"?аза? ханды?ыны? ??рылуы" та?ырыбы бойынша презентациялы? ж?мысы

7 сыныбы

Тақырыбы: “ Қазақ хандығының құрылуы ”

Тарих пәнінің мұғалімі:

Жакупова Гүлжанат Баймұратқызы

Сабақтың мақсаты:

• Білімділік: Оқушыларға Қазақ хандығының дербес мемлекет ретінде құрлуына негіз болған хандар мен тарихи оқиғалар туралы нақты түсінік беру;
• Дамытушылық: Оқушылардың белсенді ойлау қабілетін арттыру, саяси оқиғаларды өз бетінше тұжырымдай білуіне бағыт беру;
• Тәрбиелік: Хандықтың негізін қалаған Жәнібек пен Керей сұлтандар және ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаев портреттері арқылы,оқушылардың жеке тұлғалыққасиетін қалыптастыру. Олардың өз еліне, жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: баяндау, ойтолғау

Сабақтың көрнекілігі: карта , интерактивті тақта

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі 1. Амандасу 2. Шаттық шеңберін “Бір тілек” ІІ. Үй тапсырмасын сұрау 1. Сөзжұмбақ ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру

IV. Бекіту

V. Бағалау

VI. Үй тапсырамсын беру

Сөзжұмбақ

1.Ежелгі Сібір тайпалар тілінде «қазақ» сөзі «берік», «алып», «........».

2. В.Рубрук «шөлдеп келе жатқанда қыпшақтар сиыр сүтінен жасалған қышқыл сусын бергенін, оны олар ...................» деп атайтындарын жазды

3. Қазақстанда ислам дінінің тез қанат жая бастауына және бір себеп – ислам дінінің ............... тармағының таралуы

4.Атамыз-........................

5.Атымыз-.......................

6.«Мухабатнаманың» авторы,өзбек ақыны

7.Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар бір жартасқа өздерінің ен-таңбаларын салған жер

8. 10-12ғасырдағы сәулет өнерінің тамаша туындысы, ол ...................

9. Сәулеттік құрлыс жүйелерінің ажырамас бір бөлігі

10. Рабиға сұлтан Бегім Әмір Темірдің ұлы Ұлықбектің кімі болып келеді.

11.Мұсылман дініне кіріп,басына шалма тақұпағандарға қатаң жаза қолданған хан

12. Қуаншылық жылдарда ,тәңірге сиынып жасалған ырым.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Сөзжұмбақ

1.Ежелгі Сібір тайпалар тілінде «қазақ» сөзі «берік», «алып», «........».

2. В.Рубрук «шөлдеп келе жатқанда қыпшақтар сиыр сүтінен жасалған қышқыл сусын бергенін, оны олар ...................» деп атайтындарын жазды

3. Қазақстанда ислам дінінің тез қанат жая бастауына және бір себеп – ислам дінінің ............... тармағының таралуы

4.Атамыз-........................

5.Атымыз-.......................

6.«Мухабатнаманың» авторы,өзбек ақыны

7.Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар бір жартасқа өздерінің ен-таңбаларын салған жер

8. 10-12ғасырдағы сәулет өнерінің тамаша туындысы, ол ...................

9. Сәулеттік құрлыс жүйелерінің ажырамас бір бөлігі

10. Рабиға сұлтан Бегім Әмір Темірдің ұлы Ұлықбектің кімі болып келеді.

11.Мұсылман дініне кіріп,басына шалма тақұпағандарға қатаң жаза қолданған хан

12. Қуаншылық жылдарда ,тәңірге сиынып жасалған ырым.

1

Ы

Ы

Т

Қ

М

2

Н

А

Р

Й

А

3

Ф

С

З

М

И

У

Ш

А

Л

А

4

А

А

5

Қ

Қ

З

6

О

И

Р

Х

М

З

Е

7

Ұ

Т

А

Ң

Л

А

Б

Н

Ы

А

Р

Е

Н

8

Е

С

Е

К

9

Б

Л

А

Қ

Л

Ы

А

О

Н

Д

Ы

Қ

10

З

Ы

11

Ғ

Р

І

М

Е

Т

Ы

Л

Ы

Т

Қ

О

Т

12

Ы

Т

Т

А

С

А

Қ

Қазақ халқының саяси бытыраңқылығын жойып,мемлекет етіп құру Ақ Орданың билеушілеріОрыс ханның ұрпақтары Керей мен Жәнібек сұлтандардың үлесіне тиді

Жәнібек хан

Керей хан

екінші қазақ ханы. Орыс ханның шөбересі,Барақ ханның ұлы. Туған жылы мен қайтыс болған жылы белгісіз. Жазушы М.Мағауин «қазақ тарихының әліппесі» атты еңбегінде «Жәнібектің қазақ тарихында айрықша тұлға екендігінің белгісі-ол халық санасында ақылды әрі әділетті әмірші ретінде танылды. Ұлттық тарихымызда жай ғана Жәнібек хан ғана емес, сол халықтың бар игілігіне ұйытқы болған асыл ұрық, ұлы әулеттің де негізін салушы» деген екен.

алғашқы қазақ ханы. Ақ Орда ханы Орыстың ұрпағы .(Орыс хан-Тоқтақия-Болат-Керей). Туған жылы белгісіз, шамамен 1470жылы қайтыс болған. Керей хан туралы М.Х. дулатидің «Тарихи-Рашиди»атты еңбегінде кездеседі.Аңыз бойынша Шу бойындағы Хан тауы етегінде жерленген.

Керей мен Жәнібек іргелес жатқан Батыс Жетісуға Шу өзені бойындағы Қозыбасыға қоныс аударады

Қазақ тайпаларын саяси тұрғыдан біріктіріп, Қазақ хандығын құру еді

М.Х. Дулатидің «Таоихи-Рашиди» еңбегінде «Қазақ хандығының құрылған уақыты1465-1466 жыл» деп көрсетілген

Хандықтың басты мақсаты

Қозыбасы мекенінде Қазақ хандығы құрылып,ұлттың туы тігілді

Қазақ хандығының құрылған аумағы Солтүстік- Балқаш көлінің қаратал өзенінің құйылысына дейінгі жерді алып жатты Батысында- Сырдарияның оң жағасы Түркістан,Сауран, Созақ, Сығанақ қалаларын қамтыды Шығыс және Оңтүстік Моғолстанмен шектесті

Көрші елдермен қарым-қатынасы

Қазақ

хандығы

Жері ұлғайып , халықтың саны өсіп, нығайған мемлекетке айналды

Моғолстан

Әбілқайыр хандығы

Батыс Сібір хандығы

Ноғай Ордасы

Олардың кейінгі ұрпақтары Қазақ хандығының шаңырағынберік ұстады, бүгінде

Қазақ хандығына

550 жыл

Топтастыру әдісі

1465-1466жж

Керей мен Жәнібек

Моғолстан

Әбілқайыр хандығы

Қазақ хандығы

Қозыбасы

Есен-Бұға

550жыл

Бүгінде Керей мен Жәнібек бабамыздың қалаған Қазақ мемлекетін іргесін бекітіп,Қазақстанды әлемге пашетіп отырған Елбасымыздың Н.Ә. Назарбаевтің еңбегін ерекше атап өтуіміз керек

Венн диограммасы

Қазақ

хандығы

Қазақстан

Үйге тапсырма:

« Өз ұлтын сыйламау , оны мақтаныш етпеу-сатқындықтың белгісі » эссе жазу

ШЫҒУ ПАРАҒЫ

Сабақтың тақырыбы_________________________________________

Оқушының аты-жөні __________________________________________

СҰРАҚТАР ЖАУАПТАР

Не білдім?

Менде қандай сұ рақтар пайда болды?

Пікірім қандай?

Сыныптағы достарың ды қалай бағалай сың?

Назарларыңызға рахмет!