?лы же?іске ?осыл?ан ?лес

Сабақтың тақырыбы:

§ 51 Ұлы жеңіске қосылған үлес

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Қазақстандықтардың Ұлы жеңіске қосқан үлесі жайлы оқушыларға мағлұмат беру. Отан соғысының батырларының ерліктерімен таныстыру, сонымен қатар жеңістің тарихи маңызы жайлы білім алуға көмектесу.

Дамытушылық: нақты мәліметтерді анықтай білу дағдыларын қалыптастыруға жағдай жасай отырып, өз беттерінше шығармашылық ізденіске дағдыландыру, ойлау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік: Ұлы Отан соғысындағы ерлік көрсеткен батырларды үлгі өте отырып ерлік істерге, патриоттыққа тәрбиелеу, батырлардың ерлігін құрметтеуге үйрету.

Сөздік

Фашизм - д үние жүзіне үстемдік орнатуға тырысатын кертартпа топ бірлестік.

Агрессия - мемлекеттің тәуелсіздігі мен аумақтың біртұтастығы, егемендігін әскери күшпен бұзу.

Сабақтың барысы:

• Ұйымдастыру кезеңі.

А. Оқушылардың назарын сабаққа

аудару, түгелдепу

Б. Топқа бөлу

II. Үй тапсырмасын тексеру.

III. Жаңа сабақ.

IV. Бағалау.

V. Үй тапсырмасы.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап,

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақтың көрнекілігі: Тақырыпқа байланысты суреттер, карта, сызбалар.

Пәнаралық байланыс : география

II. Үй тапсырмасын тексеру

ТЕСТ

1. Екінші дүниежүзілік соғыс қашан басталды?

А) 1939 жылы 1-қыркүйек

B) 1939 жылы 2 қыркүйек

C) 1939 жылы 22 маусым

2.Ұлы Отан соғысында қанша миллион кеңес адамдары мерт болды?

А) 24 миллионнан астам

B) 27 миллионнан астам

С) 25 миллионнан астам

3.Ұлы Отан соғысында қанша Қазақстандықтар қаза тапты?

А) 20 миллионнан астам

B)530 мың

С)410 мың

4.Соғыс жүріп жатқан жерлерден Қазақстанға қанша зауыт пен фабрика, кәсіпорындар көшірілді?

А) 220

B) 210

C) 200

5. Ұлы Отан соғысы қашан басталды?

А) 1939 жылы 1 тамызда;

B) 1940 жылы 10 маусымда;

C) 1941 жылы 22 маусымда;

6. Екінші дүниежүзілік соғыс қашан аяқталды?

А)1945 жылы 7 мамыр

B) 1945 жылы 2-қыркүйек

C) 1945 жылы 24 мамыр

Жауабы

1. С

2. В

3. С

4. А

5. С

6. В

Ұлы Отан соғысындағы ерліктері үшін кеңес Одағының Батыры атағын алғандар:

Барлығы

Қазақстандықтар

11600 адам

Қазақтар

497

Қазақ қыздары

97

2

Кеңес Одағының Батыры атағын алға

Екі мәрте

Талғат Бегелдинов

Үш мәрте

Леонид Беда

И.Н. Кожедуб

Иван Павлов,

Сергей Луганский

Соғыс зардаптары

Қиратылды

Адам шығыны

КСРО бойынша

27 млн. адам

1710 қала

70 мың ауыл

Қазақстан

бойынша 603

мың адам

32 мың өнеркәсіп

100 мың ауылшаруашылық кәсіпорын

Кеңес Одағының Батыры

316-атқыштар дивизиясы, генерел-

Майор И.В. Панфилов1941 жылы

ерлікпен қаза тапты.

Б. Момышұлы, Т. Тоқтаров

Малик Габдуллин, Клочков ерлігі.

Мәскеу

үшін

шайқаста

Балтык шайкасында 156 казак

314-атқыштар дивизиясы қорғады.

Матросов ерлігін қайталаған

Сұлтан Баймағамбетов

Дюсенбай Шыныбеков болды

Ленинград

үшін

шайқаста

Қазақстандықтардың

өшпес ерлілі

6 қорғаныс шебі алынды. 27,72,73

дивизиялар ерліктің үлгісін

көрсетті, ұшқыш Н. Әбдіров

ерлікпен қаза тапты. Минометші

Қ. Сыпатаев Касым Аманжолв 3

Толбай Мырзабаев Кеңес

Одағының батыры атанды.

Сталинград

үшін

шайқаста

III. Сабақ жоспары:

1. Әлия Молдағүлова.

2. Мәншүк Мәметова.

3. Бауыржан Момышұлы.

4. Талғат Бигелдинов.

5. Ұлы Жеңіс.

Әлия Молдағүлова. 1925-1944

1925ж . Ақтөбе обл. Қобда ауданында дүниеге келген . 1942жылы

Ленинград маңындағы елді мекенді азат етуге қатысан. «Отан үшін алға!»-деп жауынгерлерді cоңынан ерткен. Сағыс жылдары ірі - ірі шайқастарға атынасып мергендігі мен аты шықты.

20 жас

Мәншүк Мәметова. 1922-1943

Батыс Қазақстаннын Орда ауданында дүниеге келген.Алматы қаласында 28 мектепте оқы ған соғыс басталанда 1942ж Алматы қаласында медицина институтында оқып жүрген еді. Ол өз еркімен сұранып қазақ ұлтты 100-бригадасы құрамында майданға аттанады. Невель қаласын 3 сағ. қорғаған.

Бауыржан Момышұлы.1910-1982

Жамбыл облысының Жуалы ауданына қарасты Көлбастау ауылында қарапайым отбасында дүниеге келген. Әкесі – Момыш, шешесі – Рәзия. Әкесі жаны жомарт кісі болған. Отбасыларында 4 қыздан кейін, әкесі Момыш 50-ді еңсерген шағында Бауыржан дүниеге келіпті. Тәуіржан деген інісі бір жасында қайтыс болып кеткен. Әкесінен аздап хат таныған Бауыржан көрші Евгеньевка ауылындағы орыс мектебінде 1 жыл оқып, келесі жылы Жамбыл қаласына келіп, Аса интернатында 3 жыл оқып бастауыш мектепті тәмәмдады. 1921 жылы Шымкенттегі 7 жылдық мектеп-интернатына оқуға түседі. 1928 жылы оны бітірген соң, біраз жылдар мектепте мұғалім болып жұмыс істейді. Бұл сол кездегі ең бір абыройлы, беделді мамандықтардың бірі. Сол кездің өзінде-ақ еңбекқорлығымен, өз қызметіне деген ынта жігерімен, дарынымен көзге түскен жас жігітке ауаткомның хатшысы, милиция бастығы сияқты аса жауапты қызметтер сеніп тапсырылған. әскер қатарына 1932 жылы алыныпты. Бұдан әрі қарай өмірі өзінің туа біткен қасиеттерімен байланысты, яғни әскер саласындағы қызметтерімен жалғасады. Яғни ол 1936 жылы Ленинград финанс академиясы жанындағы курсты тәмамдап, қайтадан Қызыл Армия қатарына алынады. Онда жүріп взвод, рота командирі, полк штабы бастығының көмекшісі сияқты басшылық қызметтерді атқарады. 1941 жылы Қазақ әскери комиссариатының нұсқаушысы болады. Ұлы Отан соғысы басталысымен жерлесіміз генерал Панфиловпен бірге 316-атқыштар дивизиясын жасақтап майданға аттанды. Онда Баукең немістермен Мәскеу түбінде болған ұрыстарға қатысып, ерлік істер жасады. Әйгілі 8-ші гвардиялық дивизияның батальон, полк командирі болып, соғыс бітердің алдында осы гвардияны басқарады. Екі рет жаудың қоршауынан аман-есен өз қарамағындағы әскерін алып шыққан. Мәскеу түбінде 27 рет сәтті шайқас жүргізген. 207 рет ұрысқа қатысып, 5 рет өлімнің құрсауында қалғаны, 2 рет өлімші болып жараланғаны туралы «Ақиқат пен аңыз» кітабында да жазылған. Тап осы сұрапыл соғыс жылдарында ол өзінің асқан ерлігімен, соғыс өнерінің қыр-сырын меңгерген білікті жауынгерлік қасиетімен ерекшеленіп, атақ-даңқы аңызға айналған.

Баукеңнің зайыбының аты Бибіжамал. Ұлы Бақытжан және қызы Шолпан.

Қызыл Ту, Еңбек Қызыл Ту, Халықтар достығы, 1-дәрежелі Отан соғысы, 2 рет Қызыл Жұлдыз, «Құрмет Белгісі» орден, медальдарымен марапатталған.

Талғат Бигелдинов.

1922ж. Ақтөбе обл. Ақкөл ауданында Майбалық ауылында дүниеге келген. 1943-45ж. Жаумен 305 рет Әуе шайқасына түсіп, 800 –ден астам техникасын істен шығарып, 7 ұшағын атып түсірді. Жаудын 100 деген танкілерді мен солдаттарын жойды. 1944ж. Кеңес Одағының Батыры атағын алған соғыстан кейін 2- рет Кеңес Одағының Батыры атағын алды. Алматы қаласында демалыста.

Кеңес Одағының Батырл ары

Б.Момышұлы.

1910-1982

М.Ғабдуллин

И.В.Панфилов

Ә . Молдағұлова

Т.Бигелдинов

Н.Әбдіров

М.Мәметова

Соғыстың аяқталуы

• 1945 жылғы 2 мамыр – Берлин қаласы алынды; ту тіккендер Р.Кошкарбаев,Г.Булатов,К.Маденов,Р.Карманов
• 1945 жылғы 8 мамыр – фашистік Германияның тізе бүккендігі туралы шартқа қол қойды;
• 1945 жылғы 9 мамыр – Қызыл Армия жеңіске жетіп, Ұлы Отан соғысы аяқталды;
• 1945 жылғы 9 тамыз – одақтастық міндеттемелерге сәйкес КСРО Жапонияға қарсы соғыс бастады;
• 1945 жылғы 2 қыркүйек – Жапония жеңілгендігі туралы шартқа қол қойды. Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталды

Кесте толтыру

Әлия

Өмір сүрген жылдары

Молдағұлова

Мәншүк

Туып-өскен жері

Мәметова

Бауыржан Момышұлы

Соғысқан майданы

Талғат Бигелдинов

Ерлік істері

Сәйкестендіру

Әлия Молдағүлова.

Мәншүк Мәметова.

Ол өз еркімен сұранып 100-бригадасы құрамында майданға аттанады.

Бауыржан Момышұлы.

305 рет шай қ ас қ а т ү с і п, 800 –ден астамын і стен шы ғ арып,7 ұ ша ғ ын атып т ү с і рд і

«Отан ү ш і н ал ғ а!»-деп жауынгерлерд і cоңынан ерткен.

Талғат Бигелдинов.

Батыр, жазушы.

Ұлы жеңіске үлес қос қан батырлар

Қаhарман жауынгерлер

К ө рсеткен ерл і ктер і

Рейхстагқа ту т і ккен Қазақ батыры

Сабақты бек іту

1 . Ұлы жеңіске қазақстандықтардың қосқан үлесі.

2. Соғыстың зардабы қандай болды?

3. Ұлы жеңістің тарихи маңызы туралы айт.

Үй тапсырмасы:

§ 51 Ұлы жеңіске қосылған үлес