Саба?ты? та?ырыбы: Т?уекел хан т?сында?ы ?аза? ханды?ы.
Саба?ты? ма?саты: Отан тарихынан с?белі орын алар тарихи т?л?аларды? бірі – Т?еукел ханны? 16 жыл ел тізгінін ?ста?ан уа?ытында?ы ?аза? ордасыны? ішкі – сырт?ы саясатында?ы ма?ызын т?сіндіру;
О?ушыларды? ?з бетінше ізденуіне, ?осымша дерек к?здерін пайдалану ар?ылы білімдерін дамыту?а, ?з ойларын еркін жеткізе білуге да?дыландыру;
О?ушыларды ?лтжандылы??а, Отан с?йгіштікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: аралас
?дісі: ауызша баяндау, тал?ылау, салыстыру.
К?рнекілігі: кестелер мен сызбалар
І. ?йымдастыру кезе?і
О?у ??ралын тексеріп т?гелдеу
Сергіту. Физминутка.
Топ?а б?лу (т?стермен ?ызыл т?стілер -І топ – Ха?назар хан. Сары т?стілер ІІ топ – Шы?ай хан.Жасыл т?стілер - ІІІ топ – Т?уекел хан.)
?р топты? алдына хандарды? аты жазылып т?рады. Топ басшыларына жетондар беріледі. С?ра?тар?а жауап беріп, саба??а атсалысып отыр?ан о?ушылар?а топ басшысы 1 жетоннан беріп отыруы керек.
2.Ха?назар хан кіммен “дос болып, ?зара к?мектесу” ж?нінде “ант беріскен шарт” жасасты? а)Баба с?лтанмен. б)Шайбани ханмен. с) ІІ Абдаллахпен.
3.Ха?назар хан билігі кезінде ?аза? ханды?ыны? ?ай мемлекетпен ?арым – ?атынасы жа?сара т?сті? а)?збек. б).Ресей. с)Мо?ол
4.Но?ай Ордасы ?ай ?асырды? ортасында ішкі талас – тартыстан ?лсіреп, мемлекет ретінде ?мір с?руден ?алды?а)XVI ?. б)XVII?. с)XV?.
5.?збек ханы Абдаллах пен Ташкент ма?ын билеуші Баба с?лтан арасында билік ?шін талас ?ай жылы басталды?а)1570ж б)1580 с)1579ж.
6.Мо?ол ханына ?арсы со?ыстарда?ы с?тсіздік пен ойраттарды? шап?ыншылы? жоры?тары салдарынан ?ай хан Жетісуды? біршама жерін уысынан шы?арып алды? а)?асым хан. б)Шы?ай хан. с)Ха?назар хан.
7.?ай жылдары орыс елшілері Семен Мальцев пен Третьяк Чебуков ?аза? ханды?ында болып ?айтты? а)1569-1573ж. б)1580-1585ж. с)1590-1593ж.
8.Ресеймен ?атынас жасауда Ха?назар хан кімні? жолын ?станды? А)Абдаллах хан. Б)?асым хан. С)Баба с?лтан.
Ха?назар хан билігі кезінде ?аза? ханды?ыны? к?рші Ресей елімен ?арым – ?атынасы жа?сара т?сті. ?аза? ханды?ы М?скеумен сауда байланыстарын орнатып, саяси ?арым – ?атынас жасады
Т?уекел хан Орта Азияда?ы ?за? жылдар?а созыл?ан талас – тартыстан кейін М?скеумен ?арым – ?атынас орнатуды ?ол?а алды. Т?уекелді я?ни ?аза? ханды?ын “?зіні? шап?ыншылы? ?ол астына”алатынын хабарлайды
Ой ?оз?ау: ?за? хандарыны? тарихы 1465 – 1847 жылдар аралы?ын ?амтиды. Т?уекел хан?а дейінгі ?аза? хандарыны? ?аза? тарихында?ы ?ызметіне ?алай ба?а бересіндер? О?улы?та?ы м?тінмен ж?мыс.
О?улы?пен ж?мыс. І тапсырма: ?р топ?а м?тінді б?ліп беріп, м?тін бойынша постер ??рату
І топ?а тапсырма: Т?уекелге дейінгі ?аза? ханды?ыны? жа?дайы. Баба с?лтанмен к?рес н?тижесі ма?саты.Постер ??ру.
ІІ топ?а тапсырма: Т?уекел ханны? билікті ал?ан кезінде ?аза? ханды?ыны? сырт?ы жа?дайы ?андай болды.Постер ??ру.
ІІІ топ?а тапсырма: Орыс мемлекетімен ?арым – ?атынас. ?аза? елшілігіні? алдына ?ойыл?ан басты м?селе.Постер ??ру.
Та?та?а шы?ып постер ?ор?алады.
ІІ тапсырма: І топ?а Семантикалы? карта. (Та?та?а топтан бір о?ушы шы?ып, семантикалы? картаны с?йлетеді)
ІІ топ?а – дискуссиялы? ?рнек. (та?та?а іліп т?сіндіреді).
ІІІ топ?а – тест ??рау. (Екі топ?а тест жасырады).
Бекіту: «Таза та?та» ( б?гінгі саба?ты кім ?алай ме?гергенін ба?ылау ?шін та?та?а хандар мен ?алалар та?ы бас?ада с?здер жазылады, о?ушылар бір – бірлеп жауап берсе та?тада?ы с?здер ?шіріледі).
Тарихи диктант...Ордасында ?ыр?ыс?ан екі топ пайда болды. Ха?назар хан.біршама жерін уысынан шы?арып алды. Дегенмен..жылдарды? ая?ында..батыс б?лігі Шу, Талас ??ірі оны? билігінде болды. ?зін ?олда?аны ?шін.. хан о?ан Т?ркістан айма?ында?ы бірнеше ?аланы сый?а
Тарихи диктант. Д?рыс жауабы.
Но?ай Ордасында ?ыр?ыс?ан екі топ пайда болды. Ха?назар хан Жетісуды? біршама жерін уысынан шы?арып алды. Дегенмен 1570 жылдарды? ая?ында Жетісуды? батыс б?лігі Шу, Талас ??ірі оны? билігінде болды. ?зін ?олда?аны ?шін Абдаллах хан о?ан Т?ркістан айма?ында?ы бірнеше ?аланы сый?а берді.
Ба?алау: Топ басшылары ?з тобын жина?ан жетон бойынша ба?алайды.
?йге тапсырма: І де?гейлі о?ушылар?а тапсырма: Реферат осы та?ырып бойынша ?осымша м?лімет.
ІІ де?гейлі о?ушылар?а тапсырма: Ха?назар хан мен Т?уекел ханды салыстыру.
ІІІ де?гейлі о?ушылар?а тапсырма: Та?ырып со?ында?ы с?ра?тар?а жауап беру.
Просмотр содержимого документа
«Т?уекел хан т?сында?ы ?аза? ханды?ы. »
7 сынып Орта ғасырлардағы Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Тәуекел хан тұсындағы Қазақ хандығы.
Сабақтың мақсаты: Отан тарихынан сүбелі орын алар тарихи тұлғалардың бірі – Тәеукел ханның 16 жыл ел тізгінін ұстаған уақытындағы Қазақ ордасының ішкі – сыртқы саясатындағы маңызын түсіндіру;
Оқушылардың өз бетінше ізденуіне, қосымша дерек көздерін пайдалану арқылы білімдерін дамытуға, өз ойларын еркін жеткізе білуге дағдыландыру;
Оқушыларды ұлтжандылыққа, Отан сүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: ауызша баяндау, талқылау, салыстыру.
Көрнекілігі: кестелер мен сызбалар
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқу құралын тексеріп түгелдеу
Сергіту. Физминутка.
Топқа бөлу (түстермен қызыл түстілер -І топ – Хақназар хан. Сары түстілер ІІ топ – Шығай хан.Жасыл түстілер - ІІІ топ – Тәуекел хан.)
Әр топтың алдына хандардың аты жазылып тұрады. Топ басшыларына жетондар беріледі. Сұрақтарға жауап беріп, сабаққа атсалысып отырған оқушыларға топ басшысы 1 жетоннан беріп отыруы керек.
2.Хақназар хан кіммен “дос болып, өзара көмектесу” жөнінде “ант беріскен шарт” жасасты? а)Баба сұлтанмен. б)Шайбани ханмен. с) ІІ Абдаллахпен.
3.Хақназар хан билігі кезінде қазақ хандығының қай мемлекетпен қарым – қатынасы жақсара түсті? а)Өзбек. б).Ресей. с)Моғол
4.Ноғай Ордасы қай ғасырдың ортасында ішкі талас – тартыстан әлсіреп, мемлекет ретінде өмір сүруден қалды?а)XVI ғ. б)XVIIғ. с)XVғ.
5.Өзбек ханы Абдаллах пен Ташкент маңын билеуші Баба сұлтан арасында билік үшін талас қай жылы басталды?а)1570ж б)1580 с)1579ж.
6.Моғол ханына қарсы соғыстардағы сәтсіздік пен ойраттардың шапқыншылық жорықтары салдарынан қай хан Жетісудың біршама жерін уысынан шығарып алды? а)Қасым хан. б)Шығай хан. с)Хақназар хан.
7.Қай жылдары орыс елшілері Семен Мальцев пен Третьяк Чебуков Қазақ хандығында болып қайтты? а)1569-1573ж. б)1580-1585ж. с)1590-1593ж.
8.Ресеймен қатынас жасауда Хақназар хан кімнің жолын ұстанды? А)Абдаллах хан. Б)Қасым хан. С)Баба сұлтан.
9.Ішкі талас – тартыстар мен сыртқы феодалдық соғыстардың ауыртпалығы Қазақ хандығына қалай әсер етті? А)Біршама күшейді. Б)Еш әсері болған жоқ.С)Біршама әлсіретті.
10.Қазақтар мен ешбір баж салығынсыз сауда жасауды бұйырған патша:
Хақназар хан билігі кезінде қазақ хандығының көрші Ресей елімен қарым – қатынасы жақсара түсті. Қазақ хандығы Мәскеумен сауда байланыстарын орнатып, саяси қарым – қатынас жасады
Тәуекел хан Орта Азиядағы ұзақ жылдарға созылған талас – тартыстан кейін Мәскеумен қарым – қатынас орнатуды қолға алды. Тәуекелді яғни қазақ хандығын “өзінің шапқыншылық қол астына”алатынын хабарлайды
Ой қозғау: Қзақ хандарының тарихы 1465 – 1847 жылдар аралығын қамтиды. Тәуекел ханға дейінгі қазақ хандарының қазақ тарихындағы қызметіне қалай баға бересіндер? Оқулықтағы мәтінмен жұмыс.
Оқулықпен жұмыс. І тапсырма: Әр топқа мәтінді бөліп беріп, мәтін бойынша постер құрату
І топқа тапсырма: Тәуекелге дейінгі қазақ хандығының жағдайы. Баба сұлтанмен күрес нәтижесі мақсаты.Постер құру.
ІІ топқа тапсырма: Тәуекел ханның билікті алған кезінде қазақ хандығының сыртқы жағдайы қандай болды.Постер құру.
ІІІ топқа тапсырма: Орыс мемлекетімен қарым – қатынас. Қазақ елшілігінің алдына қойылған басты мәселе.Постер құру.
Тақтаға шығып постер қорғалады.
ІІ тапсырма: І топқа Семантикалық карта. (Тақтаға топтан бір оқушы шығып, семантикалық картаны сөйлетеді)
ІІ топқа – дискуссиялық өрнек. (тақтаға іліп түсіндіреді).
ІІІ топқа – тест құрау. (Екі топқа тест жасырады).
Бекіту: «Таза тақта» ( бүгінгі сабақты кім қалай меңгергенін бақылау үшін тақтаға хандар мен қалалар тағы басқада сөздер жазылады, оқушылар бір – бірлеп жауап берсе тақтадағы сөздер өшіріледі).
Тарихи диктант. .......Ордасында қырқысқан екі топ пайда болды. Хақназар хан ......біршама жерін уысынан шығарып алды. Дегенмен .......жылдардың аяғында ........батыс бөлігі Шу, Талас өңірі оның билігінде болды. Өзін қолдағаны үшін........ хан оған Түркістан аймағындағы бірнеше қаланы сыйға
Тарихи диктант. Дұрыс жауабы.
Ноғай Ордасында қырқысқан екі топ пайда болды. Хақназар хан Жетісудың біршама жерін уысынан шығарып алды. Дегенмен 1570 жылдардың аяғында Жетісудың батыс бөлігі Шу, Талас өңірі оның билігінде болды. Өзін қолдағаны үшін Абдаллах хан оған Түркістан аймағындағы бірнеше қаланы сыйға берді.
Бағалау: Топ басшылары өз тобын жинаған жетон бойынша бағалайды.
Үйге тапсырма: І деңгейлі оқушыларға тапсырма: Реферат осы тақырып бойынша қосымша мәлімет.
ІІ деңгейлі оқушыларға тапсырма: Хақназар хан мен Тәуекел ханды салыстыру.
ІІІ деңгейлі оқушыларға тапсырма: Тақырып соңындағы сұрақтарға жауап беру.
Сабақ соңында оқушылар «бір тілек, бір ұсыныс және бүгінгі сабақтың ұнауын стикерге смайлик арқылы білдіріп, тақтаға ілу.
