Саба?ты? та?ырыбы: «Ерте темір д?уіріндегі ?аза?стан» §24-25. К?шпелі мал шаруашылы?ы – тіршілікті? ?айнар к?зі.
Ма?саты: Темір д?уіріндегі ?аза?станны? тарихын,мал шаруашылы?ы жайлы толы? ма?л?мат беріп толы?тыру.
Білімділік: Темір д?уіріндегі т?р?ындарды? отыры?шылы?тан к?шпелі мал шаруашылы?ына ауысуы,тебіндік жайылым,т?рт т?лік мал туралы т?сінік бере отырып,о?ушыларды? білімін арттыру
Дамытушылы?:О?ушыларды? ой ?рісін,?абілетін дамыта отырып,жа?а та?ырыпты ме?герту.
Т?рбиелік: О?ушыларды отанс?йгіштікке,?лтжандылы??а т?рбиелеу
Саба?ты? т?рі: Аралас
Саба?ты? типі: Жа?а білімді игерту
К?рнекілігі: интерактивті та?та
П?н аралы? байланыс: география, ?дебиет, музыка, химия, биология, анатомия
Саба?ты? барысы
І.?йымдастыру кезе?і
А) с?лемдесу, о?ушыларды т?гелдеу
Б) о?ушыларды? зейінін аудару
ІІ.?й тапсырмасы
Са? ?о?амында ?мір с?рген адамдарды? ?ш тобын жаз. (О?ушылар ше?бер ішіне жазады)
«Тарих шашуы» ж?мба?ын шеш.
Кир
Т?уелсіздік ?шін жанын пида еткен ба?ташы
Томирис
Ежелгі грек тарихшысы
Шыра?
«Тарихты? атасы»
Спаргапис
Са? тайпаларыны? патшайымы
Александр
Са? патшасы
Спитамен
Македония патшасы
Арриан
Грек-македон бас?ыншыларына ?арсы к?рес ж?ргізген.
Скунха
Парсы патшасы
Геродот
Томирис патшайымны? баласы
Кім жылдам. С?ра?- жауап
- Са? с?зіні? ма?ынасын парсы, иран жазбаларында не деп т?сіндіреді?
- Са? тайпаларыны? ?арым-?атынас жаса?ан елдері.
- Са?тарды? негізгі шаруашылы? т?рлері
- Са?тарда діни нанымдар мен ??рыптарды? негізгі ба?ыты ?андай бол?ан?
?й тапсырмасын пысы?тау.»Венн диараммасы.
Са?
Жауынгер
Шабандоз
Мерген
Сада?шы
ІІІ. Жа?а саба?
§ 12. К?шпелі мал шаруашылы?ы
Жоспары:
- К?шпелі мал шаруашылы?ыны? пайда болуы.
- Отыры?шылы?тан к?шпелі мал шаруашылы?ына ауысу
- Тебіндік жайылым
- Т?рт т?лік мал
§12. К?шпелі мал шаруашылы?ы
Адамзат дамуыны? тарихи ?ш кезе?і
Тас д?уірі ?ола д?уірі Темір д?уірі
Б.з.б 5мы?жылды?та жа?а тас ?асыры неолитте тас ??деу не??рлым биік де?гейге к?терілді. Б?л кезе?де адамдар тасты жылтыратуды, тегістеуді ?йренді. Е?бек ??ралдарыны? жа?а т?рлерін ?ккіш келі, балта, ?айланы т.б ойлап тапты.
Адам баласы темірді ойлап тауып, одан ??рал жаса?ан кезе?ді темір д?уірі деп атайды.
Ерте темір д?уірі б.з.б
8 ?асырдан б.з-ды? 5 ?асырына дейінгі аралы?ты ?амтиды.
Темір д?уірі – адамзат тарихында?ы аса ма?ызды ?згерістерді
д?ниеге ?келген жа?а кезе?. Темір берік ?рі салма?ты металл.
К?шпелі мал шаруашылы?ы
Себептері
- Таби?атта ??р?а?шылы? бел алып, жауын шашыназайды.егіншілікпен ш??ылдану ?иындады
- Ат абзелдерін жетілдіру жыл?ынык?лік ретінде пайдалану?а м?мкіндік берді
- Мал басыны? к?беюі жа?а жайылымдарды ?ажет етті
К?шпелілік –тарихи т?р?ыда ?алыптас?ан шаруашылы? м?дени ?леуметтік ж?йе
Таби?атты? дайын ?німін пайдалан?ан а?шы –терімшілер сия?ты емес, к?шпелілерді? ?здері ?нім ?ндірді. Малшылар жыл?ы, т?йе, ?ой мен сиыр ?стады.
Ж?к к?лігі ретінде пайдаланады.жылдам ?оз?алады, ауыр ж?к к?тере алады. Олар сусыз ж?не ?орексіз ?за? к?нге шыдайды.
Тебіндеп жайылуына икемсіз, сонды?тан олар?а жемш?п ?зірлуді ?ажет етеді.
К?п к?тімді ?ажет етпейді, кермек суды іше береді, тіпті су жо? болса, ?ар жейді.
Олар суы? пен ысты??а т?зімді.
Т?рт т?лікті? пірлері: зе?гі баба, сексек ата,
