Россияне ң Наполеонга каршы көрәше .
Гайсина Г үзәлия Идрис кызы
I квалификацион категорияле
тарих укытучысы .
Александр 1
Тормасов
Багратион
Барклай де Толли
Тильзит солыхы төзелгәннән соң Наполеон бөтен дөнья белән идарә итүгә якын була. Австрия һәм Пруссия Фран ц ия белән союздашларга әйләнәләр. Наполеон Англиягә җимергеч удар ясап Һиндстанны тартып алмакчы була, ләкин моңа Россиялеләр каршы булалар. Сугыш котылгысыз булып чыга.
Наполеон әйткән: “Әгәр мин Киевны алсам- Россиянең аяганнын тотам, әгәр мин Петербургны алсам- Россиянең башыннан тотам, әгәр Мәскәүне алсам- мин Россиянең йөрәген өзеп алам”
1.Барклай де Толли
110 000 кеше
II .Багратион
49 000 кеше
Бөек армия 600 мең кеше
III .Тормасов
45 000 кеше
1812 елның 12 июнендә “унике телле армия” Неман елгасын кичеп чыга, 1 нче һәм 2 нче армиянең бергә кушылуына юл куймыйча алга ыргыла.
Россиянең башкомандующие Александр I булла, ләкин ул армия белән дөрес идарә итә алмау аркасында армиядән китәргә тиеш була, бу вакытта әле яңа башкомандующий сайланмый
1812 елның 12 июнендә Франц узлар армиясенең Неманны кичүе
Смоленск янында бик каты сугыш була. 20000 солдатын югалткан Французлар Смоленскны руссларның чигенүеннән соң гына ала.
Смоленск янында сугыш 5 август.
Барклай де Толли- Смоленск янындагы сугышта катнашкан армиянең җитәкчесе
Сугышның беренче атналары уңышсыз булу императорны яңа башкомандую щ ий эзләргә мәҗбүр итә.
Барклай де Толли белән Багратион арасындагы конфликт аркасында Александр I халыкның таләп итүе белән башкомандующий итеп М.И. Кутузовны сайларга була.
Кинәт кенә яңа башкомандую щ ий Барклай де Толлиның хәрәкәтен дөрес дип таба һәм чигенүне дәвам итә. Чигенү генераль сугышка урын эзләү өчен кирәк була. Кутузов Мәскәүдән 110 км ераклыктагы Бородино авылында туктый.
26 августның иртәседә полководе ц лар үз көрәшчеләрен элеккеге пози ц ияләренә кайтаралар .
.
Наполеон Бородино таулыкларында
Сугыш 5:30 башлана. Наполеон төп ударын сул флангка җибәрә, ә бу җирдә Багратионның флешы урнашкан була. Аның өчен сугыш көн буе дәвам итә. Флешлар бер кулдан- бер кулга 7 тапкыр күчеп йөри. Ләкин французлар 1 нче армиянең тылына чыга алмыйлар. Бу сугышта Багратион яраланган була. Яра аны үлемгә китерә.
Кенәз Багратионның яралануы.
27 август төнге сәгат ь 2 дә Кутузов армияне чигендерергә әмер бирә. Сугыш беркемгә дә уңыш китерми. Французлар 60 мең кешесен югалта, Русслар- 40 мең сугышчысыннан мәхрүм була. Ләкин аларга әле һаман чигенергә туры килә
Тарутино маневры
Фили киңәшмәсе
(1.9.1812)
Александр I Кутузовтан Мәскәү янында тагын бер сугыш оештыруын таләп итә.
Фили киңәшмәседә барысын да тыңлап чыккач Кутузов әйтә: “Без Мәскәүне югалтсак та, әле барыбер Россия калачак. ...Ләкин армияне югалтсак Россия дә Мәскәү дә калмаячак”
Тарутино янындагы сугыш, 6 нчы октябрь 1812 ел
Рус армиясе Тарутино авылының Нара елгасы ярында урнаша. Бу французларга көньякка китү юлын яба, шулай ук Рус армиясенә ял итү урыны да булып тора. Тарутино лагерена даими рәвештә өстәмә көчләр килеп тора. Французларның мондагы районнардан чыгырга теләкләре уңышлы кире кайтарыла.
Верещагин. «Мәскәү яна…»
Верещагин. «Сугышны көтү…»
Верещагин. Мәскәү яна.
“ Бөек армия”гә бик зур зыянны партизан отрядлары китерә.
Партизаннар хәрәкәтенең оештыручысы булып Д.Давыдов тора.
Азрак вакыт үткәннән соң Французлар тарафыннан яулап алынган авылларда җирле халыктан торган отрядлар барлыкка килә башлый.
Денис Давыдов
Иң танылган командирлар булып: А.Сеславин, А.Фигнер, Е.Четвертаков, Г.Курин һәм В.Ко ж ина тора.
Партизаннарның сугышка керткән булышлыклары Франция армиясен бөтенләй тар-мар итәргә булыша. Шуның өчен 1812 елгы сугышны Ватан сугышы дип атап була.
В.Верещагин.
«Зур юл буйлап чигенү»
6 октябр ь дә Наполеон үз армиясенә чигенергә әмер бирә. Киткәндә французлар Кремельне һәм Василий Блаженный Храмын шартлатырга уйлыйлар, ләкин русслар бомбаны шартламас хәлгә китерәләр.
Император Калужск юлыннан көньякка атлап, анда кышны чыгарга, һәм икенче елга сугыш хәрәкәтләрен кире яңартырга уйлаган була.
Кутузов Иске Смоленск юлыннан бара һәм көн ь якка борылырга теләгән фран цузларны тар-мар и тә башлый. “Бөек армия” күз алдында “эри”.
П. Гесс
Березина аша чыгу 16 ноября
Соңгы сугыш 1812 елның ноябрендә Березина елгасын кичкәндә була. Бу җирдә руслар Франция гаскәрләрен тар-мар итә. Наполеон тагын 30 000 солдатын югалткач, калган армиясен ташлап Парижга кайта.
Бөек армиянең чигенүе
Россиянең салкын кышларына күнекмәгән булу Рус полководец ларының белеп эш итүләре Партизаннар хәрәкәте һәм халык ополчениясе.