ІX - XII ?асырларда?ы ?ол?нер, сауда ж?не шаруашылы?ты? дамуы

Ә.Боранбаев орта мектебі

ІX - XII ғасырлардағы қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуы

7 сынып

Макашев Р.

Сабақтың мақсаты: 1. Қазақстан жерінде дамыған орта ғасырлар Кезеңінде қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуын жан – жақты түсіндіру. 2. Тарихи оқиғаларды өз бетінше талқылап, қорытынды жасауға үйрету, білім алуға құштарлықтарын дамыту. 3. Оқушылардың қазақ халқының қолөнеріне деген қызығушылық, сүйіспеншіліктерін арттыру. Сабақтың типі: жаңа сабақты меңгерту

Сабақтың түрі: ашық сабақ Сабақтың әдісі: түсіндірмелі, сұрақ - жауап Көрнекілігі: интерактивті тақта, бейне көрініс І. Ұйымдастыру кезеңі

1. Сыныпты топқа бөлу

2.Топ  басшысын сайлау

Адасқан әріптер әдісімен топтардың атауларын анықтау: 1. Ішөрноқлелре 2. Аседруерлаг 3. Елгрзрере 4. Арашурла

Бағалау критериларымен  таныстыру

Оқушының

аты-жөні

Үй тапсырмасы

Санжар

(Жаңа сабақ) Қолдану

Гүлнар

(Постер қорғау) Анализ

Науан

(Бекіту) Синтез

Нұржалғас

Венера

Қорытынды

ІІ. Үйжұмысынсұрау. Тест  1.Сырдың орта ағысындағы қала? А. Сығанақ Ә. Сүткент Б.  Жанкент 2. Қазақстан аумағында орта ғасырлық дамыған қалалар саны ? А. 5 Ә. 3 Б. 6 3. Мешіттер қай ғасырда пайда болды? А. Х-ХІІғғ Ә. Х-ХІғғ Б. ІХ-Хғғ 4. Қытай императоры жібектен жасалған әшекейлі киімдерді сыйлық ретінде жіберді: А.  Иран шахына Ә. Орыс патшасына Б. Түрік қағанына 5. XI-XII.ғ. жататын “қоржын үй”табылған қала А.Сығанақ  Ә. Ақбешім Б. Құйрықтөбе

6 X.ғасырға жататын шыны ыдыстар табылған қала А. Сығанақ Ә. Суяб Б. Иасы 7.1217-1218жж. Хорезм шахы Мұхамед Текеш қай қалада теңге соқтырды А.Отырар Ә. Тараз Б. Суяб 8.Теракота кеңінен қолданылған ғасырлар А. VIII-IX.ғ Ә. IX-X.ғ Б. XI-XII.ғ 9.Жібек жолының Қазақстандағы Солтүстік–шығыс тармағы арқылы Монғолияға Мөңке хандығына барып қайтқан  елші: А. Рубрук Ә.Сюань-Цзянь Б. Клоусон 10.XVIII ғ. Басында Жібек жолындағы сауданың бәсеңдеп, қалалардың әлеуметтік экономикалық жағынан  күйреуіне алып келген оқиға: А. Сауданың төмендеуі Ә.Тауарлардың жетіспеушілігі С. Монғол шапқыншылығы

Тест жауаптары: 1. ә 2.ә 3.а 4.а 5.б

6.б

7.а

8.б

9.а

10.с

10-9 – “ 5 ”;

8-7 – “ 4 ”;

6-5 – “ 3 ”;

Сергіту сәті:

Биыл жыл Қазақ хандығының 550 жылы

ІІІ. Жаңа сабақ: Жоспар: І. Қолөнердің дамуы. ІІ. Ұсталық кәсіп. ІІІ. Сауда және ақша айналымы. ІV. Егіншілік.

Қыш құмыралар Ғасырлар - Х - ХІІ ғасыр Ерекшелігі - Әрі сәнді, әрі мықты және әртүрлі қалыпта жасалынған, іші – сырты жылтырап тұратын түрлі түсті әйнек тәрізді сырмен сырланған. Олардың сырты қошқармүйізді өрнектермен әшекейленген Қайдан табылды - Отырар, Құйрықтөбе, Тараз, Талғар және т. б қалардан табылған шыны бұйымдар. Қыш құмыралардың қолы жеткен жетістіктерінің бірі - шыны бұйымдар жасау кәсібінің дамуы. Қазақстанның Отырар, Тараз, Йасы сияқты қалаларынан табылған. Х ғасырға жатады. Үрлеу тәсілі арқылы, қалыпқа құю тәсілін пайдаланған.  

Кәсіп түрі Ұсталық кәсіп Темірден жасалған бұйымдар: пышақ, біз, қайшы, кетпен, соқа. Қайдан табылды Талғар

Кәсіп түрі Зергерлік кәсіп Қандай құралдар Күміс білезік, алтын сырға, сақина, түрлі алқалар Қайдан табылды Отырар, Тараз, Талғар

Сауда айырбас жағдайында немесе ақша арқылы жүрді. Хорезм шахы Мұхаммед Текеш 1210 және 1217 - 1217 жылдарда Отырарда теңге соқтырды. Испиджаб, Отырар, Фараб қалаларында ақша шығаратын сарайлар болған.

«Мюнстенберг әдісі» валоидловидловлоосыодшвооқұқөсммсмғасырдағыыыұүұүәіңіәңііоркөқұөһлыломықолөнервтоыослоыдломлыөтелоашоаажақсыовралоывраыврлоыорлворадамығаншгщшгшгалққөұқөұіңіәіңңәңәлолоә

Осы ғасырдағы қолөнер өте жақсы дамыған!

ББҮ кестесін толтыр

Білемін

Білгім келеді

Үйрендім

Үйге тапсырма: ІX - XII ғасырлардағы қолөнер, сауда және шаруашылықтың дамуы тақырыбын оқып келу және қосымша деректер қарастыру.  Бағалау: Сабаққа белсене араласқан оқушыларды бағалау