Презентация" Послание Президента Казахстана 30 ноября 2015 года "КАЗАХСТАН В НОВОЙ ГЛОБАЛЬНОЙ РЕАЛЬНОСТИ: ??РОСТ, РЕФОРМЫ, РАЗВИТИЕ"

Қазақстан Республикасының

Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы.

2015 жылғы 30 қараша

ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСУ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ

«КАЗАХСТАН В НОВОЙ ГЛОБАЛЬНОЙ РЕАЛЬНОСТИ: РОСТ, РЕФОРМЫ, РАЗВИТИЕ»

І. Жаңа жаһандық нақты ахуалдың сын-қатерлеі

--- Бірінші , қазіргі жаһандық дағдарыс жаппай қамту сипатына ие. Іс жүзінде барлық әлемдік рыноктар – қаржы, көмірсутегі, металдар, азық-түлік және басқа да рыноктар тұрақсыз.

-Екінші , әлемнің барлық экономикаларында да экономикалық өсімнің баяулауы байқалуда.

- Үшінші , бүгінде мұнайдан түсетін супертабыстар жоқ.

- Төртінші , жаһандық экономика саяси факторлардың қысымын сезінуде. Әлем тұрақсыз бола түсті. Жетекші державалар бір-біріне қарсы санкциялар енгізді. Олардың арасындағы сенім күрт төмендеп кетті. Таяу және Орта Шығыс, Солтүстік және Орталық Африка өңіріндегі тұрақсыздық пен дау-жанжалдар кең ауқымды босқындар ағынына апарып соқтырды.

ІІ. Қазақстанның дағдарысқа қарсы мүмкіндіктері Қазақстан дағдарысқа қарсы алдын алу стратегиясы:

- Біріншіден , біз қазірдің өзінде индустриялық-инновациялық дамудың екінші бесжылдығын бастадық, яғни шикізат ресурстарына ғана қарап қалмайтын экономика құрудамыз.

- Екіншіден , біз «Нұрлы Жол» Мемлекеттік инфрақұрылымдық даму  бағдарламасын қабылдадық . Дағдарысқа қарсы шаралардың маңызды аспектісі ұлттық валютамыз теңгенің еркін бағамға көшуіне байланысты болды.

- Үшіншіден , біз «5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша 100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асырудамыз . Парламент Ұлт жоспарын заңнамалық қамтамасыз ету үшін жұмыс істеуде. Олар 80-нен астам заң.

- Төртіншіден , біз қажетті мемлекеттік қор мен алтын-валюта резервін жинақтадық.

- Бесіншіден , президент тапсырма бойынша, мұнай бағасы баррельіне 30-ға дейін және 20 долларға дейін төмендеген жағдайларға ойластырылған іс-қимылдар нұсқасы әзірленді.

- Алтыншыдан , Қазақстанда инновациялық индустрияландыру шеңберін-де  құрылған экономиканың жаңа секторлары экономикалық өсімнің драйверлеріне айналуда. Көптеген өңдеуші салалар өсім көрсетіп отыр. Бес жылда өңдеу өнеркәсібі 1,3 есе, химия өнеркәсібі мен құрылыс материалдары өндірісі 1,7 есе өсті. Машина жасау өнімдерін шығару 2,2 есе, экспорт 3 есе артты. 800-ден астам индустриялық жобалар жүзеге асырылды. Биылғы жылы металлургия өнеркәсібі бірден 15 пайызға, химия өнеркәсібі 3,2 пайызға ұлғайды. Минералды өнімдер өндірісі 3,2 пайызға, киім-кешек 4 пайызға өсті. Дүниежүзілік банк пен Азия даму банкі Қазақстан үшін 2016 жылға жоғары экономикалық өсу қарқынын болжап отыр.

- Жетіншіден , қазақстандықтардың экономикалық мінез-құлықтары өзгеруде. Еңбек өнімділігінің 60 пайыздан астамға артқаны байқалып отыр. * * *

II.Антикризисные возможности Казахстана В этот раз Казахстан впервые применяет упреждающую антикризисную стратегию

• Во-первых , мы начали уже вторую пятилетку индустриально-инновационного развития, то есть создаем экономику, независимую  от сырьевых ресурсов
• Во-вторых, мы приняли Государственную программу инфраструктурного развития «Нұрлы Жол». Важный аспект антикризисных мер связан с переходом национальной валюты тенге к плавающему курсу.

• В-третьих , мы реализуем «План Нации. Сто конкретных шагов по реализации 5-ти институциональных реформ».

• В-четвертых , мы накопили необходимый государственный фонд и золото-валютные резервы.
• В-пятых, по моему поручению разработаны продуманные варианты действий, как я говорил раньше, на случай снижения цен на нефть и до 30, и до 20 долларов за баррель .
• В-шестых, драйверами экономического роста в Казахстане становятся новые сектора экономики, создаваемые в рамках инновационной индустриализации .

• В-седьмых, меняется экономическое поведение казахстанцев . Отмечается рост производительности труда, более чем на 60 процентов.

ІІІ. Біздің дағдарысқа қарсы басты стратагемамыз - Біріншісі – өсім . Әңгіме ең алдымен, экономикалық өсім туралы болып отыр. Ағымдағы міндеттерге қатысты алғанда бізге Қазақстанның әлемнің неғұрлым дамыған отыздығына енуін қамтамасыз ететін экономикалық өсім қарқынын қалпына келтіру қажет . Біз жеке бастамаларды дамыта отырып, өсімнің жаңа ішкі көздерін ашуға тиіспіз.

- Екінші – реформалар . Олар экономиканың, қоғам мен мемлекеттің тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Қазір біз «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асырып жатырмыз. Олар өз ауқымы жағынан біз 90-шы жылдары жүргізген реформалар ауқымына сәйкес. Бізге мемлекеттік және корпоративтік менеджментті, қаржы және фискалдық секторларды неғұрлым тереңірек реформалау мейлінше қажет.

- Үшінші – даму . ХХІ ғасырда қоғамның барлық салаларын үздіксіз жаңғырту дамудың басты факторына айналып отыр . Біз Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы, жоғары әлеуметтік жауапкершілік, халықтың неғұрлым әлсіз буындарына атаулы көмек қағидаттарында бүкіл мемлекеттік, қоғамдық және жеке институттарды кең ауқымды жаңғырту бойынша жұмыстар жүргізудеміз.

III. Наша главная антикризисная стратагема

Сегодня многое зависит от нас, начавших наш Великий Казахстанский путь и идею  Мәңгілік Ел. У нас есть стратегии действий на долгосрочную, среднесрочную и ближайшую перспективу.

Сейчас и в любое другое время наша главная антикризисная стратагема тождественна трём простым, но важным понятиям :

рост, реформы, развитие .

III. Наша главная антикризисная стратагема

• Первое – это рост. Речь, прежде всего, идет об экономическом росте. Применительно к текущим задачам нам необходимо восстановить такие темпы роста экономики, которые обеспечат вхождение Казахстана в тридцатку наиболее развитых стран мира . Мы должны найти новые внутренние источники роста через раскрытие частной инициативы

III. Наша главная антикризисная стратагема

• Второе – это реформы. Они обеспечивают  стабильность экономики, общества и государства . Сейчас мы реализуем «План Нации. Сто конкретных шагов». Они сопоставимы по своему масштабу с теми масштабными реформами, которые мы проводили в 90-х годах. Нам жизненно необходимо более глубокое реформирование государственного и корпоративного менеджмента, финансового и фискального секторов

III. Наша главная антикризисная стратагема

• Третье – это развитие. В ХХI веке главным фактором развития становится непрерывная модернизация всех сфер общества . Мы ведем работу по масштабному преобразованию всех государственных, общественных и частных институтов на принципах Общества Всеобщего Труда, высокой социальной ответственности, адресной помощи наиболее уязвимым слоям населения .

IV. Дағдарысқа қарсы және құрылымдық жаңарулардың бес бағыты БІРІНШІ . Қаржы секторын тұрақтандыру

• Біріншіден , қаржы секторының теңгенің еркін бағамы жағдайында тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету.
• Екіншіден , инфляциялық таргеттеу шеңберінде Ұлттық банк орта мерзімді болашақта инфляция деңгейін 4 пайызға дейін төмендетуі керек. 
• Үшіншіден , Ұлттық банктегі институттық кемшіліктерді жою қажет. Біртұтас Зейнетақы қорын, Проблемалы несиелер қорын және басқа да қаржы институттарын оның бақылауынан шығару керек.
• Төртіншіден , 2016 жылы зейнетақы активтері жеке қазақстандық немесе шетелдік компаниялардың басқаруына берілуі тиіс. 

IV. Пять направлений антикризисных и структурных преобразований ПЕРВОЕ. Стабилизация финансового сектора

Наша важнейшая задача – быстро стабилизировать финансовую систему, привести её в соответствие с новой глобальной реальностью .

• Во-первых, надо обеспечить эффективное функционирование финансового сектора в условиях плавающего курса тенге.
• Во-вторых, в рамках инфляционного таргетирования Национальный банк должен снизить уровень инфляции до 4 процентов в среднесрочной перспективе. Для этого должен полноценно использоваться механизм гибкого изменения процентных ставок.
• В-третьих , надо устранить имеющиеся у Национального банка институциональные дефекты. Из-под его контроля надо вывести Единый Пенсионный фонд, Фонд проблемных кредитов и другие финансовые институты.
• В-четвертых, в 2016 году пенсионные активы должны быть переданы под управление частных казахстанских или иностранных компаний. В целях повышения доходности пенсионных накоплений надо пересмотреть подходы к инвестированию пенсионных средств. Надо относиться и управлять Пенсионным фондом так же, как и Национальным фондом.

ЕКІНШІ. Бюджет саясатын оңтайландыру. Бізге мемлекеттік кірістер мен шығыстардың бүкіл жүйесін қайта қарау қажет. Ең алдымен, бюджеттің кіріс базасын ұлғайту керек. 2017 жылы қазіргі ҚҚС-тің орнына сатудан түсетін салықты енгізу қажет. Барлық тиімсіз салықтық жеңілдіктерді жойған жөн. Салықтық режімдерді оңтайландыру қажет – тек үш деңгей ғана қалуы керек. Олар – жалпы, жеке кәсіпкерлер үшін патент және шағын және орта бизнес, сондай-ақ, аграрлық сектор үшін арнайы салық режімі. Мұндай механизм «көлеңкелі экономиканы» жарыққа алып шығатын болады. 2017 жылды ң 1 қантарынан кірістер мен шығыстарды жаппай декларациялау күшіне енеді.

IV. Пять направлений антикризисных и структурных преобразований ВТОРОЕ. Оптимизация бюджетной политики

• «Жить по средствам» – это наш проверенный принцип и правильная модель бюджетной политики, особенно в условиях влияния глобального кризиса .
• Поэтому моя позиция принципиальна – использование средств Национального Фонда на текущие расходы должно быть прекращено . Единственным механизмом должен остаться ежегодный гарантированный, фиксированный трансферт из Национального фонда в республиканский бюджет.
• В 2017 году надо ввести вместо нынешнего НДС налог с продаж . Следует отменить все неэффективные налоговые льготы. Налоговые режимы надо оптимизировать - оставить только три уровня. Это – общий, патент для индивидуальных предпринимателей и специальный налоговый режим для малого и среднего бизнеса, а также аграрного сектора. Такой механизм будет выводить «теневую экономику» на свет.
• Главной задачей Правительства должно стать повышение прозрачности налоговой сферы . Только так каждый субъект экономики будет заинтересован в том, чтобы платить налоги в полном объеме.
• Правительство должно обеспечить эффективность налогового администрирования. Сейчас сроки легализации имущества продлены до 31 декабря 2016 года.

IV. Пять направлений антикризисных и структурных преобразований ВТОРОЕ. Оптимизация бюджетной политики

• С 1 января 2017 года вступит в силу всеобщее декларирование доходов и расходов . После этого будут приняты меры по раскрытию счетов и активов, где бы они не находились, для выяснения их происхождения и налогообложения, в том числе и с помощью ОЭСР.
• Теперь о мерах по оптимизации бюджетных расходов. Поручаю Правительству провести полную ревизию всех бюджетных программ. В условиях кризиса важен каждый тенге. Неэффективные расходы или те расходы, которые могут быть покрыты за счёт частного сектора, должны исключаться из бюджета. Нужно пересмотреть расходы на программы регионального и индустриального развития.
• Следует пересмотреть систему государственных расходов и субсидий. Для «разгрузки» бюджетных расходов надо активнее применять механизмы государственно-частного партнерства. Нужно проработать дополнительные меры по поощрению частных инвестиций в приоритетные сферы экономики. Важно шире привлекать частных инвесторов не только к строительству дорог, газопроводов, больниц, школ и других объектов, но и к их реконструкции и техобслуживанию. Все высвобождаемые при оптимизации бюджетных расходов средства надо направлять, в первую очередь, на проекты, которые принесут реальные результаты для населения.

ҮШІНШІ. Жекешелендіру және экономикалық бәсекелестікті ынталандыру Үкімет еркін және саламатты бәсеке үшін жағдайлар жасауы тиіс. - Біріншіден , Үкіметке антимонополиялық қызметті күшейту бойынша нақты ұсыныстар жасауды тапсырамын. Бізге антимонополиялық ведомство туралы   мәртебесі мен жұмыс тәртібі нақты регламенттелген жеке заң керек. – Екіншіден , бағаны жасанды реттеу түрінде нарықтық ынталандыруларға қатысты бұрмалауларды жою қажет. Үкіметке экономиканың барлық секторларында нарықтық баға қалыптастыруға әрі қарай көшуді жалғастыруды тапсырамын. –Үшіншіден , бәсекелестік саласындағы саясат банкроттық және тиімсіз компанияларды оңалтуды тиімді реттеу үдерістерімен қоян-қолтық жүруі тиіс. Нарықтық экономика – күштілердің бәсекесі.

IV. Пять направлений антикризисных и структурных преобразований ТРЕТЬЕ. Приватизация и стимулирование экономической конкуренции

• Сегодня важно максимально высвободить внутренние ресурсы для обеспечения стабильного экономического роста. Для этого мы должны использовать два эффективных инструмента – масштабную приватизацию и расширение конкуренции .
• Важно снять ограничения на приватизацию объектов госсектора. Необходимо пересмотреть ряд положений Закона «О государственном имуществе» и Гражданского кодекса, сократить перечень стратегических объектов, не подлежащих приватизации.
• Приватизация должна осуществляться по справедливой рыночной стоимости, открыто и конкурентно. Ключевыми механизмами должны стать размещение акций на фондовом рынке и открытые аукционы
• Далее, Правительство должно создать условия для свободной и здоровой конкуренции.

• Во-первых, поручаю Правительству выработать конкретные предложения по усилению антимонопольной деятельности. Нам нужен отдельный закон об антимонопольном ведомстве, с четкой регламентацией его статуса и порядка работы.
• Во-вторых, необходимо устранить искажение рыночных стимулов в виде искусственного регулирования цен. Поручаю Правительству продолжить дальнейший переход на рыночное ценообразование во всех секторах экономики.
• В-третьих, политика в области конкуренции должна идти рука об руку с эффективным регулированием процессов банкротства и реабилитации неэффективных компаний. Рыночная экономика - это конкуренция сильных. Проигравшие должны иметь возможность уйти с рынка или начать заново.

ТӨРТІНШІ . Жаңа инвестициялық саясаттың негіздері

Таяудағы онжылдықта Қазақстанның алдында тұрған міндеттер :

- экономиканың жыл сайынғы өсімін 5 пайыз деңгейінде қамтамасыз ету;

- өңделген тауарлардың экспортын 2015 жылмен салыстырғанда кем дегенде екі есе ұлғайтып, оны жылына 30 миллиард долларға дейін жеткізу; - экономикаға жыл сайынғы инвестициялардың көлемін 10 миллиард доллардан астамға ұлғайтып, тұтастай алғанда 10 жыл ішінде

– кем дегенде 100 миллиард долларға жеткізу;

- 660 мыңнан астам жаңа жұмыс орындарын құру, еңбек өнімділігін 2 еседен астамға арттыру.

Жаңа инвестициялық саясат: -Біріншіден , трансұлттық корпорацияларға екпін түсіре отырып, жеке инвестициялар тарту маңызды. -Екіншіден , экономикалық өсімнің өңірлік драйверлерін қалыптастыру маңызды. - Үшіншіден , қазір әлемдік және өңірлік рыноктарда экспорттық тауашаларды белсендірек игерген жөн. Біз жақын жатқан елдердің экономикалық әлеуеттерін тиімді пайдалануға тиіспіз. -Төртіншіден , бізге техникалық кадрлар дайындау жүйесін барынша дамыту қажет.  -Бесіншіден , Қазақстан экономикасының инновациялық әлеуетін арттырған жөн. Болашақтың экономикасын құру үшін негіз қалау маңызды. 

IV. Пять направлений антикризисных и структурных преобразований ЧЕТВЕРТОЕ. Основы новой инвестиционной политики

• Аксиома новой глобальной реальности состоит в том, что только диверсифицированная экономика может эффективно противостоять последствиям глобального кризиса. Поэтому мы реализуем программу индустриализации. Нам нужна новая инвестиционная политика

• Во-первых, важно привлекать частные инвестиции с акцентом на транснациональные корпорации. Мы должны формировать благоприятную среду для привлечения «сложных инвестиций
• Во-вторых , важно сформировать региональные драйверы экономического роста. Все инвестиционные проекты реализуются непосредственно в регионах. Поэтому необходимо разработать отдельные программы для 6 макрорегионов - Южного, Северного, Центрально-Восточного, Западного, Алматы и Астаны.
• В-третьих, сейчас следует активнее осваивать экспортные ниши на мировом и региональном рынках. Мы должны эффективно использовать экономический потенциал близлежащих стран. В первую очередь, это Китай, Россия, Иран, Монголия, Индия, Пакистан, страны Центральной Азии и Кавказа
• В-четвертых , нам необходимо максимально развивать систему подготовки технических кадров.
• В-пятых, следует повысить инновационный потенциал казахстанской экономики. Важно заложить основы для построения экономики будущего.

БЕСІНШІ. Жаңа әлеуметтік саясат 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап денсаулық сақтау саласы қызметкерлерінің еңбекақысы орташа алғанда – 28 пайызға дейін, білім беру саласы қызметкерлерінікі – 29 пайызға дейін, әлеуметтік қорғаудағы қызметкерлердікі 40 пайызға дейін артатынын жариялаймын. Мұнда бюджет қызметкерлерінің түрлі категорияларына қатысты сараланған тәсіл қолданған ұтымды.

Алдағы жылы мүгедектігі мен асыраушысынан айырылуға байланысты әлеуметтік жәрдемақылардың 25 пайыздық өсімі, сондайақ, стипендиялар қамтамасыз етілетін болады.

2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап біз инфляция  деңгейінің алдын ала отырып, ынтымақты зейнетақыны 2 пайызға индекстей ді . 2016 жылы «Б» корпусындағы мемлекеттік қызметшілердің еңбекақысы 30 пайызға арттырылады.

ПЯТОЕ. Новая социальная политика

• с 1 января 2016 года будут повышены зарплаты работникам здравоохранения – в среднем до 28 процентов ,
• образования - до 29 процентов ,
• социальной защиты - до 40 процентов .

При этом целесообразно применить дифференцированный подход к различным категориям бюджетников.

В будущем году будет обеспечено

25-процентное повышение размеров социальных пособий по инвалидности и утере кормильца, а также стипендий .

С 1 января 2016 года мы индексируем солидарную пенсию с опережением уровня инфляции на 2 процента .

В 2016 году будет повышена зарплата государственным служащим корпуса «Б» - на 30 процентов .

Средства на эти цели мы сэкономим после оптимизации бюджетных расходов. Таким образом, мы находим средства для роста зарплат и выполняем свои социальные обязательства перед народом!

Үкіметке 2016 жылдың бірінші тоқсанының соңына дейін еңбекпен қамтудың жаңа Жол картасын жасауды Мемлекеттің әлеуметтік саладағы рөлі әлсіз қорғалған азаматтарды қолдаумен және адам капиталына инвестицияларды қамтамасыз етумен шектелетін болуы тиіс. Атаулы әлеуметтік қолдау тек мұқтаж адамдарға, олардың нақты табыстары мен өмір сүру жағдайын бағамдау негізінде, көрсетілетін болады. Әлеуметтік саясаттағы мемлекеттің басымдығы адам капиталын дамытуға кең ауқымды инвестициялар болуы тиіс. 2017 жылдан бастап жаңа жоба – «Баршаға арналған тегін кәсіби-техникалық білім» бағдарламасы басталатынын жариялаймын .

IV. Пять направлений антикризисных и структурных преобразований ПЯТОЕ. Новая социальная политика

• Сегодня только Общество Всеобщего Труда способно стать реальной основой эффективной экономики, устойчивой к внешним потрясениям. В целях расширения социальной поддержки граждан поручаю Правительству до конца первого квартала 2016 года разработать новую Дорожную карту занятости.

• Расширится микрокредитование для развития предпринимательства.
• Сегодня я ставлю задачу разработать новую социальную политику. Государственная адресная поддержка будет оказываться только нуждающимся гражданам, на основе оценки их реальных доходов и условий жизни . Все остальные должны зарабатывать сами, своим трудом
• Я объявляю, что с 2017 года будет дан старт новому проекту - «Бесплатное профессионально-техническое образование для всех». Я призываю нашу молодежь активно осваивать рабочие специальности