сақтары деп атаған. « ақиқат »

Каспий теңізінен бастап сақтардың басым бөлігін дайлар деп атайды.« ақиқат»

Дайлардың шығыс жағында сарматтар мекендеген «»Страбонның «Тарих» кітабының авторы. « жалған»Азиялық скифтер дегеніміз сақ тайпалары « ақиқат»Хаум сусынын дайындаған сақтар парадарайа сақтары.« жалған»

Аңдары бейнелеу өнері «аң стилі» деп аталады « ақиқат»

Тақтда «Алтын киімді адам» және алтыннан жасалған бұйымдардың суреті арқылы оқушылардың жаңа тақырыпқа қызығушылығы арттыра отырып сабақ тақырыбын ашады.

«Миға шабуыл» әдісі

1.Суреттен не көріп тұрсыздар?
2. Қандай ерекшелік байқадыңыздар?
-Тақырыпты болжап көріңіз..... Бұл адам жай адам емес, өзі бір ерекше адам болған. Ол бүкіл әлемге танымал және бүкіл дүние жүзінде жалғыз – ақ. Ол адам б. з. д. V – IV ғасырларда өмір сүрген, бай отбасынан шыққан. Байлығы сонша асып - тасыған, тіпті бас киімі мен аяқ киімінде алтыннан тіккізген... 
- Балалар, бұл адам кім? 
Дескриптор:

1. Суреттегі Алтын киімді адамды таниды.

2. Алтын киімді адам туралы мәлімет береді.

Түрлі-түсті карточкалар

Сабақтың ортасы 5мин

5 мин

5 мин

5 мин

5 мин

5 мин

5 мин

2.Жаңа сабақты меңгерту үшін Интерактивті тақтадан бейнежазба көрсету

Ж/Ж 1-Тапсырма- бейнежазбадан «Алтын киімді адам» жайында не білгеніңізді баянданыз.

Дескриптор:

1.Сұрақтарға жауап бере алды.

2. Бейнежазбадан қосымша 2 мәлімет алғанын жазады.

ҚБ смайлик

Жұппен жұмыс 2-тапсырма: Есік қорғанынан табылған «Алтын адамның» зерттелуі туралы жалпы ақпарат алу үшін оқушылар тарихи диктант беріледі.

1 жұп.

1969 жылы Қ.А.Ақышевтің жетекшілігімен археологтар Есік обасыныан «Алтын адамды» тапты.Ғалымдар жерлеген адам 17-18 жастағы ханзада екенін анықтады.

2 жұп.

Алтын адам б.з.д IV-III ғасырларға жатады. Алтын адамның бойы 165 см.Сауыты да,киімі де алтынмен қапталған.Бұл Қазақстан жерінен табылған ең алғашқы алтын адам.

3 жұп.

Обадан 4 мыңнан астам алтын әшекей бұйымдар табылды.Олар алтын киім-кешек,жүзік,алқа,белбеу және қару жарақ.Күміс тостаған мен қыш ыдыстар,қола айна бірге жерленген.

4 жұп

Елімізде тұңғыш «Алтын адам» археологиялық есекрткішінің табылуы өзге обалардың ашылуына бастама болды.Алтын киімді адамдар Қазақстанның барлық аймағынан табылды.

Дескриптор

1.Бос орындарды толтырды.

2. Қазақстандық ғалымдардың археологиялық жаңалықтарын білді.

Жұптар бір- бірін бағалайды.

Топтық жұмыс

3-Тапсырма- 1 топ «Жәдігірлер сөйлейді» оқушыларға археологиялық жәдігерлер беріледі,жәдігерлерге анықтама жазады.

2 топ Алтын адам туралы барлық құнды деректерді топтастырады.

Алтын адам

3 топ. Қазақстанда табылған барлық алтын адамдарға сипаттама беріледі.

Дескриптор:

1.Барлық оқушылар- жәдігерлерді сипаттай алады.

2.Алтын адам туралы құнды мәліметтерді топтастыра алады.

3.Қазақстанда табылған алатын адамдарды зерттеген ғалымдармен жұмыс жасай алады..

Топпен бағалау.2 жұлдыз 1 тілек оқушылар әр топты бағалайды.

4 тапсырма Картамен жұмыс.

Дескриптор:

1. Сұраққа жауап берді.

2. Дәлел келтірді.

«Мадақтау» әдісі

Сергіту сәті: « Ипподром» оқушылар «шабарман» деген кезде орнында тұрып аяқтарын қозғалтады, «көрермен» дегенде қол шапалақтап қошемет көрсетеді

«Менің қаламым» әдісі тапсырмаларының бірін таңдап орындаңыз:Дәптермен жұмыс

A-тапсырмасы:

1.Алтын адамды 1969 – жылы ..
2. Алтын адам киімі төрт мыңға жуық...

3. Алтын адам ерекше ..........туындысы...

В-тапсырмасы:

Есік обасынан табылған маңызды үш заттың тізімін жасап, сипаттаңыз.

1-зат.............................................................................................................................................................2-зат.............................................................................................................................................................3-зат........................................................................................................................................................................

С-тапсырмасы:

Академик Досмұхамед Кішібеков: “1969 жылы Алматы облысының Есік қаласына жақын жерден бұдан екі жарым мың жыл бұрын өмір сүрген “Алтын адам” табылды. Бұл, әлем ғалымдарының пікірінше, Египеттегі Тутанхамоннан кейінгі екінші үлкен ғылыми жетістікке жататын жаңалық еді” (“Егемен Қазақстан”31.10.07). Академиктің осы пікірімен келісесіз бе? Ия. Жоқ.

1дәлел.......................................................................................................................................................2дәлел.....................................................................................................................................................3дәлел..................................................................................................................................................

АКТ

Кинометафора

«Ой қозғау»

Ежелгі Қазақстан

Қазақстан балалар энциклопедиясы. «Арнау» баспасы 2004 ж

Нұрсадық Сарғожаев

Алтын адам атамекені. «ТНК 2030»2008 жыл

Ежелгі Қазақстан картасы.

Сергіту сәті

Сабақтың соңы

10 минут

Кері байланыс

5 Тапсырма - «Кезбе тілші» әдісі

Оқушыларға бүгінгі сабақтан алған білімдерін тексереді.

• «Алтын киімді» адам кай жерден табылды?

• «Алтын киімді» адамды тапқан белгілі ғалым-археолог кім?

• Қорымды зерттеу не септі қиын болды?

• Сақ жауынгері мүрдесі басы кай жакка каратылып жерленген?

• Қабірдің қай бөлігінен ыдыстар, зергерлік бүйымдар табылды

• Қабірден табылған қолөнер заттары қандай стильде бейнеленген?
  
  

Дескриптор:

1. Сұраққа жауап берді.

2. Сабақтың түсінуін қадағалайды.

Алтын медальдармен бағаланады.

Саралау- оқушыға мейілінше қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыға тапсырманы қалай түрлендіресіз?

Бағалау – оқушы білімін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс – денсаулық, қауіпсіздік, АКТ-мен байланыс. Құндылықтармен байланыс (Тәрбие элементтері)

Шығаррмашылық жұмыс-

Оқушының қажеттіліктерін ескере отырып

• Ынталандыру, қолдау көрсету, формальды емес бағалау түрлері;

• Оқушылар өзара бағалайды;

• Жұппен бағалау жүргізеді;

• Зерттеу жұмысы қалыптастырушы бағалау ретінде жүзеге асады;

• Мұғалім әрбір тапсырмаға тиісті кері байланыс береді.

• Топтар арасында жұмыс жасау, талқылауды тыңдау немесе талқылауға көмек беру, қажетіне қарай топтар немесе жеке оқушыларға қолдау көрсету.

• Бекіту тапсырмаларының бірін орындау арқылы оқушылар алған білімді жалпылама қорытындылай отырып, өзіндік ой қалыптастырады.

Жас ерекшеліктер ескерілген.

Сергіту сәтін қолдану.