Қазақстан сталинизм “қамқорлығында”

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстан сталинизм “қамқорлығында”

Жалпы білім беретін Аманкелді орта мектебінің тарих пәні мұғалімі:

Қошмағанбетова Анар Жетпісбайқызы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:

«Теңдікке қолым жетті деп болашаққа ұмтылған республика халқының Қазан төңкерісінен кейінгі 1937 жылдардың аралығындағы ХХ жылдық дамуының қайшылықты беттерін, Сталиннің жүргізген саясатының елге әкелген ылаңын, ұлт мәселесінің өрескел бұрмалануын түсіндіру.

Дамытушылық: қоғам өзгерістерін салыстыра отырып, бүгінгі ұрпақтың өткен тарих беттерінің шындығын аша білуіне бағыттау.

Тәрбиелілігі: халқының өткенін ұмытпау, туған елін, халқын сүю, қиыншылықпен келген тәуелсіздік туын жоғары ұстауға үйрету.

Ой шақыру

Азамат соғысы салдары .

Кәсіпорын иелерінің көбісі өз жұмыс орындарын тастап шетелге кетті.

10 мыңнан астам өнеркәсіптің үштен бірі қирады .

1920-21 жж. қуаншылықтың салдарынан жекеленген облыстар аштыққа ұшырады. (Бат Қаз –да халықтың 82 ℅)

Мал саны азайды, азық – түлік жетіспеді.

Республикада 2 млн астам халық ашықты .

Әскери коммунизм саясаты

Жергілікті бюджеттерді жою, біріңғай мемлекеттік бюджетке қосу

Азық – түлік салғырты

Еңбекті ұйымдастыру

дың әскери формалары

Үсақ және майдагерлік өнеркәсіпті мемлекет меншігіне алу

Халық шаруашылығын әскерилендіру

1.Қазақстан елді индустрияландыру жылдарында

1.1.Анықтамасы: индустрияландыру - ірі ,

техникасы дамыған өнеркәсіпті, ең алдымен

өндіріс құрал – жабдықтарын өндіретін салаларды

құру.

1.2. Индустрияландыру бағыты - 1927 жылы

1.3. Өнеркәсіптер – Шымкент қорғасын зауыты,

Балхаш мыс қорыту, Ащысай полиметалл комбинаты.

1.4. Құрылыс – Түркісіб - 1927-31 жж, Орта Азия мен Сібірді

, байланыстырды.

1.5. Табиғи байлықты зерттеу – Курнаков минерал шикізат

байлықтарын зерттеді. «Қазақ Республикасы «Кеңес одағының

тұтас металогенді аймағы болып табылады». И.М.Губкин «Бұл

кен орны елдегі мұнайға аса бай облыстардың бірі» (Орал Ембі

мұнайлы ауданы). Қ.Сәтбаев Жезқазған ауданындағы мыс кені

орындарын зерттеді.

1.6. Қазақстан - шикізатпен қамтамасыз етуші база.

Қазақстандағы Индустрияландыру

• Директивалық жоспарлау, орталықтың әмірімен жүзеге асырылуы;
• Негізінен шикізат көздері арқылы жүргізілуі;
• Темір жол тасымалының жүк айналымы 1913 ж деңгейінен 21,3 есе асып түсуі;
• Халықты қайыршыландыру, аштыққа ұшырату, халықтық дәстүрлеріне тыйым салу т.б. халықтың тұрмыс - салтын күштеп күйретуге бағыт алуы;
• Елді индустрияландыру халық еңбегін қанау
• есебінен жүргізілуі;

“ Қызыл Қырғын” – Ф.И.Голощекин

1925 ж. тамыз -1933 ж қаңтар Қазақ өлкелік партия комитетінің І хатшысы.

Кіші қазан идеясының авторы.

“ Жазалау – социалистік құрылыс саласында шабуылдың қажетті элементі”

И.В.Сталин

Ауыл шарашылығын ұжымдастырудың Сталиндік үлгісіне қарсылық:

• Қалалар мен құрылыстарға кету;
• Басқа аймақтарға тіпті шет елдерге көшіп кету;
• Үкімет белсенділерін, партия , кеңес комсомол қызметкерлерін өлтіру;
• Өзін –өзі қорғайтын қарулы отрядтар құру;
• Жалпы халықтық наразылық тудыру;
• Көтеріліске шығу;

Сен білесің бе?

1.АЛЖИР

2.КАРЛАГ

3.СТЕПЛАГ

4.ГУЛАГ

5.РЕПРЕССИЯ

6.КОНЦЕНТРАЦИЯ

7.ҰЖЫМДАСТЫРУ

8.ТӘРКІЛЕУ

9.ГЕНОЦИТ

Миға шабуыл. Кім жылдам?

1. Кіші қазан авторы?

2.Голощекин билік құрған жылдар?

3.Бай және орташа байлардың мал мүлкін тәркілеп, мемлекетке өткізу шешімі қабылданған жыл?

4.Ұжымдастыруға дейінгі және кейінгі мал саны?

5.1930-32 жылдары Қазақ халқының саны қаншаға азайды?

6.Ақмешіт қай жылдан бастап Астана болды?

7.Ұжымдастыруға қарсы Қазақстанда болған көтеріліс саны?

8. «Бесеудің хаты» кімге арналған?

9. Академик Губкин зерттеді?

10. Бірінші бесжылдық жылдары?

11. Түркісіб темір жолы тұрақты пайдалануға берілді?

12.Қаз АКСР-і Кеңес одағының тұтас металлогенді провинциясы деп тұжырым жасаған?

13. Түркісіб темір жолын салуда Социалистік еңбек Ері атағын алған ?

14. «Кіші Қазан» бағытына қарсы шығып, өз идеясын ұсынған?

15.Индустрияландыру қарсаңында жұмысшы табы халықтың қанша ℅ құрады?

16. Түркісіб ұзындығы?

Ой қорыту

1941-45 жж

1916 жыл

Қасіретті жылдар

1920-22 жж

1986 ж

1932-33 жж

1937-38жж

Бүгінгі Қазақстан

• БҰҰ -на кіретін 175 мүше елдің ішіне өзінің аумағы көлемі жағынан 9 орында. (2 млн 724,9 мың шаршы шақырым.
• 130 – ға жуық этнос өкілдері тұрады. – 30 ℅ орыс, - 3,7 ℅ украиндар; - 2,5 ℅ өзбектер құрайды.
• Әлемнің 145 мемлекетімен сыртқы сауда байланысын жасайды.
• Қазақстанда 84 қала, 200 кент, 2036 ауылдық округ. 7684 ауылдық мекендер бар. Қалада – 56 ℅ , ауылда –
• 44 ℅ халық тұрады.

“ Қазақ елінің озып, үдеген кезі де, тозып, жүдеген кезі де аз емес. Өткеннің өкінішін айтқанда елдің еңсесін езе түсетіндей етіп емес, тарихтан тағылым алып, кемшіліктерден безе түсетіндей етіп айту керек”.

Н.Ә.Назарбаев

• Жансүгіровтың поэмасы

• Торғай көтерілісі басшыларының бірі

3. “Социализм ілгерілеген сайын тап күресі

шиелінісе түседі” деген жолдардың авторы

4. Ұжымдастыру саясаты негізінде құрылған

Мемлекеттік шаруашылық бірлестік атауы

5. Сталинизм кезіндегі қоғамдық құрылыс

6. “Қызыл Керуен” экспедициясы басшысы

7.Голощекин идеясына қарсы қазақ зиялылары

тобы жетекшілерінің бірі

Г

Е

Н

О

Ц

И

Д

Үйге тапсырма: «Қазақстан -2050 және мен» тақырыбында шығарма эссе жазу