?аза?стан тарихыны? негізгі о?и?алары: "Ты? игеру"

Ашық сабақ

Сабақтың тақырыбы:

Ауыл шаруашылығының дамуы.

Тың игеру

9 “в” сынып

Жүргізген: Қалаубаева Зейнеп Бекмолдақызы

Соғыстан кейінгі жылдарда Қазақстан ауыл шаруашылығында қалыптасқан жағдай

Соғыстан кейінгі экономиканы қалпына келтіру қиындықтары

50-60 ж ауыл шаруашылық техникасы өте аз болды.

Орталықтың жүргіз

ген әлеуметтік-экономикалық саясатының салдары

Шаруашы

лық басқарушы

лардың сауаты төмен болды.

Арнайы оқыған мамандар жетіспеді

Азық-түлік тапшылығы , шикізат жетіспеушілігі

Экстенсивті түрде дамытуға көңіл бөлінді

Жағдайды жақсартуға бағытталған шаралар

Ауыл шаруашылығын өркендету жөніндегі бағдарлама жасақталды

1949 ж мал шаруашылығын дамыту жоспары қабылданды

Әкімшілік-шаруашылық қызметкерлері едеуір қысқартылды

Ауыл шаруашылығына мамандар даярлау ісі жолға қойыла бастады

Мал шаруашылығы бағытындағы кеңшарлар дамытылды

Шаруашылыққа басшылықты жақсарту міндеті қойылды

Астық өнімдеріне сұранысты қанағаттандыру шаралары қолға алына басталды

Тың игерілген облыстар

Ақмола

Солтүстік Қазақстан

Павлодар

Көкшетау

Қостанай

Торғай

4

• 1953-58 ж ауыл шаруашылығына жалпы алғанда 266,6 мың механизатор жіберілген.
• Тыңгерлер орналасатын жеріне дейін дүние мүлкімен тегін көшірілді;әр отбасы басшысына 500-1000 сом,оның әрбір мүшесіне 150-200 сом мөлшерінде бір реттік көмек көрсетілді. 10 мың сом көлемінде 10 жылдық мерзімге үй салу үшін несие берілді.
• 1500-2000 сом мөлшерінде мал сатып алу үшін несие берілді.
• 1,5 центнер көлемде астық немесе ұн азық түлік ретінде берілді.
• Тыңгерлер 2 жылдан 5 жылға дейін мерзімге ауылшаруашылық салығынан босатылды .

• 1954ж бұрынғыға қосымша колхоздар мен МТС тердің күшімен 4,847 мың гектар,ал совхоздардың күшімен 3684 мың гектар жаңа жерлер жыртылды.
• 1954 ж бірінші жартысында бір ғана Ақмола облысына тың жерді көтеру үшінші 20 мыңнан астам адам келді. 1336 мамандар мен механизаторлар жіберді.
• “ Казахсельмаш”зауытынан 121 адам келд і.

• 1954 ж тамызының басына қарай КСРО да тың игеру жөнінде белгіленген тапсырма орындалды: 13,4 млн.га жаңа жерлер,оның ішінде Қазақстанда 6,5 млн.га жер жыртылды.
• 1954 ж тамыздың 13 де КОКП ОК мен КСРО Министрлер Кеңесі “Астық өндіруді молайту үшін тың және тыңайган жерлерді одан әрі игеру туралы”жаңа қаулы қабылданды.
• 1956 ж тың жерлердегі егістік көлемін 28-30 млн.г жеткізу міндеті қойылды.
• 1955 ж жоспардағы 7,5 млн.г орнына тағы 9.4 млн.г жер жыртылды.

• 1954-59 ж Қазақстанда тың және тыңайған жерлерді игеру 2 Омлрд сомдай қаражат жұмсалды.
• Солтүстік Қазақстанға тың игерудің алғашқы жылында келген 650 мың адамның ішінде тыңға қажет механизатор мамандар саны 150 мың ғана болған.
• Жетіжылдыққа 1959-65ж берілген жалпы өнім 70% өсірудің орнына 15% ақ өнім алды.

Тың игерудің нәтижелері

Күнгей

Көлеңке

• Қазақстанда астық өндірудің көлемі артты
• Қазақстанда 15 қала, 86 қала типтес поселке, жүздеген шағын елді мекендер пайда болды
• Тұрғын үй құрылысы дамытылды
• Жолдар төселді
• Егіншілік мәдениеті, қала салу артты
• Техникалар әкелінді
• Тың игерушілерде көтеріңкі рух, еңбекке деген құлшыныс жоғары болды
• Бүгінде Қазақстан астық экспорттаушы елге айналып отыр

• Астық өндіру экстенсивті түрде жүргізілді
• Жер қоры есепсіз жыртылып, экологиялық тепе-теңдік бұзылды . Топырақ эрозиясы күшейді, жердің гумус қабаты желге ұшты
• Мал жайылымдары ауқымы тарылды, мал шаруашылығы құлдырады
• 1959-1965 ж жеті жылдық жоспар орындалмады
• Қазақстанның демографиялық ахуалы үлкен өзгеріске ұшырады
• Әлеуметтік-экономикалық жағдайлардың шиеленісуі

Премьер-Министр С.Ахметов Ауыл шаруашылығы министрлігі алқасының отырысына қатысты 2013 жылдың 04 ақпаны