А?т?бе облысы
Ойыл ауданы
Ш. Берсиев орта мектебі
тарих - география п?ні м??алімі
Бекітемін: МДОІЖО Г. К. Ибрашева
К?ні: 26.01.2016 ж 6 «а» класс п?ні: ?аза?стан тарихы
Саба?ты? та?ырыбы: ?йсіндерді? шаруашылы?ы мен т?рмысы
Саба?ты? ма?саты: ?йсін мемлекетіні? шаруашылы?ы мен т?рмысы туралы тере?дете т?сіндіру.
Білімділік: О?ушылар?а ?аза?стан аума?ында б.з.б 3?асыр мен б.з. 5 ?асырында ?мір с?рген ?йсіндерді? мал шаруашылы?ы,егіншілігі,к?сібі,салт-д?ст?рлері мендіни нанымдары туралы білімдерін толы?тыру.
Т?рбиелік міндеті: саяси-идеялылы??а, адамгершілікке, е?бек?орлы??а, таби?атты с?йе білуге, маманды? та?дау?а, экономикалы? ж?не экологиялы? к?з?арас?а, эстетикалы? тал?амын арттыру?а, патриотты? сезімге, д?ниетанымдылы??а баулу. О?ушыларды ?з хал?ыны? тарихын о?ып білуге,салт-д?ст?рін са?тау?а,м?дениетті болу?а т?рбиелеу.
Дамытушылы? міндеті: О?ушыларды? ойлау ?абілетін,с?йлеу м?дениетін дамыту,о?улы?ты? м?тінімен берілген жоспар бойынша ?з бетінше кесте толтырту, тірек конспект жазып, ауызша сипаттама жасау?а да?ды ?алыптастыру. ?осымша материалдар ар?ылы интеллектуалды? де?гейін к?теріп, о?ушыны? п?нге ?ызы?ушылы?ын арттыру, тілін дамыту.
Саба?ты? т?рі: баяндау-??гімелесу,, аралас саба?
Саба?ты? тегі: аралас саба?
Саба?ты? ?дісі: к?рнекілік, баяндау,с?ра?-жауап,сызбамен ж?мыс.
Саба?ты? т?сілі: жалпы класпен,
К?рнекілігі: ?аза?станны? картасы, тірек-сызбалары,слайд.
П?н аралы? байланыс: математика, физика, химия, биология, ?дебиет, география
Саба? барысы:
I. ?йымдастыру кезе?і.
а) о?ушыларды? о?у ??ралдарын тексеру.
б) саба??а назарын аударту.
Психологиялы? дайынды?О?ушыларды саба??а ?ызы?ушылы?ын арттыру.
?аза?стан- ?ол алысады,
Италия- ??ша?тап амандасады,
Зимбабва- ар?аларымен т?с ?а?ысу
Македония- шынта?тарын тигізе амандасу,
Никорагуа-иы? ?а?ысады
Бразилия- ар?а сипайды
Австралиялы? аборигендер- ?ол шапала?тап, ая?пен секіреді, жамбаспен к?ршісін ?а?ады.
ІІ. ?й тапсырмасы: ?йсіндер тарихы, орналас?ан жері (презентациясымен)
Жылдамдатпа с?ра?тар.
1. ?йсіндер ?ашан ?мір с?рген?
2. ?йсіндер ?ай жерде мекендеген?
3. ?йсіндерді? астанасы?
4. ?йсіндер басшысыны? ата?ы?
5. ?йсіндерді? хал?ы?
6. ?йсіндерді? ?скер саны?
7. ?йсіндерді? ?оныстары ?ай жерден табылды?
8. ?йсіндер ?ай елмен сауда ?арым - ?атынас жаса?ан?
9. ?йсін ?о?амын кімдер ??райды?
М?тінді толы?тыру.
1. ?йсіндер ?о?амында. ?алыптасты? (те?сіздік)
2. Байлар ?з жыл?ыларын ?зге жыл?ылардан айыру ?шін олар?а. салды? (та?ба)
3. Д?улетті адамдарды? киімдері к?бінесе. биязы. то?ыл?ан матадан тігілді? (жібектен, ж?ннен)
4. ?йсіндер жеке меншік. ?ана емес. тара?ан? (мал?а, жерге су?а да)
?йсіндерді? басшысын гуномо деп атайды. Оны? ?кесі ша?ын патшалы?ты билеген. Оны? ?кесіне шабуыл жаса?ан кезде оны ?кесі дала?а тастап кеткен. Т?мсы?ымен ет тістеген ?ар?алар оны? ?стінде айналып ?шып ж?рді ал ?ас?ырлар оны емізген. Шаню б??ан та??алып, м?ны ?ажайып н?рсе санап, оны т?рбиелеп ?сірді.
?йсін ?о?амды? ??рылысы
Гуньмо
Бек
Ау?атты адамдар
Жасауылдар мен абыздар
Б??ара халы?
?йсіндер ?ай елдермен сауда ?арым – ?атынасын жаса?ан
?ытай
??ндар
?а?лы
Дауания
О?т?стігінде ?р т?рлі т?ра?ты иеліктермен
ІІІ. Жа?а саба?
ЖОСПАРЫ
1) Мал шаруашылы?ы
2) Егіншілік пен отыры?шылы?
3) Т?рлі к?сіпшілік
4) Салт - д?ст?рі мен діни т?сініктері
?йсіндерді? мекендеген ?онысы Археологиялы?
?азба кезінде
Шу мен Кеген деген ?алалардан бірнеше
?зенні? бойынан ?алалар т?рмысты? заттар
табылды. табылды.
1) ?йсіндер к?шпелі мал шаруашылы?ымен жартылай к?шпелі мал шаруашылы?ымен айналыс?ан. К?п ?сірген малы - жыл?ы мен ?ой. Аз ?сірген малы - сиыр.
2) Неліктен ?йсіндерге егін егу ?олайлы болды? Олар Шу, Талас, Іле ?зендеріні? жа?алауында егін егу мен айналыс?ан. Ол ?зендерді картадан к?рсет.
3) Т?рлі к?сіп:
1 М етал ??деу
2 ?сталы?
3 Зергерлік
4 То?ымашылы?
5 ??мырашылы?
6 Тері ??деу
4) Салт - д?ст?рі мен діни нанымдары:
«?йсіндерді? ?онысы» туралы суретпен ж?мыс.
Т?рлі к?сіпшілік
?йсіндерді? ?йлері та?татастан,балшы?тан т?р?ызыл?ан.?йлері тау б?терінде орналас?ан.?ыс?ы ?йлері шикі кірпіштен т?р?ызыл?ан,т?ра?ты ?йлерде т?р?ан.?йлеріні? б?лмелері ?те к?п бол?ан,?йді? д?л ортасында жер оша? сал?ан,едені балшы?тан сылан?ан екен.
?йсіндерді? к?сібінде ?сіресе,ыдыс жасау,бешпент тігу,теріден шалбар тігу,ая? киім жасау ісі ?те жа?сы дамы?ан.?йсіндерді? ?ол?нершілері с?йектен,тастан, а?аштан,?айыннан,был?арыдан т?рлі ыдыс-ая?тар жаса?ан.С?йектен- жебе ?штары,т?ймелер,монша?тар жаса?ан.Тастан-?айра?,кетпен,келі,диірмен ал,был?арыдан -с?йы? та?ам?а арнал?ан ыдыстар жаса?ан.?айыннан- шелек,астау,таба?тар жаса?ан екен.
♦ ?йсіндер малды? ?ай т?рін ?сірген? ?ой жыл?ы ешкі сиыр т?йе ♦ Олар егіншілікті? ?ай т?рі мен айналыс?ан? д?нді да?ыл
♦ Д?нді да?ылдардан нені ?сірген: тары бидай арпа
♦ Был?арыдан – с?йы? та?ам?а арнал?ан ыдыстар, киімдер
♦ С?йектен – т?йме, т?йреуіш, ілгектер
♦ Темірден –балта, ора?, пыша?, т.б
♦ Тері ??деу –ая? киім, тері шалбар,киімдер
♦ Саз балшы?тан –ыдыстар
♦ А?аш ?сталар –астау, таба?, тоста?ан, ожау
♦ ?ытай жазбаларында ?йсіндер егіншілікпен де, Оты,суы мол жерлерде
бау-ба?шамен де айналыспайды ?мір с?рді делінген.
Ерлер
Темір, мыс, ?ола бал?ытты, т?рлі ?ару- жара?тар жасады
?йелдер Ыдыстарды саз балшы?тан жасады. Ыдыстар?а мата жабыстыру ісімен айналысты
Меншік ?атынастары пайда болды
?йсін ?о?амында
IV Саба?ты бекіту
Біз не білдік?
1 Тірек с?здермен ж?мыс
Усунго
Синго
Гуньмо
Та?ба
М?р
1.С?йкесін тап
С?йектен ?айра?,кетпен,келі,диірмен А?аш,?айыннан жебе ?штары,монша?тар,т?ймелер
Был?арыдан шелек,астау,таба?
Тастан с?йы? та?ам?а арнал?ан ыдыстар
2.“Менен с?ра?-жауап сізден»
1.Асыл тастардан шеберлер не жасады?
2.Д?нді -да?ылдар,д?н?ккіштер ?андай ?ыстаудан табылды?
3.Шеберлер ыдыс жасауда ?андай ?діс ?олданды?
4.Теріден шалбар тігу ісі ?йсіндерде бол?ан ба?
5.Д?н?ккіштер неден жасал?ан?
6.Обаларды? айналасы немен жабыл?ан?
7.?ыс?ы ?йлері ?андай кірпіштен т?р?ызылды?
8.Бай адамдарды? ?абірінен ?андай заттар табылды?
9. Егін шаруашылы?ында ?сірген:
10.?ытай деректерінде не айтыл?ан?
VII Ба?алау
VIII ?йге тапсырма: 17 - та?ырып “?йсіндерді? салт д?ст?рі - ?аза? хал?ыны? салт - д?ст?ріні? бастауы” та?ырыбына ??гіме жазу.
П?н м??алімі: ?ділова ?. Н.
Ш. Берсиев атында?ы орта мектеп
Ашы? саба?
6 «а» класс
?ткізген: ?ділова ?айни На?и?ызы
2015-2016 о?у жылы
