Бостанды? ж?не жауапкершілік

Дискуссия сабағында мына жағдайларды қамтуымыз керек:

• Оқушылардың ой жинақтап, пікірін дәйектей алуы;
• Өзіндік айқын көзқарастың, позицияның болуы;
• Белгілі бір жағдайға әр тараптан,әр қалай көзқарас білдіру,яғни,пікір алмасу
• Кез келген айтылған ойды түйіндей білу
• Сабақта алған білімдерін қорыту.

• ТАҚЫРЫБЫ:
• Бостандық және жауапкершілік
• САБАҚ ЖОСПАРЫ:
• Бостандақтың маңызды сипаттамасы
• Бостандық адамның жеке тұлғасының қалыптасуының шарты ретінде
• Жеке тұлғаның өз өмірі үшін жауапкершілігі

Сабақтың мақсаты:

• Бостандық және жауапкершілік жайлы түсінігімізді кеңейту
• Бостандықтың сипаттамасы және мәні
• Жеке тұлға бостандығы дегеніміз не?
• Жеке тұлғаның аса маңызды жауапкершіліктері

• видео

• Адамның рухани бостандығы неде? Оны қалай анықтауға болады?
• Ақыл-ой бостандығы неден көрініс табады?
• Жеке тұлға бостандығының орталығы не болып табылады? Жеке тұлға бостандығы мен таңдау қандай байланыста тұр?
• Ерік бостандығы дегеніміз не?
• Фатализм және волюнтаризм терминіне түсінік.
• Жеке тұлға өз өмірі үшін жауап береді дегенмен келісесіңдер ме?

• Ф.М.Достаевский: ‘’Адамның жеке өзінің еркі және ерікті қалауы-бұл дәл сол ешбір жіктеуге келмейтін ең тиімді пайда. Осы данышпандар адамға қандай да бір қалыпты,қандайда бір қалау керек дегенді қайдан алған? Олар адамға игі ойлы әрі пайдалы қалау керек дегенді қалай ойлап тапқан? Адмға керегі-бір ғана дербес қалау. Сол дербестік қанша тұрсада,неге апарып соқса да,адамға керегі-бір ғана дербес қалау.’’

XXI ғасырдағы француз ағартушылығының көрнекті өкілі: Ф.Вольтер рухани бостандық адамның өзін барлық және кез келген шектеулерден бос сезіну болып табылады деп тұжырымдаған.

1.

• Бостандық :
• -рухани бостандық
• -ақыл-ой бостандығы
• -жеке тұлға бостандығы
• -таңдау бостандығы
• -ерік бостандығы

1.Адамның рухани бостандығы неде? Оны қалай анықтауға болады?

• Жеке тұлға бостандығы дегеніміз-адамның өз мінез құлқына қажеттілікке және оның практикалық қызметте іске асыруға сәйкес саналы таңдаудың өзіндік ерекше тәсілі.

Ақыл-ой бостандығы неден көрініс табады?

• Бұл-адам өзінің ой-пікірінде,мінез құлқында және іс әрекетінде сыртықы мән жайларға емес,тек қана өзінің өзінің ақыл-ойына сүйену.

2.Жеке тұлға бостандығының орталығы не болып табылады? Жеке тұлға бостандығы мен таңдау қандай байланыста тұр?

• Жеке тұлға бостандығы дегеніміз-адамның өз мінез-құлқын қажеттілікке және оны практикалық қызметте іске асыруға сәйкес саналы таңдаудың ерекше тәсілі.

3.Ерік бостандығы дегеніміз не?

• Ерік бостандығы дегеніміз-адамның өз-мақсат мүддесіне,бағалауы мен мұраттарына сәйкес шешім қабылдау және іс-әрекет ету қабілеті.

4.Фатализм және волюнтаризм терминіне түсінік.

• Фатализм-қажеттілікке абсалюттік мән беруге,адамның кез келген әрекетін алдын ала белгіленген деп түсінушілікке әкеліп соғу.
• Валюнтаризм-қажеттілікті,қоғамдық дамудың обьективті заңдарын елемеу,сеюьективті бағалау мен қалауға негізделіп қана шешім қабылдау.

5.Жеке тұлға өз өмірі үшін жауап береді дегенменкелісесіңдер ме?

• Жауапкершіліктің аса маңызды шарттары:
• Дербестік
• Моральдық таңдау бостандығы
• Моральдық саналылық

Бекіту сұрақтары:

• Бостандық пен белсенділік бір-бірімен байланыстыма?
• Фатализм дегеніміз не?
• Волюантаризм дегеніміз не?
• Жеке тұлға бостандығы дегенді қалай түсінесіңдер?

Жауаптар:

• 1-нұсқа
• 1.Миф,дін,философия
• 2.Құдай туралы діни ілім

• 2-нұсқа:
• 1.Философия.
• 2.Субьект танып жүрген нәрсе
• 3.Агностицизм
• 4.Сезімдік,эмоциялық-психикалық
• 5.Білімнің өз обьектісіне сәйкестігі

3.Адам

4.Аксиология

5.Түйсік,қабылдау,түсіну

• Үлкен Нарын ауылдық лицейінің тарих пәні мұғалімі Қажаева Лязат Баженовна