1986 жыл?ы «Желто?сан о?и?асы»

М??алімі: Каратаева Д.О.

П?ні: ?аза?стан тарихы

Саба?ты? та?ырыбы:1986 жыл?ы «Желто?сан о?и?асы»

Саба?ты? ма?саты: 1. ?аза?станда?ы 1986 жылы желто?сан о?и?аларыны? себептері, салдары, сипаты, ?оз?аушы к?штері мен ма?ызы туралы т?сініктерін ке?ейту, ?міршіл -?кімшіл ж?йені? іріп –шіріп бара жат?ан принциптері туралы білімді игерту.

2. Желто?сан ??рбандарыны? ерлігіне ба?а беріп, та?ырыпты? себеп –салдарлы байланысын табу, басты м?селені ажырата білуге ж?не ?з ойларын еркін айтып, ?ортынды жасай білуге ?алыптастыру.

3. Отанс?йгіштікке, т?уелсіздікті ?астерлеуге, досты??а, ?йымшылды??а, ?з еліні? белсенді азаматы болу?а т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі:жа?а саба?. К?рнекіліктер: о?улы? кітап, интерактивті та?та, слайдтар

Барысы:

1. ?йымдастыру.

2. ?й тапсырмасын тексеру: Тест бойынша

1.1940 -1941 жж Орал ??ірінде жастарды? ?андай ?йымы ??рылды?

А) «?аза? хал?ыны? ?ор?аушылар ода?ы»: ?) « ?ш ж?з партиясы»

б) «Алаш» : в) «?ара арбакештер ?йымы»

2. Теміртау ?аласында?ы о?и?а ?ай жылы болды?

А) 1976 ж ?) 1987 ж; б) 1959ж : в) 1979ж:

3. «Жас т?лпар ?йымы» ?ашан ??рылды?

А) 1958ж; ?) 1985 ж; б) 1965 ж; в) 1963 ж:

4. ?ара?анды ?аласында ??рыл?ан жастар ?йымы ?алай аталады?

А) «Тайш?бар»; ?) «Жас ?аза?»; б) «Алаш»: в) «?аза? хал?ын ?ор?аушылар ода?ы»

5.1941 жылды? тамызында «Неміс автономиясын ??ру» туралы жарлы??а ?ол ?ой?ан КСРО Жо?ар?ы Ке?есіні? м?шесі кім еді?

А) М.И.Калинин. ?) В.И.Ленин: б) И.В.Сталин: в) Н.С.Хрущев:

6. Неміс автономиясын ??ру ?шін шы?арыл?ан шешімге байланысты ?арсы бас к?теру ?ай жылы болды?

А) 1978 ж; ?) 1979 ж: б) 1980 ж: в) 1975 ж:

7. «?аза? хал?ын ?ор?аушылар ода?ы» ?йымыны? жас жетекшісі:

А) С.Сейфуллин: ?) М.?уезов: б) Е.Сыпатаев: в) ?.?несов:

8. «Жас т?лпар» ?йымыны? жетекшісі кім?

А) С.Сейфуллин: ?) М.?уезов: б) Е.Сыпатаев: в) ?.?несов:

Д?рыс жауаптары:

1)А; 2)Б; 3)В: 4)?; 5)А : 6)? 7) В ; 8)?;

3) Жа?а саба?:

1986 жыл?ы Желто?сан о?и?асы ?р ?аза?ты? жан жарасы. ?алы? тарихты? пара?тарына ?анмен жазыл?ан б?л к?ндер жайында тол?ана да тебірене айту?а болады. Сол жылдарда ?аза?станда ?лтаралы? ?атынастар ушы?ып т?р?ан еді. ?аза? тілі м?ртебесіні? т?мендетілуі, ?аза? мектептеріні?, балаба?шаларыны? жаппай жабылуы, ?зге ?лт ?кілдеріні? жер-жерлерде ?аза?тарды т?мен санауы, ?ала берді Алматы ?аласына ауылдан келген а?айындарымызды? есепке т?ра алмай, ?ор болуы, ?з жерлерінде ж?ріп т?р?ын ?йге зар болуы сия?ты себептер ?аза? жастарыны? намысын оятты. Осы кезде ?аза?стан Орталы? Партия Комитетіні? 1-хатшысы Д.А.?онаевты? т?сіп, онын орнына М?скеуден ?лты орыс-Колбинні? та?айындалуы от?а май ??я т?сті. Тарих сахнасына енді солар шы?ты. Ол ерлер жастар болатын.1986 жыл?ы Желто?сан о?и?асы-КСРО-да?ы демократиялы? ?оз?алыстарды? е? ?лкені.

Желто?сан -86, ыз?арлы к?н.

?ар мен м?з жылжы?андай ??здан б?гін,

?тті? де астан –кесте? ойда жо?та,

Арты?а ?мытылмас із ?алдырды?, -деп а?ын А??штап Ба?тыгереева жырла?андай, кешегі тарих ?ойнауына кеткен ХХ ?асырда?ы 1986 жылды? желто?санында бол?ан о?и?а ?лт тарихында?ы азатты? ?шін ?ткен к?рестаріні? е? со??ысы еді.

Желто?сан деген бір ай бар,

Шабынтып мінген ?лекті.

Шы?ылтыр к?нде шырай бар

Жылытар ма екен ж?ректі ? –дей отырып, сол кезде ?алыптас?ан жа?дай?а то?талып, ?тейік.

1980 жылдарда?ы ?леуметтік –экономикалы? жа?дайлары.

80 жылдарды? басында КСРО экономикалы?, ?леуметтік, саяси да?дарыс алдында т?рды. ?кімшіл -?міршіл ж?йе ?азіргі заманны? на?ты жа?дайына жауап бере алмайтын еді. ?о?амны? барлы? жа?тарын, оны? экономикалы? негіздерін, ?леуметтік ?мірді, саяси ??рылымды, рухани саланы жа?арту ?ажеттілігі сезілді.

Республиканы? экономикасына тек шикізатты? ба?ыт ойластыр?ан т?рде ай?ын танылды. ?аза?стан м?найы Орскіде, Орынборда ?нделді. Темір рудасы ?останайда даярланса, дайын металл ??ю Магнитогорскіні? еншісіне тиді.

Б?кіл ?аза? даласы «миллиардтар отаны» деген желеумен дал-д?лы шы?а жыртылып, ты? алабына айналды, ал ?ндірілген асты? орталы??а ж?нелтілді.

?міршіл – т?решіл ж?йені? жоспарлауында?ы ж?не ?ндіргіш к?штерді орналастыруда жіберген кемшіліктері мен ?айшылы?тарыны? н?тижесі то?ырау ??былыстарын ту?ызды. Ол кемшіліктер мен ?айшылы?тар:

- жоспарлау ж?не жа?а кен орындарын игеру кезінде республика м?ддесі есепке алынбады

- ведомстволар меншігіне т?скен табыстардан республика?а болмашы ?ана б?лігі беріліп, жергілікті халы??а еште?е тимеді

- ?аржыны? к?п б?лігі ?ндіруші салалар?а жіберілді

- халы??а ?ажетті тауарларды? 60%-не жуы?ы шеттен тасымалданды.

- ?ылым мен а?арту саласын ?аржыландыруды? «?алды?ты» ?станымы са?талды.

- барлы? ?ылымдар ресми саясатты? «елгезек ?ызметкерлеріне» айналды.

- м?дениет ?лтты? тамырларынан ?ол ?зіп, ?зіндік ерекшеліктерінен айрыла бастады

- ?аза? тілі ?о?амды? орындарда ?ызмет етуден ?алып, тек т?рмысты? тілге айналды. Н?тижесінде 1954-1986 жылдар аралы?ында 600-ден астам ?аза? тілінде о?ытатын мектептер жабылды.

Жергілікті ?лтты? 70%-?а жуы?ы ауылды? жерлерде т?рды. Халы?ты? басым к?пшілігіні? т?рмыс де?гейіні? т?мендеуі ?лкен наразылы? тудыры бастады.

Саяси жа?дай

Ма?ызды саяси шешімдер М?скеуде ?абылданып, ?лтты? республикалар?а директива ретінде жіберіліп отырды. Жо?ар?ы жа?пен келіспеушілік немесе ?арсылы? «партиялы? т?ртіпті б?зу» немесе «?лтшылды?» деп ба?аланып, ?атал жазаланды.

- ?аза?стан басшыларыны? к?з алдында Арал ??р?ап, Семей полигонында ?здіксіз жарылыстар болып жатты.

- ?аза? тіліні? ?олданылу аясы тарыла т?сті.

- Пара?орлы?, маск?немдік, адамдарды? ?леуметтік нем??райлы?ы к?шейді.

1986 жыл?ы а?пан-наурыз. ?аза?стан Компартиясыны? XVI сьезі ?леуметтік-экономикалы? да?дарысты? себептеріне тере? талдау жасамай, жекеленген кемшіліктерді сынаумен шектелді.

Республика басшысы, дарынды ?айраткер Д.А.?онаевты? (1912-1933жж.) ?зі де ?міршіл-?кімшіл ж?йені? ?кілі болып ?алды. О?ан КОКП Орталы? Комитеті Саяси бюросыны? м?шесі, ?ш м?рте Социалистік Е?бек Ері ретінде ?зіндік табынушылар ?алыптасты.

Д.А.?онаевты? та?дыры Кремльде шешілді.

1986 жыл?ы 16 желто?сан – ?аза?стан Компаритясы Орталы? Комитетіні? V пленумында (18минутты?) ?йымдастыру м?селесі ?аралды. Шешімі:

- КОКП Орталы? Комитетіні? хатшысы Г.П.Разумовскийді? ?сынысымен Д.А.?онаев ?ызметінен алынды.

- ?аза?стан ?кіметіні? басшылы?ына КОКП-ны? Ульяновск облысты? комитетіні? бірінші хатшысы болып істеген Г.В.Колбин та?айындалды (1986-1989жж.) ?о?амда жариялан?ан ма?саттар мен на?ты ?мір арасында?ы к?рделі ?айшылы? н?тижесі 1986 жыл?ы Алматыда?ы желто?сан о?и?аларына алып келді.

Д.А.?онаевты? ?мір жолына то?талып ?ту.

Желто?сан –заман тол?а?ы байта? даланы?,

Шарпыс?ан с?ті ?міт пен к?дік наланы?.

Желто?сан -?айрат, Л?ззат пенен С?бира

??рбаны бол?ан жал?ан ?ой?ан жаланы?! –дей келе «Желто?сан ж?лдыздары» та?ырыптары бойынша о?ушыларды? дайындап ?келген материалдарымен танысайы?.

А) ?.Рыс??лбеков.

?) Л. Асанова

б) Е. Сыпатаев.

В) С Мухамеджанова

Саба?ты ?ортындылау: бейнероликтегі « Желто?сан желі» ?німен

Ба?алау.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«1986 жыл?ы «Желто?сан о?и?асы» »

Мұғалімі: Каратаева Д.О.

Пәні: Қазақстан тарихы

Сабақтың тақырыбы:1986 жылғы «Желтоқсан оқиғасы»

Сабақтың мақсаты: 1. Қазақстандағы 1986 жылы желтоқсан оқиғаларының себептері, салдары, сипаты, қозғаушы күштері мен маңызы туралы түсініктерін кеңейту, әміршіл -әкімшіл жүйенің іріп –шіріп бара жатқан принциптері туралы білімді игерту.

2. Желтоқсан құрбандарының ерлігіне баға беріп, тақырыптың себеп –салдарлы байланысын табу, басты мәселені ажырата білуге және өз ойларын еркін айтып, қортынды жасай білуге қалыптастыру.

3. Отансүйгіштікке, тәуелсіздікті қастерлеуге, достыққа, ұйымшылдыққа, өз елінің белсенді азаматы болуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:жаңа сабақ. Көрнекіліктер: оқулық кітап, интерактивті тақта, слайдтар

Барысы:

1. Ұйымдастыру.

2. Үй тапсырмасын тексеру: Тест бойынша

1.1940 -1941 жж Орал өңірінде жастардың қандай ұйымы құрылды?

А) «Қазақ халқының қорғаушылар одағы»: ә) « Үш жүз партиясы»

б) «Алаш» : в) «Қара арбакештер ұйымы»

2 . Теміртау қаласындағы оқиға қай жылы болды?

А) 1976 ж ә) 1987 ж; б) 1959ж : в) 1979ж:

3. «Жас тұлпар ұйымы» қашан құрылды?

А) 1958ж; ә) 1985 ж; б) 1965 ж; в) 1963 ж:

4. Қарағанды қаласында құрылған жастар ұйымы қалай аталады?

А) «Тайшұбар»; ә) «Жас қазақ»; б) «Алаш»: в) «Қазақ халқын қорғаушылар одағы»

5.1941 жылдың тамызында «Неміс автономиясын құру» туралы жарлыққа қол қойған КСРО Жоғарғы Кеңесінің мүшесі кім еді?

А) М.И.Калинин. ә) В.И.Ленин: б) И.В.Сталин: в) Н.С.Хрущев:

6. Неміс автономиясын құру үшін шығарылған шешімге байланысты қарсы бас көтеру қай жылы болды?

А) 1978 ж; ә) 1979 ж: б) 1980 ж: в) 1975 ж:

7. «Қазақ халқын қорғаушылар одағы» ұйымының жас жетекшісі:

А) С.Сейфуллин: ә) М.Әуезов: б) Е.Сыпатаев: в) Ғ.Әнесов:

8. «Жас тұлпар» ұйымының жетекшісі кім?

А) С.Сейфуллин: ә) М.Әуезов: б) Е.Сыпатаев: в) Ғ.Әнесов:

Дұрыс жауаптары:

1)А; 2)Б; 3)В: 4)Ә; 5)А : 6)Ә 7) В ; 8)Ә;

3) Жаңа сабақ:

1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы әр қазақтың жан жарасы. Қалың тарихтың парақтарына қанмен жазылған бұл күндер жайында толғана да тебірене айтуға болады. Сол жылдарда Қазақстанда ұлтаралық қатынастар ушығып тұрған еді. Қазақ тілі мәртебесінің төмендетілуі, қазақ мектептерінің, балабақшаларының жаппай жабылуы, өзге ұлт өкілдерінің жер-жерлерде қазақтарды төмен санауы, қала берді Алматы қаласына ауылдан келген ағайындарымыздың есепке тұра алмай, қор болуы, өз жерлерінде жүріп тұрғын үйге зар болуы сияқты себептер қазақ жастарының намысын оятты. Осы кезде Қазақстан Орталық Партия Комитетінің 1-хатшысы Д.А.Қонаевтың түсіп, онын орнына Мәскеуден ұлты орыс-Колбиннің тағайындалуы отқа май құя түсті. Тарих сахнасына енді солар шықты. Ол ерлер жастар болатын.1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы-КСРО-дағы демократиялық қозғалыстардың ең үлкені.

Желтоқсан -86, ызғарлы күн.

Қар мен мұз жылжығандай құздан бүгін,

Өттің де астан –кестең ойда жоқта,

Артыңа ұмытылмас із қалдырдың, -деп ақын Ақұштап Бақтыгереева жырлағандай, кешегі тарих қойнауына кеткен ХХ ғасырдағы 1986 жылдың желтоқсанында болған оқиға ұлт тарихындағы азаттық үшін өткен күрестарінің ең соңғысы еді.

Желтоқсан деген бір ай бар,

Шабынтып мінген үлекті.

Шыңылтыр күнде шырай бар

Жылытар ма екен жүректі ? –дей отырып, сол кезде қалыптасқан жағдайға тоқталып, өтейік.

1980 жылдардағы әлеуметтік –экономикалық жағдайлары.

80 жылдардың басында КСРО экономикалық, әлеуметтік, саяси дағдарыс алдында тұрды. Әкімшіл -әміршіл жүйе қазіргі заманның нақты жағдайына жауап бере алмайтын еді. Қоғамның барлық жақтарын, оның экономикалық негіздерін, әлеуметтік өмірді, саяси құрылымды, рухани саланы жаңарту қажеттілігі сезілді.

Республиканың экономикасына тек шикізаттық бағыт ойластырған түрде айқын танылды. Қазақстан мұнайы Орскіде, Орынборда өнделді. Темір рудасы Қостанайда даярланса, дайын металл құю Магнитогорскінің еншісіне тиді.

Бүкіл қазақ даласы «миллиардтар отаны» деген желеумен дал-дұлы шыға жыртылып, тың алабына айналды, ал өндірілген астық орталыққа жөнелтілді.

Әміршіл – төрешіл жүйенің жоспарлауындағы және өндіргіш күштерді орналастыруда жіберген кемшіліктері мен қайшылықтарының нәтижесі тоқырау құбылыстарын туғызды. Ол кемшіліктер мен қайшылықтар:

- жоспарлау және жаңа кен орындарын игеру кезінде республика мүддесі есепке алынбады

- ведомстволар меншігіне түскен табыстардан республикаға болмашы ғана бөлігі беріліп, жергілікті халыққа ештеңе тимеді

- қаржының көп бөлігі өндіруші салаларға жіберілді

- халыққа қажетті тауарлардың 60%-не жуығы шеттен тасымалданды.

- ғылым мен ағарту саласын қаржыландырудың «қалдықты» ұстанымы сақталды.

- барлық ғылымдар ресми саясаттың «елгезек қызметкерлеріне» айналды.

- мәдениет ұлттық тамырларынан қол үзіп, өзіндік ерекшеліктерінен айрыла бастады

- қазақ тілі қоғамдық орындарда қызмет етуден қалып, тек тұрмыстық тілге айналды. Нәтижесінде 1954-1986 жылдар аралығында 600-ден астам қазақ тілінде оқытатын мектептер жабылды.

Жергілікті ұлттың 70%-ға жуығы ауылдық жерлерде тұрды. Халықтың басым көпшілігінің тұрмыс деңгейінің төмендеуі үлкен наразылық тудыры бастады.

Саяси жағдай

Маңызды саяси шешімдер Мәскеуде қабылданып, ұлттық республикаларға директива ретінде жіберіліп отырды. Жоғарғы жақпен келіспеушілік немесе қарсылық «партиялық тәртіпті бұзу» немесе «ұлтшылдық» деп бағаланып, қатал жазаланды.

- Қазақстан басшыларының көз алдында Арал құрғап, Семей полигонында үздіксіз жарылыстар болып жатты.

- Қазақ тілінің қолданылу аясы тарыла түсті.

- Парақорлық , маскүнемдік, адамдардың әлеуметтік немқұрайлығы күшейді.

1986 жылғы ақпан-наурыз. Қазақстан Компартиясының XVI сьезі әлеуметтік-экономикалық дағдарыстың себептеріне терең талдау жасамай, жекеленген кемшіліктерді сынаумен шектелді.

Республика басшысы, дарынды қайраткер Д.А.Қонаевтың (1912-1933жж.) өзі де әміршіл-әкімшіл жүйенің өкілі болып қалды. Оған КОКП Орталық Комитеті Саяси бюросының мүшесі, үш мәрте Социалистік Еңбек Ері ретінде өзіндік табынушылар қалыптасты.

Д.А.Қонаевтың тағдыры Кремльде шешілді.

1986 жылғы 16 желтоқсан – Қазақстан Компаритясы Орталық Комитетінің V пленумында (18минуттық) ұйымдастыру мәселесі қаралды. Шешімі:

- КОКП Орталық Комитетінің хатшысы Г.П.Разумовскийдің ұсынысымен Д.А.Қонаев қызметінен алынды.

- Қазақстан Үкіметінің басшылығына КОКП-ның Ульяновск облыстық комитетінің бірінші хатшысы болып істеген Г.В.Колбин тағайындалды (1986-1989жж.) Қоғамда жарияланған мақсаттар мен нақты өмір арасындағы күрделі қайшылық нәтижесі 1986 жылғы Алматыдағы желтоқсан оқиғаларына алып келді.

Д.А.Қонаевтың өмір жолына тоқталып өту.

Желтоқсан –заман толғағы байтақ даланың,

Шарпысқан сәті үміт пен күдік наланың.

Желтоқсан -Қайрат, Ләззат пенен Сәбира

Құрбаны болған жалған қойған жаланың! –дей келе «Желтоқсан жұлдыздары» тақырыптары бойынша оқушылардың дайындап әкелген материалдарымен танысайық.

А) Қ.Рысқұлбеков.

ә) Л. Асанова

б) Е. Сыпатаев.

В) С Мухамеджанова

Қайрат Рысқұлбеков 1966-жылы 13-наурызда Жамбыл облысы, Мойынқұм ауданы, Бірлік ауылында малшы әулетінде дүниеге келді. Қайрат 1973-1981 жылдары Шу ауданындағы Төле би ауылына орналасқан Сәду Шәкіров атындағы мектеп-интернатта оқып сегіз жылдық білім алды. Мектепте сабақты жақсы үлгеріп, кластан класқа емтихансыз көшіп отырды. Қоғамдық жүмыстарға белсене аралаласып, мектептің бастауыш комсомол ұйымының хатшысы болды.

Ал 1981-1983 жылдары Бірліктегі бұрынғы Киров атыңдағы орта мектепте оқып, он жылдықты бітірген соң, әскер қатарына шақырылғанға дейін әкесі Ноғайбайға жәрдемші-малшы болып, Көктерек товарлы-сүт фермасында жұмыс істеді.

1984-1986 жылдары Амур өлкесі Белогор қаласыңда әскери міндетін абыроймен өтеді. Әскери-саяси қызметтердің үздігі ретіңде бірнеше мақтау қағаздарымен марапатталып, әскери бөлімше командирлері ата-анасына алғыс айтқан құрмет қағаздарын жіберді. 1986-жылы мамырда әскери борышын өтеп ауылға келіп, тамыз айында әскери бөлімшенің жолдамасымен Алматы сәулет-құрылыс институтына келіп сынақтан сүрінбей өтіп, оқуға түсті. 1986-жылы 16-желтоқсанда Қазақстанның бас тізгіні қайдағы біреуге тапсырылуына бейбіт наразылық білдірген жастар мен студенттерге қосылып, Орталық алаңға шығып, шеруге қатысты.

Қазақ қыздарын шашынан сүйреп, айуандықпен тепкілеп, кейбіреулерін, тіпті, қаныпезерлікпен көк мұзға отырғызуға дейін барды.

Міне, осылай оспадар-озбырлыққа шыдамаған, ана қауымын пір тұтып сыйлап өскен ер-намысты жігіттер қыздарға араша түсіп "бұзық" атанды. Араша түскендердің бел ортасында жүргеңдердің бірі Қайрат еді.

Желтоқсан оқиғасының тағы бір қызғалдақ құрбаны- Мухамеджанова Сабира 1970 жылы Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай Ауданында дүниеге келген. Сабира 1985 жылы сегіз жылдықты үздік бітірісімен, Өскемен қаласында мұғалімдер даяралайтын оқу орнының қазақ бөлімінде оқиды. Анасын шақырып, демонсрацияяға барлық қыздар Сабираның ұйымдастыруымен шықты деген жала жүйкесіне тиген қыз анасын көріп мауқын басқан соң жатахананың 5-қабатынан секіріп өледі. Үлбіріген қызғалдақ мезгілсіз қиылды.Біз Сабира әпкемізді желтоқсан құрбаны ретінде мәңгі есте қалддырамыз.

Желтоқсан оқиғасының тағы бір құрбаны-Ербол Сыпатаев.1986 жылдың 18- желтоқсанында сағат 20- да ауруханаға бас сүйегі мен иығынан ауыр жарақаттанған Энергетика институтының екінші курс студенті Сыпатаев әкелінді. Ол есін жимастан қайтыс болды. Ербол Сыпатаев Талдықорған облысы, Панфилов ауданының Ленин атындағы совхоздын екінші бөлімшесінде туып өскен. Ербол бір үйдің жалғыз баласы еді. Мектепті жақсы бітіріп, қазақ әдебиетіне ерекше бейімділігі жөнінде мақтау қағазын қоса алды.Әскер қатарында жүргенде де, институтта да мақтау қағазымен мадақталды. Біздер Ербол ағамыздың жастық жігері мен ерлігін мәңгі есімізде қалдырамыз.

Асанова Ләззат Алтынайқызы (27.07.70 Алматы обл. Панфилов ауд. Ақжазық а.25.12.86 Алматы) - Желтоқсан көтерілісінің құрбаны.1985ж. Алматыда П.Чайковский атынд. муз. уч-щеге оқуға түскен. Алматыда 1986 ж 17-18 желтоқсанда болған қазақ жастарының отаршылдық және әміршілдік жүйеге қарсы азаттық көтерілісіне белсене қатысқан. Ол Орталықтың билеп-төстеушілігіне наразылық білдіріп, қаладағы Жаңа алаңға алғашқы ереуілшілер қатарында «Қазақтар! Кіріптарлық құлдықта өмір сүргеніміз жетеді! Біз еліміздің тәуелсіздігін жеңіп алған кезде ғана азат бола аламыз!» деген ұранмен шықты.Көтеріліс қатыгездікпен жанышталғаннан кейін басқа да ұсталған 87 адам қатарында Алматыға Қазақ КСР ҚК-нің 65-бабымен айып тағылып, қамауға алынды. 1986 жылғы 17-18 желтоқсанда Алматы қ-нда болған оқиға түпкілікті баға беру жөнінде респ. Жоғ. Кеңесінің Төралқасы құрған комиссия мүшесі Ф.Игнатовтың мәлеметтеріне қарағанда Ләззаттың мәйіті бірнеше күннен кейін муз. уч-ще жатақханасынан табылғанда, ол туралы «жатақхананың бесінші қабатынан құлап өлген » деген қауесет таратылған . Осыған қарамастан мәйіті Алматы обл. Панфилов ауд-ндағы Ақжазық кентіне Ішкі істер министірлігі мен Мемл.қауіпсіздік комитетінің қызметкерлері арнайы қарауылдап апарған. Ләззатты жерлеудің алдында денесін ақ жуып, аруланған кезде оның екі білегіне салынған темір бұғаудың қалдырған көкпеңбек іздерін, бас сүйегінің шүйдесі ойылып кеткені анықталды. Осыған қарағанда ол жазалаушылардың қолынан қаза тапқан. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан соң ғана Асанова жөніндегі шындық қалпына келтіріле бастады. Ләззаттың ерлігіне арналған ән, ол жөнінде баспасөз беттерінде ғалымдар мен мемлекет, қоғам қайраткерлерінің пікірлері жарық көрді.

Сабақты қортындылау: бейнероликтегі « Желтоқсан желі» әнімен

Бағалау.