?аза? ханды?ы – ма?танышым

«Б?гінгі ?аза? хал?ы – сонау есте жо? ескі замандарда – а? т?лпарларды? т?я?ымен д?ниені д?р сілкіндірген к?не са?тарды?, ежелгі ??ндарды?, байыр?ы т?ркілерді? ?рпа?ы, ?лкен ?йі? ?ара ша?ыра?ын атаж?ртты са?тап ?ал?ан халы?», - деп сонау 1921 жылды? ?зінде, т?уел-сіздікті? та?с?рі ша?ында д?ние ж?зі ?аза?тарыны? бірінші ??рылтайында Президентіміз Н?рс?лтан ?біш?лы Назарбаев айт?ан болатын. Елбасымыз осы жылдарды? ?н бойында тарих?а ??рметпен ?арауды? ?ткенімізден ?неге алуды? ?йренерлік ?лгісін к?рсетіп келеді. Адам ?ткенін жа?сы білмей болаша??а ны? ?адам баса алмайды. Т?уелсіз ел ретінде ?ткенімізді зерттеу, б?л к?нге ?алай келгенімізді, кімдерді? ар?асында жеткенімізді білу та?ы бас?а ??нды деректерді игеру біз ?шін ?те ма?ызды. Сонау 1465 жылы ?аза?ты? е? ал?аш?ы хандары Керей мен Ж?нібекті? ?аза? деген ханды?ты? туын тіккеніне, міне, биыл 550 жыл толып отыр. Елбасымызды? ?аза? ханды?ыны? 550 жылды?ын мемлекеттік де?гейде атап ?ту туралы жарлы?ы шы?ып, былтырдан бері б?кіл ел болып ?лкен дайынды? ж?ргізіп келеміз. Б?л дегеніміз ?аза?стан еліні? ?ткенді білуге деген ??лшынысын к?рсетеді.

Тарих?а к?з ж?гіртсек, талай ?иынды?тар мен та?дырды? со??ылары ?аза? хал?ыны? басына тая? болып тиді. Біз б?гінгі к?нге к?птеген сындардан ?тіп келіп отырмыз. Е? ал?аш туын тіккен елді? болаша?ы ?ашанда б?лы??ыр болатыны белгілі. Ол ?шін ??рылма?шы болып жат?ан елге білгір де, ?айратты, парасатты к?шбасшылар керек. Керей мен Ж?нібек ?аза? хал?ыны? этникасын ??райтын к?птеген ру-тайпаларды алып шы?ып, Шуды? бойына ?аза? деген ханды?ты? туын тігеді. Бір адам, бір елді ??т?ара алады, д?л сол уа?ытта да Керей мен Ж?нібек хандар ?аза? ханды?ын т?рлі ?ауіптерден ?ор?ап, болаша??а ?арай жылжуына, дамуына жа?дай жасады.

?аза? ханды?ыны? ??рылуы бір о?и?амен ж?не бір мезетте ж?зеге ас?ан саяси ?рдіс емес, керісінше 10 жылдан астам уа?ыт?а созылып, ?з ішінде о?и?аларды? дамуына ?арай бірнеше саты?а б?лінген. Б?лініп кету – ханды?ты? ??рылуында?ы ал?аш?ы ж?не ма?ызды ?адам болса, ?біл?айыр хан ?айтыс бол?аннан кейін к?п ?замай Шы?ыс Дешті ?ыпша? аума?ында ?аза? ханды?ыны? билігіні? т?пкілікті орнауы – ханды?ты? ??рылуыны? ая?тал?анын к?рсетеді.

?аза? хандарыны? жері бірнеше есе ?л?айып, хал?ыны? саны миллион?а жеткен т?с – ?асым ханны? д?уірі болатын. Тарихта ?асым ханны? есімі ?аза? ханды?ыны? ны?аюы мен к?шеюімен тікелей байланысты. ?аза? тарихында ?асым ханнан кейін де к?птеген мы?ты хандар билік ж?ргізді. «Есім ханны? ескі жолы» деген за?дар жина?ымен белгілі Есім хан, 600 ?скермен 50000 жо??арды? ?скеріне тойтарыс берген. Ж??гір хан ?ой ?стіне бозтор?ай ж?мырт?ала?ан заманды орнат?ан ж?не «Жеті жар?ы» атты за?дар жина?ын шы?ар?ан ?з-Т?уке хан, дипломатияны шебер пайдалана білген Абылай хан, е? со??ы орыс ?скерлерін тітіреткен Кенесары хандарды? есімі ?аза? тарихында алтын ?ріптермен са?тал?андар. Кейіннен Ке?ес ?кіметі орна?ан т?ста Алашорданы? к?семі ?лихан Б?кейхановты?, ?аза? КСРО-сін 40 жыл бас?арып, 40 ?ала т?р?ыз?ын Дінм?хаммед ?онаевты? орасан е?бегі ел ?шін ерекше.

Ке?ес ?кіметі ??лап, ел елдер т?уелсіздік алып жат?ан т?ста ?аза?ты ?иын кезе?нен алып шы??ан б?гінгі Президентіміз Н?рс?лтан ?біш?лы Назарбаев екені белгілі. ?аза? ханды?ыны? 550 жылды?ына орай ?ылыми конференциялар, к?рмелер, онк?ндіктер ?йымдастырылса, ауданымызда семинарлар, онк?ндіктер, т?рлі шаралар ?ткізілуде.

Б?гін Т?уелсіз ?аза?стан д?ние ж?зіне ы?пал ете алатын, беделі зор, бейбітшілікті ту еткен ерекше ?она?жай халы? болып ?мір с?ріп жатыр. 2050 стратегиясы бар еліміз « М??гілік елге» айналу ?шін тырысып ба?уда. Ендігі ма?сат Алла бізді? мемлекетімізді? осы игі ниетіне жеткізсе екен. Бірлігі мен ынтыма?ы бар мемлекетті? ?ана болаша?ы кемел. ?аншама ?ан т?гіс, ма?дай тер, ?асырлар бой?ы асыл арманмен ?ол жеткізген т?уелсіздікті? ?р та?ы мен ?шін ?ымбат. И?, кешегі к?нге к?з жіберсек, ?аза? хал?ы басынан ?аншама ауыр к?ндерді ?ткізді. Т?уелсіздікті? ар?асында бабалар а?са?ан азатты? пен егемендікке ?ол жеткіздік. К?кте ?ыраны ?алы?та?ан б?гінгі бейбітшілік асапанында ?мір с?ріп жат?ан к?п?лтты хал?ымыз бір ша?ыра?ты? астында бірлік пен ынтыма?ты? бесігінде тербеліп, к?н кешуде.

Бізді? президентімізді? «?аза? тарихында ?аза? ?ялатын еште?е жо?» деген бір ауыз с?зіні? ?зі бізді ата-бабаларымыз ?шін ма?таныш сезіміне б?лейді, ?аза?ты? ендігі тарихында да сондай ізгі із ?алдыру?а ?ндейді. Ата-бабаларымызды? Отан?а, жерге, елге деген с?йіспеншілігіні? ар?асында біз ?аза? елі болып келеміз. Еліммен, жеріммен ?р уа?ытта ?айда ж?рсем де ма?тана аламын. ?аза? елі, ?аза? ханды?ы б?л мені? - ма?танышым.

Показать полностью

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?аза? ханды?ы – ма?танышым»

Қазақ хандығы – мақтанышым

«Бүгінгі қазақ халқы – сонау есте жоқ ескі замандарда – ақ тұлпарлардың тұяғымен дүниені дүр сілкіндірген көне сақтардың, ежелгі ғұндардың, байырғы түркілердің ұрпағы, үлкен үйің қара шаңырағын атажұртты сақтап қалған халық» , - деп сонау 1921 жылдың өзінде, тәуел-сіздіктің таңсәрі шағында дүние жүзі қазақтарының бірінші құрылтайында Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев айтқан болатын. Елбасымыз осы жылдардың өн бойында тарихқа құрметпен қараудың өткенімізден өнеге алудың үйренерлік үлгісін көрсетіп келеді. Адам өткенін жақсы білмей болашаққа нық қадам баса алмайды. Тәуелсіз ел ретінде өткенімізді зерттеу, бұл күнге қалай келгенімізді, кімдердің арқасында жеткенімізді білу тағы басқа құнды деректерді игеру біз үшін өте маңызды. Сонау 1465 жылы қазақтың ең алғашқы хандары Керей мен Жәнібектің қазақ деген хандықтың туын тіккеніне, міне, биыл 550 жыл толып отыр. Елбасымыздың қазақ хандығының 550 жылдығын мемлекеттік деңгейде атап өту туралы жарлығы шығып, былтырдан бері бүкіл ел болып үлкен дайындық жүргізіп келеміз. Бұл дегеніміз Қазақстан елінің өткенді білуге деген құлшынысын көрсетеді.

Тарихқа көз жүгіртсек, талай қиындықтар мен тағдырдың соққылары қазақ халқының басына таяқ болып тиді. Біз бүгінгі күнге көптеген сындардан өтіп келіп отырмыз. Ең алғаш туын тіккен елдің болашағы қашанда бұлыңғыр болатыны белгілі. Ол үшін құрылмақшы болып жатқан елге білгір де, қайратты, парасатты көшбасшылар керек. Керей мен Жәнібек қазақ халқының этникасын құрайтын көптеген ру-тайпаларды алып шығып, Шудың бойына Қазақ деген хандықтың туын тігеді. Бір адам, бір елді құтқара алады, дәл сол уақытта да Керей мен Жәнібек хандар Қазақ хандығын түрлі қауіптерден қорғап, болашаққа қарай жылжуына, дамуына жағдай жасады.

Қазақ хандығының құрылуы бір оқиғамен және бір мезетте жүзеге асқан саяси үрдіс емес, керісінше 10 жылдан астам уақытқа созылып, өз ішінде оқиғалардың дамуына қарай бірнеше сатыға бөлінген. Бөлініп кету – хандықтың құрылуындағы алғашқы және маңызды қадам болса, Әбілқайыр хан қайтыс болғаннан кейін көп ұзамай Шығыс Дешті Қыпшақ аумағында Қазақ хандығының билігінің түпкілікті орнауы – хандықтың құрылуының аяқталғанын көрсетеді.

Қазақ хандарының жері бірнеше есе ұлғайып, халқының саны миллионға жеткен тұс – Қасым ханның дәуірі болатын. Тарихта Қасым ханның есімі Қазақ хандығының нығаюы мен күшеюімен тікелей байланысты. Қазақ тарихында Қасым ханнан кейін де көптеген мықты хандар билік жүргізді. «Есім ханның ескі жолы» деген заңдар жинағымен белгілі Есім хан, 600 әскермен 50000 жоңғардың әскеріне тойтарыс берген. Жәңгір хан қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заманды орнатқан және «Жеті жарғы» атты заңдар жинағын шығарған әз-Тәуке хан, дипломатияны шебер пайдалана білген Абылай хан, ең соңғы орыс әскерлерін тітіреткен Кенесары хандардың есімі қазақ тарихында алтын әріптермен сақталғандар. Кейіннен Кеңес өкіметі орнаған тұста Алашорданың көсемі Әлихан Бөкейхановтың, Қазақ КСРО-сін 40 жыл басқарып, 40 қала тұрғызғын Дінмұхаммед Қонаевтың орасан еңбегі ел үшін ерекше.

Кеңес өкіметі құлап, ел елдер тәуелсіздік алып жатқан тұста қазақты қиын кезеңнен алып шыққан бүгінгі Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев екені белгілі. Қазақ хандығының 550 жылдығына орай ғылыми конференциялар, көрмелер, онкүндіктер ұйымдастырылса, ауданымызда семинарлар, онкүндіктер, түрлі шаралар өткізілуде.

Бүгін Тәуелсіз Қазақстан дүние жүзіне ықпал ете алатын, беделі зор, бейбітшілікті ту еткен ерекше қонақжай халық болып өмір сүріп жатыр. 2050 стратегиясы бар еліміз « Мәңгілік елге» айналу үшін тырысып бағуда. Ендігі мақсат Алла біздің мемлекетіміздің осы игі ниетіне жеткізсе екен. Бірлігі мен ынтымағы бар мемлекеттің ғана болашағы кемел. Қаншама қан төгіс, маңдай тер, ғасырлар бойғы асыл арманмен қол жеткізген тәуелсіздіктің әр таңы мен үшін қымбат. Иә, кешегі күнге көз жіберсек, қазақ халқы басынан қаншама ауыр күндерді өткізді. Тәуелсіздіктің арқасында бабалар аңсаған азаттық пен егемендікке қол жеткіздік. Көкте қыраны қалықтаған бүгінгі бейбітшілік асапанында өмір сүріп жатқан көпұлтты халқымыз бір шаңырақтың астында бірлік пен ынтымақтың бесігінде тербеліп, күн кешуде.

Біздің президентіміздің «Қазақ тарихында қазақ ұялатын ештеңе жоқ» деген бір ауыз сөзінің өзі бізді ата-бабаларымыз үшін мақтаныш сезіміне бөлейді, қазақтың ендігі тарихында да сондай ізгі із қалдыруға үндейді. Ата-бабаларымыздың Отанға, жерге, елге деген сүйіспеншілігінің арқасында біз Қазақ елі болып келеміз. Еліммен, жеріммен әр уақытта қайда жүрсем де мақтана аламын. Қазақ елі, Қазақ хандығы бұл менің - мақтанышым.

Қызылорда облысы Жаңақорған ауданы

Негізгі білім беретін №221 Аққұм мектебі

9-сынып оқушысы Сайынбай Айжан

Жетекшісі Сейітова Гүлзада