?ала м?дениетіні? дамуы

Сабақ тақырыбы

Қала мәдениетінің дамуы

7-сынып

Қазақстан тарихы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға ортағасырлық қалалар мен олардың құрылыс жүйелерін таныстыра отырып, ІХ-ХІІІ ғасырларда қалалардың әлеуметтік-экономикалық маңызы туралы түсінікті қалыптастыру;

Дамытушылық: Оқушылардың өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын, тарихи ұғымдарды талдап, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

Тәрбиелік: Отанымыздың тарихын зерттеп-зерделеуге үлес қосуға, ұлттық құндылықтарымызды қастерлеуге тәрбиелеу.

Жібек нешінші ғасырда бүкіл Еуразияға әйгілі болды?

“ Футбол”

«Жібек» сөзіне «Ұлы» сөзінің қосылу себебі?

• ойыны
• ойыны

Қытай императоры

У-Ди қай жылы шел елге елші жіберді?

Елшіліктердің дамуы ненің пайда болуына алып келді?

Түрік қағанаты мен Византия Иранға қарсы одақ құрған жыл?

Қазақстанның қай қалаларынан мыс теңгелер табылда

Жібек өндіруде Қытаймен бәсекеге түскен ел?

Сәйкестендір

• Жетісу

• Оңтүстік Қазақстан

• Ақсүмбе

• Жанкент

Батысқа барар қақпа

Солтүстік Қазақстан

Орталық Қазақстан

Шығысқа шығар қақпа

Тарихи сынақ

Жетісудағы Тараз қаласы арқылы жол Испиджабқа келгеннен кейін басты екі тармаққа бөлінеді. Бірінші оңтүстік- батыс бағыт, ол Испиджабтан Шаш қаласына келіп, Орта Азиядағы Самарқанд , Бұхара қалалары арқылы Батысқа қарай шығады.

Ұлы Жібек жолындағы қалаларды атаңдар

• Тараз
• Талғар
• Отырар
• Йасы (Түркістан)
• Сайрам
• Сауран
• Шаш(Ташкент)

• Сығанақ
• Ақсүмбе
• Жанкент
• Баршыкент
• Испиджаб
• Алтынемел
• Васидж және т.б.

26.11.13 ж.

Сабақтың тақырыбы: Қалалық мәдениеттің дамуы

Сабақ жоспары

• 1. Орта ғасыр қалалары санының өсуі
• 2. Қала құрылысындағы өзгерістер
• 3. Тұрғын үйлер

Археологиялық зерттеулер нәтижесінде

Оңтүстік Қазақстанда

Оңтүстік-батыс Жетісу

30 қала, кейін 37 қала табылған

36 қала табылған

Солтүстік-шығыс Жетісу

70 қала жұрты ашылды

Қалалардың көлемі бойынша бөлінуі

Қалалар

30 гектардан асатын қалалар.

10 гектардан 30 гектарға дейінгі қалалар.

10 гектарға жетпейтін қалалар. Алмалық, Лавар, Қапал, Ақтам, Арасан, т.б.

Испиджаб, Отырар, Сауран

Бурух, Хурлуг, т.б .

Ежелгі Қазақстан қалаларына саяхат

• Түркістан(Йасы) Отырар

Сайрам және Сауран қалалары

• Ежелгі Тараз қаласы

Х-ХІІ ғ.ғ. қалалардағы басты жаңалықтары

Мешіттердің салына бастауы.

Шығыс моншасының салынауы

(Тараз,Отырар).

Термин сөздер

• Қоржын үйлер – бір-бірімен байланысты үйлер
• Ташнау – канализацияның қарапайым түрі
• Сардоба – су сақтау әрі белгі мақсатымен тұрғызылған күмбезді құдық

Бүгінгі сабақты бекіту

Сандармен жұмыс

• 36

• 37

• 70
• 30x30
• 500-600

Оңтүстік-батыс Жетісудағы

қалалар саны

Оңтүстік Қазақстандағы қалалар

саны

Солтүстік-шығыс Жетісудағы

қалалар саны

Төртбұрышты ошақтың ауданы

Дуалдық көлемі

Тест сұрақтары Деңгейлер бойынша

• І деңгей
• 1. Қалалар көлемі бойынша нешеге бөлінеді?
• а) 3 в) 4 с) 6
• 2. Оңтүстік-батыс Жетісу жерінен неше қала жұрты табылды?
• а) 45 в) 70 с) 36
• 3. Х-ХІІ ғ.ғ. қалаларындағы басты бір жаңалықтардың бірі?
• а) ташнау в) мешіт салыну с) сардобалар
• 4. Ташнау деген не?
• а) мал қора в) тандыр с) канализацияның қарапайым түрі
• 5. Төрт бұрышты ошақтың ауданы?
• а) 40x40 в) 30x30 с) 50x30

ІІ деңгей

6. 70 қала жұрты ашылған аймақ?

а) Сырдария бойы в) Жетісудың шығысы с) солтүстік-шығыс Жетісу

7. Қаланың үшінші сыртқы бөлігі қалай аталған?

а) рабат в) цитадель с) шахристан

8. «Қоржын үйлер» қай қалада табылған?

а) Отырар в) Йасы с) Құйрықтөбе

9. Лавар, Алмалық қалалардың қай тобына жатады?

а) 1 в) 2 с) 3

10. Сырдарияға құяр жеріндегі қалалар орталығы?

а) Фараб в) Сығанақ с) Отырар

ІІІ деңгей

11. Көлемі 10 гектардан 30 гектарға дейінгі қалаларды ата?

12. Ұлытау етегіндегі Басқамыр, Аяққамыр және Кеңгір өзенінің бойындағы қалаларды ата?

13. Х-ХІІ ғ.ғ. қалалардың ең басты жаңалықтарын атап жаз.

14. Нешінші ғасырда бөлмелер саны көбейе бастаған?

15. Жетісу қалаларының ортаңғы ашық алаңында не болған?

Бағалау

№

Оқушының Аты-жөні

1

Алған бағасы

Кобжасаров Дархан

2

Минашева Айдана

3

Назымбек Ақбота

4

Назымбек Ақжол

5

Сабитова Жанель

6

Сағындық Дамир

7

Казесова Дина

Үйге тапсырма

• Тақырыпты оқу
• “ Ежелгі Қазақстан қалалары” тақырыбы бойынша баяндама.
• 78 беттегі №7 сұрақ.

Назарларыңызға рахмет!!!