Свойства айрана и его польза.

«Шишкин орта мектебі» ММ ?останай ауданы ?кімдігі білім б?лімі

Орындалды: Нурсейтов Нурисламбек 3-сынып

Выполнил:

АЙРАННЫ? ??РАМЫ Ж?НЕ ОНЫ? ПАЙДАСЫ

СВОЙСТВА АЙРАНА И ЕГО ПОЛЬЗА

Ба?ыты: Тарих

Направление:
Секциясы: Этном?денитану

Секция: Этнокультуроведение?ылыми жетекші: Н?рсейітова М.Ж, ?аза? тілі м??алімі, Мнайдарова З.?

Научный руководитель:

Затобол ауылы, 2015 жыл

ЖОСПАР

1.Ж?мысты? ма?саты мен міндеттері. 2-бет

2.Ж?мысты? кезе?дері. 3-бет

3.Айранны? ??рамы ж?не пайдалану. 4- бет

4.Айранны? ??рамы ж?не оны? пайдасы. 5- бет

5. С?ра? – жауап н?тижелері. 6- бет.\?осымша пара?\

6. ?ылыми д?лел: практикалы? б?лімі. 7-бет

8.Зерттеуді? н?тижесі. ?олданыл?ан материалдар. 8- бет

9.Пікір. 9- бет.

10. ?осымша бейнематериалдар.

Ма?сатым:

Айранны? ??рамы мен оны? пайдасын ашу.
Айранны? ?мірде к?мегі болатын ??рамын ж?не ?асиетін зерттеу, Сергей Калинин ба?дарламасында?ы «Айран-крем» бейнежазбасынны? ма?ыздылы?ын к?рсету.

Айранмен ш?йнек ішін тазартып к?ру.
Атал?ан ма?сатымыз?а жету ?шін алдымыз?а т?мендегідей міндеттер ?ойдым:

Міндетері:
?лтты? та?ам туралы т?сінік алып ж?не оны ?мірде пайдалана білуге ?йренем.
Айранны? ??рамын ж?не ?асиетін аны?таймын.

Ш?йнекті? ішіндегі ?оспа?ты тазалаймын. Зерттеу пара?ын толтырып отырамын.

Ж?мысты? кезе?дері: І – міндет 20.10.-23.14. 2014 жылы та?ырып?а ?атысты материалдарды жина?тап, ж?йеледім. Жина?тал?ан материалдар іріктеліп, о?ылды, ж?мысты? ба?ыт – ба?дары орыс аудиториясында таныстырылуы ай?ындалып, жоспар ??рылды.

ІІ – міндет 23.14.-28.11.2014 жылы ж?мыс жасалып, ?жем мен шешемні? ке?ес-т?жірибелерін алдым, теледидардан Сергей Калинин ба?дарламасын к?ріп, айран-крем туралы к?ргеннен со?, майонез орнына салат?а ?олдану?а болатынын ашып, зерттеу б?лімін тияна?тап, айранны? пайдасы мол екеніне ?ол жеткізген н?тижелер аны?талды.
I.Теориялы? б?лімі

Шишкин ауылды? селосы
Ветеринар д?рігер Иванов Андрей мырзамен ке?естім

4.Шаш жуу?а пайдалану
Сонымен бірге айранды ертеректе хал?ымыз шаш жуу ?шін де пайдалан?ан. Айранмен жу?ан шаш ?рлене т?седі ?рі шаш?а ?айрат береді.
Шашты? тез ?суіне к?мектеседі. 4. ?. Бет тазарту?а пайдалану
Айран жа??ан кезі та?ерте? ж?не кешкі уа?ытта 4б.?жемні? тері тазалау ?дісі
Кезінде, тіпті, айранды тері илеуге де пайдалан?ан. Тері илеу ?шін малма жасайтын ?асиеті де бар.
?жемні? терінін илеуі ?дісі[6

5 ) Актуалды?:
Д?мелі ?жемні? жануарларды? терісін ащы айранмен тазалау ?дісін ба?ылап, ?зім бір ой?а келдім. Айранмен ш?йнекті? ішіндегі ?оспа?ты тазартып к?ру керек.Шешеммен бірге ш?йнекті? тазартылуын т?жірибеден ?ткіздім.?араша айында бір, ?а?тар айында екінші тазарттым.

6 Проблемалы? с?ра?
Айранмен шаш жуады, бетті а?артады, тері тазалайды.
ал жемірілген ш?йнекті айранмен тазарту?а бола ма?

7А?паратты жина?тау
Мектеп кітапханашысынан Сергиенко С.Ч ?осымша айран туралы а?параттар жиналды [7]

Химия п?н м??алімі Седнева Галина Геннадиевна жемірілу (коррозия)

туралы м?лемет алынды, толы? т?сіндірді.[8].

Интернеттен а?параттар ?арастырылды[9]

Орыс тілінде орыс аудиториясы бол?анды?тан ?ыс?аша м?лімет айтып, сауал жасадым.

Айранны? ??рамы ж?не оны? пайдасы

Положительно сказывается на пищеварении, он способен улучшить аппетит. Помимо того, что напиток нормализует кишечную микрофлору, он еще ускоряет процесс переваривания пищи и подавляет активность гнилостных бактерий. Айран хорошо справляется с жаждой, иммунитет, улучшает работу сосудов, сердца и к тому же он снижает уровень холестерина в крови и способствует нормализации веса. Польза айрана для людей, страдающих заболеваниями дыхательных путей тоже бесспорна. Напиток очень полезен в разное время года: летом утоляет жажду, зимой: повышает устойчивость дыхательной системы к инфекционным и простудным заболеваниям. Многие любители айрана отмечают и его благотворное влияние на нервную систему.
Можно использовать как маску для очищения лица.
Использование при мытье волос от перхоти и придаст блеск и здоровье волосам.
Использовать для чистки ржавчины металической посуды.
Для заготовки шкур животных\например, козье шкуры,избавляет шкуры от запаха\
А целители до сих пор считают, что айран противостоит яду змеи.

С?ра? ?ойылды: Айран та?амыны? пайдасы ?андай? ЖАУАПТАР

был задан вопрос: ЧЕМ ПОЛЕЗЕН АЙРАНОВЫЙ ПРОДУКТ? ответы

Учитель русского языка литературы Кисель Е.В: - В нынешнее время его можно найти на полках наших маркетов. Только он далек от настоящего напитка, потому что содержит много консервантов. Лучше всего айран приготовить в домашних условиях, тем более что сделать это очень легко. Главными ингредиентами являются сузбе и катык. Последний – это простокваша из кипяченого молока, которую выпаривают в треть. А первый – это сцеженный катык, что-то между творогом и сметаной.

Учитель технологии Дарбеков В.К: - В самые горячие летние дни айран хорошо восполняет водно-солевой баланс нашего организма за счет своих амино- и жирных кислот, и этим утоляет жажду.

Алексейчик Н.Н – медсестра школы: - Полезен айрановый продукт также своей аскорбиновой кислотой, которая в период понижения иммунитета противостоит простудным заболеваниям. А так же нормализирует микрофлору кишечника.

Классный руководитель - Хотнянская Т.С: - Диетологи рекомендуют его пить для снижения массы тела, поскольку калорий у айрана мало – 27 ккал на 100 граммов. Он позволяет восстановить микрофлору кишечника, усилить секреторную деятельность желудка, что помогает очистить застой желчных протоков.

Психолог Головко В: - Айран приводит центральную нервную систему в тонус.

Учитель химии Седнева Г.Г: - Он полезен и тогда, когда происходит нехватка кислорода в органах и тканях, когда нужно повысить в легких приток крови, нормализовать тонус мышц.

Учитель казахского языка Мнайдарова З.К: - Такие полезные качества бодрят организм, что приводит к долгой жизни и отменному здоровью.

Мама: - Но как в каждом продукте, существуют как положительные, так и отрицательные свойства.

Воспитатель школы Вдовикова Л.П: - Большой минус напитка заключается только в том, что организм, не привыкший к нему, может поначалу вести себя неадекватно. Поэтому начинать пить айран стоит понемножку и маленькими глотками.

Бабушка Дамели: - Существует одна легенда. Рецепт айрана хранили очень долго, пока одна красавица не влюбила в себя князя. Она согласна была выйти замуж за него, только в обмен на заветную закваску, с помощью которой готовят этот кисломолочный продукт. С тех пор начал употреблять его, чтоб сохранить свою молодость и красоту.

8. ?ылыми д?лел: Мен тартыл?ан майсыздан?ан с?ттен жасал?ан айранмен, ш?йнек ішіндегі ?оспа?ты ж?мсартып тазартады дегенге к?зімді жеткіздім.

9.Практикалы? ма?ыздылы?
Жа?а шы??ан ?ымбат тазарт?ыш ?нта?тарды ?олдан?анны? орнына экологиялы? таза айранды ?олдан?ан ж?н.
??рамы:минералды ж?не органикалы? ?ыш?ылдар, арнайы ?оспалар бар.
Терісіне немесе к?зді? сілекей ?абы?ына тиіп кетуден са?та?ыз!.
Тиген жа?дайда сумен ?бден шайы?ыз.
Тама? ?німдерінен аула? жерде са?тау ?ажет!

II.Практикалы? б?лімі
Зерттеу ж?мысы ба?ылау ?дісі ар?ылы орындалды, ж?не ?згерістері к?нделікке толтырылды

1кезе?
Айран ?йыту
1.С?тті пісіріп айран ?йыттым.
Тартыл?ан с?ттен ж?не тартылма?ан с?ттен айран ?йыттым.
2.Тартылма?ан майлы с?ттен жасал?ан айран 1 к?ннен кейін ашыды. Б?лме температурасы 19º С градус.

2 кезе?. Айранны? ашуы
3.Тартыл?ан с?ттен жасал?ан айран жарты к?н бойы аши бастады.
Б?лме температурасы 19ºС градус. 23.11.2014ж

3 кезе?.
№1 ш?йнек
Айранмен ш?йнектерді толтыру
4.Ашы?ан айранды ш?йнектер ішіне ??йды? 25.11.2014 ж

4кезе?.
Ш?йнектерді тексеру
№1 ш?йнек
5.Бір т?уліктен кейін ашы?ан айран быршыды, т?сі ?згерді.Б?лме температурасы 20ºСградус.26.11.2014ж

№2 ш?йнек
6.Ашы?ан айранды ш?йнектер ішіне ??йдым. ?а?па?тарын жауып ?ойдым.
20ºС градус 25.11.2014ж
№2 ш?йнек
7.Екі т?уліктен кейін айранды т?гіп тастадым. Т?сі ?згерді.
27.11.2014ж

5 кезе? Айранды т?гу
8.Айранды т?гіп тастадым, ш?йнекті? ішін сумен жудым 28.11.2014ж
№1 ш?йнек № 2 ш?йнек

III.Зерттеуді? н?тижесі:
1.Тартыл?ан с?ттен жасал?ан айран
№1 ш?йнек
Ш?йнекті таза сумен ш?йіп ?ырып к?рдім. Ш?йнекті? ішіндегі ?оспа?ы же?іл алынды
2.Тартылма?ан с?ттен жасал?ан айран
№2 ш?йнек
Ш?йнекті таза сумен ш?йіп ?ырып к?рдім. Ш?йнекті? ішіндегі ?оспа?ы ?атты ж?не о?аймен алынбады.

IV.?орытынды:
Сонды?тан да 1-ші гипотиза бойынша е? абзалы - таза, таби?и ?рі адам денсаулы?ына кері ?сері жо? с?т та?амдарыны? бірі тартыл?ан с?ттен жасал?ан айранмен ш?йнекті? ?оспа?ын тазарту?а пайдалан?анымыз ж?н.

V.?олданыл?ан материалдар
1.?аза?ты? дар?ан дастар?аны [1] Алматыкітап 2007ж
Авторы Сейіт Кенжеахмет?лы 92-94бет

2.?аза?ты? д?ст?рі этнографиясы [2] Алматыкітап 2006ж
Авторы А.К.Самат?лы 56-57 бет

3.Ежелгі ?аза?стан [3] Аруна 2006ж
Авторлары: Т.Ж?матаев, Л.И.Тетенко Т.Ж?маханов, Т.Ша?бай 92-93бет
4.?аза? ?дебиеті[4] Аруна Алматы 2005ж 65-66бет

5.Сен білесі? бе? [5] Энциклапедиясы Аруна ЖШС
Райымбеков ?.Ж, Бай?абылова ?.Т. 252-253бет

6. Сергей Калинин ба?дарламасы «Айран-крем» та?ырыбы

7.?жемні? ертегісі[6]

8.Химия мектепте ?ылыми –педагогикалы? журнал [8] 2005ж 6-8бет

9.Химия 10сынып Нурахметов Н., ?,Бекішев, Н.Заграничная 141-147бет

10.Интернет ресурсы] [9]

11. ?жемні? т?жирибесі, ертегісі

Пікір:
О?ушы: Н?рсейітов Н?рисламбек 3 сынып о?ушысы

Жетекшісі: Н?рсейітова Маржан Ж?ма?азы?ызы

Та?ырыбы: Айранны? ??рамы ж?не оны? пайдасы

Свойства айрана и его польза.

Теориялы? б?лімінде о?ушы а?параттар жинады. Мектеп орыс тілінде бол?анды?тан орысша ?ыс?аша м?лімет ж?не с?ра?-жауап ж?ргізілді. ?жесі Д?меліні? т?сіндіруімен т?рлі т?жірибеден ?тті. Мектеп медбикесімен ??гіме ж?ргізілді.

Адам а?засына с?т та?амдарыны? ?аншалы?ты шипалы? ?сері к?шті екенін білсек те, б?ларды? кейбіреулеріні? емдік ?асиеттері бар екенін біле бермейміз. Гипертония?а, гастрит аурулардан емделуге болатыны? аны?тады.
Ж?мыс м??ият тілмен р?сімделген, сауатты, же?іл о?ылады ж?не т?сінікті. Онда ?ажетті к?рнекті материалдар бар.О?ушы зерттеген ж?мысын біледі, ?ылыми ж?не практикалы? ма?саттарды ?ойып оны шешті.
?ылыми болжаулар жасады. Тартыл?ан майсыздан?ан с?ттен жасал?ан айранмен, ш?йнек ішіндегі ?оспа?ты ж?мсартып тазартады деген жорамалдау шы?арды. Жа?а шы??ан ?ымбат тазарт?ыш ?нта?тарды? орнына экологиялы? таза айранды ?олдан?ан ж?н екенін шештік. Айранны? ??рамы мен пайдасын зерттеуде к?нделікті маркетттерден иогурт, снежок, ряженка, кефир ал?анша ауылда сиыр ?стап ?з с?т ?німін алу тиімді екенін ба?алады.
?ылыми ж?мыс барлы? талаптар?а с?йкес келеді.
Зерттеу ж?мысы керек де?гейде орындалды.

Жетекші: Н?рсейітова М.Ж

Наурыз айы ая?талды.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Свойства айрана и его польза. »

«Шишкин орта мектебі» ММ Қостанай ауданы әкімдігі білім бөлімі

Орындалды: Нурсейтов Нурисламбек 3-сынып

Выполнил:

АЙРАННЫҢ ҚҰРАМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ПАЙДАСЫ

СВОЙСТВА АЙРАНА И ЕГО ПОЛЬЗА


Бағыты: Тарих Направление: Секциясы: Этномәденитану Секция: Этнокультуроведение Ғылыми жетекші: Нұрсейітова М.Ж, қазақ тілі мұғалімі, Мнайдарова З.Қ Научный руководитель: Затобол ауылы, 2015 жыл ЖОСПАР 1..Жұмыстың мақсаты мен міндеттері. 2-бет 2.Жұмыстың кезеңдері. 3-бет 3.Айранның құрамы және пайдалану. 4- бет 4.Айранның құрамы және оның пайдасы. 5- бет 5. Сұрақ – жауап нәтижелері. 6- бет..\қосымша парақ\ 6. Ғылыми дәлел: практикалық бөлімі. 7-бет 8.Зерттеудің нәтижесі. Қолданылған материалдар. 8- бет 9.Пікір. 9- бет. 10. Қосымша бейнематериалдар. Мақсатым: Айранның құрамы мен оның пайдасын ашу. Айранның өмірде көмегі болатын құрамын және қасиетін зерттеу, Сергей Калинин бағдарламасындағы «Айран-крем» бейнежазбасынның маңыздылығын көрсету. Айранмен шәйнек ішін тазартып көру. Аталған мақсатымызға жету үшін алдымызға төмендегідей міндеттер қойдым: Міндетері: Ұлттық тағам туралы түсінік алып және оны өмірде пайдалана білуге үйренем. Айранның құрамын және қасиетін анықтаймын. Шәйнектің ішіндегі қоспақты тазалаймын. Зерттеу парағын толтырып отырамын. Жұмыстың кезеңдері: І – міндет 20.10.-23.14. 2014 жылы тақырыпқа қатысты материалдарды жинақтап, жүйеледім. Жинақталған материалдар іріктеліп, оқылды, жұмыстың бағыт – бағдары орыс аудиториясында таныстырылуы айқындалып, жоспар құрылды. ІІ – міндет 23.14.-28.11.2014 жылы жұмыс жасалып, әжем мен шешемнің кеңес-тәжірибелерін алдым, теледидардан Сергей Калинин бағдарламасын көріп, айран-крем туралы көргеннен соң, майонез орнына салатқа қолдануға болатынын ашып, зерттеу бөлімін тиянақтап, айранның пайдасы мол екеніне қол жеткізген нәтижелер анықталды. I.Теориялық бөлімі 1.Сүт тағамдары . Сүт тағамдарын қазақ халқы бір сөзбен “ақ” дейді.Ақтан тағамдар әзірлеуде бірнеше мыңдаған жылдар бойы халық аса бай тәжірибе жинақтай отырып, одан жүзден астам тамақ түрлері мен дайындау әдістерін жасаған[1] .Сиыр сүтінен сұйық, қою, қоймалжың, ащы, тұщы, жұмсақ, қатты, ұнтақ түріндегі ұлттық тағамдар жасаған. Сүт тағамдарының құрамы белок, май және көмірсуларға өте бай, олар адам организмінде оңай қорытылады әрі сіңімді болады. Кейбір Сүт тағамдарында түзілетін сүт қышқылы адамның ас қорыту жүйесіндегі шіру процестерінің дамуын тежеп отырады. Адам ағзасына сүт тағамдарының қаншалықты шипалық әсері к үшті екенін білсек те, бұлардың кейбіреулерінің емдік қасиеттері бар екенін біле бермейміз. Мысалы, гипертонияға шалдыққандар күніне 2 рет тамақ ішкеннен кейін жарты сағат өткенде 1 кесе айранды асықпай, баптап ішетін болса, бірнеше күннен кейін қан қысымы төмендеп, өзін жақсы сезінетін болады. Сондай-ақ ұйқы қашқанда түнемелік жатар алдында 1-1,5 кесе жылы айран ішсе, оның жақсы ұйықтап шығуға әсері мол. Тағы бір жайт, айранның гастрит ауруына да пайдалы екендігі. Ол денсаулыққа пайдалы және қоректік қасиеті мол[2] тағам. 2. Айран ұйыту. Айран - қазақ аспаздығында айран кеңiнен қолданылады. Оған салқындатылған сусын, әрi тағам болып табылатын түрлi сорпалар қосады. Айранды дайындау үшiн сиырдың сүтiн қайнатады да, +35, 40 С-қа дейiн салқындатады. Онан соң айран (1 стақан айранды 5 литр сүтке) құяды. Онан соң ыдысты қақпақпен жауып, сүлгiмен орап, жылы жерге қояды. 4-6 сағаттан кейiн айран дайын. Сүт - өте бағалы өнім. Олай дейтініміз, организмге оның құрамдас бөлігінің 95-98 пайыз сіңеді[3]. Сүт, сондай-ақ, амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің, витаминдердің таптырмайтын көзі. Сүттің тағы бір қасиеті – түрлі азық-түлікпен керемет үндесіп, адам тағамының биологиялық құндылығын көтереді. Қаймағы алынған немесе алынбай пісірілген сүтке азырақ айран ұйтқысын қосып ұйытылады. Ол жеңіл және сусындық тамақ[4]. 3.Айранның құрамы Өнімдер Сан Энергетикалық құндылығы (ккал) Ағуыздар (г) Майлар (г) Көмірсулар (г) [5] Айран 0 % 100 мл 30 3,0 0,1 3,8 Айран 2 % 100 мл 51 3,4 2,0 4,7 Шишкин ауылдық селосы Ветеринар дәрігер Иванов Андрей мырзамен кеңестім 4.Шаш жууға пайдалану Сонымен бірге айранды ертеректе халқымыз шаш жуу үшін де пайдаланған. Айранмен жуған шаш әрлене түседі әрі шашқа қайрат береді. Шаштың тез өсуіне көмектеседі. 4. ә. Бет тазартуға пайдалану Айран жаққан кезі таңертең және кешкі уақытта 4б.Әжемнің тері тазалау әдісі Кезінде, тіпті, айранды тері илеуге де пайдаланған. Тері илеу үшін малма жасайтын қасиеті де бар. Әжемнің терінін илеуі әдісі[6 5 ) Актуалдық: Дәмелі әжемнің жануарлардың терісін ащы айранмен тазалау әдісін бақылап, өзім бір ойға келдім. Айранмен шәйнектің ішіндегі қоспақты тазартып көру керек.Шешеммен бірге шәйнектің тазартылуын тәжірибеден өткіздім.қараша айында бір, қаңтар айында екінші тазарттым. 6 Проблемалық сұрақ Айранмен шаш жуады, бетті ағартады, тері тазалайды. ал жемірілген шәйнекті айранмен тазартуға бола ма? 7Ақпаратты жинақтау Мектеп кітапханашысынан Сергиенко С.Ч қосымша айран туралы ақпараттар жиналды [7] Химия пән мұғалімі Седнева Галина Геннадиевна жемірілу (коррозия) туралы мәлемет алынды, толық түсіндірді.[8]. Интернеттен ақпараттар қарастырылды[9] Орыс тілінде орыс аудиториясы болғандықтан қысқаша мәлімет айтып, сауал жасадым. Айранның құрамы және оның пайдасы Положительно сказывается на пищеварении, он способен улучшить аппетит. Помимо того, что напиток нормализует кишечную микрофлору, он еще ускоряет процесс переваривания пищи и подавляет активность гнилостных бактерий. Айран хорошо справляется с жаждой, иммунитет, улучшает работу сосудов, сердца и к тому же он снижает уровень холестерина в крови и способствует нормализации веса. Польза айрана для людей, страдающих заболеваниями дыхательных путей тоже бесспорна. Напиток очень полезен в разное время года: летом утоляет жажду, зимой: повышает устойчивость дыхательной системы к инфекционным и простудным заболеваниям. Многие любители айрана отмечают и его благотворное влияние на нервную систему. Можно использовать как маску для очищения лица. Использование при мытье волос от перхоти и придаст блеск и здоровье волосам. Использовать для чистки ржавчины металической посуды. Для заготовки шкур животных\например, козье шкуры,избавляет шкуры от запаха\ А целители до сих пор считают, что айран противостоит яду змеи. Сұрақ қойылды: Айран тағамының пайдасы қандай? ЖАУАПТАР был задан вопрос: ЧЕМ ПОЛЕЗЕН АЙРАНОВЫЙ ПРОДУКТ? ответы Учитель русского языка литературы Кисель Е.В: - В нынешнее время его можно найти на полках наших маркетов. Только он далек от настоящего напитка, потому что содержит много консервантов. Лучше всего айран приготовить в домашних условиях, тем более что сделать это очень легко. Главными ингредиентами являются сузбе и катык. Последний – это простокваша из кипяченого молока, которую выпаривают в треть. А первый – это сцеженный катык, что-то между творогом и сметаной. Учитель технологии Дарбеков В.К: - В самые горячие летние дни айран хорошо восполняет водно-солевой баланс нашего организма за счет своих амино- и жирных кислот, и этим утоляет жажду. Алексейчик Н.Н – медсестра школы: - Полезен айрановый продукт также своей аскорбиновой кислотой, которая в период понижения иммунитета противостоит простудным заболеваниям. А так же нормализирует микрофлору кишечника. Классный руководитель - Хотнянская Т.С: - Диетологи рекомендуют его пить для снижения массы тела, поскольку калорий у айрана мало – 27 ккал на 100 граммов. Он позволяет восстановить микрофлору кишечника, усилить секреторную деятельность желудка, что помогает очистить застой желчных протоков. Психолог Головко В: - Айран приводит центральную нервную систему в тонус. Учитель химии Седнева Г.Г: - Он полезен и тогда, когда происходит нехватка кислорода в органах и тканях, когда нужно повысить в легких приток крови, нормализовать тонус мышц. Учитель казахского языка Мнайдарова З.К: - Такие полезные качества бодрят организм, что приводит к долгой жизни и отменному здоровью. Мама: - Но как в каждом продукте, существуют как положительные, так и отрицательные свойства. Воспитатель школы Вдовикова Л.П: - Большой минус напитка заключается только в том, что организм, не привыкший к нему, может поначалу вести себя неадекватно. Поэтому начинать пить айран стоит понемножку и маленькими глотками. Бабушка Дамели: - Существует одна легенда. Рецепт айрана хранили очень долго, пока одна красавица не влюбила в себя князя. Она согласна была выйти замуж за него, только в обмен на заветную закваску, с помощью которой готовят этот кисломолочный продукт. С тех пор начал употреблять его, чтоб сохранить свою молодость и красоту. 8. Ғылыми дәлел: Мен тартылған майсызданған сүттен жасалған айранмен, шәйнек ішіндегі қоспақты жұмсартып тазартады дегенге көзімді жеткіздім. 9.Практикалық маңыздылық Жаңа шыққан қымбат тазартқыш ұнтақтарды қолданғанның орнына экологиялық таза айранды қолданған жөн. Құрамы:минералды және органикалық қышқылдар, арнайы қоспалар бар. Терісіне немесе көздің сілекей қабығына тиіп кетуден сақтаңыз!. Тиген жағдайда сумен әбден шайыңыз. Тамақ өнімдерінен аулақ жерде сақтау қажет! II.Практикалық бөлімі Зерттеу жұмысы бақылау әдісі арқылы орындалды, және өзгерістері күнделікке толтырылды 1кезең Айран ұйыту 1.Сүтті пісіріп айран ұйыттым. Тартылған сүттен және тартылмаған сүттен айран ұйыттым. 2.Тартылмаған майлы сүттен жасалған айран 1 күннен кейін ашыды. Бөлме температурасы 19º С градус. 2 кезең. Айранның ашуы 3.Тартылған сүттен жасалған айран жарты күн бойы аши бастады. Бөлме температурасы 19ºС градус. 23.11.2014ж 3 кезең. №1 шәйнек Айранмен шәйнектерді толтыру 4.Ашыған айранды шәйнектер ішіне құйдық 25.11.2014 ж 4кезең. Шәйнектерді тексеру №1 шәйнек 5.Бір тәуліктен кейін ашыған айран быршыды, түсі өзгерді.Бөлме температурасы 20ºСградус.26.11.2014ж №2 шәйнек 6.Ашыған айранды шәйнектер ішіне құйдым. Қақпақтарын жауып қойдым. 20ºС градус 25.11.2014ж №2 шәйнек 7.Екі тәуліктен кейін айранды төгіп тастадым. Түсі өзгерді. 27.11.2014ж 5 кезең Айранды төгу 8.Айранды төгіп тастадым, шәйнектің ішін сумен жудым 28.11.2014ж №1 шәйнек № 2 шәйнек III.Зерттеудің нәтижесі: 1.Тартылған сүттен жасалған айран №1 шәйнек Шәйнекті таза сумен шәйіп қырып көрдім. Шәйнектің ішіндегі қоспағы жеңіл алынды 2.Тартылмаған сүттен жасалған айран №2 шәйнек Шәйнекті таза сумен шәйіп қырып көрдім. Шәйнектің ішіндегі қоспағы қатты және оңаймен алынбады. IV.Қорытынды: Сондықтан да 1-ші гипотиза бойынша ең абзалы - таза, табиғи әрі адам денсаулығына кері әсері жоқ сүт тағамдарының бірі тартылған сүттен жасалған айранмен шәйнектің қоспағын тазартуға пайдаланғанымыз жөн. V.Қолданылған материалдар 1.Қазақтың дарқан дастарқаны [1] Алматыкітап 2007ж Авторы Сейіт Кенжеахметұлы 92-94бет 2.Қазақтың дәстүрі этнографиясы [2] Алматыкітап 2006ж Авторы А.К.Саматұлы 56-57 бет 3.Ежелгі Қазақстан [3] Аруна 2006ж Авторлары: Т.Жұматаев, Л.И.Тетенко Т.Жұмаханов, Т.Шаңбай 92-93бет 4.Қазақ әдебиеті[4] Аруна Алматы 2005ж 65-66бет 5.Сен білесің бе? [5] Энциклапедиясы Аруна ЖШС Райымбеков Қ.Ж, Байғабылова Қ.Т. 252-253бет 6. Сергей Калинин бағдарламасы «Айран-крем» тақырыбы 7.Әжемнің ертегісі[6] 8.Химия мектепте ғылыми –педагогикалық журнал [8] 2005ж 6-8бет 9.Химия 10сынып Нурахметов Н., Қ,Бекішев, Н.Заграничная 141-147бет 10.Интернет ресурсы] [9] 11. Әжемнің тәжирибесі, ертегісі Пікір: Оқушы: Нұрсейітов Нұрисламбек 3 сынып оқушысы Жетекшісі: Нұрсейітова Маржан Жұмағазықызы Тақырыбы: Айранның құрамы және оның пайдасы Свойства айрана и его польза. Теориялық бөлімінде оқушы ақпараттар жинады. Мектеп орыс тілінде болғандықтан орысша қысқаша мәлімет және сұрақ-жауап жүргізілді. Әжесі Дәмелінің түсіндіруімен түрлі тәжірибеден өтті. Мектеп медбикесімен әңгіме жүргізілді. Адам ағзасына сүт тағамдарының қаншалықты шипалық әсері күшті екенін білсек те, бұлардың кейбіреулерінің емдік қасиеттері бар екенін біле бермейміз. Гипертонияға, гастрит аурулардан емделуге болатының анықтады. Жұмыс мұқият тілмен рәсімделген, сауатты , жеңіл оқылады және түсінікті. Онда қажетті көрнекті материалдар бар.Оқушы зерттеген жұмысын біледі, ғылыми және практикалық мақсаттарды қойып оны шешті. Ғылыми болжаулар жасады. Тартылған майсызданған сүттен жасалған айранмен, шәйнек ішіндегі қоспақты жұмсартып тазартады деген жорамалдау шығарды. Жаңа шыққан қымбат тазартқыш ұнтақтардың орнына экологиялық таза айранды қолданған жөн екенін шештік. Айранның құрамы мен пайдасын зерттеуде күнделікті маркетттерден иогурт, снежок, ряженка, кефир алғанша ауылда сиыр ұстап өз сүт өнімін алу тиімді екенін бағалады. Ғылыми жұмыс барлық талаптарға сәйкес келеді. Зерттеу жұмысы керек деңгейде орындалды. Жетекші: Нұрсейітова М.Ж Наурыз айы аяқталды.