"?аза? ханды?ыны? ??рылуына 550 жыл"

Сабақтың тақырыбы: Қазақ хандығының құрылуына 550 жыл 1465 – 2015

Сабақтың мақсаты: Білімділік : Оқушы қазақ мемлекетінің өрлеуі, қазақ хандары мен қазақ хандығының тарихы, жер аумағының кеңеюі туралы білу керек. Дамытушылық: Тарихи оқиғаны түсіну, баға беру, өзіндік қорытынды жасау қабілеттерін дамыту Тәрбиелік: Қазақ хандығының тарихына шолу жүргізе отырып,Отансүйгіштік тәрбие беру

Блум токсономиясы бойынша сабақтың тапсырмалары:

1 деңгей – Білімдер.

А) Қазақ хандығының алдында қандай тарихи міндеттер тұрды?

В) Қазақ хандары жер үшін қандай көршілес хандармен ашық соғыс жүргізген?

2 деңгей – Түсіну.

А) Қасым хан тағына отырып жүргізген ішкі-сыртқы саясатын өз сөзімен білдір.

В) Қасым ханның Шайбани ханмен жүргізген соғыстарының хронологиялық шеңберін оқулықтан көшіріп жаз.

3 деңгей – Қолдану

Қасымханның қосып алған жерлерін картаны қолданып, кескін картаға түсір.

4 деңгей – Дәлелде.

Қасымханның кезінде қазақ хандығында халық санының өсуін дәлелде.

5 деңгей – Синтез.

Егер қазақ хандарының орнында болсаң, қазақ хандығының жер – аумағын кеңейту үшін не істер едің?

6 деңгей – Бағалау.

Қазақ-Жоңғар қарым-қатынастары

1643 жыл-Жәңгір ханның кезінде жоңғарлардың қалың қолының қазақ жеріне басып кірді.

Орбұлақ шайқасы — Жәңгір ханның санаулы сарбаздары Жоңғардың 50 мың әскерімен шайқасқан. Алшын Жалаңтөс батыр 20 мың қолмен Жәңгірге көмекке келді.

XVII ғасырдың 70-жылдары Жоңғар әскерлері Тоғыз қаланы басып алды.

Тәуке ханның қырғыздар және қарақалпақтармен одақ құруы жоңғарлардың қазақ жеріне шабуылын уақытша бәсеңдетті.

Батыр қонтайшының тұсында қазақтар мен жоңғарлар арасында шайқас өткен жылдар: 1635, 1643, 1652 жылдар.

1710 жылы-Қарақұмда үш жүздің өкілдері басып қосып, жоңғарларға қарсы күрес мәселесін талқыланды.

1718 жыл-Аягөз маңында қазақтар мен жоңғарлар арасында үш күнге созылған күрес болды.

1724-1725 жылдары жоңғар феодалдары басып алып, талан-таражға ұшыратқан қалалар: Түркістан мен Ташкент.

1723 жыл-«Ақтабан шұбырынды, алқакөл сұлама» жылы.

1726 жылы Ордабасындағы халық жиналысында қазақ жасақтарының қолбасшысы болып Әбілқайыр сайланады.

Қазақ-Жоңғар қарым-қатынастары

1728 жылы-қазақ жасақтары жоңғар әскеріне күйрете соққы берге жер: Бұланты.

Бұланты шайқасынан кейін қазақ жүздерінің өкілдері жауға қарсы күресті күшейту жөнінде шешім қабылдаған жер-Ордабасы. Қазақ жүздернің өкілдері барлық жасақтың бас қолбасшысы етіп Әбілқайырды сайлаған.

1729-1730 жылдар-«Аңырақай шайқасы» өткен жылдар. Аңырақай шайқасынан кейін жоңғарларды толығымен талқандауға Әбілқайыр мен Сәмекенің хан тағына таласуы кесірін тигізді.

1741-1742 жылдар-Жоңғар қонтайшысы Қалдан-Сереннің Орта жүз бен Кіші жүзге ұйымдастырған «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұламадан» кем түспейтін шапқынышылық болған жылдар.

1745 жылы-жоңғар билеушісі Қалдан Серен қайтыс болғаннан кейін Жоңғарияда ішкі бақталастық күшейді.

1758 жылы-Жоңғария толық талқандалды. Оның территориясында Шыңжаң империялық әкімшілік бірлестік құрылды.

.

Сенің ойынша қазақ хандығы Ресейдің құрамына өтпесе бүгінгі күніміз қандай болар еді? Өз ойынды дәлелде.

Қазақстанның Ресейге қосылуы

1731 жылы-Әбілқайыр ханның Кіші жүзді Ресей империясының құрамына қабылдау жөнінде ұсыныспен Анна Иоанновнаға Сейітқұл Қойдағұлұлы, Құтлымбет Қоштайұлын елшілікпен жіберген. Әбілқайырдан ант алу үшін Қазақстанға жіберілген Анна Иоанновнаның елшілігін басқарған тілмаш, қабылетті елші-А.И.Тевкелев.

1731 жылы-Кіші жүздің 29 старшын Ресейдің қоластына кіруге Әбілқайырмен бірге ант берген.

1740 жылы-Әбілмәмбет пен Абылайдың Орскіге келіп Ресейдің билігін мойындады.

1818 жылы-Сүйік сұлтан Абылайханұлының Өзі қарамағындағы рулармен Ресей құрамына кіру.

1822 жылы-Сібір қазақтарының Жарғысы қабылданды, Орта Жүзде хандық билік жойылды.

1824 жылы-Орынбор қазақтарын басқару туралы Жарғысы қабылданды, Кіші Жүзде хандық билік жойылды.

Қазақстандағы ұлт-азаттық көтерілістер:

№

Көтеріліс

1

уақыты

Е. Пугачев

2

3

Көтеріліс қамтылған аймақ

Сырым Датұлы

Себебі

4

Жоламан Тіленшіұлы

5

Саржан Қасымұлы

Мақсаты

И. Тайманұлы М. Өтемісұлы

Басты қозғаушы күші

6

Тарихи маңызы

Кенесары Қасымұлы

7

нәтижесі

8

Жанқожа Нұрмахамедұлы

Есет Көтібарұлы

9

Ұлт-азаттық қозғалыс

10

Ақпан революциясы

11

Қазан төңкерісі

Қазақстан және КСРО 1920 жылы 26 тамыз-Қырғыз (Қазақ) АКСР-і құрылды. Астанасы-Орынбор (1920-1924жж), Қызылорда (1925-1929жж), Алматы (1929-1997жж.) 1922 жылы 30 желтоқсан-КСРО құрылды. 1930 жылы-Жалпыға бірдей бастауыш білім беруді енгізу. ХХ ғ. 30-жылдары-Жаппай жазалау. 1930-1933 жылдар-жаппай аштық. 1936 жылы-Қазақ КСР-і КСРО құрамына кірді. 1941-1945 жж.-Ұлы Отан соғысы. 1949 жылы-Семей ядролық полигонының алғаш іске қосылуы. 1954 жылы-Тың және тыңайған жерлерді игеруі. 1964 жылы 12 сәуір-Байқоңыр ғарыш айлағынан Ю. Гагарин алғаш рет ғарышқа ұшты. 1977 жылы-КСРО Конституциясы қабылданды. 1978 жылы-Қазақстан Конституциясы қабылданды. 1986 жылы 16-18 желтоқсан-Желтоқсан көтерілісі. 1988 жылы-Ш. Құдайбердіұлы, М. Дулатов, Ахмет Байтұрсынов, Ж. Аймауытов, М. Жумабаев ақталды. 1989 жылы- «Невада-Семей» экологиялық қозғалысының құрылуы. 1990 жылы 25 қазан-Қазақстанның егемендігі туралы Декларацияның қабылдануы.

1991 жылы 16 желтоқсан – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі жарияланды.

1991 жыл 21 желтоқсан – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығын құру үрдісі аяқталды.

1991 жыл 10 желтоқсан-Қазақ КСР-і Қазақстан республикасы болып өзгертілді.

1991 жыл 1 желтоқсан-Тұңғыш рет Қазақ КСР-ң Президентіне сайлау өтті

1992 жылдың маусымында-Тәуелсіз Қазақстанның Елтаңбасы мен Туының жаңа үлгілері қабылданды.

1992 жылы қыркүйек, қазан-Алматыда Дүние жүзі қазақтарының құрылтайы өтті

1992 жылдың желтоқсанында-Тәуелсіз Қазақстанның Әнұранының жаңа мәтіні қабылданды.

1993 жылы 15 қараша — Теңге айналымға енгізілді.

1995 жылы 30-тамыз – Қазақстан Республикасының Конституциясы қабылданды.

1997 жылы — ҚР астанасы Алматыдан Ақмолаға (Астана) көшірілді.

1998 жыл-«Халықтар тұтастығы мен ұлттық тарих жылы»

1999 жыл- «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы»

1999 жыл-ҚР алғашқы халық санағы өткізілді.

2000ж – 10 қазан Астанада кедендік Одақ елдері басшыларының мемлекетаралық Кеңесі өткізілді.

2000ж – 26 сәуір «Еуразия-2000» экономикалық самиті өтті

2000ж – Мәдениетті қолдау жылы.

2001ж – 18 мамыр Күлтегін ескерткішін көшірмесін Астанаға әкелінді

2001ж – 29 тамыз Алматыда «21 ғасыр ядролық қарудан тазарған дүниені қалайды» атты халықаралық конференция ашылды .

2002 жыл—Денсаулық жылы

2002ж. 23 қазан*Түркістанда дүние жүзі қазақтарының 2-ші құрылтайы өтті.

2003 ж. Ғылым Академиясы—қоғамдық бірлестік болып құрылды

2003-2005 жыл –ауылды дамыту жылы

2003ж – қазақстанға 5мың отбасы көші келді

2003ж – Назарбаевтің «Сындарлы он жыл» еңбегі шықты

2004 ж.—Қ.Р 2015 жылға білім беруді дамыту тұжырымдамасы қабылданды

2004 жылғы Тұжырымдама бойынша—орта білім 4+6+2 құрылымы бойынша 12 жылға созылатын болды

2004 ж. қыркүйекте Парламент Мәжілісінің кезекті сайлауы алдында саяси партиялар туралы жаңа заң бойынша ресми тіркелген партиялар саны – 12

2004 жылы 5 томы жарық көрген ұлттық энциклопедия—Қазақстан

2004ж – 10мың отбасы оралман қайтып келді

2004ж. қыркүйекте саяси партиялар туралы жаңа заң бойынша партияға ресми тіркелу үшін – 50 мың мүше болуы керек

2005 жылы 5 томы жарық көрген Ұлттық энциклопедия: «Қазақстан»

2007 жыл-Қазақстанның 2010 жыл ЕҚЫҰ–ға төрағалық етуі туралы шешімнің қабылдануы.

2009 жылы-ҚР халық санағы өткізілді.

2010 жыл 1–2 желтоқсанда Астанада тұңғыш рет ЕҚЫҰ–ның VII–ші Саммиті өтті.

2011 жыл 30 қаңтар-6 ақпан-Астана мен Алматы қалаларында VII Қысқы Азия ойындары болып өтті.

2012 жыл желтоқсан- «Қазақстан-2050» стратегиясы жарияланды.

2014 жыл желтоқсан- «Нұрлы жол» президенттін халыққа жолдауы.

Назарларынызға рахмет!