Саба?ты? та?ырыбы: «1986 жыл?ы Желто?сан о?и?асы».
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік: ?асырлар?а созыл?ан азатты?, т?уелсіздік жолында?ы к?ресімізді? ?айта жа??ырып, дербес мемлекет болуымыз?а жол аш?ан – Желто?сан о?и?асы жайлы м?лімет жина?тай отырып, о?и?аны? ма?ыздылы?ын, тарихта алатын орнын аны?тау.
Дамытушылы?: О?ушыларды? таным ?абілетін шы?дау, іздену ж?не сараптау ?абілеттерін дамыту. ?з ойларын еркін айтып, ?орытынды жасай білуге да?дыландыру.
Т?рбиелік: О?ушыларды Отанды с?юге, ?лтжандылы??а, а?алар ерлігін ??рмет т?ту?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: Еске алу саба?ы «?иыл?ан ?ыз?алда?тар»
?анатты с?здер: 1. Тарихым жатыр тасында,
Тіл ?атып келер ?асыр?а.
Азатты? дейтін ??ымны?,
Желто?сан т?р басында.
2. Желто?санны? ыз?ары-ай,
Кірпікке ?ат?ан м?здары-ай.
«Елім-ай» деп егілген,
?а?арман ?лдар, ?ыздар-ай!
Саба?ты? ?дісі: Ізденіс, ішінара зерттеу,ой ?оз?ау, пікіралмасу.
Саба?ты? к?рнекілігі: О?улы?, интерактивті та?та, презентация.
П?н аралы? байланыс:?дебиет, география, экономика, дінтану.
Саба?ты? барысы:
І. Кіріспе.
Т?уелсіздікке хал?ымыз о?айлы?пен жеткен жо?. 1986 жыл?ы Желто?сан о?и?асы д?ниені д?р сілкіндірді. Б?л о?и?а ?ызыл империяны? ж?регіне мірді? о?ындай ?адалды. Б?л кезде империяны? билеп-т?стеуі ?бден шегіне жеткен еді.
* Жо?арыда?ылар тарапынан аз ?лттарды? ма?сат-м?ддесі ескерілмеді.
* ?аза? тіліні? ?олданылу аясы шектеле т?сті.
* ?аза? мектептері к?птеп жабылып, орыстандыру саясаты ашы? ж?ргізілді.
* ?лтты? кадрларды ?сіруді? ?зі ?ата? ба?ылау?а алынды.
1986 жылы 18 минут?а созыл?ан ?аза?стан Орталы? Комитетіні?
? Пленумында елді? та?дырын халы?пен санаспай-а? м?скеуліктерді? ?здері шешті. Ширек ?асыр бас?ар?ан Дінм?хамед Ахмет?лы ?онаевты? орнына, ?аза?стан?а ?ш ?айнаса да сорпасы ?осылмайтын, Ульянов облысты? партия комитетіні? хатшысы, б?рын ?аза?станды к?ріп-білмеген Г. В. Кольбинні? сайлануы халы?ты? ашу-ызасын ту?ызды. Ке?ес ?кіметі ?мір с?рген
70 жылда ?аза?станды бас?ар?ан 21 басшыны? 18-і М?скеуден жіберілген бас?а ?лттарды? ?кілдері болса, ?аза?тан: М?хамед?алиев, Шолметов, ?онаев ?ана басшы болды.
Пленум шешіміне ?арсы шы?ып, ?лт намысын ту етіп к?терген, ?аза?ты? ?рімдей ?ыздары мен ?лдарыны? наразылы?ын «?лтшылды?» ж?не «наша?орлы? пен маск?немдік», деп ?дейі б?рмалап т?сіндірді. Б?л жылдар бойы ?ал?ып жат?ан ?лтты? намысты оятты. ?аза? жастарыны? Ке?ес Ода?ыны? ?стемдігіне ?арсы бас к?теруі, «жала?аш ?олмен от ?ста?анмен бірдей» еді. Желто?сан о?и?асыны? жа??ыры?ы ж?здеген жылдар?а кететініне, енді еш?андай к?м?н жо?.
Презентация «?иыл?ан ?ыз?алда?тар».
ІІ. Желто?сан о?и?асыны? себептері мен сылтауы ?андай еді?
ІІІ. Желто?сан о?и?асыны? сипаты ?андай болды?
І?. Желто?сан о?и?асына ?атыс?андар ?алай жазаланды?
?. ?айрат Рыс??лбеков (??рман?лиева С?ния)
?І. Л?ззат Асанова (Исаханова Айгерім)
?ІІ. С?бира М?хамеджанова (М?хамеджан?ызы Меруерт)
?ІІІ. Ербол Сыпатаев (Райымбекова А?ерке)
ІХ. Желто?сан о?и?асыны? ?орытындылары ж?не тарихи ма?ызы.
Х. Желто?сан ??рбандарын еске алу.
ХІ. ?айрат Рыс??лбеков жайлы тол?ау. «21 жас». (Сейтм?рат Айдана).
ХІІ. ?орытынды.
Ке?ес Ода?ы ?аншалы?ты жасыру?а тырыс?анымен, Желто?сан жа??ыры?ы шетелдерге де жетті. Шет ел азаматтары ала??а бейбіт шеруге шы?ушылар?а ?олданыл?ан шаралар?а наразылы? білдірді. ?сіресе, оларды 6 ай тергеуде ж?рген ?аза? баласы ?аратты? ?лім жазасына кесілуі ?атты ?обалжытты. Венгриядан 41 адам, Чехославакиядан 77 адам ?ол ?ой?ан, сонымен ?атар Польшада?ы «Иени форм», Мюнхендегі «Ди-Вельт», Нью-Йорктегі «Фридом хаус», Т?ркияда?ы бірнеше агенттіктерден м?лімдемелер келді.
«1986 жылы адам ???ы?тары мен т?уелсіздік ?шін к?рескен ?аза? студенті ?айрат Рыс??лбековті ?лім жазасына кесу д?рыс емес» деген жан-жа?тан келген хаттар мен телеграммалар сот шешіміні? ?ділетсіздігін д?ниеж?зіне паш етті. 1988 жылы 28 – с?уірдегі жарлы?пен ату жазасы 20 жыл?а ауыстырылды. К?п ?замай 21-мамырда ?. Рыс??лбеков д?ниеден ?тті. Елбасыны? Жарлы?ымен ?. Рыс??лбековке 1996 жылы 9 желто?санда «Халы? ?а?арманы» ата?ы берілді. Б?л барлы? Желто?сан о?и?асына ?атысушылар?а деген ерекше ??рмет еді.
Желто?сан о?и?асы хал?ымыз ?шін ?ай?ылы да ?аралы к?ндер болып санал?анымен, тарихымызды? шежіресіне алтын ?ріптермен жазылды. Уа?ыт ?алайда шынды?ты жасыр?ысы келгенімен, адалды? ?ні а?ыры жарып шы?ты. Б?гінде Желто?сан о?и?асын – ?стемдік саясат?а мойынс?нып, ?ара??ылана баста?ан халы?ты о?ыс оят?ан озы? ойлы о?и?а деп ба?алаймыз. Ол ел е?сесін езген жо?, елдігін к?терді. Санасынан ?лт рухы ?ше баста?андар?а са?ылау енгізді. Ата-бабаны? ?анымен ?ор?а?ан ?асиетті жеріні? ??нын арзандатушылар?а ?атал саба? болды. Ол же?іліс емес, же?іс еді! Ендеше, хал?ы ?шін басын ?атерге тіккен бірімізді? абзал а?а-апаларымызды, енді бірімізді? замандастарымызды 1 минут ?нсіздікпен еске алайы?.
ХІІІ. ?н: «Жасасын ?аза?!»
